Κριτική της παράστασης «Lemon» των Experimento που παίζεται στο Μπάγκειον της Ομόνοιας
Με ψήνει: αυτή δεν είναι μια αίθουσα στο Μπάγκειον, δεν είναι ένα θέατρο, αλλά μια σάλα χορού, στην πρώτη θέση ενός κρουαζιερόπλοιου. Στη μέση της ένα πιάνο, δίπλα του ένας παγκόσμιος χάρτης, το πλοίο από το Λίβερπουλ πάει για την Αμερική. Από τη Νέα Υόρκη τραβά για το Ρίο Ντε Τζανέιρο, μετά πίσω πάλι για κάπου στην Ευρώπη. Για τις ανάγκες του Lemon, η πάλαι ποτέ αίθουσα χορού του ιστορικού ξενοδοχείου μετατράπηκε στην αίθουσα χορού του ατμόπλοιου Βιρτζίνιαν. Έξω της δεν ρολάρουν οι κυλιόμενες σκάλες του μετρό της Ομόνοιας, αλλά τα κύματα του Ατλαντικού, ο ηθοποιός και πιανίστας Μελαχρινός Βελέντζας μας συστήνεται ως 1900. Για την ακρίβεια, το όνομά του είναι Ντάνι Μπούντμαν Τι Ντι Λέμον 1900. Περίεργο όνομα, αλλά και καθόλου.
Εγκαταλελειμμένος μέσα σε ένα χαρτόκουτο, προφανώς νεογέννητο μεταναστών που φτάνοντας στη Νέα Υόρκη το εγκαταλείπουν στην πρώτη θέση, το παιδί χωρίς όνομα αποκτά αυτό που του δίνει ένας ναυτικός του Βιρτζίνιαν, που αναλαμβάνει να τον μεγαλώσει. Να τον διαπλάσει. Αλλά η ατυχία του Lemon δεν έχει τέλος…
Ο Ντάνι-Lemon παίζει μια ασύλληπτη τζαζ. Έχει τον τρόπο του, αντιλαμβάνεται τη μουσική σαν κάτι περισσότερο από νότες.
Ο Γιώργος Δρίβας ως Τιμ Τούνυ, φίλος και μουσικός από την ορχήστρα του πλοίου, ακομπανιάρει τον Ντάνι, οι δυο ηθοποιοί σε όλη τη διάρκεια του Lemon, παίζουν ζωντανά ανάμεσα απο τους διαλόγους τους ή και ταυτόχρονα με αυτούς ένα υπέροχο ραγκ τάιμ - τη «μουσική που τη χορεύει ως κι ο Θεός όταν δεν τον βλέπουν».
Η καθηλωτική παράσταση των Experimento, ένα 2 men show, έχει μια συναρπαστική ενέργεια που κατακλύζει τη σκηνή και στα 70 λεπτά που διαρκεί. Το σκηνικό θυμίζει Φελίνι στο «Πλοίο φεύγει» και Βισκόντι στον «Γατόπαρδο». Τόσο ο χώρος όσο και οι ηθοποιοί, ενορχηστρωμένα, διηγούντται την απίστευτη ιστορία του 1900. Σκέψου: το παιδί που γεννήθηκε στη θάλασσα, χωρίς χαρτιά, χωρίς πιστοποίηση, είναι καταδικασμένο, όταν το πλοίο πιάνει λιμάνι, αυτό να μην κατεβαίνει. Όλη του τη ζωή ο Ντάνι την περνά εδώ. Για αυτόν η στεριά, η Νέα Υόρκη, το Λίβερπουλ, δεν είναι παρά μια καρτ ποστάλ. Τις κοιτά απλά από το κατάστρωμα ή την κουκέτα του. Χωρίς χαρτιά, χωρίς πατρίδα, μόνο με μουσική και επιθυμίες. Και όνειρα.
Ο ποιητικός μονόλογος του Αλεσάντρο Μπαρίκο, σε διασκευή και σκηνοθεσία της Γεωργίας Τσαγκαράκη, ίσως και να συναντά την προσωπική ιστορία του καθένα μας: γιατί φοβάσαι να κατέβεις από το «πλοίο» που γεννήθηκες; Υπαρξιακό ερώτημα, που για τον Ντάνι έρχεται κάποτε η ώρα όχι μόνο να το απαντήσει αλλά και να το «πράξει». Στα τριάντα και κάτι του. Κατεβαίνει τη σκάλα, η στεριά είναι δυο βήματα, μπορεί να την πατήσει. Και να ξεχυθεί στη μεγάλη πόλη, Νιου Γιορκ, Νιου Γιορκ. Διστάζει. Γιατί όπως εξομολογείται στον Τούνι, στο πιάνο ο χάρτης είναι πολύ συγκεκριμένος: άσπρα πλήκτρα, μαύρα πλήκτρα, κλειδιά που ξεκινάς να παίζεις, κλειδιά που τελειώνουν, σύνολο «οδών» 88. Ενώ η Νέα Υόρκη; Με χίλιους δρόμους, αχανής, αχαρτογράφητη, χωρίς αρχή, μέση και τέλος, η πόλη-προοπτική προκαλεί στον 1900 ένα συναισθηματικό κλακάζ, μένει μετέωρος στη σκάλα αποβίβασης. Το πλοίο Βιρτζίνιαν είναι η μόνη του (ασφαλής;) πατρίδα. Χίλιοι επιβάτες-κάτοικοι ανά πλεύση. Προσιτός αριθμός για συναναναστροφές, κόντρα στα εκατομμύρια εκεί έξω.
Ο «πατέρας» που τον υιοθέτησε έχει πεθάνει, η μουσική και το πιάνο του είναι το καταφύγιό του, η μόνη γλώσσα που δεν φοβάται. Παίζει κι επικοινωνεί χωρίς κανένα φόβο: η μουσική-ψυχή του είναι συναρπαστική, ο 1900 προτιμά να παραμείνει ένας θρυλικός πιανίστας του Ωκεανού σ’ ένα ασφαλές πλοίο-χαρτόκουτο-παιδικό δωμάτιο, παρά να ξεχυθεί στο άγνωστο.
Μιούζικαλ τσέπης; Περφόρμανς, ειδικά όταν εκτός από τον Βελέντζα και τον Δρίβα, το site specific πιάνο πρωταγωνιστεί εξίσου; Γίνεται κρεβάτι, μίνι μπαρ, κυριολεκτικά στο Lemon το πιάνο του Ντάνι 1900 διαθέτει υποκριτικό βάθος. Ένταση, σωματικότητα, λόγος ρέων, που η μουσική τον ντύνει in your face και χειροποίητα από τους δυο ηθοποιούς. Λόγος και ήχος που μοιάζει να παρακολουθούν τα κύματα της θάλασσας έξω από το κρουαζιερόπλοιο Μπάγκειον - Βιρτζίνιαν: ήρεμη ή ταραγμένη, ασταθής ή προσωρινά νηνεμής. Μόνο που ο Ντάνι δεν ξέρει πως κανένα πλοίο, όσο γερό σκαρί είναι και όση ασφάλεια να προσφέρει, δεν αντέχει. Και αποσύρεται. Ένα άλλο παίρνει τη θέση του, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Βιρτζίνιαν αποσύρεται, λουσμένο και ντυμένο με τόνους δυναμίτη που θα εκραγεί σε λίγο, θα βουλιάξει στον βυθό. Παλιοσίδερα. Μαζί και το πιάνο. Μαζί του κι ο Ντάνι. Δεν κάνω σπόιλερ, από την πρώτη σκηνή του έργου ο Ντάνι μας μιλά από τον Παράδεισο. Ή την Κόλαση. Ούτε στη γη, ούτε στη θάλασσα, ούτε στον ουρανό, το κείμενο του Μπαρίκο αιωρείται. Πλέει, πετάει, πατά κάπου, χάνει κάθε ισοροπία. Την ξαναβρίσκει, μέχρι να τη ξαναχάσει. Την επανακτά αλλά και πάλι είναι ελαττωματική: από την έκρηξη ο Ντάνι μετά θάνατον- επόμενη ζωή, έχει χάσει το αριστερό χέρι του και δυστυχώς «εδώ» που ήρθε υπάρχει μεν ανταλλακτικό, αλλά δεξί. Ο πιανίστας που δυστυχώς, αν θέλει να παίξει ξανά, θα παίζει από τούδε με δυο ολόιδια χέρια.
Αξίζει να δείτε το Lemon. Να σταθείτε απέναντι και στους ηθοποιούς και στον τεράστιο καθρέφτη που δεσπόζει στη σάλα. Τόσο οι φωτισμοί, πέρα από τον ζωντανό ήχο του πιάνου, όσο και η σωματική και σπαραχτική ερμηνεία των ηθοποιών, θα σας συγκινήσουν σφόδρα. Are we human or are we dancers. Όπως αναρωτιούνται οι Killers. And I'm on my knees looking for the answer, are we human or are we dancers. Σε αντίθεση με την υπέροχη ζωντανή τζαζ του Lemon κλείνω αυτό το σημειωτάκι -για σας παιδιά, Μελαγχρινέ, Γιώργη, αλλά κι όλους σας εκεί στο πλήρωμα- με κάτι πιο σύγχρονο. Καμιά σχέση οι Killers με τον Λιούις Άρμστρονγκ. Χρονικά αλλά και ως μουσικό genre. Ναι; Σίγουρα; Γιατί παρά τη διαφορά τους μοιάζουν και εντελώς συνδεδεμένοι. Εντελώς συνδεδεμένοι νοηματικά με τους στίχους του Σάτσμο, έναν αιώνα πριν: Every step of the way will find us with the cares of the world far behind us.
Βγαίνοντας από το Lemon-Μπάγκειον, με το Βιρτζίνιαν βυθισμένο, τον Ντάνι στον ουρανό κι αντί για τη θάλασσα του έργου, πίσω πάλι στο έλος της πρέζας και τα απόνερα της βρόμικης πλατείας, κοίταξα προς τον ουρανό. Λίγο πριν βυθιστώ πάλι στα κυλιόμενα σκαλιά του μετρό, εκείνη τη μεταιχμιακή στιγμή που η Μικρή Άρκτος από πάνω μου, τσαλακώνεται σε μεταλλικό ταβάνι, σκέφτηκα πως αυτή ήταν η πρώτη παράσταση που είδα για τη φετινή σεζόν. Και μακάρι έτσι καλό γούρι να μου πάει...
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
12°
