Η ένοικος του Γουάιλντφελ Χολ: Το αριστούργημα της τρίτης αδελφής Μπροντέ

Οφείλω να ομολογήσω, με την πικρία ενός αναγνώστη που πέρασε τη ζωή του σκυμμένος πάνω από βιβλία μιας «γνώσης ξεχασμένης τώρα» (για να θυμηθώ τον Έντγκαρ Άλαν Πόε), ενός αναγνώστη που ξόδεψε τη ζήση του διαβάζοντας κάθε λογής κλασικό συγγραφέα, που αφοσιώθηκε ενδελεχώς στη μελέτη των κατόχων Νόμπελ Λογοτεχνίας –χώρια τα Booker–, που παράτησε φίλους του εν τω μέσω της νυκτός για να επιστρέψει στη μονιά του και στη συντροφιά των τόμων του... οφείλω, επιμένω, να ομολογήσω ότι δεν είχα ιδέα ότι υπήρχε και τρίτη αδελφή Μπροντέ.

Και η καταισχύνη μου αυτή μεγαλώνει, καθώς διαβάζω απνευστί το μυθιστόρημα αυτής της τρίτης αδελφής. Αν το σεμνό ονοματάκι της, οφείλω να ομολογήσω, διάολε, –να το πάλι αυτό το ρήμα που συνδηλώνει ψυχρές αίθουσες δικαστηρίων αλά Τσαρλς Ντίκενς, γιατί όχι και Κάφκα– πως το πόνημά της «Η ένοικος του Γουάιλντφελ Χολ» (750 σελίδες μεταφρασμένες ευγλώττως από τη Σοφία Αυγερινού, για τις εκδόσεις Loggia) είναι αριστούργημα.

Κατανοώ την ελαφριά αναπήδηση εκείνου που διαβάζει αυτό το κείμενο, βλέποντας να χαρακτηρίζεται ως αριστούργημα ένα βιβλίο που δεν είχε υποπέσει στην αντίληψή του. Και όμως, συμβαίνει.

Η ιστορία είναι απλή. Σε μια εξοχή της Αγγλίας, σπαρμένης από επαύλεις αριστοκρατών ή έστω πλουσίων, καταφτάνει μια άγνωστη. Μια άγνωστη που καταλύει μετά του υιού της σε ένα σχεδόν ερειπωμένο μέγαρο, γνωστό στους περιοίκους και ως Γουάιλντφελ Χολ. Αυτή η άγνωστη τυχαίνει να είναι όμορφη. Δυσπρόσιτη. Λιγομίλητη. Τι άλλο χρειάζεται ένας αργόσχολος κτηματίας για να την ερωτευτεί σφόδρα; Την απόρριψή της.

Ο δύστηνος ερωτευμένος την πολιορκεί επί ματαίω. Εκείνη τον αποκρούει κατηγορηματικά. Της ζητάει να του εξηγήσει. Ύστερα από την επίμονη –και επίμοχθη– ταλαιπωρία του, η ένοικος του Γουάιλντφελ Χολ του παραδίδει το ημερολόγιό της.

Αυτό περίπου στη μέση του μυθιστορήματος.

Εκεί, μέσα στις σελίδες του ημερολογίου, η ηρωίδα καταγράφει τα πάθη και τις ταλαιπωρίες που προσφέρει ένας γάμος, ο οποίος ξεκίνησε από έρωτα για να καταλήξει σε φρίκη. Ο σύζυγος της άτυχης κόρης είναι ένα ρεμάλι, σκορπάει γύρω του μόνο τη δυστυχία. Όμως η Χέλεν –ας πούμε επιτέλους τ’ όνομά της, που παραπέμπει ανερυθρίαστα στην Ωραία Ελένη–, αυτή η κούκλα της αγγλικής υπαίθρου, αποδύεται σε υπεράνθρωπο αγώνα για να σώσει τον γάμο της. Οι παραχωρήσεις που κάνει σε αυτό το κτήνος θα προκαλούσαν τη μήνι σε κάθε σύγχρονη γυναίκα. Εδώ μιλάμε για καθαρή ενδοοικογενειακή βία – ψυχική και συναισθηματική κυρίως, ωστόσο…

Είναι απολαυστική –για να αποφύγω τον όρο εκνευριστική– η λατρεία που τρέφει η μητέρα εκείνη για τον γιο της. Είναι η δικαίωση κάθε Ελληνίδας μάνας. Ή, αλλιώς, πώς να καταστρέψετε το βλαστάρι σας με το συνεχές πότισμα. 

Ο αναγνώστης του συγκεκριμένου βιβλίου, αδυνατεί να το αφήσει από τα χέρια του. Και, σαν κερασάκι στην τούρτα, το μυθιστόρημα αυτό είναι γραμμένο από μια κοπέλα, την Αν Μπροντέ, στα είκοσι εφτά της. Δυο χρόνια αργότερα θα πεθάνει από φυματίωση. Και αναρωτιέται με θλίψη ο αναγνώστης, πόσα ακόμα βιβλία δεν πρόλαβε να γράψει η τρίτη αδελφή Μπροντέ.