Βιβλιο

Χρήστος Χωμενίδης: Ποιος είναι τελικά «Ο βασιλιάς της»;

Ο ειλικρινής και παρορμητικός Μενέλαος, μεγάλος πια σε ηλικία μας ανοίγει την καρδιά του σε μια κωμική, απολαυστική περιήγηση της ελληνικής μυθολογίας.

Κέλλη Κρητικού
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Χρήστος Χωμενίδης, «Ο βασιλιάς της»: Παρουσίαση του νέου βιβλίου του που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη

Ωραία Ελένη, μια μορφή της ελληνικής μυθολογίας που υμνήθηκε, κατηγορήθηκε ως άπιστη και άτιμη, ενέπνευσε και εξακολουθεί να εμπνέει. Η αρπαγή της από τον Πάρη αποτέλεσε την αφορμή για τον δεκαετή Τρωικό πόλεμο, αλλά και για να αποδοθούν στον Μενέλαο χαρακτηρισμοί όπως άξεστος, άπληστος, εγωιστής, σκληρόκαρδος. Είναι αυτή η αλήθεια; Ήταν τελικά ο Μενέλαος ένας άντρας εκδικητικός που, πληγωμένος από την προδοσία της γυναίκας του, αποφάσισε να τη διεκδικήσει με όποιο κόστος;

Χρήστος Χωμενίδης © Θανάσης Καρατζάς

Ο Χρήστος Χωμενίδης ανακατεύει στο μελάνι της πένας του το καυστικό, ευφυές του χιούμορ, τον χειμαρρώδη λόγο του, τις αστείρευτες γνώσεις και το πηγαίο ταλέντο του, και αποτυπώνει στο χαρτί την κατάθεση ψυχής του Μενέλαου. Και άξαφνα, ένας άλλος κόσμος προβάλλει μέσα από τα λόγια του, η δική του οπτική. Όσα αισθάνθηκε ο δευτερότοκος γιος του Ατρέα όταν, σε ηλικία τεσσάρων ετών, είδε τον πατέρα του να ξεψυχά αδίκως και τη θέση του στον θρόνο και στην αγκαλιά της μητέρας του να παίρνει, εν μία νυκτί, ο Θυέστης· όσα ένιωσε καθώς ο Βάκης φυγάδευε εκείνον και τον Αγαμέμνονα στην υπέροχη Πιτυούσα, μυώντας τον σε μια μοναδική καθημερινότητα, σε έναν ήρεμο και γαλήνιο τρόπο ζωής· όσα βίωσε μέσα από τις περιπλανήσεις του στην Ελλάδα ως γιατρός καθώς πειραματιζόταν με τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων. Και, φυσικά, όσα συνέβησαν από την ημέρα που αντίκρισε την Ελένη και αποφάσισε να γίνει «Ο βασιλιάς της». Για πάντα. Χωρίς όρους και συμβάσεις. Χωρίς δεύτερες σκέψεις και φόβο, ταμπού και μελλοντικά πλάνα.

«Ένδοξος –το πιστεύω ακράδαντα− δεν είναι αυτός που κατακτά. Αλλά εκείνος που απελευθερώνει».

Σεργιανώντας στις αναμνήσεις του, ο Μενέλαος σηκώνει το αραχνοΰφαντο πέπλο της μυθολογίας και σε προσκαλεί να μάθεις άγνωστες πτυχές σπουδαίων γεγονότων αλλά και να γνωρίσεις πρόσωπα που αθόρυβα διαδραμάτισαν ουσιαστικό ρόλο σε καίριες στιγμές. Ο Ατρέας, ο Θυέστης, η Αερόπη, ο Αγαμέμνονας, ο Βάκης, η Λήδα, η Κλυταιμνήστρα, ο Κάστορας, ο Πολυδεύκης, ο Τυνδάρεως, ο Οδυσσέας, ο Θησέας, ο Κέρκαφος, η Ελπίς, η Ερμιόνη , καθόρισαν με τον τρόπο τους την πορεία του ανήσυχου Σταφυλίνου αλλά εκείνος έχει μόνο έναν σκοπό: να είναι «Ο βασιλιάς της».  

«Οι αδύναμοι πέφτουν θύματα των άλλων. Οι δυνατοί θύματα του εαυτού τους…»

Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση είναι με μία λέξη απολαυστική. Ο ειλικρινής και παρορμητικός Μενέλαος, μεγάλος πια σε ηλικία και απαλλαγμένος από κάθε βαρίδι, ανοίγει την καρδιά του και φανερώνει τις μύχιες σκέψεις του. Με αφοπλιστικό χιούμορ, με ενδιαφέρουσες ατάκες και παρομοιώσεις, με διασκεδαστικούς διαλόγους, με εύστοχους παραλληλισμούς όσον αφορά τα κοινωνικά στερεότυπα και τις πολιτικές ίντριγκες.

«Ο βασιλιάς της» είναι μια σάτιρα που θυμίζει Αριστοφάνη, που σε παρασύρει στον φρενήρη ρυθμό της και στην τρέλα του πρωταγωνιστή της. Μια κωμική περιήγηση στους αχανείς και γοητευτικούς κόλπους της ελληνικής μυθολογίας και μια περιήγηση που σε σαγηνεύει, σου κλείνει το μάτι και σε οδηγεί σε απόκρυφα μονοπάτια. Θρύλοι, μύθοι, παραδόσεις −με σύμμαχο την αδάμαστη έμπνευση του Χρήστου Χωμενίδη− ζωντανεύουν και θεριεύουν, δημιουργώντας μια ελκυστική ιστορία από εκείνες που δεν θες να τελειώσουν. Και που σε αιχμαλωτίζουν αίφνης στα δίχτυα τους και δεν σου επιτρέπουν να πάρεις ανάσα… από τα γέλια αλλά και από την κρυφή γοητεία κάθε λέξης, διαλόγου και περιγραφής.

«Η αλήθεια […] είναι βράχος. Το ψέμα κύμα που την τρώει…»

Χωρίς να το αντιληφθείς, ο Μενέλαος γίνεται δικός σου άνθρωπος. Τον αγαπάς, τον κατανοείς, συμπάσχεις μαζί του, παθιάζεσαι με τον αυθορμητισμό του, γοητεύεσαι από την αδιαφορία του για πλούτη και αξιώματα και από την απόλυτη αγάπη του προς την Ελένη, μαγεύεσαι από τη δύναμη των συναισθημάτων του, ενθουσιάζεσαι με τον ακομπλεξάριστο τρόπο που αντιμετωπίζει τις εκάστοτε προκλήσεις, υποκλίνεσαι στη στωικότητα και τη σοφία με την οποία διαχειρίζεται και τις πλέον ζοφερές καταστάσεις. Η αλήθεια του σε πείθει. Μέσα από τις αναμνήσεις του καταδύεται μοναδικά στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και φέρνει στην επιφάνεια στερεότυπα, συνήθειες και ένστικτα που δεν έχουν διαφοροποιηθεί και πολύ στο πέρασμα των αιώνων. Κυρίως όμως προβάλλει με δύναμη την υπέρτατη αξία της αγάπης, της απόλυτης, ασύνορης αγάπης που ξεπερνά τα πάντα, ακόμα και τον ίδιο σου τον εαυτό.

«Αγαπώ σημαίνει γίνομαι εκείνος που αγαπάω». Και ο Μενέλαος το απέδειξε με κάθε τρόπο και υπήρξε μέχρι το τέλος «Ο Βασιλιάς της».