Ο σκηνοθέτης Θωμάς Μοσχόπουλος μιλάει για την παράσταση
Ο Μπράντμπουρυ έγραψε το βιβλίο του το ’53 –σημειώνω ότι η Αμερική ζει την περίοδο Μακάρθι–, ο Τριφό το 1966 πραγματοποιεί την κινηματογραφική μεταφορά του, ενώ η θεατρική διασκευή γίνεται από τον ίδιο τον συγγραφέα το 1974. Το Φαρενάιτ 451 έχει περάσει στην cult αμερικανική μυθολογία, ενώ αξίζει να επισημανθεί πως όχι μόνο συνεχίζει να απασχολεί, αλλά στις μεταφορές του –πολύ πρόσφατα έγινε μίνι σειρά από τη HBO– τροποποιούνται πολλές φορές η εξέλιξη ή και το φινάλε.
» Το βιβλίο διαπραγματεύεται ένα δυστοπικό μέλλον όπου οι άνθρωποι καίνε τα βιβλία γιατί τα θεωρούν άχρηστα και επιζήμια, αφού προκαλούν δυσάρεστες σκέψεις και οδηγούν σε αδιέξοδα. Στο κάψιμό τους φαίνεται να συμφωνούν όλοι, καθώς έχουν πεισθεί ότι αυτό που αξίζει είναι μόνο η διασκέδαση και η ελαφρότητα. Σε αυτές τις συνθήκες το πρώην πυροσβεστικό σώμα αναζητάει και καίει τα βιβλία.
» Κεντρικός ήρωας είναι ένα βασικό στέλεχος αυτού του σώματος. Η αυτοπυρπόλυση μιας γυναίκας σε ένδειξη διαμαρτυρίας, γιατί θέλουν να κάψουν τη βιβλιοθήκη της, θα τον μετατοπίσει από τις θέσεις του και θα του προκαλέσει κρίση συνείδησης. Κρυφά αρχίζει να διαβάζει βιβλία τα οποία του προκαλούν πολλές “αμφί” αντιδράσεις: αμφι-θυμία, αμφι-βολία... αλλά και θα τον οδηγήσουν στην αντίσταση, η οποία προσπαθεί να σώσει τα βιβλία. Αν και για μένα το πώς λειτουργεί αυτή η αντίσταση είναι από τις πιο ευφυείς ιδέες του βιβλίου, θα προτιμήσω να μην το αποκαλύψω για να μη προδώσω το σασπένς.
» Το ενδιαφέρον είναι πως ο Μπράντμπουρυ αλλάζει και προσθέτει στοιχεία στη θεατρική μεταφορά, δίνοντας έτσι χώρο ν’ αναπτυχθεί μέσα από μια σειρά αμφιλεγόμενων πράξεων ο κακός χαρακτήρας του βιβλίου. Πρόκειται για τον διοικητή της ομάδας καύσης βιβλίων – ένας διανοούμενος που όταν συνειδητοποίησε, σε μια στιγμή προσωπικής κρίσης, ότι τα βιβλία δεν τον βοηθούν κατέληξε να γίνει ένας αλύπητος κυνηγός τους, μηδενιστής... Μεφιστοφελής. Στην τελική, μέσω αυτού του χαρακτήρα ο συγγραφέας αναπτύσσει περισσότερο τη φιλοσοφία του μηδενισμού.
» Η παράσταση, ακολουθώντας πιστά το θεατρικό κείμενο, τονίζει τον φιλοσοφικό στοχασμό του και δεν ακολουθεί τη λογική της... κινηματογραφικής δράσης. Στη σκηνή υπάρχουν ήρωες που ζουν σε στατικές συνθήκες ενώ γύρω τους κινείται το σύμπαν. Δεν μπορώ να περιγράψω πώς κατασκευάσαμε το... μέλλον, το σίγουρο είναι ότι η σκηνική παρουσία του κουβαλάει και κάτι νοσταλγικό από την εποχή που γράφτηκε το βιβλίο.
» Σίγουρα ως συμβολικό μπορούμε να δούμε τον μύθο του καψίματος των βιβλίων, ωστόσο θίγονται θέματα και καταστάσεις που πλέον είναι πραγματικότητα και δεν αφορούν μόνο τον συμβολικό στοχασμό ή ένα... μελλοντικό μέλλον. Δεν ζούμε σήμερα σε μια κοινωνία του θεάματος; Εξαιτίας της επικράτησης του ίντερνετ δεν υπάρχει η λογική να βγαίνουν πιο μικρά κείμενα ή ακόμη και να κυκλοφορούν σορταρισμένες εκδοχές των βιβλίων; Δεν περιγράφει ακριβώς το σήμερα η φράση: “Όλα είναι τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνεις να ζήσεις, όχι να σκεφτείς”; Είναι τελικά παρηγοριά να βρίσκεις πράγματα που σκέφτεσαι διατυπωμένα και αποσαφηνισμένα στα έργα άλλων.
Πορνοστάρ. Η αόρατη βιομηχανία του σεξ Σκnνοθεσία: Κωνσταντίνος Ρήγος. 23-25/6 21.00, Πειραιώς 260
Η συγγραφέας Έλενα Πέγκα μιλάει για το έργο της
Το έργο μου εμπνέεται από τις ιστορίες του Ρομπέρτο Μπολάνιο “Προεικόνιση του Λάλο Κούρα” και “Τζοάννα Σιλβέστρι”. Μου είναι οικεία η γραφή αυτού του πρόωρα χαμένου χιλιανού συγγραφέα (1953-2003). Στις ιστορίες του μιλά για εγκλήματα σωματικά, αλλά και εγκλήματα του πολιτισμού μας. Έχει πάθος με αποτυπώματα, ίχνη, μυστικά. Ερωτισμός, μυστήριο, ανησυχία και μοναξιά περιβάλλουν τους ήρωές του, που πολλοί από αυτούς είναι πλάνητες, αναζητούν ένα εξαφανισμένο πρόσωπο. Και ο τρόπος που μιλάνε, σα να προσπαθούν να διαβάσουν εκ νέου τον κόσμο και τα φαινόμενα, με φέρνει μέσα τους.
» Διαβάζοντας τις δύο ιστορίες του που έχουν ήρωες πορνοστάρ, η μία έναν άντρα, η άλλη μία γυναίκα, μου γεννήθηκε η ιδέα για αυτό το έργο, θέλησα να δω τους ήρωές του στη σκηνή. Ο Μπολάνιο δεν έγραψε θέατρο και τα πρόσωπα στις δύο ιστορίες δεν συνδέονται.
» Με ενδιέφεραν ουσιαστικά τα πρόσωπα πίσω από μία απρόσωπη βιομηχανία, ήθελα να τα δω πέρα από στερεότυπα και χαρακτηρισμούς, να βρω τον τρόπο να μιλήσω μέσα από αυτόν τον αόρατο κόσμο του πορνό, που είναι ταμπού, ενώ όλοι μας έχουμε ενδώσει.
Απόσπασμα από το έργο
«Ναι, εμείς δουλεύαμε μέσα. Ζητούσα απόλυτη διαθεσιμότητα, οτιδήποτε μπορούσε να συμβεί, τραβούσα οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς σειρά. Εσένα πάντως σε προστατεύαμε. Δεν είδες τίποτα. Σε είχαμε έξω στον κήπο.
Αυτό που λέμε αλήθεια είναι πάντα βάναυσο. Δεν ήθελα το σκληρό πορνό. Δεν ήθελα την ωμότητα. Εδώ στην Ελλάδα έχει πολύ φως, έχει καλό καιρό, έκανα πολλά εξωτερικά πλάνα. Έδειχνα σάρκα, αλλά και ηλιοβασιλέματα, και τοπία. Φύση, νερό, ουρανό, δέντρα, ζώα. Δηλαδή, ανάσες λυρισμού. Φαντασίωση, αισθησιασμός, όλα αυτά που απενοχοποιούν τον θεατή. Εσύ δεν είδες ποτέ τίποτα, έτσι;»
»» Παράξενες ιστορίες (βασισμένο σε κείμενα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε). Σκην.: Λουίζα Κωστούλα
Ποιήματα και αφηγήματα του Πόε σε μιά παράσταση μεταξύ θεάτρου, συναυλίας και εικαστικής εγκατάστασης. 26-28/6
»» Οδυσσέας του Τζαίημς Τζόυς. Σκην.: Δημήτρης Αγαρτζίδης, Δέσποινα Αναστάσογλου
Μια παράσταση βασισμένη στα κεφάλαια «Ναυσικά» και «Πηνελόπη» του τζοϋσικού αριστουργήματος. 1-3/7
»» Αμάρυνθος της Μάρθας Μπουζιούρη. Σκην.: Μάρθα Μπουζιούρη
Μια αληθινή ιστορία βιασμού σε ελληνική επαρχία γίνεται θέατρο-ντοκουμέντο για τους μηχανισμούς κατασκευής της αλήθειας και απόδοσης της δικαιοσύνης. 4-6/7
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
13°
© Patroklos Skafidas
