Παίρνουμε μια πόλη 700 χιλιάδων κατοίκων και προσθέτουμε 300 χιλιάδες επισκέπτες. Τους βγάζουμε στο δρόμο με χιλιάδες λίτρα Ολλανδική μπύρα και μουσικές κάθε είδους. Με την κατάλληλη δόση λιακάδας και καλοκαιρίας, το μεγαλύτερο ετήσιο υπαίθριο πάρτι της Ευρώπης είναι γεγονός.
Τα ξενοδοχεία σε μια μεγάλη ακτίνα γύρω από το Άμστερνταμ είναι κλεισμένα μήνες πριν, το ίδιο και τα εισιτήρια στα τρένα που οδηγούν στην πόλη από κάθε γωνιά της Ολλανδίας. Είναι μια γιορτή που κανείς δεν θέλει να χάσει, το διήμερο Ολλανδικό καρναβάλι με το οποίο ο πορτοκαλί λαός αποχαιρετά τον παγωμένο βορειοευρωπαικό χειμώνα και καλωσορίζει το καλοκαίρι. Ίσως γι’αυτό, η Βασίλισσα Βεατρίκη όταν ανέβηκε στο θρόνο ζήτησε να συνεχιστεί να γιορτάζεται και προς τιμή της, η ημέρα των γενέθλιων της μητέρας της (30 Απριλίου), αντί για τη δική της, αφού το πολύχρωμο σκηνικό του Απριλίου των απέραντων εκτάσεων με τις ανθισμένες τουλίπες, αποτελεί την καλύτερη φυσική διακόσμηση για μια βασιλική γιορτή τέτοιων διαστάσεων.
Μια γιορτή ωστόσο, χωρίς την παραμυθένια μεγαλοπρέπεια των βασιλικών αμαξών με τα στολισμένα άλογα και την παρδαλή τιμητική φρουρά, τις παρελάσεις και επιδείξεις αυτοκρατορικής χλιδής που μπορεί κανείς να συναντήσει σε άλλες χώρες.
Είναι μια γιορτή όλων των Ολλανδών, που είτε συμπαθούν και αγαπάνε τη Βασίλισσά τους (όπως οι περισσότεροι), είτε όχι, βγαίνουν τη μέρα αυτή στους δρόμους να ξεφαντώσουν αλά Ολλανδικά.Η Μονάρχης, απλά επισκέπτεται τη μέρα αυτή, μια ή δύο πόλεις της χώρας της, όπου παρακολουθεί από κοντά τις εκδηλώσεις των υπηκόων της, προς τιμή της.
Η Δυναστεία των Oranje-Nassau (στην οποία οφείλεται και το πορτοκαλί εθνικό χρώμα της χώρας) έχει τις ρίζες της στον 16ο αιώνα όταν ο Γουλιέλμος ο Πρώτος ηγήθηκε του ογδονταετή πολέμου της ανεξαρτησίας της χώρας κατά της Ισπανικής Αυτοκρατορίας. Υπό την εξουσία της Δυναστείας η Ολλανδία γνώρισε εξαιρετικές περιόδους ακμής της οικονομίας, του εμπορίου, των τεχνών και των γραμμάτων, μέχρι που εξελίχθηκε και η ίδια σε μεγάλη αποικιακή δύναμη.
Από το τέλος του δέκατου ένατου αιώνα, διαδοχικοί κληρονόμοι του πορτοκαλί θρόνου και συνεχιστές της Βασιλικού Οίκου των Oranje-Nassau είναι τρεις γυναίκες, γιαγιά, κόρη και εγγονή: Βιλελμίνα (1890-1948), Γιουλιάνα (1948-1980) και Βεατρίκη, που ανέλαβε καθήκοντα το 1980 όταν η μητέρα της παραιτήθηκε του θρόνου. Και οι τρεις βασίλεψαν με εξαιρετικά δημοφιλή για το λαό τους τρόπο και κατά τη διάρκεια δύσκολων στιγμών για την Ολλανδία (παγκόσμιοι πόλεμοι, καταστροφική πλημμύρα του 1953) ενίσχυσαν την θέση τους σαν λαοφιλείς ηγετικές φυσιογνωμίες της χώρας. Η Βεατρίκη υιοθέτησε ένα περισσότερο επίσημο στυλ από τη μητέρα της, παραμένει ωστόσο, μια προσιτή στο λαό της Μονάρχης και μια από τις πλουσιότερες γυναίκες του κόσμου. Μοναδική αμφιλεγόμενη στιγμή που ξεσήκωσε θύελλα εναντίον της ήταν όταν παντρεύτηκε το 1966 τον Γερμανό αριστοκράτη Κλάους Φον Άμσμπεργκ ο οποίος είχε στο παρελθόν δεσμούς με τους Ναζί. Ο Πρίγκιπας Κλάους όμως, εξελίχθηκε στη συνέχεια σε ένα από τα πιο αγαπητά μέλη της Βασιλικής Οικογένειας και ολόκληρη η χώρα πένθησε για το θάνατό του το 2002.
Σήμερα, η συζήτηση για τη θέση και το ρόλο της μοναρχίας στην χώρα, υπάρχει μεν αλλά μάλλον δεν είναι πρωταρχικής σημασίας για τους Ολλανδούς, που στην πλειοψηφία τους δεν έχουν ιδιαίτερα παράπονα από τη Βασιλική Οικογένεια. Αυτό δεν εμποδίζει βέβαια τα ΜΜΕ της χώρας να τη σατιρίζουν συχνά και να κουτσομπολεύουν τα καμώματα των μελών της, κάτι που άλλωστε γίνεται στις περισσότερες χώρες με Μοναρχικό καθεστώς.
Έτσι, μπορεί κανείς να θεωρήσει ότι ο εορτασμός της ημέρας της Βασίλισσας είναι περισσότερο μια αφορμή για ξεφάντωμα και λιγότερο εκδήλωση λατρείας προς το πρόσωπό της. Μια μέρα πού κάθε χρόνο, μικροί και μεγάλοι Ολλανδοί περιμένουν να γιορτάσουν με ανυπομονησία, μαζί με τους χιλιάδες ξένους επισκέπτες που σπεύδουν στο Άμστερνταμ για το απίστευτο αυτό διήμερο γλέντι.
Η κινητικότητα στην πόλη αρχίζει από την προηγούμενη το πρωί, όταν αρχίζουν οι στολισμοί και οι προετοιμασίες. Τα περισσότερα μπαρ του Άμστερνταμ βγάζουν τραπέζια στο δρόμο, οι δρόμοι στολίζονται με σημαίες και μπαλόνια –όλα στο εθνικό χρώμα- και συναυλιακές εξέδρες στήνονται παντού.
Με το σούρουπο αρχίζουν να δημιουργούνται οι πρώτοι εορταστικοί πυρήνες σε όλη την έκταση του κέντρου της πόλης. Κόσμος μαζεύεται έξω από τα μπαρ, κατά μήκος των καναλιών, που έχουν βγάλει πάγκους με αντλίες μπύρας και μεγάλα ηχεία στα πεζοδρόμια, ενώ πολλά από αυτά έχουν τη δική τους ζωντανή μπάντα που παίζει για τους πελάτες τους από νωρίς.
Σιγά σιγά και όσο βραδιάζει οι δρόμοι πλημμυρίζουν με πορτοκαλοντυμένες παρέες που περιφέρονται από μπαρ σε μπαρ, οι μουσικές δυναμώνουν όλο και πιο πολύ και όσο ο κόσμος συγκεντρώνεται και αρχίζει να χορεύει και να τραγουδάει, το πάρτι απλώνεται σε όλη την πόλη. Η γιορτή θα συνεχιστεί όλη τη νύχτα, όμως ο προνοητικός ολλανδικός νόμος προβλέπει ότι η πώληση αλκοόλ πρέπει να σταματήσει για μια ώρα τα ξημερώματα ώστε οι εορτάζοντες να επανακτήσουν τις δυνάμεις τους για τη μεγάλη μέρα που τους περιμένει.
Από νωρίς το πρωί την επομένη, η πόλη βρίσκεται σε κατάσταση εορταστικού παραληρήματος. Τα τρένα αποβιβάζουν στον κεντρικό σταθμό, κάθε λεπτό της ώρας, χιλιάδες επισκέπτες από την ολλανδική επαρχία αλλά και από τις γύρω χώρες, πάγκοι μικροπωλητών πουλάνε ολόκληρη την πορτοκαλί ενδυματολογική εξάρτηση της μέρας: καπέλα, μπλουζάκια, φτερά, σημαιάκια, η τσίκνα από τα υπαίθρια ψητοπωλεία που θα ταΐσουν το πεινασμένο από το χορό και το αλκοόλ πλήθος σηκώνεται στον ουρανό και η μουσική είναι πλέον εκκωφαντική σε κάθε άκρη της πόλης. Το κέντρο είναι κλειστό στα αυτοκίνητα και τα τραμ, το πλήθος είναι πια ενιαίο και το πανηγύρι έχει αρχίσει.
Οι μεγάλες πλατείες του κέντρου έχουν μετατραπεί σε ανοιχτά κλαμπ, όπου ραδιοφωνικοί σταθμοί έχουν στήσει εξέδρες στις οποίες παρελαύνουν όλοι οι γνωστοί ολλανδοί djs και συγκροτήματα που παίζουν ζωντανά για το κοινό τους.
Η μπύρα ρέει και πάλι άφθονη, η μουσική δονεί τα εκατοντάδων ετών τούβλινα «κουκλόσπιτα» των καναλιών και το πορτοκαλί πλήθος ξεφαντώνει σε ένα γλέντι που όποιος τύχει να βρεθεί στο Άμστερνταμ τη μέρα αυτή, δεν μπορεί παρά να συμμετέχει.
Το ομορφότερο θέαμα της ημέρας, αποτελούν τα εκατοντάδες πλωτά πάρτι που δημιουργούν κυκλοφοριακό χάος στα κανάλια της πόλης. Από την πιο μικρή βάρκα, μέχρι την μεγαλύτερη πλωτή πλατφόρμα του ποταμού Άμστελ, η συμμετοχή στην θορυβώδη υδάτινη παρέλαση των καναλιών είναι καθολική. Παρέες ολόκληρες νοικιάζουν μεγάλες βάρκες, στις οποίες αφού εγκαταστήσουν βαρέλια μπύρας και τεράστια ηχητικά συστήματα, τις μετατρέπουν σε πλήρως εξοπλισμένα πλεούμενα κλαμπ, πάνω στα οποία θα περάσουν όλη τη μέρα χορεύοντας, περιφερόμενοι στα μποτιλιαρισμένα κανάλια του κέντρου της πόλης.
Ο κόσμος από τις όχθες των καναλιών και τα γεφυράκια παρακολουθεί τη χορευτική αυτή παρέλαση επευφημώντας, χαιρετώντας και καμιά φορά πηδώντας πάνω στις βάρκες για να συνεχίσει το χορό σ’ αυτές. Αυτές με αργό ρυθμό και με πλήρη επίγνωση του θεάματος που προσφέρουν και της συμμετοχής τους στο εορταστικό ντεκόρ της πόλης κυλούν στα κανάλια, συγκρούονται μαλακά μεταξύ τους και ανταλλάσουν επιβάτες εν πλω, αφού οι αρχικές παρέες διευρύνονται και μεταλλάσονται κατά τη διάρκεια της μέρας. Έτσι ξεκινώντας κανείς το γλέντι το πρωί δεν ξέρει που και με ποιούς θα καταλήξει να περάσει τη μέρα χορεύοντας. Βασικός στόχος πάντως όλων των συμμετεχόντων σ’αυτή την υδάτινη πασαρέλλα χορού είναι να ξεχωρίσουν από τους υπόλοιπους, να εντυπωσιάσουν τους θεατές και να αποσπάσουν το χειροκρότημά τους. Και βέβαια να προσπαθήσουν να κρατηθούν πάνω στις βάρκες κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες.
Την ημέρα της Βασίλισσας, η παράδοση επιβάλει την αναστολή των αυστηρών εμπορικών νόμων της χώρας, και έτσι ο καθένας μπορεί να πουλήσει στο απέραντο ανοιχτό παζάρι που στήνεται στους δρόμους, οτιδήποτε θέλει να ξεφορτωθεί. Χαρακτηριστικό της συμμετοχής του κόσμου σ’αυτό το παραδοσιακό πανηγύρι αγοραπωλησιών είναι ότι μέρες πριν, κατοχυρώνουν κομμάτια του πεζοδρομίου με κιμωλία, αυτοκόλλητες ταινίες κλπ, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν ένα εμπορικό πόστο για την πραμάτεια τους
Από τα χαράματα, παιδάκια, ζευγάρια, μετανάστες και γεροντάκια, πουλάνε στα «ρεζερβέ» κομμάτια του πεζοδρομίου οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς: Μεταχειρiσμένα ρούχα και παπούτσια, παλιά διακοσμητικά, βιβλία, δίσκους, μικροέπιπλα, αλλά και φαγητό και ποτά, όλα σε αστείες τιμές. Είναι χαρακτηριστικό ότι για χάρη της συμμετοχής στην παράδοση, και μόνο, πολλοί στήνονται στο πόστο τους από το πρωί απλά για να …χαρίσουν ότι διαθέτουν ενώ οι περισσότεροι αγοράζουν κάτι έστω κι αν δεν το χρειάζονται. Παρόλα αυτά, ενδεικτικός του μεγέθους της υπαίθριας αγοράς που στήνεται τη μέρα αυτή όχι μόνο στο Άμστερνταμ αλλά και σε όλη την Ολλανδία, είναι ο τζίρος που σύμφωνα με υπολογισμούς των αρχών φτάνει τα 180 εκατομμύρια ευρώ!
Η μέρα συνεχίζεται μέχρι αργά στο ίδιο μοτίβο, χορός, μπύρα, μουσική και είναι απορίας άξιο για κάποιο ξένο και μάλιστα Έλληνα, πως ένα γεγονός τέτοιων διαστάσεων με τόσες εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου κυλάει τόσο ειρηνικά και χωρίς παρατράγουδα. Η αλήθεια είναι ότι όλη η οργάνωση είναι φροντισμένη μέχρι την τελευταία της λεπτομέρεια και ολόκληρη η αστυνομία της χώρας καθώς και οι υγειονομικές της υπηρεσίες είναι σε απόλυτο συναγερμό. Αστυνομικοί παρακολουθούν με κιάλια από εξέδρες σε όλη την πόλη και επεμβαίνουν άμεσα αλλά πολύ διακριτικά οπουδήποτε υπάρχει και η παραμικρή ένδειξη εστίας επεισοδίου. Έτσι δεν αφήνουν καμία δυσάρεστη κατάσταση να δημιουργηθεί αλλά ταυτόχρονα δεν καταστρέφουν και την ατμόσφαιρα της γιορτής, αφού περνούν σχεδόν απαρατήρητοι. Επιπλέον, μικρές κινητές μονάδες πρώτων βοηθειών βρίσκονται διάσπαρτες σε όλη την έκταση που συγκεντρώνεται το πλήθος, πλήρως επανδρωμένες με ιατρικό και νοσοκομειακό προσωπικό. Έτσι η μέρα περνάει πάντα με τα ελάχιστα δυσάρεστα περιστατικά, χαρακτηριστικό του οποίου είναι η ανακοίνωση της αστυνομίας η οποία ανέφερε την περασμένη χρονιά περίπου 100 συλλήψεις (όχι περισσότερες από οποιοδήποτε άλλο Σαββατοκύριακο του έτους) ενώ πολλές από αυτές έγιναν για την οδήγηση βάρκας στα κανάλια …υπό την επήρεια αλκοόλ!
Μοναδικό άλυτο πρόβλημα της ημέρας, …η ανακούφιση του πλήθους από τη διαρκή κατανάλωση μπύρας! Ακόμα και γι’αυτό, οι απίστευτοι Ολλανδοί φροντίζουν τοποθετώντας υπαίθριες τουαλέτες παντού στην πόλη, όμως η μπύρα δεν αστειεύεται και έτσι προς το απόγευμα, οποιοδήποτε μέτρο προς αυτή την κατεύθυνση αποδεικνύεται ανεπαρκές, με αποτέλεσμα, τις ευχές για ηλιόλουστο καιρό κατά τη διάρκεια των εορτασμών να διαδέχονται ευχές για δυνατή νεροποντή την επομένη…
16°
