Εκεί που ηχογραφούνται τα αγαπημένα μας τραγούδια: Στο Studio Praxis με τον Κώστα Παρίσση

Σε αυτόν τον χώρο έχουν ηχογραφήσει μερικά από τα πιο underground συγκροτήματα της ελληνικής σκηνής στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι μερικοί από τους πλέον δημοφιλείς τραγουδοποιούς. Τελειώνοντας το Λύκειο στη Νέα Σμύρνη, ο Κώστας Παρίσσης θα βρεθεί αρχικά στη νοτιοδυτική Αγγλία, στο Μπαθ, και αργότερα στο Λονδίνο, σπουδάζοντας Καλές Τέχνες. Η επόμενη ακαδημαϊκή του στάση τον βρίσκει στην Ιταλία, στη Φλωρεντία, όπου θα σπουδάσει Οικονομικά. Περιπλανώμενος στους δρόμους των ευρωπαϊκών πόλεων ως πλανόδιος μουσικός θα εξερευνήσει τα διάφορα μουσικά ιδιώματα και θα πειραματιστεί με ήχους. Και όταν επιστρέψει στην Αθήνα, δεν θα δημιουργήσει μόνο τραγούδια ως μέλος ιστορικών συγκροτημάτων όπως οι Επόμενη Κίνηση και τα Υπόγεια Ρεύματα αλλά και ένα καταφύγιο για να ηχογραφούνται οι μουσικές ιστορίες αυτής της πόλης, στην οδό Αττάλειας 2, στο Studio Praxis.

Πότε δημιουργήσατε το studio και πώς βρεθήκατε σε αυτή την περιοχή; Γιατί επιλέξατε αυτό το όνομα;
Το στούντιο Praxis δημιουργήθηκε το 1990 και μέχρι σήμερα στεγάζεται στον ίδιο χώρο στην πλατεία της Νέας Σμύρνης.

Τι σας οδήγησε στον κόσμο της μουσικής παραγωγής;
Από μικρός έπαιζα μουσική και τελικά αποδείχτηκε η μεγάλη μου αγάπη. Αν και σπούδασα οικονομικά, με το που επέστρεψα στην Ελλάδα άρχισα να παίζω με διάφορες μπάντες. Mετά ως μέλος των Υπογείων Ρευμάτων η μουσική μου πορεία συνεχίστηκε παράλληλα με τη δημιουργία του Praxis, σαν ένας δικός μου χώρος έκφρασης αλλά και ένα επαγγελματικό studio.

Ποιο είναι το πιο σπουδαίο ηχογράφημα που πέρασε από τα χέρια σας;
Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια καταλαβαίνεις ότι είναι πολλά. Πιστεύω πως κάποιες απ’ τις καλύτερες στιγμές ήταν ο «Βραχνός Προφήτης» του Θανάση Παπακωνσταντίνου που έγινε εδώ και στη Θεσσαλονίκη, τα «Μυστικά του Κήπου» του Νίκου Κυπουργού με τις υπέροχες ορχήστρες του και ο πρώτος δίσκος του Γιάννη Χαρούλη, ο «Χειμωνανθός».

Ποιο είναι το άλμπουμ στο οποίο θα θέλατε να είστε παρών ή να συμμετέχετε στην παραγωγή του;
Το «White Album» των Beatles και το «The Dark Side Of The Moon» των Pink Floyd.

Ποιες παραγωγές σας απασχολούν αυτή την περίοδο;
Μόλις τελείωσα τα νέα τραγούδια του Πάνου Βλάχου και έχω ήδη ξεκινήσει τις νέες δουλειές του Σταύρου Σιόλα και του Μπάμπη Στόκα.

Ποιο studio απ’ όσα έχετε επισκεφτεί στη ζωή σας, σας έχει εντυπωσιάσει περισσότερο και γιατί;
Πριν κάποια χρόνια είχα κάνει μια δουλειά στην Όπερα της Λυών. Εκεί εντυπωσιάστηκα από την ηχητική του χώρου όπως και τον εξοπλισμό. Είχες τη δυνατότητα να γράψεις το τέλειο live recording.

Πώς ανακαλύπτετε νέους καλλιτέχνες; Πώς διακρίνετε ότι ένας καλλιτέχνης έχει δυνατότητες και επιλέγετε να συνεργαστείτε μαζί του;
Συνήθως οι νέοι καλλιτέχνες μου στέλνουν κάποιο demo με τη δουλειά τους. Σ’ αυτά τα πρώτα δείγματα αν και πρωτόλεια υπάρχουν πολλές φορές μικρά διαμάντια που είναι αδύνατο να αγνοήσεις.

Πώς ξεκινά μία παραγωγή ενός άλμπουμ από τη στιγμή που θα βρεθείτε με έναν καλλιτέχνη;
Με πολλή κουβέντα, μέχρι να κατανοήσουμε όλοι απόλυτα τι θέλουμε να φτιάξουμε. Μετά είναι όλα εύκολα.

Ποια είναι η διαφορά ενός μηχανικού με έναν παραγωγό;
Ένας παραγωγός οφείλει να είναι τα πάντα. Να γνωρίζει πολύ καλά τα τεχνικά όπως και τα μουσικά ζητήματα και έτσι έχει όλη την ευθύνη για το τελικό αποτέλεσμα.

Πώς έχει αλλάξει η δουλειά ενός παραγωγού σήμερα σε σχέση με το παρελθόν;
Κατά τη γνώμη μου δεν έχει αλλάξει. Ο παραγωγός εξακολουθεί να έχει την ευθύνη για την τεχνική και μουσική αρτιότητα του έργου.

Ποια τεχνολογία σας έχει ενθουσιάσει και σας έχει φανεί χρήσιμη; Γιατί;
Για μένα πάντα η μεγάλη μου αγάπη είναι τα μικρόφωνα και οι προενισχυτές. Εκεί βρίσκω τις τέλειες χροιές για ό,τι θέλω να αποτυπώσω.

Συνηθισμένες δυσκολίες στη συνεργασία με έναν καλλιτέχνη; Ποιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα στη συνεργασία με έναν καλλιτέχνη;
Όπως είπα, αν έχουν γίνει οι σωστές κουβέντες τότε όλα κυλάνε αρμονικά. Η σχέση παραγωγού καλλιτέχνη είναι εύθραυστη γι’ αυτό πρέπει να προστατεύεται και από τις δύο πλευρές.

Εάν ένα συγκρότημα έχει κολλήσει κατά τη διάρκεια μιας ηχογράφησης, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να το λύσετε και να προχωρήσετε;
Πάντα μια παύση κάνει καλό.

Πόσο σημαντικό είναι να κάνεις τον καλλιτέχνη να νιώθει άνετα στο στούντιο, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνεις πράγματα που είναι λίγο αντισυμβατικά;
Είναι αυτή η μαγεία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των εμπλεκομένων, κάπως σαν τον χορό. Πρέπει όλοι να κάνουν τα σωστά βήματα για να νιώθουν άνετα.

Με ποια προγράμματα ηχογράφησης δουλεύετε;
Έχουμε τη δυνατότητα να δουλέψουμε σε Logic και Cubase.

Για ποια είδη μουσικής είναι πιο κατάλληλος ο χώρος που διαθέτετε;
Ο χώρος έχει μια αρκετά μεγάλη σάλα όποτε αυτό που με ενθουσιάζει ακόμη είναι τα live recordings.

Τι στοιχεία πρέπει να έχει μία δουλειά για να θεωρείται ολοκληρωμένη;
Η απάντηση είναι πολύ απλή. Έρχεται μια στιγμή που νιώθεις ότι δεν χρειάζεται να προσθέσεις τίποτα παραπάνω.

Για ποιο λόγο να προτιμήσει κάποιος το δικό σας studio από κάποιο άλλο;
Για κανένα λόγο. Κάθε studio ειδικεύεται σε συγκεκριμένα είδη μουσικής. Ο κάθε καλλιτέχνης, ανάλογα με το είδος που γράφει, πρέπει να επιλέξει το σωστό studio για να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Πέραν της ηχοληψίας, ασχολείστε και με την παραγωγή; Ποια είναι η διαφορά; Υπάρχει extra χρέωση;
Βασικά, ασχολούμαι περισσότερο σαν παραγωγός.

Ακούμε κάποιους που γράφουν στο σπίτι τους. Τι συμβουλή τους δίνετε;
Να συνεχίσουν. Η αξία της μουσικής δημιουργίας δεν εξαρτάται από την ηχογράφησή της σε ένα ακριβό studio.

Μπορεί να παντρευτεί το bedroom recording με το pro studio;
Εννοείται ναι. Μου έχει τύχει πολλές φορές και είναι γοητευτικό.

Ακούμε πολλά για τον αναλογικό ήχο που θέλουν να παράξουν κάποιες μπάντες. Ποια είναι η πραγματικότητα; Γίνεται;
Βεβαίως. Αρκεί να επιλέξεις ένα studio που δουλεύει με αναλογικά μηχανήματα, όπως το δικό μας.

Το live recording είναι πραγματικά live;
Πολλές φόρες. Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως χρειάζεται να γίνουν μικρές διορθώσεις μετά.

Τελικά, τι κάνει μια παραγωγή τεράστια;
Τα όργανα να είναι γραμμένα με τον σωστό τρόπο και μιξαρισμένα σωστά.

Γνωρίζουμε μία διαφωνία που υπάρχει παγκοσμίως ανάμεσα σε αυτούς που θέλουν τις παραγωγές δυνατές (loudness war) και σε εκείνους που προτιμούν οργανικές, φυσικές. Τι προτιμάτε;
Δυστυχώς, η ανάγκη να ακούγονται όλα δυνατά, έχει καταστρέψει μέρος της τέχνης μας.

Δώστε μας μία λίστα από 5 πράγματα που πρέπει να έχει (κάνει) ένας μουσικός πριν μπει στο στούντιο να γράψει μαζί σας.
Δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα γιατί όλα θα συζητηθούν κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης.

Πείτε μας μία ωραία ιστορία που έχει συμβεί στο studio σας.
Πριν λίγο καιρό κάναμε στο στούντιο την ηχογράφηση του πρώτου δίσκου του Γιάννη Διονυσίου. Ήταν μια από τις ωραιότερες στιγμές που έχω να θυμάμαι. Επειδή τα τραγούδια γράφτηκαν ζωντανά, το studio εκείνες τις μέρες ήταν γεμάτο από νέους ταλαντούχους μουσικούς γεμάτους όρεξη και δημιουργικότητα. Επικρατούσε ένα κλίμα πολύ παρεΐστικο, με τσίπουρα, μεζέδες και πολύωρες ηχογραφήσεις που δεν κούρασαν κανέναν.

Και μία όχι τόσο ωραία.
Από χαρακτήρα, τείνω να ξεχνάω τα όχι τόσο ωραία.

Τελικά, τι κάνει ένα στούντιο ηχογραφήσεων καλό; Είναι ο εξοπλισμός του, το έμψυχο δυναμικό, ή οι χώροι του;
Όλα αυτά μαζί είναι απαραίτητα στοιχεία για να φτιάξουν ένα καλό στούντιο ηχογραφήσεων.