Θεατρο - Οπερα

Λευτέρης Βογιατζής

Από το Α έως το Ω του αγαπημένου σκηνοθέτη που έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα το 2013

Ιωάννα Μπλάτσου
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Λευτέρης Βογιατζής: ο σημαντικός θεατράνθρωπος που δίδαξε γενιές νέων ηθοποιών και έφυγε από τη ζωή στις 2 Μαϊου του 2013, αφήνοντας πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό. 

Απολαμβάνω «Κι αν απολαμβάνω κάτι, δεν του δίνω σημασία. Σκέψου, κάθε Σάββατο ή Κυριακή πηγαίνω στην Άνδρο, κάνω ένα ταξίδι 8 ωρών, μόνο για ένα απόγευμα. Παράλληλα, μου λείπουν κάτι εξαιρετικές βραδιές που περνούσα με τους φίλους μου πριν από χρόνια. Μου λείπει η θάλασσα, ο τρόπος που πήγαινα παλιά στο σινεμά ή στο θέατρο».

Αποτυχία «Αν μιλήσω όπως στις γνωστές συνεντεύξεις, θα πω “απαραίτητη”. Αν όμως είμαι ειλικρινής, θα πω, ναι, λογικά είναι απαραίτητη, αλλά συναισθηματικά είναι φρίκη. Ωριμάζοντας μπορείς ενδεχομένως να δεις την αποτυχία ως αδερφή της επιτυχίας. Αποτυχία είναι στην καθημερινότητα τα πάντα. Κυρίως η επικοινωνία. Είναι αφύσικη η εντύπωση ότι με τους γύρω μας συμπλέουμε επικοινωνιακά. Όλη αυτή η “συλλογικότητα” κρύβει ένα σωρό ψέματα».

Αλητεία «Τι; Αλήτες είναι οι φτωχοί κλέφτες; Ή οι δισεκατομμυριούχοι φιλάνθρωποι με τα πανάκριβα μοντελάκια στις σουίτες των εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ; Ας επικρατήσει λοιπόν η καλαισθησία και το χιούμορ και αυτοί που έχουν μεγάλη ικανότητα στο να βγάζουν χρήματα ας δίνουν το 1/3 των εσόδων τους στους άλλους, τους λιγότερο ικανούς. Γιατί οι πλούσιοι οφείλουν τις δυνατότητές τους στους φτωχούς».

Αφορισμοί «Μου είναι πολύ δύσκολο να μιλώ αφοριστικά, γιατί ξέρω πως ό,τι λέω ισχύει μόνο τη στιγμή που το λέω. Μετά από 10 λεπτά μπορεί να μην ισχύει, γιατί συμπληρώνεται από κάτι άλλο που δεν υπήρχε ως συνθήκη πριν. Αυτή η σύμβαση της «αλήθειας του τώρα» έχει πολύ μεγάλη σχέση με το θέατρο. Σκέφτομαι ότι στην ουσία ένα ολόκληρο έργο δεν είναι παρά εκτίμηση ενός δευτερολέπτου. Και όλη η διάρκεια μιας παράστασης δεν είναι παρά μια απόπειρα να αποσαφηνιστεί αυτή η πυκνότητα του ενός δευτερολέπτου. Αυτή την επώδυνη και άγρια αίσθηση προσπαθώ κι εγώ να εφαρμόσω στη δουλειά μου. Βέβαια, δεν το έχω καταφέρει ποτέ». 

Βαριέμαι «Δεν βαριέμαι. Αλλά έτσι κι αφήσω μια χαραμάδα να δω αλήθεια, θα λιώσω από τη βαρεμάρα».

Γελάω «Γέλαγα πολύ, δηλαδή έσκαγα, έπεφτα κάτω με ένα συμμαθητή μου στη δραματική σχολή, τον Γιώργο Ορφανό. Είχε εξαιρετικό χιούμορ. Επίσης, γέλαγα πολύ όταν ήμουν μικρός με τον αδερφό μου, που μου έλεγε ιστορίες με τον ίδιο πρωταγωνιστή –συνήθως σε ρόλο μπακάλη– και τη Μαρία Κάλλας, που τον εκλιπαρούσε να της τραγουδήσει. Κι όλο αυτό ήταν σαν σίριαλ που κάθε μέρα ο αδερφός μου πρόσθετε νέα επεισόδια. Βέβαια αυτός ήταν ο τρόπος του να μου τραγουδά άριες, καθώς αργότερα ο αδερφός μου έγινε τενόρος».

Γεννήθηκα «Και αγαπώντας την ασφάλεια, τη θαλπωρή, τα ωραία πράγματα, τη μουσική, την ευχάριστη συντροφιά, αλλά και το ακριβώς αντίθετο. Κι αυτό το βίωμα τώρα το αναγνωρίζω. Αλλά βρίσκομαι σε αυτή την αντίφαση από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου».

Δώρο «Τις περισσότερες φορές είναι μια σύμβαση από την οποία προσπαθώ να απαλλαγώ, όπως και από πολλά άλλα πράγματα που έχω συνηθίσει μπας και μπορέσω να έχω κάποια στιγμή μια πιο καθαρή γνώμη για μένα. Εις μάτην, βέβαια. Γιατί πάντα η πρώτη μου σκέψη είναι τι δώρο θα κάνω στα βαφτιστηράκια μου».

Ελλάδα «Η χώρα μας περιέχει στοιχεία τρόπου ζωής που σε κάνουν να ντρέπεσαι. Μου είναι δυσάρεστο να μιλώ έτσι. Όμως βλέπω ανθρώπους να τρέφονται μέσα από σκουπιδοτενεκέδες. Έχει γίνει το φυσικότερο πράγμα του κόσμο η ανέχεια. Κι από την άλλη, έχουν αυξηθεί δραματικά τα πολυτελή αμάξια - νεκροφόρες στους δρόμους, σε μια άνευ προηγουμένου επίδειξη θρασύτητας ως προς τα δεδομένα της σημερινής ζωής. Κι όλα αυτά προκειμένου να πάει αυτός ο τύπος στα σκυλάδικα και να παρκάρει τη χλιδάτη νεκροφόρα του έξω στην είσοδο του μαγαζιού. Μα, πώς είναι δυνατόν να είναι τόσο κακόγουστοι οι πλούσιοι σε επίπεδο συμπεριφοράς;»

Ζορίζομαι «Συνέχεια. Θέλω τα πράγματα να είναι κάπως, όπως τα θέλω στο μυαλό μου, και δεν γίνονται και τότε δεν μπορώ να προχωρήσω σε άλλα. Ζορίζομαι γιατί θέλω τα πράγματα να γίνονται από μόνα τους, σα να μπαίνουν σε εφαρμογή μαγικά διάφορες μαγγανείες».

Ζηλεύω «Τους ανθρώπους που με πολύ μεγάλη ευχέρεια και αλήθεια έχουν παγιωμένες, κατασταλαγμένες απόψεις για τα πράγματα. Ζηλεύω την τακτοποίηση της σκέψης και της ζωής τους. Ίσως η καθημερινότητα θέλει κάποιες περίεργες σιγουριές για να βγει».

Ηθοποιός «Η μόνη σημαντική τεχνική για έναν ηθοποιό είναι πώς να σβήνει τις εντυπώσεις που πάει να δημιουργήσει. Αλλιώς γίνεται βαρετός. Έχω ακούσει ηθοποιούς να μιλούν καθαρά και ωραία και δεν καταλάβαινα τίποτα».

Θάνατος - Θεός - Θέατρο «Ο Θεός θέλει το θάνατο του θεάτρου; Ή το θέατρο θέλει το θάνατο του Θεού;»

Ισορροπία «Πάσχω. Είμαι Ζυγός Ζυγού. Δεν πιστεύω σε αυτά, αλλά το βλέπω λίγο χιουμοριστικά».

Κοινό «Έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια. Αν είναι όμως το θέατρο να κερδίσει οπαδούς μέσα από ένα κοινό που δεν είναι και το ιδανικό, δεν είμαι αντίθετος. Γιατί το κοινό μετασχηματίζεται.

Λάθη «Είναι σαν το αρνητικό φιλμ της πραγματικότητας, το οποίο όμως είναι θετικό καθότι συμπληρωματικό αυτής. Το σωστό από μόνο του σαν έννοια είναι κάτι πολύ ενοχλητικό».

Λευτέρης Βογιατζής «Είναι πολύ ενδιαφέρον να ξέρεις ότι δεν είσαι αυτό που νομίζεις. Ήμουν ένα παιδί με αρχές, με φόβους, με ανατροφή. Πλέον έχω φύγει από εκεί. Γιατί και η ανατροφή είναι μια φωλιά μεγάλων παρεξηγήσεων. Όταν ήμουν μικρός απέφευγα τις δυσκολίες. Δεν έψαχνα την περιέργειά μου. Πλέον θεωρώ ότι δεν χρειάζεται να αλλάζουμε, αλλά να συνειδητοποιούμε».

Μοιράζομαι «Δύσκολα. Ειδικά σε αυτή τη δουλειά είναι δύσκολο. Γιατί η φύση της είναι αυτό το ρήμα».

Μοναχικότητα «Ευλογία. Έξαρση. Ύψος. Ομορφιά. Που συμπληρώνεται από το μαζί του μοιράζομαι».

Νύχτα «Έλα που η άτιμη νύχτα ζητά να γίνει μέρα σου! Εμένα με έχει τσακίσει αυτό, γιατί μου αναποδογυρίζει όλη μου την ύπαρξη».

Ξαγρυπνώ «Μόνο. Ακούγοντας μουσική, κάνοντας ζάπινγκ ή προσπαθώντας να κάνω μια δουλειά. Ζω τη νύχτα χωρίς να κάνω τίποτα. Και ξαγρυπνώντας τη νύχτα δεν μπορώ να έχω ξάγρυπνα τα μάτια μου τη μέρα».

Οικογένεια «Περασμένα - ξεχασμένα».

Ποτέ «Να μην ξεχνάμε πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα για ορισμένους ανθρώπους και λαούς. Πώς λέγαμε στις προσευχές «Φύλαγε τη μαμά μου και τον μπαμπά μου». Η μέριμνα για τον άλλον πρέπει να μας γίνει ανάγκη, όπως οι προσευχές».

Ρήξη «Πολύ επώδυνη και συνάμα πολύ φυσιολογική, αν και πολύ της μόδας τελευταία. Προσωπικά, μόνο σε ρήξη έρχομαι με τον κόσμο. Αλίμονο αν η ρήξη δεν είναι κάτι εγγενές στην ουσία της ζωής».

Σημαντικό «Τίποτα από αυτά που λέμε δεν είναι σημαντικό. Η ζωή μπορεί να είναι σημαντική ερήμην μας».

Τραύμα «Όλο τραύματα, ρωγμές και ρήξεις είμαστε, στην πολιτική, στην τέχνη, στην επιστήμη και στη ζωή».

Τηλεόραση «Μη νομίζεις ότι δεν είμαι μες στην πραγματικότητα. Όταν κάνω γυμναστική το πρωί, βάζω την τηλεόραση και κάνω μία γύρα στα κανάλια την ώρα που μετρώ τις επαναλήψεις των ασκήσεων. Και μένω άναυδος. Ξερός. Βλέπω μπροστά μου ένα κυκλικό πανηγύρι που εμπεριέχει όλους μας».

«Ύστατο σήμερα» «Ένας ξένος σε μια πόλη ανακοινώνει σε έναν κουρέα ότι έχει να του ανακοινώσει τις χειρότερες ειδήσεις που έχει ακούσει στη ζωή του και αφορούν το γιο του. Το έργο του Μπάρκερ εμπεριέχει τον κίνδυνο, την πυκνότητα και την αφαίρεση. Τινάζει στον αέρα την ψευτιά του σωματικού θεάτρου».

Φίλοι - Φόβοι «Οι φίλοι συνδέονται με τις πιο εμπνευσμένες και εξηρμένες στιγμές των νιάτων μου. Θα ήθελα να κάνω φίλους τους φόβους μου».

Χρήματα «Όταν ήμουν νέος, ο πατέρας μου μού έλεγε βλέποντάς με να αδιαφορώ για την όποια οικονομική διασφάλισή μου: “Εσύ, παιδί μου, πας για τη δόξα;”. Τελικά ούτε καν για τη δόξα δεν πήγα».

Ψέματα «Απαραίτητα κι αχρείαστα. Χαριτωμένα και βαρετά. Αγωνιώδη κι έξυπνα. Είναι για τους εστέτ».

Ώρα «Δεν ξέρω ποτέ τι ώρα είναι. Μου χρειάζονται παραπάνω ώρες μέσα στη μέρα. Το ρολόι το φοράω κυρίως για τη θάλασσα, για να αναγκάζω τον εαυτό μου να παραμένει στο νερό 30 λεπτά»

INFO
Ύστατο σήμερα Σύγχρονο
Διάρκεια: 90'

  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Λ. Βογιατζής
  • ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Λ. Βογιατζής, Δ. Ήμελλος
Δες αναλυτικά