Αργύρης Μπακιρτζής: Θέλω να πάρω τα βουνά

Ξεκινώντας να γράψω ένα μικρό κείμενο γι’ αυτές τις χρονιάρες μέρες, ένιωσα πως δεν μπορούσα να στραφώ στο παρελθόν και στην ασφάλεια της περιγραφής αναμνήσεων και αποφάσισα να παραμείνω στο σήμερα. Άλλωστε, οι προεόρτιες περιγραφές ή αναφορές την επόμενη μέρα είναι ήδη ανάμνηση. Πριν από 15 μέρες με προσκάλεσαν να τραγουδήσω τρία συγκεκριμένα τραγούδια μου σε μια συναυλία στον «Σταυρό του Νότου», την Τετάρτη 10.12.25 το βράδυ.

Τα «Τατάρικα» και η «Ανάληψη των επτά και η Μπάντα στη Φλώρινα», είναι τραγούδια που δεν τραγουδούμε σχεδόν ποτέ στις συναυλίες μας. Ενώ τραγουδούσα το δεύτερο, αναρωτήθηκα τι θέλω να πω μ’ αυτούς τους στίχους που περιγράφουν την εξέλιξη της σχέσης ενός ζευγαριού. Ο νέος αρχικά εκφράζει τον έρωτά του, η κοπέλα είναι επιφυλακτική, στη συνέχεια αυτός επιμένει και η κοπέλα είναι έτοιμη να ενδώσει, όμως στο τέλος ο νέος αναπτύσσει κτητικές τάσεις και η κοπέλα συνειδητοποιεί την κατάσταση και αντιδρά δεόντως.

Η σχέση καταστρέφεται ακολουθώντας τον δρόμο που περιγράφει ο Μανούσος Φάσσης (Μ. Αναγνωστάκης) στη «Φωτεινίτσα» (σ.σ. «Ο κατήφορος»): «Όμως στο τέλος όλα βγήκαν ουτοπία και ακολούθησε το δρόμο το γνωστό…». Ακολουθεί ένας ύμνος στην παρέα, με όλους τους Χειμερινούς Κολυμβητές να τραγουδούν το τελευταίο τραγούδι του δίσκου «Από το πάρκο στη Μυροβόλο», στην εκτέλεση του δίσκου, υπό τους ήχους της Μπάντας της Φλώρινας. Ενώ λοιπόν τραγουδούσα με τον Σταυρό Τσαντέ, μου ήρθε η σκέψη ότι στο τραγούδι το «ζευγάρι» υποβαθμίζεται –κατά τον στίχο τραγουδιού της Colette Magny που άκουσα σε εμφάνισή της στο Παρίσι αμέσως μετά τον Μάη του ’68, «το ζευγάρι είναι το κύτταρο ενός κόσμου που δεν υπάρχει πια»– και αποθεώνεται η παρέα, κλείνοντας το μάτι στην ιδέα της μητριαρχίας, όταν η πατριαρχία μάς έχει οδηγήσει στη διάλυση της κοινωνίας, την εκμετάλλευση των πολλών απ’ τους ελάχιστους, την απόγνωση και την κλιματική καταστροφή. Με τη σειρά μου κι εγώ, όταν εξέθεσα τη σκέψη μου, «αποθεώθηκα» απ’ την πλειονότητα των θηλέων και ικανού αριθμού αρρένων του κοινού της παράστασης.

Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, με αυτά που συμβαίνουν και τα θηρία των πολέμων να καραδοκούν έχοντας έτοιμα τα νύχια να μας ξεσκίσουν, επιστρατεύουμε ό,τι μπορούμε για ν’ αντέξουμε: το τραγούδι, το χιούμορ –πολύ πικρό όμως–, ή ψάχνουμε φως σε αισιόδοξες σκέψεις, όπως στα μαθήματα του τάο και στον πανίσχυρο νόμο των αντιθέσεων: «αν δεν βυθιστείς, δεν θα βγεις στην επιφάνεια», «ό,τι φαίνεται δεν είναι, ό,τι είναι δεν φαίνεται». Θυμόμαστε τον Γκουρτζίεφ, τον Δον Χουάν τον δάσκαλο του Καστανέντα και τον Καστοριάδη, που και οι τρεις, απ’ τα πέρατα του κόσμου ο καθένας, έλεγαν το ίδιο πράγμα: «οι φιλόσοφοι είναι άχρηστοι, εκτός απ’ τις περιόδους των κρίσεων», «η γνώση έχει υλικότητα, στις περιόδους των κρίσεων, της ομαδικής παράνοιας, μοιράζεται στους λίγους».

Εμείς λοιπόν, τα μέλη του συγκροτήματος Χειμερινοί Κολυμβητές, βρήκαμε μια άλλη λύση, προσωρινή βέβαια:

Θέλω να πάρω τα βουνά και τους κρημνώδεις βράχους,
να αποφύγω λογισμούς φριχτούς, πολυταράχους,
να ’χω θηρία συντροφιά και βράχους κατοικία,
γιατί η καρδιά μου μαύρισε στου κόσμου την κακία.

Καλύτερα στην ερημιά μακράν της κοινωνίας
παρά χειλέων γέλωτες να ’ναι πληγαί καρδίας,
παρά χειλέων γέλωτες να ’ναι πληγαί καρδίας.

Και να μη βλέπω τ’ άγρια πάθη της κοινωνίας
και να διάγω άλαλος και φίλος της αγνοίας,
να ’χω αδέλφια λέοντας και τίγρεις και παρδάλεις

και βράχους ως αντίτυπα της μητρικής αγκάλης 

Δε θέλω ως ηθοποιός στον κόσμο για να ζήσω
κάλλιο άλαλος στην ερημιά τα μάτια μου θα κλείσω
κι άμα θα βλέπω άνθρωπο, θα φεύγω προς τα πίσω
δε θέλω ούτε να ιδώ, ούτε να του μιλήσω.

Στίχοι του Πραβινού (Ελευθερουπολίτη) καπνεργάτη και σατυρικού ποιητή Αντρίκου Βέττα, απ’ το βιβλίο του «Σένα τα λέγω πεθερά για να τα’ ακούη η νύφη, Ποιητικά παίγνια», Κωνσταντινούπολη 1899, που μελοποιήθηκαν εμπνευσμένα απ’ τον Θόδωρο Θεοδωρίδη. Το τραγούδι περιλαμβάνεται στο άλμπουμ του συνθέτη «Θέλω να πάρω τα βουνά» (2005). Σε ένα άλλο μελοποιημένο ποίημά του ο Βέττας σχολιάζει τη σχέση εμπόρων και εργατών στην Καβάλα, η οποία πολλές φορές αναδείχθηκε σε τόπο έντονων ταξικών αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων:

Η παράλιος πόλις Καβάλα
προϊόντα εξάγει τους βράχους,
το δε Πράβι κρομμύδια και πράσσα
μουσική τους ωραίους βατράχους.

Η θερμότης Καβάλας μεγίστη
και Πραβίου ελώδες το κλίμα,
η δ’ ομίχλη ουδόλως εκλείπει
πλην Καβάλας το άφθονο χρήμα.

Και καπνού εργασίαι εισέτι
των εμπόρων ανέδειξαν ταύτη,
τα καπνά κι οι εμπόροι αν λείψουν
θα ιδούμε την χώρα μας στάχτη.

Με τον τίτλο του πρώτου τραγουδιού ονομάσαμε το μουσικό συγκρότημα, το οποίο δυστυχώς περιορίστηκε σε λίγες, όμως πολύ επιτυχημένες, εμφανίσεις στο Half Note, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και στο Φεστιβάλ της Αξιοθέας στη Λευκωσία που δημιούργησε ο αείμνηστος Μιχάλης Πιερής. Με τον ίδιο τίτλο της παράστασης, το συγκρότημα θα παρουσιαστεί στις 2 και 3 Ιανουαρίου στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός», με τραγούδια των Χ.Κ., δημοτικά, ρεμπέτικα και «ελαφρά». Συμμετέχουν οι: Κώστας Βόμβολος (ακορντεόν), Εύη Μάζη (φλάουτο, πιάνο, φωνή), Παναγιώτης Μανουηλίδης (κιθάρα, φωνή), Αργύρης Μπακιρτζής (φωνή), Μιχάλης Σιγανίδης (κοντραμπάσο) και, σε μερικά τραγούδια, τμήμα του πειραματικού φωνητικού συνόλου Chorus Vivendi υπό τον Γιάννη Βρυζάκη.