Βιβλιο

«Αν…» του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, το αγαπημένο ποίημα των Βρετανών

Από το «Βιβλίο της Ζούγκλας» μέχρι τον «Κιμ», το έργο του Βρετανού νομπελίστα άντεξε στον χρόνο και στις επικρίσεις

A.V. Team
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αν: Το διαχρονικό ποίημα του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ σε ελεύθερη μετάφραση και εικονογράφηση για παιδιά, από τις εκδόσεις Διόπτρα.

To μακρύ ποίημα «Αν…» του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα σε ελεύθερη μετάφραση για παιδιά από τον Δημήτρη Αθηνάκη και εικονογράφηση της Letizia Iannacone. Παρά το «ιμπεριαλιστικό» πνεύμα της μυθοπλασίας του μεγάλου Βρετανού συγγραφέα, τα έργα του ανατυπώνονται ξανά και ξανά σε ολόκληρο τον κόσμο και η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση.

Ο Κίπλινγκ (1865-1936) γεννήθηκε στη Βομβάη της βρετανικής Ινδίας και μετακόμισε με την οικογένειά του στην Αγγλία όταν ήταν έξι ετών. Έγινε γνωστός από «Το Βιβλίο της Ζούγκλας» (1894), τον «Κιμ» (1901), μια σειρά διηγήματα, όπως «Ο Άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς» (1888), και ποιήματα όπως το «Αν…» (1910). Όταν το 1907 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ ήταν ο πρώτος αγγλόφωνος συγγραφέας που κέρδισε το βραβείο και ο νεαρότερος αποδέκτης του. Στη συνέχεια, η φήμη του κυμαινόταν σύμφωνα με το πολιτικό και το κοινωνικό κλίμα της κάθε εποχής: αν και ο Τζορτζ Όργουελ τον χαρακτήριζε «προφήτη του βρετανικού ιμπεριαλισμού» (ενώ ταυτοχρόνως τον θαύμαζε), λίγοι είναι εκείνοι που αμφισβήτησαν το αφηγηματικό του ταλέντο και τον ιδιαίτερο τρόπο του να παρουσιάζει και να ερμηνεύει τα σύνθετα ζητήματα της ταυτότητας και των διαφορών μεταξύ των πολιτισμών. Το έργο του Κίπλινγκ είναι στενά συνδεδεμένο με τη Βρετανική Ινδία, με εκείνο το είδος του εξωτισμού, της μαγείας και της περιπέτειας που συγκινεί τα παιδιά: πολλά από τα γραπτά του γνώρισαν τεράστια επιτυχία στο παιδικό αναγνωστικό κοινό. Η δική του παιδική ηλικία, κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή −στην οποία βίωσε εγκατάλειψη από τους γονείς του και σκληρές σωματικές τιμωρίες− συνέβαλε στην ενσυναίσθησή του έναντι των παιδιών η οποία εμποτίζει τα διηγήματά του: π.χ. τις μαθητικές ιστορίες στο «Εταιρεία Στάλκι και Σία» (1899).

Η παραμονή του στη Λαχόρη (που σήμερα ανήκει στο Πακιστάν), όπου ο Κίπλινγκ εργαζόταν σε μια μικρή τοπική εφημερίδα, τη «Civil & Military Gazette», συμπλήρωσε τον εξωτικό μυθοπλαστικό του κόσμο και τον βοήθησε να γίνει επαγγελματίας συγγραφέας και μεγάλος ταξιδιώτης σε ολόκληρη την Ανατολή: ταξίδεψε στη Ρανγκούν, στη Σιγκαπούρη, στην Κίνα, στο Χονγκ Κονγκ και στην Ιαπωνία, καταλήγοντας στις ΗΠΑ. Με αφετηρία το Σαν Φρανσίσκο, ο Κίπλινγκ κατευθύνθηκε βόρεια στο Πόρτλαντ και στο Σιάτλ, συνέχισε στον Καναδά, πηγαίνοντας στη Βικτόρια και στο Βανκούβερ και επιστρέφοντας νοτίως στο Εθνικό Πάρκο Γιέλοουστοουν, το Σολτ Λέικ Σίτι, και ανατολικά, στην Όμαχα (Νεμπράσκα) και στο Σικάγο. Οι εντυπώσεις του από τις περιπλανήσεις του στην Αμερική δείχνουν τις διαφορές ανάμεσα στο αμερικανικό και το βρετανικό πνεύμα. Στην πόλη Ελμάιρα συνάντησε τον Μαρκ Τουέιν που τον εντυπωσίασε, αλλά στην πρώτη του επίσκεψη στην Αμερική ήταν γενικά επικριτικός και κατέληξε στο Λονδίνο. Εκτός του ότι στο Λονδίνο βρήκε ένα μέρος για να ζήσει, έγινε πλούσιος και διάσημος πουλώντας τις ιστορίες του − αλλά δεν έμεινε πολύ∙ το 1891 ταξίδεψε στη Νότια Αφρική, την στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία και, για άλλη μια φορά, στην Ινδία.

Ο Κίπλινγκ επέστρεψε στις ΗΠΑ και έζησε μαζί με τη γυναίκα του και τα παιδιά του στο φυλλώδες Βερμόντ αλλά από ένα συνδυασμό πολιτικών και οικογενειακών συγκυριών εγκαταστάθηκε στο Ντέβον, στη νότια Αγγλία και αργότερα στο Σάσεξ.

Το 1995, σε δημοσκόπηση του BBC, το «Αν…» ψηφίστηκε ως το αγαπημένο ποίημα των Βρετανών. Παρά την πατριωτική έξαρση, η προτροπή για αυτοέλεγχο και στωικότητα παραμένει ελκυστική και μπορεί να προσαρμοστεί σε καταστάσεις άσχετες από το μεγαλείο της αυτοκρατορίας. Ο Κίπλινγκ συνέχισε να γράφει μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930. Λίγο πριν το θάνατό του, όταν ένα περιοδικό ανακοίνωσε εσφαλμένα τον θάνατό του, ο συγγραφέας έστειλε γράμμα στον αρχισυντάκτη λέγοντας: «Μόλις διάβασα ότι είμαι νεκρός. Μη ξεχάσετε να με διαγράψετε από τη λίστα των συνδρομητών». Το ποίημα «Αν…» μετέφρασαν στο παρελθόν ο Χρ. Α. Μάνεσης ("Ανθολογία της Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής ποιήσεως"), ο Λεωνίδας Πολυδεύκης ("Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1967”), ο Μαρίνος Σιγούρος και ο Άγγελος Δόξας.