1960, Σεπτέμβριος, 10 του μήνα, σαν σήμερα. Ο θρυλικός αιθίοπας μαραθωνοδρόμος Αμπέμπε Μπικίλα κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, τρέχοντας ξυπόλητος.
Φαντάζει παραμύθι. Νικητής σε αγώνα μαραθωνίου ένας ξυπόλυτος. Και όμως. Ένας ξυπόλυτος δρομέας από την Αφρική δείχνει άνετος, μετά από τόσα χιλιόμετρα, και τερματίζει πρώτος. Ρώμη. 1960. Ρεκόρ Μαραθωνίου 2 ώρες 16 λεπτά. Η ιστορία ζηλεύει κάποιες φορές τη συνηθισμένη ζωή κάποιων ανθρώπων που ζουν σε υψίπεδα, μακριά από πόλεις και μεγάλα γήπεδα. Για αυτόν, τι πιο φυσιολογικό, έκανε αυτό που ήξερε καλά. «Ξυπόλυτος για πρώτη φορά, ξυπόλυτος για πάντα».
Στους Ολυμπιακούς αγώνες της Ρώμης το ’60 συμμετείχαν 5.338 αθλητές από 83 χώρες. Το μεγάλο στοίχημα της αναβίωσης των αγώνων από το βαρόνο Coubertin παίρνει σάρκα και οστά. Άνθρωποι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους γίνονται ίσοι σε έναν κοινό τόπο, που οι κανόνες είναι ίδιοι για όλους. Οικουμενικότητα, διαφορετικότητα, άμιλλα.
Όμως η εικόνα θολώνει τα τελευταία χρόνια. Αθλητές πλήττουν την έννοια του αθλητισμού και τελικά της δικαιοσύνης. Είναι αυτοί που στέκονται στη γραμμή και έχουν αποφασίσει να είναι αήττητοι με κάθε μέσο. Εμείς, θαυμαστές μόνο του πρώτου, μόνο του καλύτερου, ανοίγουμε συνεχώς την όρεξή τους για μεγαλύτερα επιτεύγματα. Ήρθε η ώρα που το σύστημα πρέπει να κάνει μια ενδοσκόπηση στα ίδια του τα σπλάχνα. Ο φτιαγμένος αθλητής, ο διψασμένος μόνο για τη δόξα και τη νίκη, ο εθισμένος στην ντόπα, είναι πια κοινό μυστικό. Ο αθλητής μιας γενικευμένης παραφροσύνης που απαιτεί μόνο πρωταθλητισμό. Όλα για μια νίκη. Όλα για λίγες στιγμές πανηγυρισμών σε ένα στάδιο. Όλα στην προσφορά του θεάματος. Σκοπός όχι το άθλημα, αλλά το ρεκόρ.
Φαντάζει παραμύθι. Νικητής σε αγώνα μαραθωνίου ένας ξυπόλυτος. Και όμως. Ένας ξυπόλυτος δρομέας από την Αφρική δείχνει άνετος, μετά από τόσα χιλιόμετρα, και τερματίζει πρώτος. Ρώμη. 1960. Ρεκόρ Μαραθωνίου 2 ώρες 16 λεπτά. Η ιστορία ζηλεύει κάποιες φορές τη συνηθισμένη ζωή κάποιων ανθρώπων που ζουν σε υψίπεδα, μακριά από πόλεις και μεγάλα γήπεδα. Για αυτόν, τι πιο φυσιολογικό, έκανε αυτό που ήξερε καλά. «Ξυπόλυτος για πρώτη φορά, ξυπόλυτος για πάντα».
Ο ξυπόλυτος πρίγκιπας νίκησε όντας ξυπόλυτος. Ο αγώνας αυτών των ανθρώπων ξεκινάει από την παιδική τους ηλικία με ατελείωτες ώρες περπατήματος, κυνηγώντας τις καθημερινές υποχρεώσεις. Τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Το σώμα τους αναπτύσσει συνεχώς νέες ικανότητες για να μπορεί να ανταπεξέλθει στη σκληρή πραγματικότητα – λίγα χιλιόμετρα τρεξίματος, ένας μαραθώνιος, φαντάζει παιχνίδι. Η καθημερινότητά τους, νικητής στα στάδιά μας.
Ξεχάσαμε, λοιπόν, το σώμα μας. Αρνηθήκαμε την έκπληξη στη μαγεία του φυσικού, στη γοητεία της φυσικής μας προσπάθειας. Πιστέψαμε ότι η ταχεία και υπέρμετρη μυϊκή ανάπτυξη είναι φυσιολογική ακόμα κι αν δεν υπάρχει στις γενετικές μας προδιαγραφές. Γυρίσαμε την πλάτη στη φθορά που είναι μέσα μας και συνοδεύει τη ζωή μας. Δώσαμε τόπο σε κάτι πλαστό, μια εξαπάτηση τους εαυτού μας. Ο ξυπόλυτος πρίγκιπας έτρεξε με τα πόδια του, οι σύγχρονοί του με τι τρέχουν;
Αφιερωμένο στον Αμπέμπε Μπικίλα (1932-1973, αιθίοπας μαραθωνοδρόμος και δύο φορές χρυσός ολυμπιονίκης, θρυλική μορφή του παγκόσμιου αθλητισμού, ο πρώτος που κατέκτησε δύο χρυσά μετάλλια στο μαραθώνιο) και σε όλους του πρίγκιπες που τρέχουν χωρίς το άγχος της πρωτιάς.
12°
