Ο Κωνσταντίνος Ζωγράφος υποδύεται τον Ορέστη στην «Ηλέκτρα εντός» στο θέατρο Πορεία
Τον συνάντησα σε ένα καφέ λίγο πριν την πρόβα του για την «Ηλέκτρα εντός» του Δημήτρη Τάρλοου. Ο χρόνος κύλησε χωρίς να το καταλάβουμε καθώς ο Κωνσταντίνος Ζωγράφος είναι ένας πολύ γοητευτικός ομιλητής, πολύ ώριμος για την ηλικία του, με βαθιά αγάπη για τη δουλειά του. Η συζήτηση ξεκίνησε με αφορμή τον ρόλο του στην παράσταση στο θέατρο Πορεία, αλλά δεν ήταν δυνατόν να μη μιλήσουμε και για τον Θεόδωρο Τερζόπουλο που του εμπιστεύτηκε τον ρόλο του Ορέστη την περασμένη σεζόν στην «Ορέστεια», αλλά και για όλα τα υπόλοιπα πρότζεκτ του στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.
Συνέντευξη με τον Κωνσταντίνο Ζωγράφο για την «Ηλέκτρα εντός» στο Θέατρο Πορεία
Όλα ξεκίνησαν από ένα τηλεφώνημα που έλαβε τον Αύγουστο από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του θεάτρου Πορεία. Εκεί του αποκάλυψε ότι σκέφτεται να φτιάξει μια εντελώς καινούρια παράσταση τον Χειμώνα. «Μου ανακοίνωσε και τους συνεργάτες που ήδη είχε επιλέξει για το νέο κάστ: τον Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη στον ρόλο του παιδαγωγού και την Αγλαΐα Παππά για τον ρόλο της Κλυταιμνήστρας. Με την Αγλαΐα δουλεύαμε μαζί στην "Ορέστεια" του Τερζόπουλου και είχαμε κάνει και κάποια ακόμα project. Οπότε γνωριζόμασταν κάπως και επικοινωνούσαμε καλλιτεχνικά. Και με τον Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη είχα κάνει ένα σεμινάριο πριν από κάποια χρόνια. Και φυσικά τον γνώριζα ως ηθοποιό, τον εκτιμώ πάρα πολύ και τον θαυμάζω. Οπότε για μένα ήταν μια εγγύηση αυτή η ομάδα και η Λουκία (Μιχαλοπούλου) φυσικά που ήξερα ότι παραμένει».
Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεσαι με τον Δημήτρη Τάρλοου. Πώς είναι αυτή η συνεργασία;
Το πολύ ενδιαφέρον είναι ότι εγώ είχα δει πολύ μικρός παραστάσεις του Τάρλοου. Όταν ήμουν έφηβος -θυμάμαι πήγαινα ακόμη γυμνάσιο- είχα παρακολουθήσει δικές του σκηνοθεσίες. Και ήταν από τις πρώτες μου επαφές με το θέατρο. Πιο χαρακτηριστικά από όλες θυμάμαι την «Ευριδίκη» της Σάρα Ρουλ με την Κόρα Καρβούνη και τον Γιάννη Νταλιάνη. Είχα μαγευτεί τότε -ήμουν άλλωστε στην εποχή της μαγείας. Και πάντα έλεγα όταν ξεκίνησα να δουλεύω ως ηθοποιός ότι θα ήταν ωραία κάποια στιγμή να συνεργαστώ με τον Δημήτρη Τάρλοου. Κατέχει μια θέση στη σκέψη μου και στη σχέση μου με το θέατρο.
Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τις αρχαίες τραγωδίες σε ανοιχτά θέατρα. Πώς θα είναι αυτή η Ηλέκτρα εντός, όπως τη σκηνοθετεί ο Δημήτρης Τάρλοου; Εγώ είμαι πολύ υπέρ των διασκευών και πολύ ενάντια στη λογική που έχουν κάποιοι του να μην πειράζουμε τα αρχαία έργα. Θα έλεγα «πειράξτε τα, βγάλτε τους τα μάτια». Το θέμα είναι να δώσουμε νέα πνοή σε αυτά τα πολύ όμορφα κείμενα που έχουν διασωθεί. Επομένως οποιαδήποτε απόπειρα μεταφοράς αρχαίου κειμένου σε κλειστό χώρο, σε ένα λεωφορείο, σε ένα μπαρ, οποιαδήποτε τέτοια απόπειρα, εμένα μου φαίνεται πάρα πολύ ενδιαφέρουσα. Άλλωστε και ο ίδιος ο Χειμωνάς έχει επέμβει πολύ στο πρωτότυπο κείμενο. Επομένως η ερμηνεία έχει ξεκινήσει από πολύ πίσω. Έχουμε μια ερμηνεία του μεταφραστή, μια ερμηνεία της σκηνοθεσίας, μια νέα ερμηνεία στον κλειστό χώρο, και φυσικά την ερμηνεία του κάθε ηθοποιού απέναντι, στον ήρωα και στο κείμενο. Οσον αφορά τώρα τη σκηνοθετική ματιά του Τάρλοου, αυτό που μπορώ να σου πω μόνο είναι ότι ο κλειστός χώρος επιβάλλει στο έργο μια διαφορετική αγωγή του λόγου. Θα χρησιμοποιήσει πολλή μουσική, θα χρησιμοποιήσει ήχους, μικρόφωνα και τέτοια στοιχεία, και εναλλαγές μικροφώνου και εκτός μικροφώνου. Οπότε είναι σίγουρα μια ενδιαφέρουσα δοκιμή πάνω σε αυτό το έργο.
Υπάρχει κάποιο στοιχείο της προσέγγισης του Δημήτρη Τάρλοου που έχεις ξεχωρίσει;
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο στην προσέγγιση του Δημήτρη με αυτά τα δύο πρόσωπα είναι μια παράξενη τάση ερωτισμού που έχουν. Επιμένει πολύ σε κάτι που θυμίζει μια αιμομεικτική σχέση. Άλλωστε ξερουμε ότι ο Ορέστης είναι ένας ανέραστος ήρωας. Η Ηλέκτρα από την άλλη, όπως το λέει και το όνομά της α+ λέκτρον: δεν έχει κρεβάτι, σύζυγο. Είναι αγάμη. Οπότε έχουμε δυο ανέραστα αδέρφια με πολύ ερωτικούς γονείς. Τόσο ο Αγαμέμνονας με την Κασσάνδρα όσο και Κλυταιμνήστρα με τον Αίγισθο έχουν πλήρη ερωτική ζωή, ενώ τα δύο παιδιά αυτά όχι. Και όταν συναντιούνται στη σκηνή της αναγνώρισης υπάρχει ένας ερωτισμός πολύ έντονος. Και μάλιστα υπάρχει και μια φράση στο Σοφοκλής και στη μετάφραση του Χειμωνά που λέει «Τώρα βγήκε στο φως το δικό μας το κακό». Και ο Δημήτρης το έχει επισημάνει αυτό στην πρόβα και μας έχει καθοδηγήσει προς τα εκεί: «Για να δούμε αυτή η φράση, μήπως κρύβει και άλλα στοιχεία πιο παράξενα, πιο άβολα, και για το έργο και για μας». Και όντως με τη Λουκία εξ αρχής στην πρόβα προσπαθήσαμε να βρούμε τέτοιες στιγμές παράξενου και αμήχανου ερωτισμού μεταξύ των δύο. Γιατί μην ξεχνάμε ότι είναι ένας άντρας μετέφηβος και μια γυναίκα νέα ακόμα, ώριμη αλλά νέα, που μεταξύ τους δεν γνωρίζονται καλά. Δεν είναι ότι έχει εγκαθιδρυθεί μια αδελφική σχέση και άρα τα δύο αυτά πρόσωπα έχουν πια σαφείς διαχωρισμούς ως προς τα υπόλοιπα.
Ενώ στην εκδοχή του Αισχύλου, στην Ορέστεια, ο Ορέστης δείχνει να αμφιταλαντεύεται και να κινούν τις πράξεις του οι θεοί και η μοίρα, στην προσέγγιση εδώ του Σοφοκλή στον μύθο των Ατρειδών, στην «Ηλέκτρα», φαίνεται πιο αποφασισμένος για το έγκλημα, παρόλο που η Ηλέκτρα κινεί τα νήματα.
Αυτό που λες είναι πολύ έγκυρο γιατί στον Αισχύλο το σύστημα είναι πολύ πιο θεοκρατικό. Δηλαδή, όντως βλέπουμε τους ήρωες να κινούνται από κάτι που τους υπερβαίνει. Και αυτό είναι πολύ εμφανές και στο γεγονός ότι στο τέλος των Χοηφόρων υπάρχουν οι Ερινύες, που είναι θα λέγαμε ένα πράγμα που δεν ελέγχει κανείς. Ούτε η Ηλέκτρα, ούτε ο Πυλάδης, ούτε ο Ορέστης ούτε κανείς. Στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή η ευθύνη μοιράζεται πιο πολύ στα πρόσωπα. Οι θεοί αποτραβιούνται. Επομένως και Hλέκτρα είναι πιο ενεργή και αποφασιστική και ο ηθικός αυτουργός του εγκλήματος -αν χρησιμοποιήσουμε νομικούς όρους- αλλά και ο Ορέστης έχει μεγαλύτερο κομμάτι ατομικής ευθύνης σε αυτό που πράττει.
Οπότε αυτός ο Ορέστης είναι πολύ πιο αποφασιστικός σε σχέση με αυτόν της Ορέστειας;
Νομίζω ναι. Και από τη σκηνοθετική σκέψη, θα προκύψει ένας νέος ισχυρός τύραννος μετά το έργο. Και μάλιστα είχαμε και μια συζήτηση στις πρώτες πρόβες γιατί δεν κάνει την εκδίκηση η Ηλέκτρα. Άλλωστε σε κάποιο σημείο της τραγωδίας, αυτό είναι ερώτημα και του ίδιου του Σοφοκλή. Όταν μαθαίνουν ότι ο Ορέστης πέθανε, οι δύο αδελφές -η Ηλέκτρα και η Χρυσόθεμις- βρίσκονται σε μια απόλυτη αμηχανία του τι θα κάνουν. Καθώς για εκείνες ήταν η τελευταία τους ελπίδα ο Ορέστης. Τότε η Ηλέκτρα λέει «Θα το κάνουμε εμείς». Και έρχεται Ορέστης και λέει: "θα το κάνω εγώ που είμαι έτοιμος". Δηλαδή ακόμα και εκεί είναι σαν να της κλέβει την παράσταση, της κλέβει το χειροκρότημα. "Ο φόνος αυτός είναι δικός μου". Γιατί αυτός που σκοτώνει τον βασιλιά, γίνεται βασιλιάς ο ίδιος. Αυτό επίσης είναι ένα στοιχείο που ο Τάρλοου το έχει επισημάνει και οδηγεί προς τα εκεί σκηνοθετικά, ότι ο Ορέστης στο τέλος με αιματωβαμένα χέρια γίνεται η νέα εξουσία, η νέα δύναμη. Υπάρχει ένα αμήχανο τέλος, που ο Ορέστης βγάζει ένα μικρό πολιτικό λόγο, αφού έχει σκοτώσει τον Αίγισθο. Και λέει ότι από εδώ και πέρα έτσι θα τιμωρείται όποιος τον νόμο παραβιάζει. Ποιανού είναι ο νόμος; Είναι ο νόμος που ο ίδιος εγκαθιστά πλέον. Επομένως, δεν είναι τόσο ακίνδυνος ήρωας ο Ορέστης...
Το ότι είχες ενσαρκώσει ήδη τον Ορέστη στην «Ορέστεια» του Τερζόπουλου ήταν εμπόδιο για να πεις το «ναι» ή πρόκληση; Μιλάμε για δύο διαφορετικές προσεγγίσεις.
Ίσα ίσα. Για μένα ήταν πολύ σημαντικό ότι είχα ήδη ασχοληθεί με το ρόλο του Ορέστη σε ένα άλλο έργο. Ένας άλλος συγγραφέας και μάλιστα ένας άλλος σκηνοθέτης πολύ σημαντικού, με πολύ αναγνωρίσιμη ματιά πάνω στα έργα αυτά, θεωρούσα πολύ μεγάλη πρόκληση να ασχοληθώ με τον ίδιο ήρωα, σε μια εντελώς διαφορετική αισθητική παράσταση. Γιατί ξέρω ότι ο Τάρλοου κάνει κάτι εντελώς διαφορετικό. Στην «Ορέστεια» του Αισχύλου ο ρόλος του Ορέστη είναι σίγουρα πιο κεντρικός, ενώ στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, όλα τα πρόσωπα περιστρέφονται γύρω από την Ηλέκτρα, γύρω από την οποία περιστρέφονται όλα τα άλλα πρόσωπα. Και αυτό έχει ενδιαφέρον, το να είσαι στην μία περίπτωση στο κέντρο και στην άλλη να είσαι δορυφόρος ενός άλλου ήρωα. Από εκεί και πέρα, θεωρώ μεγάλη πρόκληση για έναν ηθοποιό να μπαίνει και να βγαίνει σε πολύ διαφορετικές σκηνοθεσίες. Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος είναι ένας ογκόλιθος στο παγκόσμιο θέατρο, οπότε έπρεπε να μπω εντελώς στη δική του αισθητική και αγωγή. Ο Δημήτρης Τάρλοου έχει από την άλλη τη δική του αισθητική προσέγγιση της σκηνοθεσίας. Οπότε ουσιαστικά είναι σαν να υποδύομαι έναν εντελώς διαφορετικό ήρωα.
Πώς ήταν η συνάντηση με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο. Και πώς ένιωσες που σου εμπιστεύτηκε τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη μεγάλη παραγωγή.
Σίγουρα ήταν μια πολύ ευτυχής στιγμή για μένα η συνάντηση και με αυτό το ρόλο και με αυτό το σκηνοθέτη. Είχα ήδη μια εμπειρία στο θέατρο πριν τον Τερζόπουλο - είχα κάνει αρκετές παραστάσεις με αρκετούς σκηνοθέτες και ωραία έργα και ωραίους ρόλους. Δεν ήμουν εντελώς άβγαλτος και αυτό με βοήθησε να συναντήσω τη σκέψη του. Θεωρώ ότι αν είχα βγει από τη σχολή και ήμουν 22 και δούλευα αμέσως με τον Τερζόπουλο, δεν θα μπορούσα να αφομοιώσω όλα όσα είχε να μου δώσει. Νομίζω ότι ήμουνα σε μια σωστή ηλικία. Γιατί ήμουνα και πιο μεγάλος, ίσως ήμουνα λίγο πιο δύσκαμπτος να μπω σε κάτι τόσο ειδικό. Είχα την ευκαμψία της νεότητας ας πούμε.
Ο Τερζόπουλος εξ αρχής είχε την πρόθεση να μου εμπιστευτεί μεγάλο υλικό. Στη δεύτερη χρονιά που ερμήνευσα εντέλει τον Ορέστη, μου δόθηκε πολύς χρόνος, εκτός πρόβας, να μελετήσω μόνος μου το κείμενο. Δηλαδή εγώ ήξερα ότι θα κάνω αυτό το ρόλο από τον Δεκέμβρη και οι πρόβες ξεκίνησαν τον Απρίλη. Που σημαίνει ότι δούλεψα πάρα πολύ μόνος μου. Το οποίο είναι κάτι που μου αρέσει κιόλας και το κάνω σε όλες τις παραστάσεις.
Εγώ δεν είχα καμία επαφή με την τεχνική του, με πήρε από ακρόαση για την παράσταση αυτή. Και είμαι από τους λίγους που βρεθήκαμε πραγματικά πρώτη φορά σε αυτό τον κόσμο, που λέγεται σύμπαν Τερζόπουλου. Την πρώτη χρονιά δουλέψαμε αρκετούς μήνες την πρόβα μας. Επομένως διανύσαμε μία απόσταση, προκειμένου να εξοικειωθούμε με το σύστημά του. Τη δεύτερη χρονιά που πια είχα εμπεδώσει κάποια από τα στοιχεία αυτά, και τον εκτίμησα ακόμα περισσότερο, άρχισε και ο ίδιος να με εμπιστεύεται ως ηθοποιό. Δηλαδή, μπήκα και εγώ στο δικό του σύμπαν, αλλά έφερα και πολλά από τα στοιχεία τεχνικής και ερμηνείας που μου ενδιαφέρουν ανεξάρτητα από το δικό του κόσμο. Γι' αυτό και θεωρώ ότι ήταν μία πολύ ευτυχής συνάντηση μεταξύ μας. Δηλαδή και εγώ τον προσέγγισα, αλλά και ο ίδιος μου άφησε χώρο για να υπάρξω ως οντότητα. Και αυτό είναι πολύ μεγάλος έπαινος για τον ίδιο, γιατί αυτός είναι που είναι σπουδαίος και έχει διανύσει μεγάλη απόσταση στο θέατρο, με εμπιστεύτηκε. Και του το οφείλω πάρα πολύ. Αυτό έχει να κάνει με την προσωπικότητά του ως δάσκαλου. Είναι πολύ γλυκός και δοτικός, και μου έδωσε τον χώρο που χρειαζόμουν εγώ για να υπάρξω και με τον δικό μου τρόπο στο σύστημά του. Και αυτό μου το είπαν και πολλοί θεατές και φίλοι και συνάδελφοι: ότι ναι μεν ήμουνα στο σύμπαν του Τερζόπουλου αλλά ταυτόχρονα έφερα και κάτι δικό μου, που ήταν πολύ ενδιαφέρον.
Φέτος είναι η πρώτη φορά που δουλεύεις στην τηλεόραση, στον «Δικαστή». Πώς είναι αυτή η εμπειρία;
Μου είχαν γίνει προτάσεις και παλιότερα, αλλά δεν είχα τον χρόνο να ασχοληθώ. Η τηλεόραση θέλει άπλετο χρόνο και αφοσίωση και όσες φορές ήταν να ασχοληθώ, όλο κάτι προέκυπτε. Όχι ότι δεν ήθελα τόσο. Απλώς δεν ήταν προτεραιότητα. Είχα παραστάσεις στο θέατρο, πρόβες, σπουδές... Ωστόσο, εκτιμώ πολύ την τηλεόραση ως μέσο . Και πιστεύω ότι οι καλές δουλειές της τηλεόρασης έχουν μια φιλοδοξία πολύ ευγενή: επιδιώκουν να επικοινωνήσουν ένα καλό προϊόν σε ένα ευρύ κοινό. Δεν υπάρχει πιο ευγενική φιλοδοξία από αυτή. Βεβαίως δεν είναι πάντα εύκολες οι συνθήκες. Πολλές σειρές ρίχνουν την ποιότητα προκειμένου να έχουν μεγαλύτερο κέρδος.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα επιμείνουμε να προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε και εμείς και οι σκηνοθέτες και οι παραγωγοί μιας σειράς για να επικοινωνηθεί κάτι όμορφο. Φέτος που έκανα τηλεόραση οι συνθήκες ήταν πολύ ωραίες. Αυτή τη στιμή οδεύουμε προς το τέλος των γυρισμάτων του «Δικαστή». Με βοήθησε πολύ ο Κώστας ο Αναγνωστόπουλος, ο σκηνοθέτης της σειράς ο οποίος με εμπιστεύτηκε εξ αρχής σε έναν κόντρα ρόλο για μένα. Και αυτό του το οφείλω γιατί ο ίδιος επέμενε ότι μπορώ να το κάνω. Ο Τάσος είναι ένα παιδί της πιάτσας, που κλέβει αμάξια και είναι το τέλειο θύμα για να φορτωθεί το έγκλημα που διέπραξε ο γιος του δικαστή (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης). Μια σειρά που δείχνει δυο κόσμους σε αντιδιαστολή και μια μεγάλη συγκάλυψη...
Έχεις ξεκινήσει από νωρίς να γράφεις έργα. Σκοπεύεις κάποια στιγμή να αφήσεις την ηθοποιία;
Έγραφα από μαθητής. Και διάβαζα και πολύ. Ήμουν και αναγνώστης πολύ δυνατός. Και νομίζω πάνε μαζί αναγνώστης χωρίς να διαβάζεις τι να γράψεις. Και όταν πέρασα στο Εθνικό επειδή γνώρισα τον Διονύση Καψάλη που είναι ένας πολύ σημαντικός λογοτέχνης και του έδειξα κάποια δείγματα γραφής μου, με ενθάρρυνε πάρα πολύ να συνεχίσω. Και έτσι ήδη από τη σχολή έγραφα πράγματα και μάλιστα είχα δουλέψει και με μια συμφοιτητριά μου -τη Μαριάμ Ρουχάτζε- που είναι ηθοποιός σήμερα και συνθέτρια μουσικής, είχαμε κάνει διάφορες απόπειρες: εγώ έγραφα ποιήματα και εκείνη τα μελοποιούσε και τα εντάσσαμε σε παραστάσεις και παρουσιάσεις της σχολής. Μάλιστα το περασμένο καλοκαίρι συνεργαστήκαμε στο πλαίσιο του «Όλη Ελλάδα Ένας Πολιτισμός». Σκηνοθετούσε η Μαριάμ και ένας άλλος συμμαθητής μας ο Πάνος Ζιγούρος. Εγώ με τον Πάνο επιμεληθήκαμε το κείμενο μάλιστα το χωρίσαμε γιατί η παράσταση είχε ένα κομμάτι έμμετρο και ένα κομμάτι πεζό: εκείνος ανέλαβε το πεζό και εγώ το έμμετρο και η Μαριάμ μελοποίησε τα έμετρα κομμάτια που είχα γράψει εγώ. Όλο αυτό παρουσιάστηκε στον Αχέροντα το καλοκαίρι και ευελπιστώ κάποια στιγμή να παρουσιαστεί και αλλού.
Οπότε, το γράψιμο γίνεται παράλληλα στο πλαίσιο της δουλειάς μου. Έχω δουλέψει πολύ με την Αικατερίνη σε κείμενα στο Μπέλλος. Και μάλιστα βιοπορίζομαι από αυτό, δεν είναι ότι το κάνω μόνο από την αγάπη μου για το θέατρο. Βέβαια πιστεύω πολύ στο κείμενο που όμως έχει ζωντανό ακροατή. Η ποίηση που μελοποιείται, που γίνεται τραγούδι στα χείλη πολλών ανθρώπων, αυτό με συγκινεί πάρα πολύ.
Σίγουρα δεν έχει χαθεί. Από την άλλη καταλαβαίνω αυτό που λες γιατί δυστυχώς με την εποχή που επικρατεί η εικόνα κυρίως και το Instagram, ο γρήγορος ρυθμός η ποίηση δυστυχώς δεν είναι στη μόδα είναι πασέ. Και αυτό το βιώνουμε. Ωστόσο, επειδή γνωρίζω αρκετούς νέους ποιητές –και πολλοί είναι και φίλοι μου- είμαι βέβαιος ότι η ποίηση ζει, υπάρχει σε αυτήν την πόλη. Και μάλιστα γράφεται καλή ποίηση. Από νέους ανθρώπους αλλά και από μεγαλύτερους που είναι ήδη καταξιωμένοι. Θα αναφέρω τον Νίκο Κωσταγιόλα που τον γνωρίζω προσωπικά και είναι ένας εξαιρετικός ποιητής. Πάντως γράφεται ποίηση και μάλιστα εισχωρεί και σε άλλες μορφές τέχνης όπως το σινεμά, το οποίο μου αρέσει.
Έχεις σπουδάσει Νομική, Φιλολογία και Συγκριτική Λογοτεχνία, ενώ παράλληλα είσαι και απόφοιτος του Εθνικού Θεάτρου.
Πέρασα στη Νομική και οι σπουδές εκεί δεν με ενθουσίασαν. Παράλληλα, ενώ ήμουν στη Νομική, έδωσα εξετάσεις και πέρασα στο Εθνικό. Όταν μπήκα στο Εθνικό δουλεύαμε συνάντησα καθηγητές που αγαπούσαν τη λογοτεχνία και με ενθάρρυναν να εμβαθύνω προς τα εκεί. Οπότε ενώ είχα ξεκινήσει να εργάζομαι ως ηθοποιός, ξεκίνησα και τις σπουδές μου στη Φιλοσοφική. Επειδή είχα καλή βαθμολογία στο πτυχίο μου –που μου επέτρεπε να μπω σε μια καλή σχολή- άρχισα να εξετάζω το ενδεχόμενο να πάω στη Γαλλία για Μεταπτυχιακό στη Συγκριτική Λογοτεχνία, στη Sorbonne Nouvelle. Mε ενδιέφερε πάρα πολύ η συγκριτική φιλολογία η οποία είναι πάρα πολύ δημιουργική και κοντά στο θέατρο γιατί κατευθύνεται περισσότερο στο κομμάτι της σύνθεσης παρά της ανάλυσης που είναι ακριβώς το κομμάτι της φιλολογίας που μου αρέσει δηλαδή όχι τόσο η ανάλυση αλλά η σύνθεση η σύνθεση πολλών διαφορετικών κειμένων εννοείς ναι και μάλιστα η μελέτη τους συγκριτικά δηλαδή μπορείς στη συγκριτική φιλολογία να μελετήσεις πίνακες, ταινίες κείμενα, performance το οτιδήποτε σε ενδιαφέρει και μάλιστα από οποιαδήποτε χρονική βαθμίδα σου κάνει δηλαδή δεν θέτει το πλαίσιο του χρόνου και της γλώσσας που το θέτουν όλες οι άλλες φιλολογίες . Οπότε επειδή εργάζομαι, κάνω το μεταπτυχιακό εξ αποστάσεως και έχω ήδη ξεκινήσει να δουλεύω πάνω στη διπλωματική μου. Μελετάω την προσέγγιση τριών ποιητών, του Οδυσσέα Ελύτη, του Εουτζένιο Μοντάλε και του Κωνσταντίνου Καβάφη, πάνω στην ομορφιά του νεανικού σώματος. Και οι τρεις από τη μία εξυμνούν την νεότητα, από την άλλη θρηνούν γιατί είναι κάτι πρόσκαιρο. Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι και οι τρεις γράφουν τα πιο συγκινητικά ερωτικά ποιήματα τους σε μεγάλη ηλικία και αυτό έχει μια σημασία.
Υπήρχαν άνθρωποι που επηρέασαν τη μέχρι τώρα πορεία σου;
Πιστεύω πάρα πολύ σε αυτούς τους σημαντικούς άλλους που ξαφνικά εμφανίζονται στη ζωή σου με οποιαδήποτε αφορμή και αλλάζουν τα πάντα. Και μιλάω για ανθρώπους πιο πολύ σε σχέση με τη δουλειά και την πνευματική ζύμωση ενός ανθρώπου. Θα ήθελα να αναφέρω τη Μαρίζα Ρίζου η οποία με είχε δει σε μια παράσταση όταν ήμουν 17 χρονών στη Στέγη στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Εθνικού Θεάτρου, η οποία μου είχε πει ότι πρέπει να κάνω θέατρο. Μπορεί και άλλοι να μου το είχαν πει αλλά η Μαρίζα το έκανε με ένα τέτοιο τρόπο που με ενθάρρυνε αφάνταστα. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η ενθάρρυνση μπορεί να προέρχεται από οποιονδήποτε χώρο. Όσο για του δασκάλους μου, σίγουρα νομίζω ότι ο Καψάλης στο Εθνικό μου άλλαξε τη ζωή σε σχέση με τη λειτουργία της λογοτεχνίας στη σκηνή. Γιατί είναι ένας άνθρωπος επίσης που μεταφράζει πολύ και άρα είναι λογοτέχνης επί σκηνής. Είναι ένας άνθρωπος που τον ενδιαφέρει η γραφή του να μπαίνει στο στόμα ενός performer και στα αυτιά ενός ζωντανού κοινού. Επίσης πρέπει να αναφέρω με τον Έκτορα Λυγίζο, με τον οποίο έκανα αρκετές παραστάσεις τα πρώτα χρόνια στο θέατρο, ο οποίος επειδή είναι επίσης φιλόλογος, ασχολείται πάρα πολύ με το κείμενο ως πρώτο υλικό μιας παράστασης. Δεν γίνεται φυσικά να μην αναφέρω τον Τερζόπουλο, που υπήρξε τεράστιος δάσκαλος. Τεράστιο σχολείο αυτά τα δύο χρόνια που δούλεψα μαζί του.
Βέβαια, ίσως και για να μην περιοριστώ σε ονόματα, θεωρώ ότι έχει να κάνει και με το πώς θα αντιμετωπίσεις εσύ τους συνεργάτες σου. Να μπορέσεις να δώσεις το καλύτερο κομμάτι του εαυτού σου, αλλά και να πάρεις το καλύτερο κομμάτι του συνεργάτη σου. Γιατί είμαστε άνθρωποι και έχουμε όλες τις πλευρές. Αλλά όλοι οι συνεργάτες, ο κάθε σκηνοθέτης, ο κάθε δάσκαλος, ήδη από τη σχολή, έχει να σου δώσει ένα όμορφο κομμάτι του εαυτού του. Η δυσκολία είναι να την εντοπίσεις. Δεν είναι πάντα εύκολο να το εντοπίσεις και να το εισπράξεις, αλλά εγώ το προσπαθώ πολύ. Σε αυτό δίνω πολύ βάση.
Πριν λίγο καιρό ολοκλήρωσα στο Μέτσοβο τα γυρίσματα για μια μικρού μήκους ταινία, το «Primal matter» (με αστερίσκο γιατί υπάρχει περίπτωση να αλλάξει ο τίτλος) της Ισαβέλλας Μαργάρα. Η Ισαβέλλα έχει μια έντονα εικαστική και ποιητική ματιά στη δουλειά της. Επίσης, ήταν στην πρόθεσή μου να εκδώσω κάτι φέτος μέχρι τον Δεκέμβρη αλλά δεν πρόλαβα. Κάτι σε ποίηση. Ευελπιστώ να το καταφέρω τους επόμενους μήνες. Ενώ έχω γράψει αρκετά πράγματα, τα οποία έχουν είτε παιχτεί είτε μελοποιηθεί, αλλά θα ήθελα κάτι να είναι να έχει εκδοθεί.
10°
