Μία θολή μέρα, μουσταρδί από την αφρικάνικη σκόνη, είδαμε το «Inherent Vice» του Paul Thomas Anderson που βγαίνει αυτή την εβδομάδα στους κινηματογράφους και βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Thomas Pynchon που κυκλοφόρησε το 2009. Το «Έμφυτο Ελάττωμα», όπως είναι και ο τίτλος της ταινίας στα ελληνικά, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Γνωρίζοντας ότι πάμε να βυθιστούμε στο χαοτικό σύμπαν του Pynchon οδηγημένοι από τη σκηνοθεσία και το διασκευασμένο σενάριο του Anderson (υποψήφιο στα φετινά Όσκαρ), ξέραμε ότι μας περιμένει μία δεύτερη θολούρα, γεμάτη ψυχεδελική παράνοια. Και τη βρήκαμε.
● ● ● Η μπουρούχα του Λος Άντζελες είναι διάχυτη στην ταινία, δημιουργώντας διαφορετικές εκδοχές για ερμηνείες σε ένα ούτως ή άλλως χαοτικό σενάριο με δεκάδες χαρακτήρες και ονόματα. Ήρωες πάντως όλοι, εκκεντρικοί και γλαφυρά δημιουργημένοι, με χαρακτηριστικά γνωρίσματα και ατάκες, σε αυτό το ελαφρώς νουάρ (μια και ο Χοακίν Φίνιξ υποδύεται έναν dopehead, ιδιωτικό ντεντέκτιβ, τον Doc Sportello, με τυπικά καλιφορνέζικο ντύσιμο: τζιν, αμπέχονο, σανδάλια και τεράστιες φαβορίτες), χίπικο fresco μίας εποχής που οδηγείται από το Καλοκαίρι της Αγάπης στην πλήρη παράνοια της ντρόγκας και της διαφθοράς. Ακριβώς στο ξεκίνημα των 70s.
● ● ● Ο Pynchon, 77 χρονών σήμερα και πρόσωπο-μυστήριο έτσι κι αλλιώς στην αμερικάνικη λογοτεχνία και αστική μυθολογία (λέγεται ότι κρύβεται για να μη φαίνονται τα άσχημα δόντια του, αν και τώρα πια αυτό ακούγεται το ίδιο τρελό όσο και οι ιστορίες του), με μοναδικές γνωστές φωτογραφίες του κάποιες από την εποχή των μαθητικών και νεανικών του χρόνων, λατρεύει να δημιουργεί στα βιβλία του εκατοντάδες χαρακτήρες με απίθανα ονόματα και παρατσούκλια ο καθένας, σε μία ηλεκτρισμένη δράση γεμάτη παρακλάδια, ιστορίες μέσα στις ιστορίες, inception όνειρα, παραισθήσεις, αναγωγές, έναν μαθηματικό, υστερικό ρεαλισμό σε ογκώδεις τόμους. Για τον Pynchon, ένα μυθιστόρημα 155 σελίδων είναι «μία σύντομη ιστορία με ορμονικό πρόβλημα, ξεφορτωθείτε την σε κανένα κορόιδο».
● ● ● Είναι τα βιβλία που έχουν χαρακτηρισθεί «αδύνατο να διαβαστούν» και προκαλούν έναν άλλο, δεύτερο όγκο δημοσιευμάτων – από σχόλια και λογοτεχνικές κριτικές μέχρι κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις, φιλολογικές και διπλωματικές εργασίες, μέχρι εγχειρίδια με οδηγίες ανάγνωσης για όσους χάνονται στις θάλασσες των ιστοριών του.
● ● ● Τον Αύγουστο του 2009, όταν κυκλοφόρησε το «Inherent Vice», αναρτήθηκε στο YouTube ένα διαφημιστικό βίντεο όπου ακουγόταν (έκπληξη!) η φωνή του Pynchon να περιγράφει το βιβλίο του. Αυτή ήταν η δεύτερη φορά που ακουγόταν, σε ένα τόσο μαζικό μέσο, η φωνή του. Η πρώτη ήταν όταν έκανε μία guest εμφάνιση στους Simpsons, στο επεισόδιο με τίτλο «Διατριβή Μίας Τρελής Νοικοκυράς». Ήταν ένα σκίτσο που φορούσε μία χαρτοσακούλα στο κεφάλι του και μιλούσε με τη φωνή του Pynchon.
● ● ● Το «Έμφυτο Ελάττωμα» γράφτηκε σε ένα ισόγειο διαμέρισμα σε ένα ξύλινο σπίτι στην παραλία Manhattan Beach του Λος Άντζελες σαν αυτό στο οποίο ζει ο ήρωας-ντεντέκτιβ και είναι γεμάτο από επιρροές και αναφορές στην κουλτούρα των Beat και των χίπις. Εκτός από τον μόνιμο μπάφο που έχει αναμμένο στο χέρι του σε όλη τη διάρκεια της ταινίας ο Φίνιξ (εντάξει, εκτός από τις σκηνές που τρώει ξύλο), η απόλυτη αταξία είναι, νομίζαμε, ο μοναδικός στόχος του σεναρίου αλλά με έναν ιδανικό τρόπο σκηνοθετημένη και φωτογραφημένη, που σε έκανε να απολαμβάνεις αυτή τη γλυκιά εντροπία.
● ● ● Παράδειγμα: Σε μία τέλεια κινούμενη σκηνή, χορογραφημένη και μαθηματικά καδραρισμένη, γίνεται με ένα φλας ένα στοπ-καρέ και βλέπουμε την ομήγυρη των babacool και τον Όουεν Γουίλσον στο κέντρο, «δίπλα σε έναν Ιησού» να φριζάρουν α λα Μυστικός Δείπνος του Ντα Βίντσι σε μερικά δευτερόλεπτα διαφορά από το αυθεντικό έργο. Με πουσαρισμένα χρώματα, ανάγλυφες σκιές και distortion στο φως των κεριών.
● ● ● Ήταν τόσο απολαυστικά γυρισμένο αυτό το συνονθύλευμα προσώπων και καμένων εγκεφαλικών κυττάρων που ξεχάσαμε για πάντα την ιστορία και αφεθήκαμε στις σκηνές και στις ατάκες χωρίς να απορούμε για τίποτα, ακολουθώντας το σταφ που είχε πάρει ο Ντοκ Σπορτέλο, ακόμα και στη σκηνή που ο μπάτσος, αργά και συνειδητά, παίρνει ένα γεμάτο, πελώριο τασάκι και τρώει τα αποτσίγαρα και τις στάχτες. «Τι φάση, ρε;» Κρατήσαμε τη φάση για αρχειοθέτηση σε ανθολογία και αφεθήκαμε στους στροβίλους και τα φράκταλς του μυαλού μας, έχοντας για μοναδικό μας σταφ, χαλβά καθαροδευτεριάτικο και μερέντες.
* Η ταινία, εκτός από τις δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ (διασκευασμένου Σεναρίου για τον Πολ Τόμας Άντερσον και Κοστουμιών για τον Μαρκ Μπρίτζες), ήταν και υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Α΄ Ανδρικού Ρόλου σε Κωμωδία ή Μιούζικαλ για τον Χοακίν Φίνιξ, πήρε το Καλύτερο Διασκευασμένο Σενάριο για τον Άντερσον από το National Board of Review, ενώ έχει μπει και στην επίσημη λίστα με τις Καλύτερες Ταινίες του 2014. Διαβάστε την κριτική του Γ. Κρασσακόπουλου εδώ.
13°
