Πέτρος Χριστούλιας: Σαββόπουλος, ένας τύπος τόσο κουλ όσο ο Μπομπ Ντίλαν

Θυμάμαι μια φορά, όταν ήμουν παιδί, να παρακολουθώ τη συζήτηση των μεγάλων σε κάποιο φιλικό σπίτι και να ακούω την υπερβολική φράση: «Ο Σαββόπουλος είναι ο πιο έξυπνος Έλληνας». Το να ακούγεται κάτι τέτοιο –έστω και πάνω στον ενθουσιασμό– από ανθρώπους περίπου συνομηλίκους του μου είχε φανεί σαν ένα τρομερό παράσημο.

Καθώς μεγάλωνα, με εντυπωσίαζε το πώς, χωρίς να τον έχουν πάρει τα χρόνια, τα τραγούδια του συνέχιζαν ν’ ακούγονται παντού. Από τις σχολικές γιορτές και τη χορωδία του Ωδείου, μέχρι διαφημιστικά σποτ που προσπαθούσαν να γαργαλήσουν τη συλλογική μνήμη ενός λαού.

Όταν αργότερα ήρθε η «σταύρωση» από μια μερίδα παλιότερων θαυμαστών του, στη συνείδησή μου είχε ήδη προλάβει να εντυπωθεί εκείνη η πρώτη, σχεδόν καθολική αναγνώριση. Έτσι, όταν άρχισα κι εγώ να σκαλίζω λίγο πιο βαθιά, πέρα από την επιφάνεια αυτών των πρώτων ερεθισμάτων, ένιωθα ένα δέος για την επίδρασή του, που ξεπερνούσε κατά πολύ τα όρια του ίδιου του μέσου του.

Όταν μιλούσε δημόσια, ο λόγος του είχε μια επιμέλεια στην αφήγηση, που δικαίως του χάρισε τον τίτλο του «εθνικού μας παραμυθά». Είχε ένα τόσο συνεπές ύφος και ρυθμό, που σκεφτόσουν πως αυτά που έλεγε, αν δεν τα είχε γράψει, σίγουρα τα είχε σκεφτεί δύο και τρεις φορές πριν. Κι αν αυτό στέρησε από τον προφορικό του λόγο έναν βαθμό αυθορμητισμού, του έδινε ωστόσο μια ποιότητα και μια λογική καθαρότητα. Εκτός από την απόλαυση που αυτό –τουλάχιστον σ’ εμένα– προκαλούσε, με έπειθε και για την ειλικρίνειά του. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να μην είναι τόσο προσεκτικός με τις λέξεις ένας τραγουδοποιός του οποίου οι στίχοι συχνά άγγιζαν επίπεδα πολύ υψηλού ποιητικού λόγου;

Ένα βράδυ, πριν από λίγο καιρό, παρακολούθησα το ντοκιμαντέρ «Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος» και μέσα απ’ αυτό είδα μια εικόνα του μέσα σε μια εποχή που εγώ είχα προλάβει μόνο τον απόηχό της. Η εικόνα του, νέου και πρωτοποριακού, μου εξήγησε κάτι που μέχρι τότε έκρυβε για μένα ένα μυστήριο. Τελικά, μόνο ένας τύπος τόσο κουλ όσο ο Μπομπ Ντίλαν –ο αντίστοιχος, θα έλεγε κανείς, για τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό– θα μπορούσε να πετύχει παρόμοια κατορθώματα.