Special Olympics Hellas: «Βγάλτε τα παιδιά από τα σπίτια σας»

«Η υποδοχή που μου έκαναν οι συμμαθητές μου στο σχολείο όταν κέρδισα το πρώτο μου μετάλλιο σε Πανελλήνιους Αγώνες θα μου μείνει αξέχαστη. Όλοι έλεγαν μπράβο και φώναζαν δυνατά το όνομά μου. Ένιωθα πραγματικά χαρούμενος και ότι τα είχα καταφέρει. Στους φετινούς αγώνες είχα μεγάλη χαρά και αγωνία. Προετοιμάστηκα, όμως, σωστά με τη βοήθεια του προπονητή και των συναθλητών μου». Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια του αθλητή, Ιωάννη Κλωνιζάκη, μετά την επιστροφή του από τους Παγκόσμιους Θερινούς Αγώνες Special Olympics στο Βερολίνο (17/6 έως 25/6). H ελληνική αποστολή, όπως πάντα, εμφανίστηκε πρώτη. Κλίμα ενθουσιασμού, προσπάθειας και συγκίνησης. Εκείνο που δεν είδε κανείς, όμως, ήταν η χαρά και η αισιοδοξία με την οποία ξεκινούσαν οι αθλητές κάθε πρωί για να πάνε στους τόπους διεξαγωγής των αθλημάτων τους, η προσπάθεια και ένταση του αγώνα, η συνεχής καθοδήγηση των προπονητών και τέλος η χαλάρωση, η ικανοποίηση και ο πανηγυρισμός για τα μετάλλια. 26 χρυσά, 15 ασημένια, 24 χάλκινα μετάλλια έκαναν την ελληνική συμμετοχή, στη σπουδαία αυτή αθλητική διοργάνωση με περισσότερους από 7.000 αθλητές και αθλήτριες με νοητική αναπηρία από 190 χώρες, να πανηγυρίσει με χαμόγελα.

Ο αθλητής Ιωάννης Κλωνιζάκης και ο προπονητής του Μανώλης Αγγελάκης από τα Χανιά

Στον αγωνιστικό τομέα, οι αθλητές κι αθλήτριες έλαβαν μέρος φέτος σε 14 αθλήματα και αγωνίστηκαν σε μεικτές ομάδες (συνδυασμός ατόμων με και χωρίς νοητική αναπηρία ίδιας περίπου ηλικίας και αθλητικού επιπέδου, που προπονούνται και συμμετέχουν από κοινού σε αγώνες). Ο Ιωάννης ως ένας από αυτούς, είναι 19 χρονών και δέκα χρόνια αθλητής των Special Olympics Hellas στο προπονητικό πρόγραμμα των Χανίων. Το καθημερινό πρόγραμμα για το κάθε αθλητή είναι διαφορετικό ανάλογα με το άθλημα, την ηλικία, το είδος της αναπηρίας και τις δυνατότητες των γονέων. Στο άθλημα του καγιάκ, κατά την άφιξη του αθλητή στην αθλητική εγκατάσταση υπάρχει πάντα κάποιος χρόνος επικοινωνίας για τη δική του καθημερινότητα και τα ενδιαφέροντά του. Ακολουθεί το ζέσταμα έξω από το νερό, το κυρίως πρόγραμμα προπόνησης στη βάρκα, αποθεραπεία κατά την έξοδο και τέλος η τακτοποίηση του αθλητικού εξοπλισμού. Απαραίτητη είναι και η προπόνηση στην κολύμβηση, το άθλημα με το οποίο ξεκίνησε ο Γιάννης και συνέχισε με το καγιάκ. Αυτή η ρουτίνα που προσπαθεί ο προπονητής να τηρήσει, είναι σημαντική. 

Ωστόσο, σε κάθε προπόνηση υπάρχουν πάντα δυσκολίες. Η περίπτωση της ανατροπής της βάρκας είναι πάντα μια δύσκολη κατάσταση, για την οποία τους εκπαιδεύουν οι προπονητές. «Κατά τη διάρκεια μια προπόνησης ένας αθλητής των Special Olympics βοήθησε έναν αθλητή χωρίς αναπηρία κατά την ανατροπή του από τη βάρκα. Αποτελεί σημείο αναφοράς στη σκέψη μου για την αναγκαιότητα της ανάδειξης τόσο των δυνατοτήτων όσο και της ενσωμάτωσης των ατόμων με νοητική αναπηρία μέσα από τον αθλητισμό» αναφέρει ο Μανώλης Αγγελάκης, προπονητής.

Η στιγμή που ξεχώρισε ο αθλητής σε αυτούς τους αγώνες ήταν η κατάκτηση του πρώτου του μεταλλίου. «Όταν ανεβαίνω στο βάθρο αισθάνομαι χαρά, ενθουσιασμό, ικανοποίηση ότι τα κατάφερα, αυτοπεποίθηση και συγκίνηση. Μου αρέσει όμως η συμμετοχή μου στους αγώνες γιατί γνωρίζω πολύ κόσμο και κάνουμε αγώνες που μας μένουν αξέχαστοι. Κάνουμε επισκέψεις σε μουσεία και πάρκα και πολλές δραστηριότητες με άλλους αθλητές μετά τους αγώνες και αυτό με κάνει να νιώθω όμορφα» μου λέει. Για να συνεχίσει ο προπονητής του «Η απονομή του 1ου χρυσού μεταλλίου, ο τρόπος που πανηγύρισε ο αθλητής μου, και η χαρά που πήρε ήταν κάτι το μοναδικό. Τη νίκη του κάνει ακόμα πιο ξεχωριστό το γεγονός ότι ήταν η πρώτη φορά που ο Γιάννης μπήκε σε αεροπλάνο, έκανε ταξίδι χωρίς την οικογένειά του και ανταπεξήλθε στις απαιτήσεις της Ελληνικής Αποστολής στο εξωτερικό άψογα. Είμαι περήφανος για εκείνον.  Αποτελεί “στοίχημα” για τους προπονητές η επιλογή των αθλητών. Το στοίχημα έχει να κάνει με την προσαρμογή του, την ένταξη στην ομάδα και τέλος στην αγωνιστική του παρουσία. Οι αληθινές αγκαλιές, τα χαμόγελα, οι ξεχωριστοί πανηγυρισμοί δημιουργούν το παζλ της αγαπημένης στιγμής. Δεν έχω σκεφτεί ποτέ να τα παρατήσω γιατί είναι κάτι που πηγάζει από μέσα μου και με γεμίζει σαν άνθρωπο».

Special Olympics Hellas 2023: O Διονύσιος Κοδέλλας και ο θεσμός σε 21 νέες πόλεις της Ελλάδος

Τα Special Olympics Hellas αποτελούν, εδώ και 35 χρόνια, τον μεγαλύτερο και πιο ενεργό αθλητικό και εκπαιδευτικό Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό στην Ελλάδα, που στηρίζει, εξελίσσει και εντάσσει τα άτομα με νοητική αναπηρία στο κοινωνικό σύνολο, μέσω του αθλητισμού. Μετρά 14.000 συμμετοχές αθλητών των Special Olympics Hellas σε αγώνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, 82 Προπονητικά Προγράμματα σε 35 πόλεις της Ελλάδας και 900 προπονητές ενώ αποτελεί το μοναδικό οργανισμό που προσφέρει εντελώς δωρεάν τις προπονήσεις και την συμμετοχή των αθλητών σε αγώνες σε 24 αθλήματα καθώς και τον πλήρη αθλητικό εξοπλισμό τους (ιματισμός, όργανα, μετακινήσεις, διαμονή και διατροφή κλπ).

Στην τελετή έναρξης στο κατάμεστο από 50.000 θεατές ιστορικό στάδιο της γερμανικής πρωτεύουσας, ιδιαίτερη στιγμή ήταν όταν η Φλόγα της Ελπίδας, η οποία ξεκίνησε το ταξίδι της από το Ζάππειο Μέγαρο της Αθήνας, άναψε τον βωμό του Ολυμπιακού Σταδίου του Βερολίνου και σηματοδότησε την Έναρξη των Αγώνων. «Στα Special Olympics  δεν κάνουμε πρωταθλητισμό γιατί δεν υπάρχει το “κυνήγι του ρεκόρ-επίδοσης, δεν υπάρχει κατέχω ένα ρεκόρ ή καταρρίπτω το προηγούμενο ρεκόρ”. Στόχος είναι να βελτιωθεί ο ίδιος ο αθλητής έτσι ώστε να ανταγωνιστεί άλλους, να δώσει τον καλύτερο εαυτό του και φυσικά και να διακριθεί. Επίσης, το κυριότερο στοιχείο, το κίνητρο για τα άτομα με νοητική αναπηρία που εισέρχονται στον αθλητισμό είναι για να γνωρίσουν φίλους, να νιώσουν την αίσθηση της επίτευξης, να διασκεδάσουν τη συμμετοχή τους, να αισθανθούν μέλη του συνόλου, να χτίσουν την αυτοεκτίμησή τους, να συνυπάρξουν με άλλους αθλητές να διασκεδάσουν» αναφέρει ο Διονύσιος Κοδέλλας, Πρέσβυς ε.τ. Πρόεδρος Special Olympics Hellas.

Από τις αυτονόητα φορτισμένες στιγμές που επικρατούσαν στη διάρκεια των Αγώνων, αυτές που ξεχώρισε ήταν οι στιγμές που ξαναβρίσκονταν το βράδυ όλοι μαζί στο ξενοδοχείο. Αθλητές, προπονητές, εθελοντές και τεχνικό επιτελείο, συζητούσαν σε κλίμα χαλάρωσης και χαράς όλες τις εμπειρίες που έζησαν -ο καθένας από τη σκοπιά του-, κατά τη διάρκεια της ημέρας. «Αυτός ο θερμός δεσμός που μας ένωνε όλους μας σαν μια μεγάλη οικογένεια ήταν για μένα μια  στιγμή που ξεχώρισα. Μέσα σε όλα αυτά τα όμορφα λόγια που έχω ακούσει όλα αυτά τα χρόνια συγκρατώ το πιο πρόσφατο της αθλήτριας δρόμου των Special Olympics Hellas, Βάσως Κατσούδη. Σε μια μεγάλη συνάθροιση αθλητών και γονέων που είχαμε διοργανώσει στο Σεράφειο, αφού είχαν μιλήσει πολλοί γονείς, αυθόρμητα, η Βάσω ζήτησε το λόγο. Ανέβηκε στη σκηνή και μπροστά σε όλους απευθυνόμενη στους γονείς είπε δύο λόγια. “Βγάλτε τα παιδιά απ' τα σπίτια σας”. Θεωρώ ότι σ’ αυτά τα δύο λόγια η Βάσω παρουσίασε με το δικό της τρόπο την πεμπτουσία της φιλοσοφίας και των ευγενών αρχών του Κινήματός μας».

Oι επαρχιακές πόλεις και τα νησιά έχουν περιορισμένη ενημέρωση και δυνατότητες συμμετοχής των ανθρώπων με νοητική αναπηρία σε συμπεριληπτικές δράσεις. Πώς καταφέρατε να φέρετε το θεσμό αυτό σε 21 νέες πόλεις της Ελλάδος, τον ρωτάω: «Η δυσκολία που είχα να αντιμετωπίσω ήταν η απόλυτα αναγκαία μετατροπή των Special Olympics Hellas σε μία εξωστρεφή, ευκίνητη, καινοτόμα και πιο προσβάσιμη στο σύνολο των ατόμων με νοητική αναπηρία βάση. Αυτή την κατάσταση την ξεπέρασα χάρη στην αφοσίωση και το αυθεντικό ενδιαφέρον των στενών συνεργατών μου, που πολλές φορές παραμερίζοντας την προσωπική τους ζωή έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους για την ανάπτυξη του Κινήματός μας. Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα τον Οργανισμό συνειδητοποίησα τις ανάγκες των οικογενειών και των ατόμων με νοητική αναπηρία από την περιφέρεια και έθεσα ως στόχο την ευκαιρία να ενταχθούν στην οικογένεια των Special Olympics.

Αυτή την ιδέα της ανάπτυξης υιοθέτησε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, που προώθησε μέσω της δωρεάς του, η οποία μας επέτρεψε μέσα σε διάστημα τριών ετών να ιδρύσουμε 21 νέα Τοπικά προγράμματα Special Olympics Hellas σε ισάριθμες πόλεις - στόχους. Σκοπός του Αναπτυξιακού Προγράμματος είναι να προσφέρουμε, σε ετήσια βάση, οργανωμένες προπονήσεις και αγωνιστικές ευκαιρίες στους εν δυνάμει αθλητές των Special Olympics. Σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και φορείς ειδικής αγωγής, δημιουργούμε ένα δίκτυο ενημέρωσης και υποστήριξης των ατόμων με νοητική αναπηρία, που στόχο έχει τη συμμετοχή και την ένταξή τους στη κοινωνία, καθώς και τη στήριξη των οικογενειών τους. Στο πλαίσιο του Προγράμματος αυτού, οι νέες πόλεις που έχουν ενταχθεί σε αυτό συνυπογράφουν με τα Special Olympics Hellas Συμφωνητικά Συνεργασίας, με την υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Φορέων Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστημίων και Αθλητικών Σωματείων».

Αμαλία Αφένδρα και Δημήτρης Πετράκης, οι γονείς του Άρη, αθλητή Special Olympics ιππασίας

Η πρώτη επαφή των γονιών με την όλη ιδέα των Special Olympics έχει το στοιχείο του δισταγμού και της αμφιβολίας. «Όταν όμως τους πείθεις ότι το παιδί τους είναι ικανό για πράγματα που δεν μπορούν να διανοηθούν, γιατί πολλοί από αυτούς μοιρολατρικά και εντελώς αβάσιμα -από άγνοια τις περισσότερες φορές-, έχουν αποδεχθεί ότι το παιδί τους “δεν μπορεί”, τότε είναι αυτοί οι ίδιοι που γίνονται οι πιο ενθουσιώδεις πρεσβευτές της Αποστολής των Special Olympics» συνεχίζει. Η Αμαλία Αφένδρα και ο Δημήτρης Πετράκης είναι οι γονείς του αθλητή ιππασίας Special Olympics Ιωάννινα, Άρη Πετράκη. «Ο γιος μας βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Ξεκίνησε θεραπευτική ιππασία το 2011, όταν ήταν 12 ετών, και στη διάρκεια της χρονιάς η προπονήτριά του μας πρότεινε να ακολουθήσει το αθλητικό κομμάτι στο πλαίσιο του προπονητικού προγράμματος των Special Olympics Hellas. Έτσι, ένα χρόνο μετά, συμμετείχε στους πρώτους γι’ αυτόν Πανελλήνιους Αγώνες Ιππασίας Special Olympics που διοργανώθηκαν στο Ολυμπιακό Κέντρο Ιππασίας στο Μαρκόπουλο».

Στην αρχή δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι μπορεί να συμβεί αυτό. Στην πορεία βέβαια αισθάνθηκαν μεγάλη και ευχάριστη έκπληξη. «Δεν σκεφτήκαμε ποτέ ότι θέλουμε να σταματήσει το παιδί μας αυτό που κάνει, ούτε νιώσαμε δυσπιστία ή βρεθήκαμε ποτέ σε δύσκολη θέση. Αντίθετα, η ενασχόληση του γιου μας με τον αθλητισμό, με την καθοδήγηση της προπονήτριάς του, του έχει προσφέρει τη δυνατότητα να αθλείται στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του, τις οποίες βελτιώνει συνέχεια, με αποτέλεσμα να ωριμάζει, να βρίσκει έναν σκοπό σε αυτό που κάνει, να καλλιεργεί καλή φυσική κατάσταση και φυσικά να περνάει όμορφα.

Όταν είδαμε το γιο μας πάνω στο άλογο να αγωνίζεται, ήταν κάτι μοναδικό. Είναι αυτό που λέει κανείς “να που μπορεί να γίνει”. Ο γιος μας συμμετείχε σε τρία ιππικά αγωνίσματα στα οποία πήρε δύο τέταρτες και μία όγδοη θέση. Πιστεύω ότι αντιμετώπισε τις δυσκολίες του αθλητή που όσο εξελίσσεται, τόσο περισσότερες είναι οι απαιτήσεις του αθλήματος. Γνώρισε μία καινούργια χώρα, άλλους αθλητές και πέρασε πολλές όμορφες στιγμές. Οι όμορφες στιγμές με το παιδί μας σε αγώνες είναι πολλές. Όταν βλέπουμε τον γιο μας να κάνει μία καλή εμφάνιση και χαίρεται, όταν ανεβαίνει στο βάθρο για τις απονομές που τον χειροκροτούν και χειροκροτεί, όταν διαχειρίζεται μόνος του τον εαυτό του μαζί με την ομάδα του, όταν επικοινωνεί με συναθλητές του από τη Ελλάδα και άλλες χώρες είναι μοναδικό».

Οι 5.000 ενεργοί εθελοντές των Special Olympics Hellas 

Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι 5.000 ενεργοί εθελοντές του έργου. Η Βιργινία Τσεκέρη είναι εθελόντρια στα Special Olympics Hellas από το 2006. «Νιώθεις ψυχική ικανοποίηση όταν είσαι δίπλα σε ξεχωριστά άτομα και βοηθάς να παρουσιάσουν τον καλύτερό τους εαυτό, τον αγώνα τους, την προσπάθεια τους, τη χαρά ή τη στεναχώρια τους. Ο εθελοντισμός είναι μέρος της ζωής μου. Όλα αυτά τα χρόνια έχω συμμετάσχει ως εθελόντρια σε πάρα πολλούς αγώνες και δράσεις των Special Olympics στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κάποιοι από τους σημαντικότερους αγώνες είναι οι Θερινοί Παγκόσμιοι στην Αθήνα το 2011, οι Ευρωπαϊκοί στην Αμβέρσα το 2014, οι Χειμερινοί Παγκόσμιοι στο Γκρατς το 2017 και οι Θερινοί Παγκόσμιοι στο Βερολίνο το 2023. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσω μια στιγμή. Είναι τόσες πολλές όλα αυτά τα χρόνια. Η αγάπη, οι αγκαλιές, η χαρά των αθλητών μας είναι αυτά που πάντα θα έχουν την πρώτη θέση στη καρδιά μου».

Με την επιστροφή της αποστολής από το Βερολίνο, η επιτυχημένη πορεία των Special Olympics θα συνεχιστεί στην Ελλάδα όπου μέχρι τέλος του χρόνου έχει προγραμματιστεί μεγάλος αριθμός εγχώριων αθλητικών, αγωνιστικών και εκπαιδευτικών δράσεων, παράλληλα με την τη προετοιμασία για τον επόμενο σταθμό των Παγκοσμίων Χειμερινών πλέον Αγώνων, την Ιταλία.