Θεατρο - Οπερα

O Δημήτρης Ξανθόπουλος και η γλυκιά εμμονή με τον Τσέχοφ

Ανυπομονούμε για την επιστροφή του με τις «Τρεις αδελφές» στη Στέγη

Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 685
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Δέκα χρόνια πριν, ο Δημήτρης Ξανθόπουλος με τον «Γλάρο» πήρε το βάπτισμα του πυρός σαν σκηνοθέτης. Η μανία με τον Τσέχοφ: δέκα χρόνια μετά, οι «Τρεις Αδελφές» με την υπογραφή του ανεβαίνουν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Ξεχάστε τη Μόσχα και τις φαντασιώσεις του μέλλοντος και συναντήστε τες στην Αθήνα. Γιατί, 118 χρόνια μετά, το έργο δεν μιλά μόνο για την προεπαναστατική Ρωσία, το έργο, παγκόσμιο πια, μιλά για κάθε εποχή που οι ήρωές της βιώνουν ρήγμα και κατάσταση διαρκούς αναταραχής, επί γης. 118 χρόνια μετά, ο Δημήτρης Ξανθόπουλος αναρωτιέται για το πώς πρέπει να ζούμε. Αναρωτιέται: παγιδευμένοι στον εαυτό μας και χάνοντας κάθε επαφή με την πραγματικότητα, τι θα συμβεί όταν βγούμε έξω από τους τοίχους του σπιτιού μας; Θα συντριβούμε ή θα ανταπεξέλθουμε.

Αντώνης Μυριαγκός © Nikolay Biryukov

Αυτή η αναμέτρηση με το έξω γίνεται το κέντρο της παράστασης της Στέγης. Η αγωνία του να βρούμε τη θέση μας στον κόσμο, έναν κόσμο όπου μας έφεραν απρόσκλητους, που μας γέννησαν και μας τοποθέτησαν ερήμην. Χωρίς λόγο. Ή μήπως με κάποια αιτία; Μα και ανάποδα: με κάποια αιτία, με κάποιο λόγο. Από εδώ πηγάζει και η συνεχής μας διακαής επιθυμία να επιστρέψουμε στις εξιδανικευμένες πόλεις των ονείρων που μας συνδέουν με την παιδική μας ηλικία, τη μόνη μας πατρίδα. Έτσι ανεβάζει ο Δημήτρης Ξανθόπουλος τις «Τρεις Αδελφές» του Τσέχοφ: σαν ένα αιωνίως επίκαιρο ταξιδιωτικό voucher στο χθες. Εκείνες το ζουν στο 1901, στο στρατιωτικό περιβάλλον της μικρής στρατιωτικής κωμόπολης όπου έχουν εγκλωβιστεί. Οι τρεις κόρες και ο μοναχογιός ενός νεκρού στρατηγού. Βαλτώνουν στη φαντασίωση μιας άλλης κάποιας ζωής σε μια «Μόσχα» paradise mind προσομοίωση. Το χθες και το αύριο, το σήμερα και το μέλλον, και οι συνεχείς «υποθέσεις εργασίας», η περιδίνηση - διαρκές ερώτημα. Πού βρίσκεται η ευτυχία, η ανεμελιά, η ζωή στην ιδανική της συνθήκη.

Μαντώ Γιαννίκου © Nikolay Biryukov

Δεν υπάρχει «καλύτερη εποχή» από αυτήν: μέσα από τη δυσκολία και το αβίωτο των ημερών, η παράσταση του Δημήτρη Ξανθόπουλου φέρνει στο φως ατόφιος όλον τον θησαυρό του τσεχοφικού θεάτρου και των απαράμιλλων προσδοκιών. Τώρα, αν πίσω τους καραδοκεί η διάψευση, ο πόνος ή το pursuit of happiness, αυτά ανυπομονούμε να μας τα «πει» ο σκηνοθέτης και ο θίασος. Ναι, έχουμε αγωνία...


Άντον Τσέχοφ

Γεννημένος στο λιμάνι Τανγκαρόγκ της Αζοφικής Θάλασσας, από πατέρα έμπορο ο οποίος χρεοκόπησε και αναγκάστηκε να πουλήσει το πατρικό σπίτι για να καταφύγει οικογενειακώς στη Μόσχα (ιδού η «καταγωγή» του προς πώληση βυσσινόκηπου στο ομότιτλο έργο), ο Άντον Τσέχοφ (1860-1904) είναι ο πρωτοπόρος συγγραφέας μιας συλλογής αριστουργημάτων: «Πλατόνοφ», «Ιβάνοφ», «Γλάρος», «Θείος Βάνιας», «Τρεις Αδερφές», «Βυσσινόκηπος». 

Άρης Αρμαγανίδης © Nikolay Biryukov


Εκτός από συγγραφέας, υπήρξε τολμηρός γιατρός και ερευνητής. Διέσχισε τη Σιβηρία για να επισκεφθεί τη Σαχαλίνη, το νησί-κάτεργο του Ειρηνικού, προκειμένου να μελετήσει τις αποτρόπαιες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων, ενώ αφοσιώθηκε επίσης στην καταπολέμηση της επιδημίας χολέρας που είχε ενσκήψει στη ρωσική ύπαιθρο – το φυσικό τοπίο της μετέπειτα δραματουργίας του.

Ο Δημήτρης Ξανθόπουλος είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης, ιδρυτικό μέλος της εταιρείας θεάτρου Pequod (2010).  Η συνεργασία του με τη Στέγη ξεκίνησε το 2012, όταν έπαιξε και συν-σκηνοθέτησε, από κοινού με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας Pequod, «Το διπλό βιβλίο» του Δημήτρη Χατζή. Η παράσταση παίχτηκε στη Στέγη, καθώς επίσης στο Παρίσι (Théâtre de la Ville) και τη Μασσαλία (Villa Méditerranée).

Έχει συνεργαστεί ακόμα, ως σκηνοθέτης, με το Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου της Στέγης, τις σαιζόν 2015-16 και 2016-17, και μάλιστα σκηνοθέτησε για την Εφηβική Σκηνή το «Μοσκώβ-Σελήμ» του Γεώργιου Βιζυηνού (2016-17), ενώ ως ηθοποιός, συμμετείχε στους «Δαιμονισμένους» του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, στη σκηνοθεσία του Κονσταντίν Μπογκομόλοφ (2017).

Νικολίτσα Ντρίζη © Nikolay Biryukov


Εκτός της Στέγης, έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός, μεταξύ άλλων, με τα θέατρα Εμπρός («Το ημερολόγιο της άμμου»), Σφενδόνη («Ο καλός άνθρωπος του Σε Τσουάν»), Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας («Λάσπη»), Παλλάς («Το τρίτο στεφάνι») και έχει παίξει στις μεγάλου μήκους ταινίες «Το Χάνι», «Ώρες κοινής ησυχίας», «Η ψυχή στο στόμα», «Χρυσόσκονη», «Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη», «Συγχαρητήρια στους αισιόδοξους», «Ζίζοτεκ» κ.ά.

Καλλιόπη Κανελλοπούλου-Στάμου © Nikolay Biryukov


Τέλος, έχει σκηνοθετήσει την παράσταση «Υπόθεση εργασίας» και την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, ενώ έχει συν-σκηνοθετήσει, από κοινού με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας Pequod, τις παραστάσεις «Γλάρος» του Άντον Τσέχοφ, «Από το φίφτυ-φίφτυ στον έρωτα» του Δημήτρη Χατζή και «Οι δυο μας τώρα» του Χρήστου Αγγελάκου.


Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στο Guide της Athens Voice