Γκρέις Τζόουνς: Η ζωή και η καριέρα της σπουδαίας ποπ περσόνας των προηγούμενων δεκαετιών
Γράφει ο Δημήτρης Καμπούρης
Πρέπει να ήταν η Zula η πολεμίστρια, από την ταινία "Conan the Destroyer", δίπλα στον Arnold Schwarzenegger το μακρινό 1984, η πρώτη επαφή μου μαζί της. Ρόλος, κομμένος και ραμμένος πάνω της, όπως κι εκείνος της MayDay, στο "A View to a Kill, αντιμέτωπη με τον James Bond, την επόμενη χρονιά. Όμως δεν ήταν ο κινηματογράφος που με έκανε να την αγαπήσω. Ήταν η συλλογή "Island Life", με σχεδόν όλα τα αριστουργήματά της ως τότε, η οποία μου έδωσε την ευκαιρία να τη γνωρίσω καλύτερα και να τη βάλω βαθιά «μέσα μου».
Δεν είναι πολλές οι φιγούρες στην παγκόσμια ποπ κουλτούρα που να έχουν τη δύναμη, την αυθεντικότητα και την αινιγματικότητα της Γκρέις Τζόουνς. Τραγουδίστρια, μοντέλο, performer, fashion icon, ηθοποιός που σε ό,τι συμμετέχει σου δίνεται η αίσθηση ότι βλέπεις κάτι αληθινά μοναδικό. Και στις 02 Αυγούστου, στο μαγευτικό Sani Festival 2025, το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να τη «ζήσει» από κοντά. Ναι, στα 77 της. Κι όμως είναι ακόμα εδώ, όχι απλώς «εδώ», αλλά παρούσα με την ίδια σκηνική δύναμη που την έκανε μυθική.
Η Γκρέις Τζόουνς γεννήθηκε στη Τζαμάικα το 1948, αλλά μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη. Κατά τη δεκαετία του 1970 αναδείχθηκε ως μοντέλο εκεί, όπως και στο Παρίσι. Η επιβλητική της παρουσία, το αδύνατο σώμα, το αγέρωχο βλέμμα και η ανδρόγυνη αισθητική την έκαναν μούσα σχεδιαστών και φωτογράφων. Αλλά η Γκρέις Τζόουνς δεν ήταν ποτέ διακοσμητική.
Στα μέσα προς τέλη της δεκαετίας στράφηκε αποφασιστικά στη μουσική. Ξεκίνησε με disco κυκλοφορίες, σε παραγωγή του τεράστιου Tom Moulton. Εξάλλου ήταν η εποχή του Studio 54, όπου η Γκρέις Τζόουνς ήταν από τις θεότητες του κι εμφανιζόταν εκεί όχι ως απλή θαμώνας, αλλά ως ζωντανό έργο τέχνης (καβάλα σε άλογο, γυμνή, στις παρέες με Μικ Τζάγκερ, Άντι Γουόρχολ κ.α.). Ήταν όλα σκανδαλωδώς υπερβολικά κι εκείνη ήταν η ιέρεια του Studio 54. Φυσικά δεν ήταν ένας απλός χώρος διασκέδασης. Ήταν ο ναός μιας νέας αντίληψης για την ελευθερία του σώματος, του φύλου, της τέχνης κι η Γκρέις Τζόουνς ήταν ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην underground κουλτούρα και το mainstream.
Σύντομα εξελίχθηκε σε μια ολοκληρωμένη καλλιτέχνιδα, με άλμπουμ όπως το Warm Leatherette (1980), Nightclubbing (1981), Living My Life (1982), και φυσικά το εμβληματικό Slave to the Rhythm (1985). Με παραγωγούς όπως ο Chris Blackwell, o Alex Sadkin και οι Sly & Robbie, χτίζει έναν μοναδικό ήχο που παντρεύει new wave, reggae, dub, funk και art pop, ενώ επίσης διασκευάζει πολλά τραγούδια, κάνοντας τα ουσιαστικά δικά της.
Κανείς όμως δεν συνέβαλε τόσο καθοριστικά στη δημόσια εικόνα της Γκρέις Τζόουνς όσο ο Γάλλος εικαστικός και φωτογράφος Jean-Paul Goude, σύντροφός της για χρόνια και πατέρας του παιδιού της. Η συνεργασία τους είναι από τις πιο δημιουργικά εκρηκτικές στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης και της ποπ. Ο Goude δεν απαθανάτισε απλώς τη Τζόουνς. Την ξαναγέννησε και της έδωσε μια νέα υπόσταση, όχι τόσο ανθρώπινη, αλλά ενός ζωντανού έργου τέχνης: υπερφυσική, γεωμετρική, εξωπραγματική. Από το περιβόητο εξώφυλλο του Island Life (όπου η Γκρέις εμφανίζεται σε μια αδύνατη πόζα που απαιτούσε φωτογραφικό κολλάζ, ένα από τα αγαπημένα μου εξώφυλλα όλων των εποχών) μέχρι το βίντεο του Slave to the Rhythm, δημιούργησε μια μυθολογία γύρω από την παρουσία της.
Η ερμηνεία της ως ηθοποιού δεν ήταν ποτέ «κανονική». Ήταν φυσική επέκταση της σκηνικής της δύναμης: βίαιη, μαγνητική, γεμάτη απόκοσμη σιγουριά. Ένα σώμα που δεν χωρούσε στα κουτιά του Χόλιγουντ. Αν και πιο πιθανό είναι να μη μπορούσε, όπως η Madonna βρε παιδιά, δεν είναι κακό.
Η Γκρέις δεν είναι μόνο μια καλλιτέχνιδα του παρελθόντος. Είναι μια διαρκής έμπνευση και η επίδρασή της είναι ορατή και σήμερα, στους νέους καλλιτέχνες που ανατρέχουν σε εκείνη για δύναμη και στυλ. Συμμετείχε στο κομμάτι "Move" της Beyoncé, αφήνοντας το αποτύπωμά της ακόμα και στο σύμπαν της Queen B. Και φυσικά, η συνεργασία της με τους Gorillaz στο "Charger", το 2017, ήταν ένα ακόμα παράδειγμα του πώς η Γκρέις μπορεί να συναντά το σήμερα χωρίς ποτέ να χάνει τον εαυτό της.
Μην ξεχνάμε και το φοβερό άλμπουμ "Hurricane" που κυκλοφόρησε το 2008, 20 σχεδόν χρόνια από το "Bulletproof Heart" κι ήταν ένα από τα άλμπουμ της χρονιάς, δείχνοντας για μία φορά ακόμη το αισθητικό της κριτήριο.
Αν δε σε έχουν πείσει όλα αυτά για να είσαι στις 02 Αυγούστου στο Sani Festival, τότε άκουσε την κάτωθι λίστα με 20 αγαπημένα τραγούδια της και θα (με) θυμηθείς:
1. La vie en rose – Portfolio 1977 2. I need a man – Portfolio 1977 3. Do or Die – Fame 1978 4. Suffer – Muse 1979 5. Warm Leatherette – Warm Leatherette 1980 6. Private Life – Warm Leatherette 1980 7. A Rolling Stone – Warm Leatherette 1980 8. Pull Up To The Pumper – Nightclubbing 1981 9. I’ve seen that face before (Libertango) - Nightclubbing 1981 10. Nightclubbing – Nightclubbing 1981 11. Walking In The Rain – Nightclubbing 1981 12. My Jamaican Guy – Living My Life 1982 13. Nipple to the Bottle – Living My Life 1982 14. Slave To The Rhythm – Slave To The Rhythm 1985 15. I’m Not Perfect (But I’m Perfect For You) – Inside Story 1986 16. Party Girl – Inside Story 1986 17. Victor Should Have Been A Jazz Musician – Inside Story 1986 18. Love On Top Of Love – Bulletproof Heart 1989 19. William’s Blood – Hurricane 2008 20. Corporate Cannibal – Hurricane 2008
* Ο Δημήτρης Καμπούρης είναι μουσικός και τραγουδοποιός. Ως frontman των Pop Eye καθιέρωσε το προσωπικό του στυλ στην ελληνική μουσική σκηνή και σήμερα κυκλοφορεί δημιουργίες ως "kookooiloveu". Μια απόπειρα ηλεκτρονικής ποπ όπου το συναίσθημα συναντά τον ρυθμό. Προσφάτως παρουσιάστηκε με τα singles "Fire & Ice", "Red Balloon" και "Dance/Ντανς", ενώ ετοιμάζει και το νέο του άλμπουμ. Τον Απρίλιο του 2025 ερμήνευσε live στο Underathens, στο πλαίσιο της σειράς «Αχ Αθήνα!» των Hume Assine, σε ένα κοινό synth pop σετ με χορευτικά στοιχεία που ξεχώρισε για την ενέργειά του.
Με το νέο του άλμπουμ «Ανάμεσα» ανανεώνει το ελληνικό τραγούδι. Πριν βρεθεί «Ανάμεσα σε φίλους» στο Παλλάς, ταξιδέψαμε μαζί του ακούγοντας και μιλώντας
15°
