Η Ανί Ερνό και η Ροζ-Μαρί Λαγκράβ σε «Μια συνομιλία»

Φεμινιστής από τα γεννοφάσκια μου, δεν μπορώ παρά να προτείνω το πόνημα «Μια συνομιλία», που αποτελεί τη συνομιλία δύο διαπρεπών φεμινιστριών – εκ των οποίων η μία έχει ήδη λάβει (το 2022) το Νόμπελ Λογοτεχνίας (αναφέρομαι φυσικά στην Ανί Ερνό), ενώ η ετέρα, η Ροζ-Μαρί Λαγκράβ, είναι κοινωνιολόγος, με σημαντικό έργο στον τομέα των έμφυλων και ταξικών σχέσεων.

Ο επιμελής αναγνώστης, ο φανατικός θιασώτης των Νόμπελ και υποστηρικτής αναφανδόν των Booker θα σπεύσει να εφοδιαστεί με το συγκεκριμένο βιβλίο των 160 σελίδων, στο οποίο θα απολαύσει την κουβέντα δυο διαπρεπών γυναικών που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1940 και ακολούθησαν μαχητική πορεία στην υποστήριξη του φεμινιστικού κινήματος, που άνθισε για μια ακόμη φορά τη δεκαετία των παιδιών των λουλουδιών, εκείνων που έκαναν καταφύγιο τις σπηλιές στα Μάταλα και που οι αστοί της εποχής αποκαλούσαν μετά βδελυγμίας «χίπηδες».

Ο αναγνώστης θα μάθει πώς έγινε η Ερνώ συγγραφέας –τύχη και αναγκαιότητα, θα το ονόμαζε κάποιος άλλος, εγνωσμένης αξίας–, αλλά και για τα εμπόδια που συνάντησε σε αυτή τη συγγραφική της διαδρομή, τις λοιδωρίες κάποιων ομοτέχνων της αλλά και τις εύφημες μνείες άλλων, ώσπου πήρε το Νόμπελ στα 82 της και έκλεισαν μερικά στόματα. Ή μήπως άνοιξαν; Διότι η Ερνώ δεν είναι αυτό που θα έλεγε κανείς «εύκολη» συγγραφέας. Όσοι έχουν διαβάσει την «Εμμονή» της θα καταλάβουν τι εννοώ.

Οι αλήθειες που αναβλύζουν από αυτό το βιβλίο και αφορούν το φεμινισμό στο σύνολό του, καθώς και τις σχέσεις ανδρών και γυναικών αλλά και τις κοινωνικές δομές εξουσίας, πραγματικά καθηλώνουν.

Ιδού τι αναφέρει η ίδια στο κείμενο για κάποια στιγμή της ζωής της που βιώνει μια φάση «εξ αποκαλύψεως αλήθεια»:

«Με αφετηρία το “La Femme gelee” (Η παγωμένη Γυναίκα, δεν έχει εκδοθεί στα ελληνικά) υπάρχει αυτή η σκέψη που διεισδύει μέσα μου, που με κυριεύει όλο και περισσότερο, επειδή αναδύεται συνεχώς στην καθημερινή ζωή και θα με ωθήσει να γράψω: “Εργάζομαι, αλλά εγώ πάντα κάνω τα ψώνια, την κουζίνα, είμαι αυτή που βάζει πλυντήρια, που συνοδεύει τα παιδιά στις διάφορες δραστηριότητες και στον γιατρό. Δεν πάω ποτέ σινεμά μόνη ή διακοπές χωρίς τον σύζυγό και τα παιδιά μου… κ.λπ., κ.λπ.”. Τι μεσολάβησε μεταξύ εκείνης της ζωής όπως τη φανταζόμουν και την ήθελα στα είκοσί μου και αυτής εδώ της ζωής; Γνώριζα τη λακωνική απάντηση: Μπλέχτηκα σε αστικό γάμο με εκπρόσωπο της πιο κλασικής κληρονομικής πατριαρχίας. Έγραψα λοιπόν για να ανασυνταχθώ αλλά και για να ξαναπάρω στα χέρια την ίδια μου τη ζωή, να προκαλέσω μια ανεπαίσθητη αλλαγή. Ο χωρισμός μου ήρθε ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του βιβλίου».

Εγώ πάλι, πρώτα χώρισα και μετά έγραψα το «Δεν ήξερες… δεν ρώταγες!»

Τι τα θες, δεν υπάρχει πεπατημένη – προς την ενάρετη οδό του διαζυγίου.