Μουσικη

Χρήστος Αντωνίου

Όπερα, metal, σόλο ντραμς και μια περίεργη καφετιέρα

Γιάννης Παναγόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 495
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πριν πέντε-έξι λεπτά ρώτησα τον Χρήστο Αντωνίου αν θα μπορούσα να πιω καφέ. Απάντησε «ναι» και τώρα, πέντε-έξι λεπτά μετά την ερώτηση, στεκόμαστε πάνω από την ντιζαϊνάτη, τεχνολογικά εξελιγμένη, υποτίθεται εύκολη στη χρήση εσπρεσιέρα του ρωτώντας ο ένας τον άλλο: «Μα πώς δουλεύει;» Βρισκόμαστε σ’ ένα υπόγειο κάπου στον Άγιο Αρτέμιο. Είμαστε στο στούντιο των Septicflesh. Ο Χρήστος Αντωνίου, κιθαρίστας και συνθέτης τους, παραπονιέται πως τις τελευταίες μέρες κοιμάται λίγο και δουλεύει πολύ. Στις 19 Σεπτεμβρίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης θα παρουσιάσει δύο μουσικά έργα που διαφέρουν (ή εξελίσσουν) από το τυπικό death-metal ρεπερτόριο της μπάντας του. Το πρώτο ονομάζεται «Random gebaut keeps an eye on the module guide». Είναι γραμμένο για σόλο ντραμς, που θα ερμηνεύσει ο Φώτης Μπενάρντο. Το δεύτερο ονομάζεται «Fosferatu», γραμμένο για μέτζο-σοπράνο. Σολίστ της βραδιάς θα είναι η Ανδρονίκη Σκουλά. Θα τη συνοδεύσει μουσικό σύνολο 16 μουσικών, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Γιώργου Αραβίδη, και παιδική χορωδία. Όσο μεγάλα και αν ακούγονται τα παραπάνω, ο Χρήστος, που μόλις βολεύτηκε σ’ ένα διθέσιο δερμάτινο καναπέ, πριν πιάσουμε κουβέντα γύρω από τη δουλειά του, τις δουλειές-επιλογές ζωής συνθετών όπως ο Γιάννης Χρήστου, ο Θεόδωρος Αντωνίου, ο Ιάννης Ξενάκης, ρώτησε κάτι που ξεπερνούσε τη μουσική: «Γιατί στον καυτό καφέ πρόσθεσες κρύο νερό;» Η κουβέντα μας ξεκίνησε σαρκάζοντας τις μικρές επιλογές ζωής…

Πώς προέκυψε η παραγωγή που θα ανεβάσετε στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη; Η αγάπη μου για την κλασική μουσική είναι ενεργή από τη στιγμή που συναντήθηκα μαζί της, τη σπούδασα στην Αγγλία. Η καριέρα μου είναι στο μέταλ χώρο, αλλά από την εποχή των σπουδών μου είχα την επιθυμία ν’ ανεβάσω ένα δικό μου μουσικό έργο. Κάτι που θα ήταν εξολοκλήρου προσωπική δημιουργία. Περίμενα χρόνια να ζήσω αυτό που συμβαίνει τώρα. Θεωρώ πως έχω τριφτεί αρκετά με την κλασική μουσική. Οι συνθέσεις των Septicflesh σε πολλά σημεία την περιέχουν. Εκτός απ’ όσα θ’ ανέβουν στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη αυτή την περίοδο, ενορχηστρώνω κομμάτια της μπάντας που αργότερα θα παραλάβει για να αποδώσει η Ορχήστρα της Πράγας. Όλα αυτά με κρατούν σ’ επαφή με την αμιγώς κλασική μουσική. Α! και κάτι ακόμα. Αυτό το διάστημα θεωρώ πως κατάφερα να συγκεντρώσω τους κατάλληλους συνεργάτες που θα μπορούσαν να με στηρίξουν στο εγχείρημά μου. Η ώρα να παρουσιάσω μέρος του εαυτού μου που δεν είχε εκτεθεί ποτέ τόσο φανερά σ’ άλλο είδος μουσικής, εκτός μέταλ, έχει φτάσει. Επέλεξα το χώρο του Ιδρύματος γιατί είναι ιδανικός στην παρουσίαση πράξεων σύγχρονης μουσικής.

Κλασική μουσική. Μεταλ μουσική. Σύγχρονη μουσική. Χορευτική μουσική. Ηλεκτρονική μουσική. Τζαζ μουσική. Σόουλ μουσική. Ανεξάρτητα από τα είδη, έχεις ποτέ σκεφτεί τι είναι, τελικά, μουσική; Το συναίσθημα που σου ξυπνά ο ήχος δεν μπορεί να το κάνει τίποτε άλλο. Για μένα μουσική είναι, κυριολεκτικά, τα πάντα. Ακόμα και εκείνα που ονομάζουμε ανεπαίσθητα.

Στο πρώτο έργο της παράστασης «Random gebaut keeps an eye on the module guide» ο ντράμερ Φώτης Μπενάρντο καλείται να αυτοσχεδιάσει ή απλά να ερμηνεύσει μουσικό έργο γραμμένο για κρουστά; Ο Φώτης θα ερμηνεύσει μουσικό έργο γραμμένο με όρους κλασικής μουσικής. Δεν θα υπάρχει καμία σχέση με τον αυτοσχεδιασμό που συναντάμε στη μέταλ σκηνή. Αυτό είναι και το αξιοσημείωτο, ο Φώτης θα επιτελέσει ρόλο κλασικού κρουστού.

Στα έργα που θα αποδοθούν στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη οι μουσικοί δεν θα έχουν περιθώρια αυτοσχεδιασμού; Εννοείται. Η πιστή ανάγνωση μιας παρτιτούρας δεν είναι πάντα το ζητούμενο. Μ’ αρέσει η εικόνα των ανθρώπων που αποδίδουν με ελευθερία μουσικά έργα.

image

Αυτοσχεδιασμός είναι μια ενδόμυχη ανάγκη των μουσικών να επιστρέψουν στο έτος μηδέν της μουσικής. Στην περίοδο που δεν υπήρχαν νότες και ο ήχος που «άφηναν» οι άνθρωποι ήταν μίμηση ήχων της φύσης. Ο αυτοσχεδιασμός εμπεριέχει την έννοια της επιστροφής γιατί απλά δεν επιδρά πάνω του η σκέψη. Σίγουρα με τον αυτοσχεδιασμό ενωνόμαστε με το χρονικό σημείο που αναφέρεις, όπου η εκφορά ήχων ήταν αδύνατο να καταγραφεί.

Τι είναι «Fosferatu»; Ένα σκοτεινό έργο με φως. Ένα διαφορετικό φως από εκείνο που οι υπόλοιποι θεωρούμε πως «λάμπει», μεταφορικά φέρνει υγεία ή συγκεκριμένες ώρες λούζει κάθε γωνιά του πλανήτη. Αναφέρομαι στην επώαση του φωτός μέσα στη μήτρα των πολλαπλών μορφών που το συνθέτουν.

Οι άνθρωποι, γεννιόμαστε με ενοχές; Όχι, απλά γεννιόμαστε. Μας φορτώνουν με το «καλημέρα» τα πάντα.

Τι είναι θάνατος; Δεν μπορώ να το γνωρίζω. Ίσως είναι ο επίλογος των αισθήσεων.

Τι είναι θεός; Δεν υπάρχει για μένα θεός.

Πώς συνάντησες την Ανδρονίκη Σκουλά; Ψάχνοντας τραγουδιστές για μια μπάντα, τους Chaostar. Από τη στιγμή που τραγούδησε στο στούντιο γνώριζα πως είχε όσα ήθελα για να ερμηνεύσει το «Fosferatu». Είναι ανοιχτόμυαλη, ένας ανθρώπινος χαμαιλέοντας που καταφέρνει να προσαρμόζεται σε καταστάσεις χωρίς να διαπραγματεύεται την προσωπικότητά του. Συχνά έχουμε εντάσεις. Είμαστε και οι δύο ισχυρογνώμονες, αυτό όμως φρόντισα σιγά-σιγά να το απολαμβάνω. Πιστεύω πως η Ανδρονίκη ερμηνεύει πατώντας σε δικές της βεβαιότητες. Και είναι αυτές που της δίνουν αυτοπεποίθηση την ώρα της ερμηνείας.

Υπάρχει σχέση ανάμεσα στα έργα που θα παρουσιάσεις στις 19 Σεπτέμβρη και την κατάσταση που βιώνουν οι Έλληνες αυτή τη στιγμή; Όχι, δεν υπάρχει καμία άμεση σχέση. Αυτή η «αφύπνιση» καλλιτεχνών που συμπονούν και πάλλονται μέσα στα έργα τους από το δράμα των τελευταίων χρόνων μού φαίνεται λίγο θεατρική. Όσα περνάει η Ελλάδα σήμερα είναι αποτέλεσμα μιας σκυλαδοποίησης που καλλιεργούσαν, ανάμεσα σ’ άλλους, εκείνοι που σήμερα γκρινιάζουν για την κατάσταση της χώρας.

Σύντομα θα περάσετε στις τελικές πρόβες των έργων που έγραψες. Πόσο σίγουρος είσαι για το τελικό αποτέλεσμα; Ακόμα και τώρα που μιλάμε σκέφτομαι νότες. Πώς πρέπει να αλλάξω κάποιες ώστε οι καινούργιες να αποδίδουν πιο πιστά την ιδέα, τις ιδέες πίσω απ’ όσα θα παρουσιάσω δημόσια σύντομα. Μ’ εκνευρίζει η ιδέα πως σύντομα είμαι υποχρεωμένος να παραδώσω τελειωτικές παρτιτούρες.

Ποια είναι τα όνειρά σου γύρω από το μέλλον της παράστασης που θα ανεβάσετε στις 19 Σεπτέμβρη; Θα ήθελα να παιχτεί και σε άλλα θέατρα της Ελλάδας και φυσικά ολόκληρου του κόσμου. Σαν συνθέτης θέλω να ταξιδέψει η δουλειά μου. Είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή που θα μπορούσα να έχω. Όσα θα συμβούν στη σκηνή είναι μια προσωπική δήλωση ελευθερίας. Και τα δύο έργα έχουν έντονο το πρωτόγονο στοιχείο. Στο πρώτο ο Φώτης Βενάρδος πρέπει να γίνει παιδί, «ξανασυστήνεται» στο ντράμ κιτ του. Στο «Fosferatu» περιγράφω την απόπειρα του φωτός να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο, θέλω να δείξω τι του συμβαίνει πίσω απ’ όσα μας αφήνει να δούμε. Το φαντάζομαι σαν εκείνους που πριν αποφασίσουν να αυτοκτονήσουν δωρίζουν το σώμα τους για μελέτη σε σπουδαστές ανατομίας. Ναι, θέλω να φτάσω τόσο μακριά, με όσα θα παρουσιάσουμε σύντομα από σκηνής.

*Ο Χρήστος Αντωνίου έχει σπουδάσει κλασική μουσική και σύνθεση στα βρετανικά πανεπιστήμια London College of Music και Royal Northern College of Music. Είναι ιδρυτικό μέλος των Septicflesh, συμφωνικής death-metal μπάντας που δημιουργήθηκε το 1990 και διαλύθηκε, για πρώτη φορά, τον Οκτώβρη του 2003. Παράλληλα με τους Septicflesh, ήδη από το 1998, ο Αντωνίου «τρέχει» ένα ακόμα γκρουπ, τους Chaostar. Ο ήχος τους χαρακτηρίζεται μέταλ με γερές δώσεις ορχηστρικής μουσικής. Τον Φεβρουάριο του 2007 η μπάντα που μέσω της πρωτοσυστήθηκε στο κοινό, οι Septicflesh, ανακοίνωσαν την επανένωσή τους. Ακολούθησαν περιοδείες σε Ευρώπη και Αμερική. Από τη στιγμή της δημιουργίας τους ως σήμερα οι Septicflesh (που αρχικά ονομάζονταν Septic Flesh) έχουν κυκλοφορήσει 9 άλμπουμ.

Info Η τιμή εισόδου για τη βραδιά που θα ακουστούν σε παγκόσμια πρώτη τα έργα του Χρήστου Αντωνίου, στην αίθουσα «Θέατρο» στο Ιδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη ((Πειραιώς 206, Ταύρος), είναι 10 ευρώ. Ώρα έναρξης 9.00 μ.μ.