Καραβόλοι (σαλιγκάρια) στιφάδο Ηρακλειάς
Ο σεφ Γιάννης Γαβαλάς μας δίνει την παραδοσιακή συνταγή του νησιού του
Οι παλιοί έλεγαν «…μου έφερες Χάνους (ψιλόψαρα) να με φτιείς και να σε φτιώ και δεν μου έφερες καραβόλους να με φιλείς και να σε φιλώ…» γιατί συνήθιζαν να ρουφούν τους καραβόλιους, τα σαλιγκάρια για να τα αφαιρέσουν και έκανε αυτό τον χαρακτηριστικό ήχο. Οι καραβόλοι μας έλεγε ο παππούς, μαζεύονται από τις ξερολιθιές ή τις αχλιμπαριές (θυμάρια), εκεί φωλιάζουν. Δύσκολο το μάζεμα, περπάτημα, σκύψιμο. Υπομονή κι αντοχή αλλά όλα για την ποικιλία στο διαιτολόγιο, πρωτεΐνη και γεύση.
Στα νησιά οι κουζίνες ήταν φτωχικές και οι επιλογές περιορισμένες. Οι καραβόλοι ήταν μια επιπλέον επιλογή και έδιναν και 2-3 εναλλακτικές συνταγές όπως στιφάδο, κοκκινιστοί με ρύζι ή χόντρο, βραστοί με ξύδι και αλάτι στις νηστείες. Μετά το μάζεμα τους αποθήκευαν σε καλάθια με θυμάρι για τροφή ή σε σακιά πατάτας να αερίζονται καλά. Πριν το μαγείρεμα φρόντιζαν να τα ταΐζουν με αλεύρι για να καθαρίζουν όπως έλεγαν και να είναι νόστιμα.
Δεν μάζευαν ποτέ σαλιγκάρια με τα πρωτοβρόχια του φθινοπώρου γιατί ναι μεν έβγαιναν άφθονα αλλά ‘’βάτευαν’’ όπως έλεγαν (αναπαραγωγή) και δεν ήταν ωραία να τα μαγειρέψεις, είχαν γνώση - άφηναν τη φύση να λειτουργήσει-, οικονομία διαχείρισης και σεβασμό, πρόσεχαν και είχαν έτσι σχεδόν όλο το χρόνο.
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
- Βρέχουμε τα σαλιγκάρια ώστε να φανεί ποια είναι ζωντανά.
- Τα πλένουμε πολύ καλά με νερό.
- Σε μια κατσαρόλα βάζουμε τα σαλιγκάρια σε κρύο νερό και τα ζεματάμε μόλις πάρει βράση για 5 λεπτά.
- Σουρώνουμε ξεπλένουμε και αρχίζουμε να κόβουμε λίγο - τρυπάμε το πίσω μέρος για να βγαίνουν εύκολα όταν θα τα τρώμε (προαιρετικά). Χρειαζόμαστε μικρό κοφτερό μαχαίρι( προσοχή να μην κοπούμε). Τα ξεπλένουμε καλά. Αν τα βάλουμε να βράσουν σε κρύο νερό έχουν βγει οπότε τα αφαιρούμε πιο εύκολα.
- Στο μεταξύ έχουμε βάλει σε κατσαρόλα 2 ψιλοκομμένα κρεμμύδια με λίγο νεράκι.
- Μόλις πιούν το νερό ρίχνουμε το μισό λάδι και αρχίζουμε το σοτάρισμα τους.
- Όταν γυαλίσουν τα κρεμμύδια ρίχνουμε τα μπαχαρικά σε ένα τούλι για να αφαιρεθούν εύκολα αργότερα, τον πελτέ, προσθέτουμε τα σαλιγκάρια και σβήνουμε με το κόκκινο κρασί, μετά προσθέτουμε το νερό το αλάτι και το μαύρο πιπέρι και αφήνουμε σε μέτρια φωτιά να μαγειρευτούν.
- Σε ένα τηγάνι σοτάρουμε το κοκάρι ή τα ξερά κρεμμύδια κομμένα στη μέση και σε φέτες μεγάλα. Ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι και ζάχαρη και σβήνουμε με το ξίδι. Τα μαραίνουμε ελαφρά και τα προσθέτουμε στην κατσαρόλα όταν αρχίζει να χυλώνει, προσθέτοντας και το μέλι.
- Αφήνουμε να βράσουν σε μέτρια φωτιά μέχρι να πιούν όλο το νερό και να μελώσουν όλα μαζί.