Borderline Festival 2023 στη Στέγη: Οι Voltnoi και Quetempo, καλλιτεχνικοί διευθυντές του τριήμερου φεστιβάλ, μιλούν για το μέλλον της ηλεκτρονικής μουσικής
29 διεθνείς και εγχώριοι καλλιτέχνες. 3 αναπάντεχα σημεία της πόλης. Ένα τριήμερο φεστιβάλ για το μέλλον της ηλεκτρονικής μουσικής και τις οριογραμμές μεταξύ των διαφορετικών τεχνών, πολιτισμών και παραδόσεων. Από τα ανοιχτά σε όλους events στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης έως τις μεταμεσονύκτιες συναυλίες στο Gagarin 205 και τις live performances στον Εκθεσιακό Χώρο -1 της Στέγης, το Borderline 2023, που επιμελείται το Movement Radio –το διαδικτυακό ραδιόφωνο της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση–, έρχεται με τολμηρή διάθεση που έχει χώρο ακόμα και για παιχνιδιάρικη hyperpop μπλεγμένη με death metal κραυγές. Οι Voltnoi και Quetempo, με μια αποδεδειγμένη πειραματική διάθεση σε επιμελητικά και καλλιτεχνικά projects, μοιράζονται τις σκέψεις που τους οδήγησαν σε όσα θα δει και θα ακούσει η Αθήνα αυτή την εβδομάδα.
Το φεστιβάλ μουσικής Borderline επιστρέφει για 12η χρονιά στην καρδιά της Αθήνας. Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην καλλιτεχνική του επιμέλεια;
Το μεγαλύτερο στοίχημα για εμάς, ως προς την επιμέλεια, ήταν να διατηρήσουμε μεν τον πειραματικό χαρακτήρα του φεστιβάλ αλλά μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα: την επιρροή που ασκεί το avant-garde στα διάφορα είδη που ανθίζουν σήμερα, από τα διαφορετικά subgenres της χορευτικής ηλεκτρονικής μουσικής μέχρι το hip hop, την trap και την pop.
Το Borderline, το μακροβιότερο φεστιβάλ της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, είναι ανήσυχο από την πρώτη μέρα κι έχει αποδείξει τη διάθεση εξερεύνησης μέσα από τους πειραματισμούς του. Πώς αισθάνεστε ότι ξεπεράσατε τα μουσικά όρια τη φετινή χρονιά;
Ζούμε σε μια εποχή υπερβολικά επιταχυμένη από κάθε άποψη και η μουσική δεν εξαιρείται από αυτό. Το internet είναι ο μεγάλος επιταχυντής. Μουσικά είδη, trends και κοινότητες δημιουργούνται, μετασχηματίζονται και εξαφανίζονται σε διάστημα μηνών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα όρια στη μουσική να καταρρέουν, κάτι που αξιολογούμε ως θετικό. Αυτή την κατάρρευση θελήσαμε να αποτυπώσουμε στο φετινό Borderline, όπου κανείς θα ακούσει π.χ. παιχνιδιάρικη hyperpop μπλεγμένη με death metal κραυγές, όπως στην περίπτωση της Lil Mariko, ή ραπ στίχους και spoken word ποίηση να αποσυντίθενται σε industrial και noise εκρήξεις, όπως στην περίπτωση του Blackhaine.
Το MovementRadio έχει έντονη παρουσία στη ραδιοφωνική και πολιτιστική ζωή της Αθήνας. Τι σήμανε η καλλιτεχνική επιμέλεια του BorderlineFestival, όταν έγινε η σχετική πρόσκληση;
To ραδιόφωνό μας μπορεί να επεκτείνεται στη Μεσόγειο και τον υπόλοιπο πλανήτη, όμως η καρδιά του, το σημείο εκκίνησής του, είναι η Αθήνα. Έχουμε κάνει μια σειρά από events που εστιάζουν στις μουσικές και πολιτιστικές κοινότητες της πόλης, όμως η κλίμακα του Borderline είναι διαφορετική. Χαρήκαμε ιδιαίτερα με την πρόσκληση του Χρήστου Καρρά που μετά από 11 πολύ επιτυχημένα χρόνια στην καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ μάς το εμπιστεύθηκε, καθώς έτσι δίνεται και σε εμάς η ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα σημείο συνάντησης μεταξύ των καλλιτεχνών που θα έρθουν από το εξωτερικό και της εξαιρετικά ζωντανής και πολυσυλλεκτικής μουσικής σκηνής της Αθήνας.
«Η pop έχει πεθάνει και είναι πιο ζωντανή από ποτέ». Θα θέλατε να εξηγήσετε το σκεπτικό πίσω από αυτή τη φράση;
Η φράση αυτή, αναπτυγμένη, σημαίνει ότι η pop υπάρχει διαρκώς σε ένα λυκόφως μεταξύ ζωής και θανάτου – είναι απέθαντη. Για να επιβιώσει, αφομοιώνει και επηρεάζεται από είδη και κοινότητες που μπορεί να ανήκουν εξολοκλήρου στο underground. Η αφομοίωση αυτή μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, μπορεί να είναι άγαρμπη και χυδαία, μπορεί να είναι εμπνευσμένη και ενδιαφέρουσα. Κανένας από τους καλλιτέχνες του Borderline δεν είναι αυτό που θα λέγαμε «pop» ή «mainstream», αλλά αυτός ο διάλογος, η ένταση μεταξύ πειραματισμού, underground και pop στοιχείων είναι πάντοτε παρούσα με διαφορετικούς τρόπους στη μουσική τους.
29 διεθνείς κι εγχώριοι καλλιτέχνες, 3 ημέρες, 3 διαφορετικά σημεία της πόλης, ένα φεστιβάλ για το μέλλον της ηλεκτρονικής μουσικής. Ποια ήταν τα κριτήρια επιλογής για τη δημιουργία του lineup;
Το βασικό κριτήριο ήταν να αποτυπώσουμε στο line up την ποικιλία και τη ζωτικότητα της πειραματικής/χορευτικής ηλεκτρονικής μουσικής, όπως τη βιώνουμε το 2023. Μας ενδιαφέρει το όραμα του κάθε καλλιτέχνη που προσκαλέσαμε, η ιδιαίτερή του γλώσσα, το πώς ο καθένας –με τον τρόπο του– διευρύνει και εμπλουτίζει τo πεδίο της μουσικής. Κάποια ονόματα έχουν μεγάλη ιστορία, όπως οι Esplendor Geometrico, άλλα βρίσκονται ακόμα στα πρώτα τους βήματα. Ωστόσο, κάθε καλλιτέχνης μάς προσφέρει έναν ξεχωριστό τρόπο να αντιληφθούμε και να αισθανθούμε το παρόν και το μέλλον της μουσικής.
Το πεδίο της σύγχρονης ηλεκτρονικής μουσικής είναι κάπως χαοτικό με τόσους παραγωγούς που δραστηριοποιούνται και τόσα projects, με τόσες πολλές τεχνολογικές δυνατότητες. Πόσο εύκολο είναι να ξεχωρίσει ένα act και πώς τα καταφέρατε εσείς; Είναι όντως πολύ δύσκολο να παραμένει κανείς ενήμερος πλέον. Απαιτεί πολύ χρόνο, εξαντλητική έρευνα και ξεσκαρτάρισμα. Ως Movement Radio, εκμεταλλευτήκαμε σε έναν βαθμό τις ήδη υπάρχουσες συνεργασίες μας με παραγωγούς και μουσικούς που συμμετέχουν στο ραδιόφωνο. Κατά τα άλλα χρειάζεται διαρκής εγρήγορση, αισθητικό κριτήριο και, ίσως το σημαντικότερο για εμάς, μια ανοικτότητα προς τον ήχο, να λείπουν τα στεγανά και οι παρωπίδες.
Ποιο είναι το μέλλον της ηλεκτρονικής μουσικής κατά τη γνώμη σας;
Για αυτό, προφανώς, κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά. Αυτό που μπορούμε να διακρίνουμε είναι η διαρκής επιρροή της τεχνολογίας. Όπως είδαμε το πέρασμα από τον απρόσιτο οικονομικά hardware εξοπλισμό σε εξαιρετικά προσβάσιμο software παραγωγής μουσικής, έτσι βλέπουμε τώρα π.χ. τη διάδοση AI εργαλείων. Ανοίγει ένα καινούργιο, ανεξερεύνητο πεδίο, με ξεχωριστές προβληματικές και δυνατότητες. Θα έχει σίγουρα ενδιαφέρον να δούμε την επιρροή αυτών των εργαλείων στην παραγωγή της ηλεκτρονικής μουσικής.
Τι έχετε μάθει σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της μουσικής βιομηχανίας;
Αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι, τουλάχιστον στην Ελλάδα, η πιο ενδιαφέρουσα, πρωτοπόρα και επίκαιρη καλλιτεχνική παραγωγή δεν συμβαίνει εντός των πλαισίων της μουσικής βιομηχανίας, αλλά στον ευρύτερο DIY και underground χώρο.
Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από το BorderlineFestival 2023;
Βασικός μας στόχος είναι όποιος παρευρεθεί στο φεστιβάλ να φύγει με μια πλουσιότερη ιδέα για τις δυνατότητες του ηλεκτρονικού ήχου. Να εκπλαγεί, να σοκαριστεί ίσως. Να έρθει σε επαφή με είδη και ήχους που κανονικά δεν θα είχε την ευκαιρία να συναντήσει στη νυχτερινή ζωή της Αθήνας. Ως Movement Radio, επίσης, θέλουμε να δώσουμε ένα στίγμα στο φετινό Borderline, έναν χαρακτήρα που θα απέχει από την ουδετερότητα.
Είναι η Αθήνα σήμερα ένα δυναμικό πεδίο πολιτιστικών ανταλλαγών;
Σίγουρα, ολοένα και περισσότερο όσο περνάει ο καιρός. Αποτελεί πόλο έλξης για δημιουργούς σε όλα τα πεδία, μέσα από residencies, εκθέσεις, διοργανώσεις και εργαστήρια.
Πιστεύετε ότι έχει έρθει το τέλος των μουσικών κινημάτων;
Το τέλος όχι, περισσότερο διακρίνουμε τον μετασχηματισμό τους. Το internet και τα διαδικτυακά labels έχουν αλλάξει τους όρους με τους οποίους δημιουργούνται και εξελίσσονται τα σημερινά μουσικά κινήματα. Δεν είναι ριζωμένα σε έναν συγκεκριμένο τόπο, απευθύνονται σε ολόκληρο τον πλανήτη και συνδυάζουν πολύ διαφορετικές πολιτισμικές ιδέες, παραδόσεις και επιρροές.
Borderline Festival 2023: 21.04 - 23.04.23 | Εκθεσιακός Χώρος -1 στη Στέγη, Δημοτική Αγορά Κυψέλης, Gagarin 205
