Θάνος Τοκάκης: Σκηνοθετεί τη Hanelle στο 104 και παίζει στο Mistero Buffo στο Θησείον. Αυτή η διπλή του ιδιότητα, κίνησε την περιέργεια της A.V. για να τον συναντήσει
Σκηνοθετεί τη Hanelle στο 104 και παίζει στο Mistero Buffo στο Θησείον. Αυτή η διπλή του ιδιότητα, κίνησε την περιέργεια της A.V. για να τον συναντήσει.
Στα 32 του έχει κάνει πολλά. Πήρε πτυχίο από το ΤΕΙ ηλεκτρονικών, δούλεψε ως ασφαλιστής, αποφοίτησε από το Εθνικό Θέατρο, πρωταγωνίστησε σε μία από τις πιο επιτυχημένες σειρές της τηλεόρασης, το «50-50», έπαιξε σε παραστάσεις σπουδαίων σκηνοθετών, βραβεύτηκε με το Θεατρικό Βραβείο Δημήτρης Χορν για την καλύτερη ερμηνεία νέου ηθοποιού το 2010 στη «Δωδέκατη νύχτα».
Το 2012 προσπάθησε να δοκιμαστεί και στη σκηνοθεσία και όπως φαίνεται τα καταφέρνει και σε αυτό. Συναντηθήκαμε στο φουαγιέ του θεάτρου 104 στο Γκάζι, όπου ο Θάνος Τοκάκης είχε καλέσει φίλους του να παρακολουθήσουν την παράσταση. Μου τον σύστησαν και ένιωσα σχεδόν να ντρέπεται όταν του είπα πόσο εξαιρετική δουλειά έχει κάνει στο έργο. Μετά σκέφτηκα ότι κάπως έτσι αντιδρούν πάντα οι πραγματικά ικανοί. Επειδή «είναι», δεν έχουν ανάγκη να «δείχνουν»…
Στο δωμάτιο ενός ξεχασμένου πτωχοκομείου, ο συγγραφέας Γκέρχαρτ Χάουπτμαν μας φέρνει αντιμέτωπους με την έννοια του θανάτου, μέσα από τα μάτια ενός 14χρονου κοριτσιού. Οι ξεθωριασμένοι ήρωες της σύντομης ζωής της Hanelle ξεδιπλώνονται στα μάτια των θεατών, ενώ η ίδια ισορροπεί μεταξύ της ζωής και του θανάτου, μεταξύ της αλήθειας και του ονείρου, του πραγματικού και του φανταστικού.
Ο Marlon Brando έκανε το ντεμπούτο του στο θέατρο με τη Hanelle στο ρόλο του Ξένου, ενώ η παράσταση έχει θεατρική ιστορία και στη χώρα μας, αφού σε ηλικία μόλις 17 ετών τη Hanelle υποδύθηκε στο θέατρο η Έλλη Λαμπέτη. Ο Θάνος Τοκάκης εξηγεί ότι επέλεξε να σκηνοθετήσει το συγκεκριμένο έργο καταρχάς για λόγους πρακτικούς! «Λόγω οικονομικής κρίσης ψάχναμε έργα τα οποία δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα. Διάβασα πολλά μέχρι να καταλήξω στη Hanelle.
Κατέληξα εκεί γιατί με γοήτευσε πολύ το φανταστικό κομμάτι του έργου. Σε μια δεύτερη ανάγνωση είδα ότι οι θεματικές του με ενδιέφεραν πολύ σε αυτή τη φάση της ζωής μου, ενώ σκηνοθετικά είδα ότι μου έδινε τη δυνατότητα σε πολλές σκηνές να πειραματιστώ. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά πέρσι στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και θυμάμαι χαρακτηριστικά, όταν έκλεισα το τηλέφωνο με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, είπα “ωχ, τώρα σκηνοθετώ ένα έργο!”»
Η Hanelle δανείζεται στοιχεία από παραμύθια. Τη Χιονάτη και το γυάλινο φέρετρό της, τη Σταχτοπούτα και τα γυάλινα παπούτσια της, αλλά και το Κοριτσάκι με τα σπίρτα, που μοιάζει σαν αναφορά σε όλο το έργο. «Με γοήτευσε πολύ το στοιχείο του φόβου που κυριαρχεί σε όλους τους χαρακτήρες. Ο φόβος προς το ανώτερο, αλλά και η πίστη συνολικά, θρησκευτική και μη. Θεωρώ ότι ο συγγραφέας μας σπρώχνει να φύγουμε έξω από τους άξονές μας, να ξεφύγουμε από τους φόβους μας, έστω με τη φαντασία».
Η 14χρονη Hanelle φοβάται. Τον πατριό της που την κακοποιεί, τους γείτονες που σιωπούν, τους γύρω που τη λυπούνται αλλά δεν κάνουν τίποτα για να τη βγάλουν από τον εφιάλτη που ζει. Θεματική και σημερινή. «Η κακοποίηση παιδιών από τους γονείς δυστυχώς συμβαίνει, συνέβαινε και φοβάμαι ότι θα συνεχίσει να συμβαίνει. Η Hanelle βλέπει ως μόνη διέξοδο το θάνατο, το μόνο τρόπο που μπορεί να σκεφτεί για να φωνάξει βοήθεια. Είναι κάτι που το βλέπουμε να συμβαίνει και γύρω μας. Συχνά οι αυτόχειρες κάνουν ακριβώς αυτό. Με αυτή τους την πράξη προσπαθούν να φωνάξουν με λανθάνοντα τρόπο βοήθεια».
Τελικά η αυτοκτονία της είναι δικαίωση;
Είναι καλύτερη μία ζωή γεμάτη εφιάλτες και προβλήματα ή ο θάνατος που φέρνει το τέλος αλλά και τη λύτρωση; «Μας προβλημάτισε πολύ η οπτική του Χάουπμαν. Κατά πόσο ήθελε το έργο του να είναι απαισιόδοξο ή αισιόδοξο, μήνυμα ζωής ή θανάτου. Εγώ επιλέγω να είναι αισιόδοξο».
Σίγουρα με την κατάληξη που έχει αφήνει μία πίκρα, αλλά μήπως τελικά δεν είναι πίκρα;
«Με φόβισε λίγο το “μελόδραμα” του έργου. Άλλωστε κι εγώ ως άνθρωπος δεν συνηθίζω να βγάζω σε πρώτο πλάνο το συναισθηματισμό μου. Όταν το κάνω συμβαίνει πιο υπόγεια. Από την άλλη, όμως, αυτό ακριβώς λειτούργησε και ως πρόκληση. Προσπάθησα μέσα από τη σκηνοθεσία να δώσω στο θεατή μία κατεύθυνση μίας άλλης πλευράς, όχι τόσο καταθλιπτικής. Έτσι κι αλλιώς και η Hanelle βλέπει το θάνατο ως λύτρωση.
Και το «Dancing queen» των Abba, που ακούγεται στο έργο, με αυτή τη λογική το χρησιμοποίησα. Ταίριαζε στην ποπ αισθητική που ήθελα να δημιουργήσω. Έτυχε να ψωνίζω κάτι μαζί με την Ειρήνη Φαναριώτη (σ.σ. πρωταγωνίστρια) και στο μαγαζί έπαιξε αυτό το κομμάτι. Αμέσως σκέφτηκα πόσο θα ταίριαζε στην αισθητική που θέλω να δώσω στο έργο».
Στην Ελλάδα της κρίσης, πώς συντηρούνται σε μια πόλη όπως η Αθήνα τόσο πολλές θεατρικές σκηνές;
«Διάβασα ότι φέτος ξεκινάνε 500 παραγωγές. Θεωρώ ότι θα κάνουμε μία κούρσα, και από τις 500 θα επιβιώσουν οι 50. Οι υπόλοιπες σε μικρό διάστημα θα κατέβουν. Δυστυχώς, έτσι παίζεται πια το παιχνίδι και πρέπει να προσαρμοστούμε.
Οι καλλιτέχνες αναγκάζονται να χρηματοδοτούν και οι ίδιοι τις δουλειές τους, όπως κάναμε και εμείς με την ομάδα Επτάρχεια με την οποία ανεβάσαμε το «Mistero Buffo» σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου. Εμείς χρηματοδοτούμε την παραγωγή. Πάντως, αν ήθελα να βγάλω λεφτά δεν θα γινόμουν ηθοποιός. Ο κόσμος έχει στο μυαλό του όταν σκέφτεται τους ηθοποιούς πολλά λεφτά, λάμψη, ακριβή ζωή. Αυτό όμως ισχύει για ένα 5%. Ας πούμε ότι, για την ηλικία και τη φάση ζωής που διανύω, είμαι καλά».
Mistero Buffo του Ντάριο Φο… «Ένα θέατρο για τις τέχνες ακριβώς με τον τρόπο που επιθυμεί και ο ίδιος ο συγγραφέας του, χωρίς σκηνικά, κοστούμια, φωτισμούς. Ουσιαστικά βλέπουμε την κωμική εικόνα απλών ανθρώπων που παρακολουθούν τα πάθη του Χριστού. Ο Ντάριο Φο μεταγράφει τις εμβόλιμες κωμικές σκηνές των μεσαιωνικών λειτουργικών δραμάτων στα κείμενα που του χάρισαν το βραβείο Νόμπελ, όπου το θείο και το ανθρώπινο δράμα ξαναδιαβάζονται με τρόπο τραγικοκωμικό. Θεωρώ ότι συνολικά το συγκεκριμένο έργο αποτελεί μία καυστική αντιεξουσιαστική σάτιρα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, έχει μεταφραστεί σε 30 διαφορετικές γλώσσες και έχει παρουσιαστεί σε όλον τον κόσμο».
Μια συζήτηση για το έργο «Ολική Άμεση Συλλογική Επικείμενη Επίγεια Σωτηρία», τις υπαρξιακές και κοινωνικές αφετηρίες που τροφοδοτούν το καλλιτεχνικό του όραμα, το θέατρο και την κοινωνία
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια; Εσύ τι θα επέλεγες; Πόσο κοστίζουν οι αρχές μας; Μπορεί μια απλή ερώτηση να διαλύσει μια σχέση;
Το αλληγορικό παραμύθι του βραβευμένου Γιάννη Ξανθούλη είναι ένας ύμνος για την αγάπη, την ισότητα, την ελευθερία, τη διαφορετικότητα και τον σεβασμό στο περιβάλλον.
13°
