Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα αρχίζει και τελειώνει στα καφέ. Ισχύει; Με την φράση-κλισέ που στοιχειώνει την ελληνική επιχειρηματικότητα πάω να συναντήσω την Αναστασία Τσίλογλου, Γενική Διευθύντρια της Action Finance Initiative ή προς συντομία AFI. Όμως πρώτα να σας συστήσω την AFI. Πρόκειται για μια Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρία που ιδρύθηκε το 2014 με πρωτοβουλία της Action Aid Hellasκαι της γαλλικής οργάνωσης ADIE– ηγέτιδα στην Ευρώπη σε θέματα microfinancing. Η ΑFI αποσκοπεί στην προαγωγή των μικροπιστώσεων στη χώρα μας, βοηθώντας ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό ή/ και μακροχρόνια άνεργους να δημιουργήσουν μόνοι τους τη δική τους θέση εργασίας μέσω της αυτοαπασχόλησης, της εμπιστοσύνης κι αλληλεγγύης. Επίκεντρο της προσπάθειας είναι ο άνθρωπος, το δικαίωμα στην εργασία κι οι ανεξάντλητες δυνατότητες που κρύβει ο καθένας μας. Το microfinance στην Ευρώπη, όπου υπάρχει και λειτουργεί ήδη πολλά χρόνια, οριοθετείται σε χρηματοδότηση με τη μορφή μικροδανείων έως 10.000€, και το ίδιο θα ισχύσει και για τη χώρα μας. Συζητήσαμε μαζί της για να μάθουμε λεπτομέρειες.
Πού δραστηριοποιείται η AFI;
Σε πρώτο στάδιο στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στα περίχωρα αυτών, που ορίζονται σε μια ακτίνα μίας-μιάμισης ώρας οδικής απόστασης από τα δύο αυτά αστικά κέντρα. Κι αυτό γιατί η επιτυχία του microfinance βασίζεται στην προσωπική επαφή που έχεις με τον κόσμο, στη συχνότητα που θα δεις τον επιχειρηματία και στην εγγύτητα της επιχείρησης του. Μελλοντικός στόχος μας και μέρος του δικού μας πενταετούς πλάνου είναι να μπορούμε να καλύψουμε ακόμα περισσότερες γεωγραφικές περιοχές που τώρα αδυνατούμε να εξυπηρετήσουμε, αλλά που κρύβουν επιχειρηματικές ιδέες-διαμάντια.
Υπάρχουν περιορισμοί στις ιδέες που χρηματοδοτούνται;
Δεν υπάρχουν περιορισμοί κι αυτή είναι ακριβώς η μαγεία της πρωτοβουλίας αυτής. Εφόσον η δραστηριότητα είναι νόμιμη, είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε. Το πρωί μιλάμε με έναν τυροκόμο που θέλει να εκσυγχρονίσει το τυροκομείο του, το απόγευμα με έναν developer που φτιάχνει μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, την επόμενη μέρα με κάποιον που θέλει να ανοίξει περίπτερο ή μια αντιπροσωπεία οικοδομικών υλικών. Έχουμε ήδη μιλήσει με πολλούς ανθρώπους που έχουν καταπληκτικές ιδέες και η φράση που ακούω «η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα αρχίζει και τελειώνει στα καφέ» μπορώ να πω με βεβαιότητα πως δεν ισχύει.
Σε ποιές περιπτώσεις απευθύνονται σε σας για χρηματοδότηση;
Συνήθως σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει πρόσβαση σε ολική ή μερική χρηματοδότηση. Η αποταμίευση κι η δυναμική της οικογένειας και φίλων να στηρίξουν οικονομικά είναι πλέον σπάνιες, υπάρχουν περιπτώσεις εν δυνάμει ή υφιστάμενων επιχειρηματιών που έρχονται με απορριπτική επιστολή από τις τράπεζες. Υπάρχει κόσμος που είχε έγκριση για κάποια επιδότηση, αλλά που ο χρόνος μέχρι την εκταμίευση είναι μεγάλος, αφήνοντας τον επιχειρηματία εκτεθειμένο οικονομικά και εκεί λειτουργούμε ως οικονομική γέφυρα. Αν κατασκευάσουμε το χάρτη της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, θα παρατηρήσετε ότι κανείς δεν εξυπηρετεί το μερίδιο της αγοράς που χρειάζεται μικρή χρηματοδότηση. Αυτό ισχύει και τώρα αλλά και πριν την κρίση που βιώνουμε. Απευθυνόμαστε λοιπόν στην επιχειρηματικότητα που απαιτεί μικρά κεφάλαια έως 10,000 ευρώ.
Η υποστήριξη κι εκπαίδευση που παρέχετε τι περιλαμβάνουν;
Η υποστήριξη κι εκπαίδευση χωρίς καμία χρέωση είναι ίσως το σημαντικότερο συστατικό της πρωτοβουλίας αυτής. Δεν υπάρχει η απαίτηση να έρθουν εν δυνάμει ή υφιστάμενοι επιχειρηματίες έχοντας έτοιμο ένα business plan ή γνωρίζοντας όλες τις πτυχές της επιχειρηματικής προσπάθειας τους. Έρχεται κόσμος με μόνο μια ιδέα, που θέλει να μάθει τα στάδια μέχρι την πραγματοποίησή της. Έρχεται κόσμος που ήδη δραστηριοποιείται επιχειρηματικά σε μια ιδέα και που θέλει να την αναπτύξει περαιτέρω. Γι’ αυτό η AFI προσφέρει δωρεάν υποστήριξη τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της χρηματοδότησης, για να εκπαιδεύσει και να βοηθήσει τον επιχειρηματία σε ό,τι χρειαστεί. Η υποστήριξη προσφέρεται είτε από εμάς τους ίδιους είτε από εθελοντές της AFI, των οποίων η προσφορά είναι πραγματικά συγκινητική.
Πόσες επιχειρήσεις έχετε χρηματοδοτήσει μέχρι τώρα;
Έχουμε λάβει πάνω από 100 αιτήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος, τις οποίες εξετάζουμε προσεκτικά. Οι εκταμιεύσεις άρχισαν τέλος Ιανουαρίου και έχουμε ήδη εγκρίνει τη χρηματοδότηση πέντε επιχειρήσεων. Τα καλά νέα είναι πως προετοιμάζουμε την εκταμίευση για άλλους 5 φακέλους χρηματοδότησης στις επόμενες δυο εβδομάδες. Τα ακόμη καλύτερα νέα είναι πως μπορούμε να διαχειριστούμε ακόμη περισσότερους καθώς περνάει ο καιρός!
Οι χρηματοδοτήσεις από πού προέρχονται;
Οι χρηματοδότες των λειτουργικών εξόδων μας είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Solidarity Now καθώς κι η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Το όραμα για μείωση της ανεργίας και ενίσχυση της απασχόλησης ήταν κοινό από τη πρώτη στιγμή κι αποτέλεσμα ήταν η από κοινού υποστήριξη της AFI. Τα κεφάλαια που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση των δανείων προέρχονται από Έλληνα ιδιώτη χορηγό του εξωτερικού. Nα σημειώσουμε πως η ΑFI είναι Αστική Μη Κερδοσκοπική εταιρία και βάση του Τραπεζικού νόμου στην Ελλάδα (3601/2007) οφείλει να συνεργαστεί με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να μπορεί να εκταμιεύει, δανειοδοτεί και χρηματοδοτεί επιχειρήσεις. Ο τραπεζικός συνεργάτης της AFI είναι η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα μέσω της οποίας εκταμιεύονται τα μικρο-δάνεια σε νεοσύστατες ή υφιστάμενες μικρο-επιχειρήσεις.
Η έγκριση για τη χρηματοδότηση γίνεται από εσάς ή την τράπεζα;
Κυρίως από εμάς, αλλά η τράπεζα διατηρεί τον τελευταίο λόγο. Τα κριτήρια με τα οποία αξιολογεί η AFI ένα εγχείρημα προς χρηματοδότηση είναι διαφορετικά από αυτά μιας παραδοσιακής τράπεζας, και για το λόγο αυτό είναι προς τιμή της ΠΣΤ που έχει δείξει τη διάθεση να γεφυρώσει αυτή τη διαφορά νοοτροπίας και να τοποθετηθεί ο άνθρωπος στο επίκεντρο των αποφάσεων.
Και ποιά είναι τα κριτήρια που πρέπει να πληροί κάποιος;
Να έχει μια νόμιμη επιχειρηματική ιδέα με συνολικό προϋπολογισμό που δεν ξεπερνάει τα 20 χιλιάδες ευρώ. Η ιδέα μπορεί να αφορά μια νέα επιχείρηση που σχηματίζεται εκ βάθρων ή μια υφιστάμενη επιχείρηση που θέλει να επεκταθεί. Πρέπει απαραίτητα η επιχείρηση να είναι εγγεγραμμένη την στιγμή που θα εκταμιευθεί το δάνειο και να υπάρχει ένας εγγυητής για το 50% του δανείου, αλλά αυστηρά μέχρι τις 3.000€. Αυτή η εγγύηση δεν αφορά σε καμιά περίπτωση ακίνητα, αυτοκίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία, απλά λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας στον επιχειρηματία σε περίπτωση που κάποιο μήνα δυσκολευτεί να αποπληρώσει τη δόση. Τέλος, ο υποψήφιος θα πρέπει να μην έχει χρέη προς το Δημόσιο που δεν έχουν ρυθμιστεί. Εφόσον υπάρχει χρέος για το οποίο έχει γίνει κάποια ρύθμιση την οποία ο ενδιαφερόμενος επιχειρηματίας αναγνωρίζει και τιμάει ως υποχρέωση, δεν υπάρχει λόγος απόρριψης. Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και εξετάζεται αναλόγως. Τέλος ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να έχει πλειοψηφία των μετοχών (majority stake) στην επιχείρηση. Καλύπτουμε τις νομικές μορφές: ΑΕ, ΕΠΕ, ΟΕ, ΙΚΕ, ατομικές επιχειρήσεις κι ελεύθερους επαγγελματίες.
Υπάρχει περίοδος «χάριτος»;
Φυσικά. Αν ο ενδιαφερόμενος το επιθυμεί, προσφέρεται περίοδος χάριτος μέχρι και τρεις μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων αποπληρώνονται μόνο οι τόκοι κι όχι το αρχικό κεφάλαιο του δανείου. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί η περίοδος χάριτος να φτάσει τους έξι μήνες, αυτό ωστόσο ισχύει μονάχα για εγχειρήματα που εμπεριέχουν αγροτική παραγωγή και για τα οποία η ίδια η γη απαιτεί μεγαλύτερο διάστημα για να αποδώσει καρπούς.
Κι αν δεν καταφέρει κάποιος να αποπληρώσει το δάνειό του;
Το ποσοστό των ανθρώπων που αδυνατούν να αποπληρώσουν είναι εξαιρετικά χαμηλό παγκοσμίως. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι στην ανθρώπινη φύση να ξεπληρώνεις στο έπακρο αυτόν που σε εμπιστεύτηκε, ειδικά αν ήταν η τελευταία σου ευκαιρία. Ο κόσμος αισθάνεται ότι έχει συνάψει συμφωνία με τους ανθρώπους της AFI κι όχι με μια τράπεζα. Αυτή τη συμφωνία θέλουν να την τιμήσουν στο έπακρο, γιατί ξέρουν ότι θα επηρεάσει τη βιωσιμότητα της και την ικανότητα της να βοηθήσει κι άλλους συνανθρώπους μας. Η επιτυχία του ενός επηρεάζει την επιτυχία του επόμενου κι αυτό το αναγνωρίζουν όλοι όσοι συνεργαζόμαστε. Αυτή είναι η δύναμη της «προσωποποιημένης υπηρεσίας» που προσφέρουμε. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι οι επιχειρηματίες τελικά αισθάνονται ότι αποπληρώνουν τον εκάστοτε σύμβουλο κι εθελοντή της AFI που τους υποστηρίζει, γιατί αντιλαμβάνονται ότι αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται στο πλευρό τους σε όλη την επιχειρηματική διαδρομή τους.
Πώς θα μάθω περισσότερα για την πρωτοβουλία αυτή;
• Μπες στο facebook και ακολούθησε τη σελίδα της AFI και δήλωσε συμμετοχή στα events και open days,
