Αναπνέεις. Πονάς. Ερωτεύεσαι. Υπάρχεις. Αλλά δεν είσαι αρκετά άνθρωπος. Κάποιοι άνθρωποι θεωρούνται λιγότερο άνθρωποι, απλά και μόνο επειδή ερωτεύονται άτομα του ίδιου φύλου. Σε ορισμένους τόπους και εποχές, αυτό αρκεί για να απαγορεύεται να υπάρχουν.
To «Bent» του Μάρτιν Σέρμαν, που παίζεται αυτή την περίοδο στην Αθήνα, μιλά για μια τέτοια εποχή, το μεσοπολεμικό Βερολίνο, όταν μετά από μια ιστορικά πρωτοφανή άνοιξη όσον αφορά την ομοφυλοφιλία, το ναζιστικό καθεστώς αποφάσισε να εξολοθρεύσει όλους τους «ανώμαλους» (τους bent, δηλαδή). Είναι η ιστορία του Μαξ, του Ρούντι και του Χορστ, τριών απλών γκέι αντρών σαν εσένα κι εμένα: έκαναν σχέδια για το μέλλον, φρόντιζαν φυτά, σπούδαζαν, ερωτεύονταν, μέχρι που τους έκριναν λιγότερο ανθρώπους και τους έκλεισαν στο Νταχάου.
Είναι μια ιστορία πόνου και απανθρωπιάς, που δύσκολα βλέπεις χωρίς να σφιχτείς εσωτερικά, ειδικά αν έχεις υποστείς βία απλά και μόνο επειδή είσαι γκέι. Σε αυτό συμβάλλει και η ρεαλιστικότατη και εύρυθμη σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζιά, ο οποίος, χωρίς ψαγμένες φιοριτούρες ή περιττά εφέ, αναδεικνύει τη δύναμη του σφιχτού κειμένου – ας είναι καλά κι η άψογη μετάφραση του Γιώργου Θεοδοσιάδη, που επιτρέπει στο έργο να ρέει αβίαστα, χωρίς να σκοντάφτει στον παραμικρό αγγλισμό. Στο ρεαλισμό συμβάλλουν και τα απέριττα σκηνικά της Δέσποινας Χαραλάμπους, ενώ ο Δημήτρης Καρατζιάς (Μαξ), ο Στέφανος Κακαβούλης (Χόρστ) κι ο Πάνος Μπρατάκος (Ρούντυ) πείθουν απόλυτα με τις ισορροπημένες και αψεγάδιαστες ερμηνείες τους, με αποτέλεσμα να νιώθεις ότι βρίσκεσαι εκεί, μαζί τους – κάτι που κάνει το έργο ακόμα πιο στοιχειωτικό.
Πιθανώς ήδη να έχετε δει το «Bent» στο θέατρο ή στην κινηματογραφική του εκδοχή αλλά αξίζει να το ξαναδείτε, όχι μόνο επειδή είναι μια καλή παράσταση, αλλά επειδή είναι ένα άκρως επίκαιρο έργο τώρα που μπροστά στην οικονομική λαίλαπα τα ανθρώπινα δικαιώματα θεωρούνται κουλτουριάρικα φρου-φρου. Σε μια εποχή που σχεδόν όλοι οι πολιτικοί της χώρας μας αδιαφορούν παντελώς για τους γκέι, σε μια εποχή που ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ πρέσβης Γ. Κακλίκης έχει το αδιανόητο θράσος να ψεύδεται ενώπιον του ΟΗΕ ότι «η Ελλάδα έχει ισχυρή νομοθεσία κατά των διακρίσεων, η οποία απαγορεύει, μεταξύ άλλων, τις διακρίσεις με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου» ή ότι η κυβέρνηση «εξετάζει το θέμα της αναγνώρισης των ζευγαριών του ιδίου φύλου» (είστε σοβαροί;), σε μια εποχή που στη Ρωσία μόλις απαγόρεψαν ακόμα και την αναφορά στην ομοφυλοφιλία ή στο Ιράκ σφάζουν τους γκέι ή όποιον διαφέρει απ’ το «κανονικό», σε μια εποχή που στη χώρα μας οι φασίστες (οι μόνιμοι ή οι περιστασιακοί) κάνουν πογκρόμ εναντίον των ξένων (και μεθαύριο κι εναντίον των πούστηδων, το ίδιο μας έχουν), ένα έργο σαν το Bent είναι φροντιστήριο για την ψυχή μας. Το Bent δεν μας αφορά ως γκέι, αλλά ως ανθρώπους. Πώς αντιδρούμε απέναντι στον ξεφτιλισμό της ανθρωπιάς μας; Μέχρι πού φτάνουν οι αντοχές μας; Οι ανοχές μας; Πόσα είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε για να επιβιώσουμε; Αλλά και τι συναισθηματικές αναπηρίες μάς αφήνει η ομοφοβία.
8°
