Jessica Bull: «Η δεσποινίς Όστεν ερευνά»

Κάθε μέρα, για όλο το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, θα παρουσιάζουμε μία καινούργια έκδοση: βιβλία που αξίζουν —όσο γίνεται τεκμηριωμένα—, βιβλία «για όλα τα γούστα», βιβλία που μας έκαναν κλικ για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Η περίοδος των εορτών μοσχομυρίζει έτσι κι αλλιώς φρεσκοτυπωμένες σελίδες.

Σήμερα: Jessica Bull, «Η δεσποινίς Όστεν ερευνά» (μετάφραση Κέλλη Κρητικού, 528 σελίδες, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ωραία, πανέξυπνη ιδέα για μια cozy crime σειρά αστυνομικών μυστηρίων, και δη φεμινιστικών. Αυτό είναι το πρώτο μυθιστόρημα της σειράς, και μας συστήνει… από την αρχή μια από τις πιο αγαπημένες μας συγγραφείς. Διαδραματίζεται το 1795, όταν δηλαδή η Τζέιν Όστεν είναι μόλις είκοσι χρονών. Ενώ προσπαθεί να δει τι θα κάνει με τη ζωή της, θα πέσει επάνω σε έναν φόνο. Καθώς βασικός ύποπτος είναι ο ίδιος της ο αδελφός, η Όστεν, πεπεισμένη για την αθωότητά του, θα επιστρατεύσει την οξεία παρατηρητικότητα και τη γρήγορη αντίληψή της —τα χαρίσματα, με άλλα λόγια, που αργότερα θα την καθιερώσουν σαν σπουδαία συγγραφέα— για να κάνει τη δική της έρευνα. Αστυνομικό μυθιστόρημα, και ταυτόχρονα ιστορικό και κοινωνικό, με κεντρική ηρωίδα μία αξιολάτρευτη ερασιτέχνιδα ντετέκτιβ, αδέξια μεν πλην γεμάτη θέρμη και αποφασιστικότητα. Η Τζέσικα Μπουλ ενσωματώνει λεπτομέρειες από την οικογενειακή ζωή των Όστεν, πλάθοντας μια ατμοσφαιρική, χιουμοριστική, αλλά και βαθιά, απεικόνιση της εποχής. Ωραίο βιβλίο.

Δεν θα πούμε περισσότερα εμείς. Δίνουμε αμέσως τον λόγο στη μεταφράστρια του βιβλίου, Κέλλη Κρητικού, αφού πρώτα την ευχαριστήσουμε για τον χρόνο της. Νά τι μας είπε:

* * *

Τι συμβαίνει όταν μια από τις πιο εμβληματικές συγγραφείς της αγγλικής λογοτεχνίας αφήνει την πένα της και αρχίζει τις έρευνες; Ένα συναρπαστικό cozy crime που συνδυάζει χιούμορ, μυστήριο, αγωνία και ρομαντισμό. Η συγγραφέας Jessica Bull παίρνει το ρίσκο να δώσει στην Τζέιν Όστεν τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια ιστορία φόνου, και μια σαγηνευτική σκοτεινή υπόθεση ξεδιπλώνεται ανάμεσα σε χορούς, φιλανθρωπικά δείπνα, άγραφους νόμους και αστραφτερά, ψεύτικα χαμόγελα.

Στην αρχή όλα κυλούν στον ρυθμό ενός βαλς, αλλά μόλις η δολοφονία της άγνωστης γυναίκας αποκαλύπτεται οι υποψίες πυκνώνουν, οι ενδείξεις πολλαπλασιάζονται και το ψέμα στροβιλίζεται με την αλήθεια μέχρι τελικής πτώσης. Οι διάλογοι είναι έντονοι, ζωντανοί, πάλλονται από πνεύμα και ειρωνεία, όπως θα τους έγραφε η ίδια η Όστεν, και ταυτόχρονα βάζουν φωτιά στο σασπένς και στις εξελίξεις. Οι βιογραφικές λεπτομέρειες ενώνονται εύστοχα με τα μυθοπλαστικά στοιχεία, με την αφήγηση να αποκτά βάθος και αυθεντικότητα. Η συγγραφέας υφαίνει εξαιρετικά τα κοινωνικά στερεότυπα της εποχής, τα άδοξα ειδύλλια και τις πιέσεις των αρραβώνων, δημιουργώντας μια ιστορία που τιμά το ύφος της Όστεν χωρίς να το μιμείται.

Οι περιγραφές δεν κουράζουν, αντιθέτως αναβιώνουν μια εποχή όπου οι λέξεις είχαν ειδικό βάρος, οι ματιές έκρυβαν προθέσεις και υποσχέσεις και οι κοινωνικοί κανόνες μπορούσαν να καθορίσουν ζωές. Μέσα από την πλοκή, η συγγραφέας προβάλλει τη θέση της γυναίκας σε μια κοινωνία που τα στερεότυπα και τα πρέπει καθόριζαν κάθε της κίνηση, κάθε της επιθυμία, κάθε της απόφαση. Η Τζέιν δεν είναι απλώς μια νεαρή κοπέλα που προσπαθεί να λύσει έναν φόνο, είναι μια γυναίκα που παλεύει να ακουστεί. Χαρισματική, δίκαιη, ευαίσθητη, οξυδερκής, πολυμήχανη, βλέπει κάτω από τις μάσκες των άλλων και κατανοεί ότι ο μεγαλύτερος εχθρός δεν είναι ο δολοφόνος, αλλά η κοινωνική υποκρισία.

Πολλοί ύποπτοι, κίνητρα που αλλάζουν, ψέματα που θολώνουν την εικόνα, και η μεθοδική, ευσυνείδητη και καχύποπτη Τζέιν Όστεν παρατηρεί κάθε λέξη, κάθε μορφασμό, κάθε μικρή λεπτομέρεια. Το έξυπνο τέχνασμα με τις επιστολές προς την Κασσάνδρα βοηθά τον αναγνώστη να μη χαθεί, προσφέροντας μικρές ανάσες που κρατούν σταθερή την πυξίδα της ιστορίας και δίνουν μια σύνοψη όσων έχουν συμβεί.

Το «Η δεσποινίς Όστεν ερευνά» δεν είναι απλώς ένα whodunit με κορσέδες και άμαξες. Είναι ένα σαγηνευτικό, διασκεδαστικό, ευφυές και απολαυστικό βιβλίο για όλες τις ηλικίες, που ενώνει περίτεχνα το μυστήριο με την ανυπότακτη προσωπικότητα της Τζέιν Όστεν.

• Νά και το οπισθόφυλλο:

Χάμπσαϊρ, 1795. Η Τζέιν Όστεν μόλις κάνει τα πρώτα της βήματα στην κοινωνία. Οι κίνδυνοι που ενέχει το να είσαι γυναίκα σε αυτό το περιβάλλον γεμίζουν τις σελίδες των γραπτών της. Ωστόσο, δεν έχει ιδέα πόσο επικίνδυνα είναι τα πράγματα… Κατά τη διάρκεια ενός χορού στον οποίο παρευρίσκεται, εντοπίζεται το πτώμα μιας γυναίκας και προκαλείται σάλος. Οι αρχές προσπαθούν να βρουν τον δολοφόνο. Για την Τζέιν, όμως, το θέμα γίνεται προσωπική υπόθεση όταν κατηγορείται ο αγαπημένος της αδελφός Τζόρτζι. Για να καθαρίσει το όνομά του, πρέπει να βρει τον πραγματικό δολοφόνο. Τα έργα της είναι γεμάτα ιστορίες που αμφισβητούν κίνητρα και αποκαλύπτουν μυστικά. Μήπως η παρατηρητικότητά της θα τη βοηθήσει να λύσει αυτό το μυστήριο και να σώσει τον αδελφό της από τη θηλιά του δήμιου;

• Και ένα μικρό βιογραφικό της συγγραφέως:

Η Jessica Bull (Τζέσικα Μπουλ) μεγάλωσε στο Νοτιοανατολικό Λονδίνο όπου και ζει με τον σύζυγό της, δύο κόρες, και πάρα πολλά κατοικίδια. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και επιστήμη των πληροφοριών στο πανεπιστήμιο του Σίτι. Δούλεψε ως βιβλιοθηκονόμος (με την ψευδαίσθηση ότι θα καθόταν να διαβάζει όλη μέρα) πριν γίνει σύμβουλος επικοινωνίας.

Βρείτε το στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή. Τις Κυριακές, η στήλη μεταμορφώνεται στο Βιβλίο της Εβδομάδας. Ειδικά για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, βγαίνουμε κάθε μέρα με μία πρόταση ανάγνωσης. Στείλτε μας μέιλ αν θέλετε να μας πείτε ή να μας ρωτήσετε κάτι — οτιδήποτε. Σας ευχαριστούμε πολύ.