Θεατρο - Οπερα

Το θέατρο επιστρέφει στην Κύπρο

Ο ΘΟΚ αναφωνεί «Ο κόσμος στη θέση του» και κάνει πρεμιέρα σε ανοιχτό αμφιθέατρο με το έργο «Η μικρή μας πόλη» και επιδημιολόγους μεταξύ των πρώτων θεατών

Χρύστα Ντζάνη
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου εγκαινίασε την κανονικότητα στον πολιτισμό, ανεβάζοντας παράσταση με τρία μέλη της Επιδημιολογικής Ομάδας στο κοινό.

Μία από τις φωτογραφίες που ξεχώρισαν από τα διεθνή πρακτορεία στη διάρκεια του lockdown ήταν αυτή του -Θρακιώτη- ανταποκριτή του Reuters στην Κύπρο, Γιάννη Κούρτογλου, στις 9 του περασμένου Απρίλη από το Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας:
Ένα αλλιώτικο σκηνικό αιμοδοσίας στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας τις μέρες της καραντίνας (φωτο: Γιάννης Κούρτογλου/Reuters).

Στο εμβληματικό νεοκλασικό κτήριο της κυπριακής πρωτεύουσας, που ξανάνοιξε τις πύλες του μόλις τον Ιούνιο του ’19 μετά από πολύχρονες εργασίες αποκατάστασης και έκτοτε δεν πρόλαβε να φιλοξενήσει παρά λίγες εκδηλώσεις και ένα φεστιβάλ, είχε στηθεί ένα πολύ αλλιώτικο από τα καλλιτεχνικά δρώμενα σκηνικό, με κάποια όμως συμβολική δραματικότητα. Στο φόντο ο φωτισμός τόνιζε τα εκατοντάδες άδεια πορφυρά καθίσματα, ενώ μπροστά στο φακό του φωτογράφου βρίσκονταν επί σκηνής δύο μόλις άτομα ντυμένα με γαλάζιες ιατρικές στολές μιας χρήσης, γαλάζια γάντια και τις γαλάζιες χειρουργικές μάσκες που έχουν γίνει εσχάτως μέρος της καθημερινότητάς μας. Δίπλα τους, ένας φορητός ιατρικός εξοπλισμός’ αντισηπτικά, μάσκες, αρκετά φιαλίδια αίματος, ένα φορητό ψυγείο και μερικές άδειες καρέκλες. Το Θέατρο είχε μετατραπεί για μία μέρα σε πραγματικό σκηνικό αιμοδοσίας, μιας και στη διάρκεια της καραντίνας οι ανάγκες σε αίμα της κατά τα άλλα αυτάρκους Κύπρου ήταν αυξημένες.

«Ήταν μια κάποια λύσις», κατά τον στίχο του Αλεξανδρινού ποιητή, για να δούμε ξανά στο νησί κόσμο στα θέατρα, έστω τόσο όσο επέτρεπε η «φυσική αποστασιοποίηση» και έστω για αυτό τον σκοπό και όχι ακριβώς για έναν ρόλο. Έκτοτε, χρειάστηκε να περάσουν δύο γεμάτοι μήνες, εν μέρει με καραντίνα και εν μέρει με σταδιακή άρση των μέτρων, μέχρι να ανεβεί ξανά μετά από καιρό μια αληθινή παράσταση σε κυπριακό θέατρο: ήταν το έργο «Η μικρή μας πόλη» του Θόρντον Ουάιλντερ, που έκανε πρεμιέρα από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου (ΘΟΚ) στις 9 Ιουνίου σε έναν ανοιχτό αμφιθεατρικό χώρο αυτή τη φορά, σηματοδοτώντας την αρχή στην επιστροφή μιας κάποιας κανονικότητας για τον πολιτισμό, που έχει δεχθεί καίριο πλήγμα από τους περιορισμούς της εποχής.

Από την παράσταση «Η μικρή μας πόλη» που ανεβάζει ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (φωτο: ΘΟΚ).

Η παράσταση έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το –μάλλον διψασμένο- κοινό που είδε τους καλλιτέχνες να τηρούν τις «φυσικές αποστάσεις» μεταξύ τους. Ανάμεσα εξάλλου στους θεατές ο φακός διέκρινε και τρία μέλη της Επιδημιολογικής Ομάδας που καθοδήγησε όλο αυτό τον καιρό την κυπριακή κυβέρνηση στη διαχείριση της πανδημίας. Το βραβευμένο με Πούλιτζερ έργο διαλέγεται «τη μεγάλη σημασία της ζωής» και χαρακτηρίστηκε από τον Τύπο «διαχρονικό, αλλά και εξαιρετικά επίκαιρο», καθώς «μεταμορφώνει τις μικρές στιγμές της καθημερινότητας των ηρώων μιας τυπικής επαρχιακής πόλης» (Πολίτης).

Από την παράσταση «Η μικρή μας πόλη» που ανεβάζει ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (φωτο: ΘΟΚ).

Η 9η Ιουνίου σηματοδότησε το άνοιγμα ενός μεγάλου εύρους χώρων στην Κύπρο μετά από σχεδόν τρεις μήνες, ανάμεσά τους τα αεροδρόμια, τα εμπορικά κέντρα και τα ανοιχτά θέατρα, με τα αναγκαία όμως μέτρα προσωπικής υγιεινής και προστασίας. Για τον πολιτισμό και το θέαμα όμως τα δεδομένα δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνα, παρά την ανακούφιση που έφερε η πρεμιέρα του ΘΟΚ. Το άλλοτε γεμάτο καλεντάρι των εκδηλώσεων του καλοκαιριού περιορίζεται φέτος σε κάποιες πολύ μεμονωμένες περιοδείες σε ανοιχτά θέατρα και θερινά σινεμά, μέχρι νεοτέρας διαταγής.

Με τον θεσμικό του ρόλο να τον καθιστά αναπόφευκτα πρωταγωνιστή και καθοδηγητή των εξελίξεων, ο ΘΟΚ, αφού χόρτασε το κοινό με τις δωρεάν διαδικτυακές προβολές  παλαιότερων παραστάσεών του, προγραμματίζει μες στο καλοκαίρι και το ανέβασμα του έργου «Αχαρνής» του Αριστοφάνη, ενώ ανακοίνωσε και ένα ενιαίο σχέδιο χορηγιών για 26 ιδιωτικές θεατρικές παραγωγές με πρεμιέρα και υλοποίηση μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2020.

Σε μια χαρακτηριστική αποστροφή του λόγου στη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης, η ηθοποιός Έλενα Ευσταθίου δήλωσε τον περασμένο Μάιο, συνοψίζοντας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα καλλιτεχνικά δρώμενα του τόπου εν μέσω πανδημίας: «Ο πολιτισμός θα έπρεπε να είναι η προμετωπίδα του κράτους. Φέτος είναι μια σοδειά που έχει χαθεί εντελώς. Έχει καταστραφεί ολόκληρη η σοδειά». Πέρα από την ουσιαστική αναστολή των εργασιών τους, οι καλλιτέχνες έχουν να αντιμετωπίσουν και την πενιχρή οικονομική στήριξη από την κυβέρνηση, που, αφού δέχθηκε έντονη κριτική για την απουσία στοχευμένων μέτρων για τις τέχνες, αποφάσισε τελικά να δώσει εφάπαξ ποσό 900 ευρώ σε όσους είναι ανασφάλιστοι και δεν καλύπτονται από τα υπόλοιπα επιδόματα που θεσπίστηκαν στη διάρκεια της πανδημίας. Παράλληλα, αναζωπυρώθηκε η συζήτηση για το νομοσχέδιο που θα διέπει το καθεστώς/ιδιότητα του καλλιτέχνη, το οποίο παραμένει μέχρι σήμερα μη ακατοχύρωτο.

«Μου λείπει η τριβή της πρόβας. Το θέατρο είναι η άλλη οικογένειά μας, την οποία χάσαμε όλη αυτή την περίοδο. Ανακαλύψαμε έναν νέο τρόπο επικοινωνίας μέσα από την τεχνολογία, που όμως δεν μπορεί να αντικαταστήσει το τετ-α-τετ», δήλωσε από την πλευρά του σε πρόσφατη συνέντευξη στον Φιλελεύθερο ο Ανδρέας Τσέλεπος, που ανέλαβε χρέη προέδρου της Ένωσης Ηθοποιών Κύπρου λίγο πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. «Είδα (σ.σ.: διαδικτυακά) τις «Τρωάδες» του Τερζόπουλου, μια εξαιρετική παράσταση, καθώς και παραστάσεις του NT Live και του ΘΟΚ. Τίποτα όμως δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη μαγεία του να πηγαίνεις στο θέατρο για να παρακολουθήσεις μια παράσταση. Υπάρχει η ζωντανή επικοινωνία ηθοποιού – κοινού, και για τον ηθοποιό η παράσταση είναι ένα ζωντανό ταξίδι».