Μεσούγκα: Ο Σίνγκερ θέτει διαχρονικά ερωτήματα πίστης και επιβίωσης

Στα φοιτητικά μου χρόνια –όταν ακόμα είχα μαλλιά– ταξίδεψα στη Νότια Αφρική. Βασίλευε τότε εκεί το απαρντχάιντ και μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση ο έντονος διαχωρισμός ανάμεσα σε λευκούς κατοίκους και μαύρους αυτόχθονες. Υπήρχαν τουαλέτες και λεωφορεία για μαύρους, γειτονιές μαύρων. Το Γιοχάνεσμπουργκ ήταν αχανές, η Πρετόρια πνιγμένη στις τζακαράντες με τα μαβιά άνθη. Κάποια στιγμή πήγα με οργανωμένη εκδρομή στο Κρούγκερ Παρκ για να δω τα άγρια ζώα από κοντά. Τη νύχτα μείναμε σε έναν καταυλισμό μέσα στη φύση. Βγήκα το βράδυ στην περίμετρο του καταυλισμού, δίπλα στον συρμάτινο φράχτη που εμπόδιζε τα αρπακτικά να περάσουν μέσα, κι έμεινα να ακούω μαγεμένος τις φωνές των νυχτόβιων πλασμάτων κάτω από τον έναστρο ουρανό. Όταν γύρισα στην μπουτίκ καλύβα όπου θα διανυκτέρευα, μαζί με έναν νεαρό Εβραίο που είχε έρθει κι αυτός στην εκδρομή, εκείνος με αποκάλεσε «μεσούγκα». Κι όταν τον ρώτησα τι σημαίνει αυτό, μου είπε «τρελός».

Μόλις λοιπόν είδα πως κυκλοφόρησε βιβλίο με τίτλο «Μεσούγκα», αναπόλησα εκείνο το ταξίδι κι έσπευσα να το πάρω. Βέβαια, έτσι κι αλλιώς, πάντα έσπευδα να πάρω κάθε βιβλίο του Ισαάκ Μπάσεβιτς Σίνγκερ που κυκλοφορούσε στην αγορά. Ποτέ δεν με απογοήτευσε αυτός ο Εβραίος συγγραφέας από την Πολωνία, που πρόλαβε να μεταναστεύσει στην Αμερική γλιτώνοντας από τη μανία των Ναζί. Το 1978 πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ο δικός του «τρελός» είναι ένας συγγραφέας-δημοσιογράφος που περιφέρεται εργένης στη Νέα Υόρκη, γράφει στα γίντις (όπως και ο Σίνγκερ) και μπλέκεται σε ένα ερωτικό τρίγωνο με μια νεαρή Εβραία και έναν πολύ μεγαλύτερο σε ηλικία άντρα, ο οποίος δημιουργεί και καταστρέφει περιουσίες παίζοντας στο χρηματιστήριο και δανείζοντας χρήματα. Η νεαρή Εβραιοπούλα αποδεικνύεται πως κάποτε εκδιδόταν για να σώσει τη ζωή της από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, γεγονός που προκαλεί φρίκη στον μεγαλωμένο με τα ραβινικά δόγματα συγγραφέα, ο οποίος, μάλιστα, αποφασίζει να τη βγάλει από τη ζωή του. Όμως, ως παγκοίνως γνωστόν, όταν εμείς κάνουμε σχέδια, κάποιος εκεί ψηλά καγχάζει. Άλλωστε, με τον έρωτα δεν τα βάζει κανείς…

Από τη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1950, ο ήρωάς μας θα βρεθεί για λίγο στο Τελ Αβίβ και θα βιώσει την εμπειρία του νέου κράτους του Ισραήλ, για το οποίο αναρωτιέται αν θα μπορέσει να επιβιώσει ανάμεσα στους προαιώνιους εχθρούς του, που αναφέρονται  κιόλας στην Παλαιά Διαθήκη.

Οι 280 σελίδες του μυθιστορήματος διαβάζονται με ύψιστη απόλαυση, η μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου είναι πάντα πολύ καλή, κοντολογίς δεν περίμενα κάτι λιγότερο από τις εκδόσεις Δώμα, τις οποίες και ευχαριστώ που με τον τρόπο τους, έστω πλαγίως, αθέλητα πες, με οδήγησαν ξανά σε εκείνη τη νύχτα στην καρδιά της ζούγκλας, όταν,  γονατισμένος στο γρασίδι, γεμάτος δέος, άκουγα μες στο σκοτάδι που λάμπρυνε ο έναστρος ουρανός τις φωνές των άγριων ζώων να αντηχούν στη μοναξιά της ψυχής ενός μεσούγκα.