Κωνσταντίνος Τσουτσοπλίδης: Ένας δημόσιος υπάλληλος

Όταν δουλεύει πηγαίνει Βρυξέλλες ή Στρασβούργο. Όταν απομονώνεται πηγαίνει Μέτσοβο. Όταν διασκεδάζει πηγαίνει παντού. Κυρίες και κύριοι, ο Κωνσταντίνος Τσουτσοπλίδης. Ο επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα. Βουτηγμένος από μικρός στην οικονομική θεώρηση, στην πολιτική θεωρία και πράξη, την επικοινωνία, τα ταξίδια, μπορεί με την ίδια άνεση να κάθεται κοστουμαρισμένος στα γραφεία ευρωπαίων διπλωματών συζητώντας για τη μετά Brexit εποχή και την ίδια ώρα να βρίσκεται ανάμεσα σε πολυάριθμες παρέες που διασκεδάζουν με κρουστά και τσίπουρα. Ένας Ηπειρώτης που μεγάλωσε στον κοσμοπολιτισμό. Ένας βαθύς  γνώστης των οικονομικών που δουλεύει για την επικοινωνία των εθνών. Ένας δημόσιος υπάλληλος που αγαπά τη δουλειά του. 

Αισθάνεσαι την ανάγκη να υπερασπιστείς την Ελλάδα στην Ευρώπη και την Ευρώπη στην Ελλάδα; 
Αυτό συνειδητά επέλεξα να υπερασπιστώ σε όλη μου την ενήλικη ζωή. Ελπίζω να το κάνω σωστά ώστε να έχω έστω μία μικρή συνεισφορά σε μία κομβική, πατριωτική επιλογή αλλά και σε ένα μεγάλο εγχείρημα για έναν καλύτερο κόσμο.

Αυτό σου δημιουργεί διχασμό;  
Όχι μόνο δεν μου δημιουργεί τον παραμικρό διχασμό, αλλά αντιθέτως αποτελεί για μένα μία ιδεώδη σύνθεση που μου εξασφαλίζει έναν αποτελεσματικό προσωπικό οδηγό επιλογών.

Η κρίση σε έκανε περισσότερο ή λιγότερο Ευρωπαίο;
Αναμφισβήτητα νιώθω περισσότερο Ευρωπαίος μετά από αυτή την περιπέτεια. Η συνειδητοποίηση ότι μπορεί να χαθεί κάτι που θεωρούσες κεκτημένο, προσθέτει μία συναισθηματική διάσταση σε αυτό που ίσως κάποτε επέλεξες ορθολογικά.

Είσαι φίλος με τους Έλληνες ευρωβουλευτές;
Πρώτα απ’ όλα τιμώ και συνεργάζομαι με όλους τους ευρωβουλευτές διότι αποτελούν την επιλογή των συμπολιτών μου, αλλά και τους εκφραστές στην πατρίδα μου του θεσμού που επέλεξα να υπηρετήσω. Από εκεί και πέρα, με κάποιους μπορεί να ταιριάζω περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο και να έχω φιλικές σχέσεις. Έχω όμως πολύ ξεκάθαρο στο μυαλό μου ότι άλλο η φιλία και άλλο η θεσμική μου υποχρέωση για απόλυτη πολιτική ουδετερότητα και αμεροληψία.

Μπορείς να θυμηθείς μια ιστορία «εθνικής συναίνεσης», μια στιγμή ομοψυχίας; 
Ειλικρινά έχει πάψει να με εκπλήσσει θετικά πως οι ευρωβουλευτές συστηματικά υπερβαίνουν την πολιτική διαπάλη τους όταν στο εξωτερικό διακυβεύεται ένα κρίσιμο εθνικό ζήτημα. Μία ιστορία όμως που δεν θα ξεχάσω ήταν τη βραδιά του ’15 που ο τότε πρωθυπουργός στο διάγγελμά του ανακοίνωσε το δημοψήφισμα. Έτυχε να είμαι στις Βρυξέλλες με μία διακομματική παρέα. Κάποιοι από αυτούς ψήφισαν Όχι και κάποιοι Ναι. Θυμάμαι όμως πόσο είχαν όλοι συγκλονιστεί συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα των στιγμών. Κανείς δεν είπε βαριά κουβέντα στον άλλο εκείνο το βράδυ. Απ’ ό,τι ξέρω και ποτέ έκτοτε. Τους συνδαιτυμόνες εκείνης της βραδιάς νομίζω ότι τους συνδέει ακόμη μία σιωπηρή αλληλοεκτίμηση, ασχέτως των διαφορετικών πολιτικών επιλογών τους. 

Το να μοιράζεσαι σε τρεις πόλεις σου δημιουργεί προβλήματα στην προσωπική σου ζωή;
Όσοι επιλέξαμε να κάνουμε αυτή τη δουλειά έχουμε και κάποιες τέτοιες δυσκολίες που πρέπει να διαχειριστούμε. Αυτό που ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι πόσο σκληρότερη είναι υπ’ αυτή την έννοια η δουλειά του ευρωβουλευτή.

Έχεις δύο ζωές;
Κανένας άνθρωπος δεν έχει δύο ζωές. Απλώς η δική μου πρέπει να συμπεριλάβει δύο διαφορετικούς κόσμους. Θεωρώ ότι αυτό μάλλον εμπλουτίζει τη ζωή μου παρά τη διχάζει, πολύ δε περισσότερο καθώς προσεγγίζω και τους δύο αυτούς κόσμους με το ίδιο ακριβώς σύστημα αξιών.

Ποιους τωρινούς Ευρωπαίους ηγέτες θεωρείς περισσότερο ευρωπαϊστές;  
Όλους όσοι υπερβαίνουν το βραχυπρόθεσμο εκλογικό όφελος στην πατρίδα τους για να προάγουν τη μακροπρόθεσμη προοπτική των συμπολιτών τους μέσω της ενωμένης Ευρώπης.

Ποιος ευρωπαίος ηγέτης του παρελθόντος λείπει πιστεύεις σήμερα; 
Οι ηγέτες είναι παράγωγα της ιστορικής συγκυρίας στην οποία έδρασαν. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η απάντηση θα είχε μόνο νοσταλγικό χαρακτήρα. 

Μπορείς να μας αποκαλύψεις ένα μυστικό από το καλοκαίρι του ’15;
Είναι η ανάμνηση μιας συναδέλφου που με αποχαιρέτισε έντονα συγκινημένη ένα βράδυ στο Στρασβούργο λέγοντάς μου «μην φύγετε από την Ευρώπη».

Όφειλε η Ευρώπη να έχει προβλέψει την κρίση του Νότου της;
 Όλη η Δύση αιφνιδιάστηκε από το μέγεθος της κρίσης που ξεπέρασε σε οξύτητα τα συνήθη χαρακτηριστικά του αρνητικού μέρους του οικονομικού κύκλου. Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι η μεγάλη εικόνα, ότι το ενιαίο νόμισμα άντεξε και ότι η Ευρώπη βρήκε απαντήσεις σε μια πρωτόγνωρη πρόκληση. Το ζητούμενο τώρα είναι η περαιτέρω συστημική θωράκιση ώστε να μην αντιμετωπίσουμε στο μέλλον παρόμοιες καταστάσεις.

Κλονίστηκε στο μυαλό του Έλληνα ο θεσμός της Ευρώπης, όχι μόνο ως ενιαία οικονομική δύναμη αλλά ως κοινωνία των εθνών με κοινό αξιακό και πολιτισμικό χάρτη. Ακόμη και στη χειρότερη στιγμή της κρίσης, και παρά το μεγάλο κύμα απογοήτευσης που δημιουργήθηκε, η πλειοψηφία των Ελλήνων παρέμεινε πιστή στην ευρωπαϊκή ιδέα και στη στρατηγική επιλογή της χώρας να είναι μέλος της ΕΕ. Έκτοτε, παρατηρούμε μία εντυπωσιακή μεταστροφή της ελληνικής κοινής γνώμης υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής. Στα αξιοσημείωτα, η μεταστροφή αυτή είναι πιο έκδηλη μεταξύ των νέων, οι οποίοι βρίσκουν την ευρωπαϊκή πρόταση πιο συμβατή με τις αξίες και τις προτιμήσεις τους απ’ ό,τι οι μεγαλύτερες ηλικίες, φαινόμενο που παρατηρείται πανευρωπαϊκά.

Περισσότερες χώρες στην ΕΕ κάνουν πιο ισχυρή την ΕΕ; 
Διαχρονικά η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αναζητεί την ισορροπία μεταξύ διεύρυνσης και εμβάθυνσης σε διαφορετικές ιστορικές συγκυρίες. Η ΕΕ δεν δίστασε να επωμισθεί το ρίσκο της διεύρυνσης, ακόμη και όταν διακυβεύονταν η συνοχή της προκειμένου να ανταποκριθεί στις φιλοδοξίες των ευρωπαϊκών λαών να συμμετάσχουν και να επωφεληθούν από τα αγαθά αυτού του εγχειρήματος. Αυτές οι φιλοδοξίες αποτελούν μάλιστα την πιο απτή απόδειξη της επιτυχίας του.

Το προσφυγικό - μεταναστευτικό είναι το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό πρόβλημα αυτή τη στιγμή μετά την οικονομία. Νιώθεις ότι η Ευρώπη μπορεί να αφομοιώσει και να βγει κερδισμένη στο τέλος από την ένταξη;
Το πρόβλημα αυτό τα τελευταία χρόνια δοκιμάζει παντοιοτρόπως τις αντοχές της Ένωσης. Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι είναι προϊόν ανακατατάξεων που εξελίσσονται εκτός Ευρώπης, και ότι η Ένωση ως οντότητα προσπαθεί να αρθρώσει μία απάντηση σε ένα περίπλοκο ζήτημα χωρίς προφανή λύση και χωρίς να προδώσει τις αρχές της. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρώπη προσπαθεί να αξιοποιήσει θετικά μία μείζονα πρόκληση ώστε να αντιμετωπίσει το υπαρκτό δημογραφικό πρόβλημά της.

Η συμφωνία για το Brexit θα είναι γαϊτανάκι εξελίξεων;
 Παραδόξως η υπόθεση του Brexit μάλλον ενίσχυσε την συνοχή της Ένωσης. Η στάση των 27 υπήρξε ανέλπιστα αρραγής ενόψει της τραυματικής προοπτικής αποχώρησης μίας σημαντικότατης χώρας μέλους. Δεν είναι τυχαίο ότι στο τελευταίο Ευρωβαρόμετρο πριν τις Ευρωεκλογές του Μαΐου, στο ερώτημα «Αν γινόταν αύριο δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της χώρας σας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τι θα ψηφίζατε;» το 68% των Ευρωπαίων πολιτών απάντησαν ότι θα ψήφιζαν υπέρ της παραμονής της χώρας τους στην ΕΕ.

 Μπορείς με 3 λέξεις να μου δώσεις το νέο σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Το πολιτικό μήνυμα που οι πολίτες έστειλαν στις Ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου είναι ότι περιμένουν από την Ένωση να βρει λύσεις σε έναν κόσμο ολοένα πιο περίπλοκο και απειλητικό. Θα ήταν εξαιρετικά απλουστευτικό να συνοψίσει κανείς αυτή τη σύνθετη εντολή σε σύνθημα τριών λέξεων.

Η ερώτησή σας μάλιστα μου δίνει την ευκαιρία να καταθέσω μία σκέψη αναφορικά με τη διαπιστωμένη δυσκολία να επικοινωνήσει κανείς τον ρόλο και το έργο της ΕΕ. Ένα πολιτικό μήνυμα όσο απλουστεύεται τόσο ισχυροποιείται. Συγχρόνως όμως όσο απλουστεύεται τόσο απομακρύνεται από την αλήθεια. Αντιθέτως, όσο προσεγγίζει την αλήθεια γίνεται πολυπλοκότερο και κατά συνέπεια θολώνει. Το πολιτικό DNA της Ένωσης δεν συνάδει με την απλούστευση αλλά με την επιδίωξη αποτελεσματικών λύσεων σε περίπλοκα προβλήματα.

Βλέπεις τον εαυτόν σου μέσα στην Ευρωβουλή; Η πολιτική σε φλερτάρει;
Είμαι απόλυτα προσηλωμένος στην επιλογή μου να υπηρετήσω ως δημόσιος υπάλληλος την ευρωπαϊκή προοπτική της πατρίδας μου. Είμαι ευγνώμων για το γεγονός ότι μία ανεξάρτητη δημόσια διοίκηση μου προσφέρει την ευκαιρία απερίσπαστης πολιτικής δράσης υπέρ μιας μεγαλύτερης ιδέας στην οποία πιστεύω.

Τι κουβαλάς χωρίς ποτέ να ξεχνάς από το Μέτσοβο;
Την επαναβεβαίωση του προσωπικού μου αξιακού κώδικα. 

Who is who
Από 1 Σεπτεμβρίου 2019 ορίζεται, με απόφαση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασσόλι, Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα.

Διετέλεσε Εκπρόσωπος Τύπου του Γραφείου από το 2011 και συντονιστής της θεσμικής προεκλογικής εκστρατείας του ΕΚ στην Ελλάδα για τις Ευρωπαϊκές Εκλογές του Μαΐου 2019.

Ως στέλεχος του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 1994, εργάστηκε στο Ecofin κατά την περίοδο της δημιουργίας του ευρώ (1994-1998), στις διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση (1998-2003), στο Ιδιαίτερο Γραφείο του Γενικού Γραμματέα για τις Δημοσιονομικές Προοπτικές (2003-2004) και στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων για θέματα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής (2011).

Στην Ελλάδα ήταν Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (2006-2009) και Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (2004-2006).

Είναι Διδάκτορας Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο.