Νίνα Μινασιάν - Λίπαριτ Αβετισιάν: Από την Αρμενία στο Ηρώδειο για τον Ριγολέττο

Το βράδυ της Κυριακής, το κοινό στο Ηρώδειο θα ακούσει για μια ακόμα φορά την περίφημη -αν και περιορισμένης πολιτικής ορθότητας- άρια του Δούκα «La donna è mobile» από τον Ριγολέττο του Βέρντι. O Λίπαριτ Αβετισιάν που θα την ερμηνεύσει και η Νίνα Μινασιάν, η τραγική Τζίλντα της ιστορίας, μιλούν για το ντεμπούτο τους στην Εθνική Λυρική Σκηνή.

Το τρίπρακτο μελόδραμα Ριγολέττος είναι εμπνευσμένο από το θεατρικό Ο βασιλιάς διασκεδάζει (1832) του Βικτόρ Ουγκό. Το ποιητικό κείμενο υπογράφει ο Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε. Η ιστορία μας πηγαίνει στον 16ο αιώνα και μιλά για τον έρωτα της Τζίλντας, κόρης του καμπούρη αυλικού γελωτοποιού Ριγολέττου, για τον έκλυτο Δούκα της Μάντοβας, ο οποίος της παρουσιάζεται ως φτωχός φοιτητής. Προκειμένου να εκδικηθεί για τη χαμένη τιμή της κόρης του, ο Ριγολέττος καταστρώνει τη δολοφονία του Δούκα. Ανακαλύπτοντας τα σχέδια του πατέρα της, η Τζίλντα αποφασίζει να σώσει τον αγαπημένο της και να θυσιαστεί, παίρνοντας τη θέση του. Στη σκηνοθεσία της παραγωγής της ΕΛΣ που υπογράφει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Κατερίνα Ευαγγελάτου, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία το καλοκαίρι του 2022 και επιστρέφει φέτος στο Ηρώδειο σε αναβίωση Ίωνα Κεσούλη και μουσική διεύθυνση Ντέρρικ Ινόεϊ, η υπόθεση της όπερας μεταφέρεται στη διεφθαρμένη κοινωνία της ιταλικής επαρχίας της δεκαετίας του 1980.

Λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα του Ριγολέττου, καταφέραμε να έχουμε μια σύντομη συνάντηση, εν μέσω προβών, με τον Δούκα της Μάντοβας και το «θύμα» του, την Τζίλντα ή αλλιώς, με τον Λίπαριτ Αβετισιάν και την Νίνα Μινασιάν, δύο νέες εκπληκτικές φωνές από την Αρμενία που διαγράφουν ήδη μια σημαντική καριέρα με αμέτρητες επιτυχίες στα μεγάλα λυρικά θέατρα του κόσμου.

Ο Λίπαριτ Αβετισιάν και η Νίνα Μινασιάν μιλούν για το ντεμπούτο τους με την ΕΛΣ στο Ηρώδειο 

Ετοιμάζεστε να τραγουδήσετε για πρώτη φορά στο Ηρώδειο. Σας δυσκολεύει το ότι θα εμφανιστείτε σε ένα ανοιχτό θέατρο;

Λίπαριτ Αβετισιάν: Είναι όλα πολύ διαφορετικά, έχεις πολλά τεχνικά προβλήματα. Δεν μπορείς εύκολα να ελέγξεις τον ήχο της φωνής σου, να κρατήσεις την ισορροπία ανάμεσα σε σένα και τους συναδέλφους σου ή την ορχήστρα.

Νίνα Μινασιάν: Σε ένα ανοιχτό θέατρο όπως στο Ηρώδειο, στην Αιξ αν Προβάνς ή στην Αρένα της Βερόνα, είτε επιβιώνεις είτε όχι - κυρίως λόγω της ζέστης. Είναι όμως ένας χώρος πανέμορφος, μοναδικός.

Και οι δύο έχετε τραγουδήσει τους ρόλους του Δούκα και της Τζίλντα στο παρελθόν. Πώς αισθάνεστε που για πρώτη φορά τους ερμηνεύετε μαζί;

Λ.Α.: Είμαι πανευτυχής! Χαίρομαι πολύ που μοιράζομαι τη σκηνή με τη Νίνα, είναι μια σπουδαία φωνή.

Ν.Μ.: Το ότι γνωριζόμαστε κάνει τη δουλειά μας πιο ανάλαφρη, επικοινωνούμε τέλεια, αστειευόμαστε, με τον Λίπαριτ δεν υπάρχει περίπτωση να βαρεθείς!

Τώρα που κάνατε την αρχή θα θέλατε να τραγουδήσετε μαζί και σε μια άλλη όπερα και ποια;

Ν.Μ./Λ.Α.:Βέβαια! Θα ήταν τέλειο να κάνουμε Λουτσία και Εντγκάρντο ή Ρωμαίο και Ιουλιέττα!

Ας μιλήσουμε όμως για τους ρόλους σας. Πρωταγωνιστής στην όπερα του Βέρντι είναι βέβαια ο Ριγολέττο, όμως η αποπλάνηση της Τζίλντα από τον Δούκα είναι αυτή που πυροδοτεί τις εξελίξεις.

Λ.Α.: Ναι, όλη η ιστορία περιστρέφεται γύρω από αυτόν τον αχρείο! (γέλια)

Ο Δούκας συχνά αντιμετωπίζεται σαν ένας γοητευτικός κακός. Εσείς πώς προσεγγίζετε τον χαρακτήρα; Προσπαθείτε να κάνετε το κοινό να τον συμπαθήσει ή φωτίζετε τις σκοτεινές του πλευρές;

Έχει μεγάλη δυσκολία αλλά και ενδιαφέρον η ερμηνεία του γιατί είναι ένας χαρακτήρας αντιδιαμετρικά αντίθετος από τον δικό μου. Ο Δούκας είναι ένας ναρκισσιστικός τύραννος, δεν τον νοιάζει τίποτα και κανένας. Ωστόσο, η συνάντησή του με τη Τζίλντα είναι για εκείνον κάτι καινούργιο. Ανακαλύπτει μέσα του νέα συναισθήματα γιατί εκείνη διαφέρει από τις άλλες κατακτήσεις του, είναι ένας άγγελος και αγγίζει την καρδιά του.

Και η Τζίλντα σας ποια είναι; Η αθώα, ρομαντική, εύθραυστη κοπέλα της πρώτης πράξης ή η τραγική ηρωίδα του τέλους;

Ν.Μ.: Και τα δύο. Ο Βέρντι είναι ιδιοφυής, έχει γράψει μια μουσική στην οποία συνυπάρχουν η αθωότητα και η δύναμή της. Χρειάζεται δύναμη χαρακτήρα για να κάνει η Τζίλντα αυτή την τρελή επιλογή στην τρίτη πράξη, να θυσιαστεί για τον Δούκα. Ακόμα κι αν δεν ξέρεις την ιστορία, αν δεν έχεις διαβάσει το λιμπρέτο, παρακολουθώντας τις διακυμάνσεις της φωνής της Τζίλντα- από απαλή και ανάλαφρη λυρική κολορατούρα εξελίσσεται σε δραματική σοπράνο- καταλαβαίνεις τα πάντα. Μουσικά όλοι οι χαρακτήρες στις όπερες του Βέρντι είναι σύνθετοι, πολυδιάστατοι, απίστευτα πλούσιοι σε ηχοχρώματα. Για μένα είναι ο πιο δύσκολος συνθέτης.

Οι άριες του Δούκα είναι παραπλανητικές για κάποιον που δεν γνωρίζει, φαινομενικά ακούγονται ελαφριές και μελωδικές, αλλά υποθέτω, τα φαινόμενα απατούν...

Λ.Α.: Τεχνικά, ο ρόλος κρύβει μεγάλες δυσκολίες. Για παράδειγμα, η φωνή σου από την πρώτη μέχρι την τελευταία νότα, θα πρέπει να είναι λαμπερή, σπινθηροβόλα. Δεν σου αφήνει περιθώριο να χαλαρώσεις.

Το «La donna è mobile» ίσως είναι η δημοφιλέστερη άρια τενόρου στην όπερα. Πολλοί θρυλικοί καλλιτέχνες την έχουν ερμηνεύσει, από τον Παβαρόττι και τον Αλφρέντο Κράους ως τον Χουάν Ντιέγκο Φλόρες. Νιώθετε μέρος αυτής της παράδοσης ή προσπαθείτε να την ερμηνεύσετε με τον δικό σας τρόπο;

Λ.Α.: Κάθε φορά προσπαθώ να την τραγουδήσω σαν να είναι η πρώτη φορά, να προσθέσω νέα συναισθήματα, νέες αποχρώσεις. Ξέρετε και στην όπερα ακόμα, τα πράγματα αλλάζουν με πολύ γρήγορους ρυθμούς κι αν θέλει κανείς να παραμείνει στο παιχνίδι, δεν αρκεί να ακολουθεί την παράδοση, οφείλει να παρουσιάσει κάτι νέο.

Πόσο εύκολο είναι όμως να ανακαλύπτετε και να δίνετε κάθε φορά μια νέα διάσταση στο ρόλο σας, είτε αυτός είναι ο Δούκας είτε η Τζίλντα;

Ν.Μ.: Νομίζω το έχουμε με κάποιο τρόπο μέσα μας, αλλιώς δεν θα βρισκόμασταν σε αυτό το επάγγελμα! Επειδή το τραγούδι είναι ένας έρωτας που δεν τελειώνει ποτέ, σε κάνει να βρίσκεσαι σε μια διαρκή διαδικασία εξέλιξης. Προσπαθούμε πάντα να δώσουμε το καλύτερο, κάτι διαφορετικό, ιδίως όταν ερμηνεύουμε πασίγνωστες, εμβληματικές άριες. Πιστέψτε με, δεν είναι εύκολο , αλλά το κάνουμε να δείχνει έτσι, γιατί αυτό περιμένει το κοινό μας.

Λ.Α.: Χωρίς έμπνευση, νέες ιδέες, η δουλειά μας θα ήταν βαρετή! Ευτυχώς, καμιά παραγωγή δεν είναι ίδια. Το ότι έχεις κάθε φορά άλλο παρτενέρ, μια άλλη ορχήστρα, έναν άλλο μαέστρο, ακόμα και ένα διαφορετικό κοινό, μπορούν να σε εμπνεύσουν και να βγάλεις από μέσα σου νέα συναισθήματα. 

Πριν από μια απαιτητική σκηνή ή μια δύσκολη άρια όπως για παράδειγμα το «Caro Nome» χρειάζεται ψυχική προετοιμασία;

Ν.Μ.: Εξαρτάται από τον καλλιτέχνη. Κάποιοι για να αποβάλλουν το άγχος τους μιλάνε και αστειεύονται στις κουΐντες. Εγώ προτιμώ να είμαι μόνη μου, ήρεμη -για παράδειγμα, δεν ακούω μουσική- όχι μόνο πριν την παράσταση αλλά και την προηγούμενη μέρα. Το μόνο που κάνω είναι ασκήσεις και ζέσταμα για τη φωνή μου.

Η καταγωγή και των δύο σας είναι από την Αρμενία αλλά οι επαγγελματικές σας υποχρεώσεις είναι κυρίως στην Ευρώπη. Επιστρέφετε συχνά στη χώρα σας για παραστάσεις;

Λ.Α.: Ναι, το επιδιώκουμε αλλά είναι δύσκολο γιατί συνήθως ο προγραμματισμός στην Εθνική Όπερα του Γερεβάν -στην οποία είμαι ακόμα μέλος- είναι βραχυπρόθεσμος και η ατζέντα μας είναι ήδη γεμάτη. Ωστόσο πάντα προσπαθούμε να βρούμε ελεύθερες ημερομηνίες.

Η χώρα σας είναι μικρή, αντιμετωπίζει πολλά και σοβαρά προβλήματα, όμως, ενώ δεν έχει παράδοση στην όπερα, έχει βγάλει μερικές εξαιρετικά ενδιαφέρουσες λυρικές φωνές που διαπρέπουν στον χώρο. Ποια εξήγηση θα δίνατε εσείς;

Ν.Μ.: Είμαστε survivors. Δεν είναι μόνο το ταλέντο, αν θέλεις να φτάσεις κάπου, πρέπει να έχεις δυνατό χαρακτήρα, για να υπερνικάς τα προβλήματα και τις δυσκολίες. Και αυτό το έχουμε…

Νίνα Μινασιάν - Λίπαριτ Αβετισιάν: Who is who

Νίνα Μινασιάν: Συνέργεια δύναμης και ευαισθησίας

Έτσι συνοψίζουν την ερμηνεία της οι κριτικοί, οι οποίοι δεν παραλείπουν κάθε φορά να υπογραμμίσουν την καθαρότητα της φωνής της, την ευελιξία, την τεχνική της ακρίβεια, το δραματικό βάθος και τις λεπτές εκφραστικές της αποχρώσεις.

Η Αρμένια σοπράνο κολορατούρα Νίνα Μινασιάν σπούδασε στη Μουσική Σχολή Τσαϊκόφσκι και στο Κρατικό Ωδείο του Ερεβάν. Το 2011 εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Νέων Καλλιτεχνών του Θεάτρου Μπολσόι στη Μόσχα όπου συνέχισε τις σπουδές της. Εκεί έκανε το ντεμπούτο της ως Ξένια στην όπερα Μπόρις Γκοντουνόφ, ενώ ένα χρόνο αργότερα εμφανίστηκε στο Κάρνεγκι Χολ της Νέας Υόρκης στο κονσέρτο «New Stars for a New Century».

Από την πρώτη δεκαετία της καριέρας της, η Νίνα Μινασιάν ερμήνευσε σημαντικούς ρόλους σε μεγάλα λυρικά θέατρα της Ευρώπης, ανάμεσά τους τη Βασίλισσα της Νύχτας από τον Μαγικό Αυλό στην Deutsche Oper του Βερολίνου και στην Κρατική Όπερα της Βιέννης και τη Λουτσία ντι Λαμερμούρ, στην Όπερα της Ζυρίχης και στην Όπερα του Παρισιού.

Το ντεμπούτο της στον ρόλο που θα την απολαύσουμε στο Ηρώδειο, έκανε το 2015 στο Θέατρο Μπολσόι και ακολούθησαν η Όπερα της Κολωνίας, η Όπερα της Λυόν, η Όπερα του Σαν Φρανσίσκο, το Φεστιβάλ του Αιξ αν Προβάνς, ενώ μετά τις κορυφαίες εμφανίσεις της ως Τζίλντα στην Κρατική Όπερα της Βιέννης και την Αρένα της Βερόνας το OperaWire την συμπεριέλαβε στα 10 ανερχόμενα αστέρια της όπερας του 2022.

Στο ρεπερτόριό της έχουν σήμερα προστεθεί κι άλλοι σπουδαίοι ρόλοι όπως της Βιολέτα από την Τραβιάτα, της Αντίνα από το Ελιξίριο του Έρωτα, της Μουζέτα από την Μποέμ, του Όσκαρ από το Χορό Μεταμφιεσμένων, της Ολυμπία από τα Παραμύθια του Χόφμαν αλλά και της Σόφι από τον Ιππότη με το Ρόδο.

Λίπαριτ Αβετισιάν: Ένας από τους πιο συναρπαστικούς τενόρους της γενιάς του

Φωτεινές υψηλές νότες, αβίαστο bel canto, εκφραστική ζεστασιά, λυρισμός, αλλά και σπάνιο σκηνικό χάρισμα-όχι τυχαία, η φωνή του έχει συγκριθεί με του νεαρού Παβαρότι.

Ο Αρμένιος λυρικός τενόρος Λίπαριτ Αβετισιάν γεννήθηκε στο Ερεβάν το 1990. Με μουσικές και φωνητικές σπουδές στην Κριμαία, στο Ωδείο Τσαϊκόφσκι της Μόσχας και στο Κονσερβατόριο Κομιτάς στο Ερεβάν και έχοντας κερδίσει σημαντικά βραβεία σε διαγωνισμούς, έκανε το ευρωπαϊκό ντεμπούτο του στην Όπερα της Κολωνίας το 2016 ως Φέντον από τον Φάλσταφ. Έτσι γρήγορα άνοιξε ο δρόμος για συνεργασίες με κορυφαία λυρικά θέατρα όπως η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν), η Κρατική Όπερα της Βιέννης, η Κρατική Όπερα του Βερολίνου, η Όπερα της Ζυρίχης, η Όπερα της Αυστραλίας, η Όπερα του Σιάτλ, το Μπολσόι κ.α., σε ζηλευτούς πρωταγωνιστικούς ρόλους: Αλφρέντο στην Τραβιάτα, Κάσσιος στον Οθέλλο, Ροντόλφο στη Μποέμ, Εντγκάρντο στη Λουτσία ντι Λαμερμούρ, Νεμορίνο στο Ελιξίριο του Έρωτα και φυσικά Δούκας της Μάντοβα στον Ριγκολέττο την ερμηνεία του οποίου στον ρόλο οι κριτικοί περιγράφουν ως «κομψή», με αριστοκρατική αλαζονεία και λαμπρότητα.

Info
«Ριγολέττος» του Τζουζέππε Βέρντι στο Ηρώδειο
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Ημερομηνίες: 27, 29, 30, 31 Ιουλ 2025
Ώρα έναρξης: 21.00
Τιμές εισιτηρίων: €25, €35, €45, €55, €60, €90, 110€. Φοιτητικό, παιδικό: €15, ΑΜΕΑ δωρεάν
Η παράσταση συστήνεται για ηλικίες άνω των 12 ετών