Μουσικη

Καλοκαίρι με τη Μόνικα

Μιλάει στην A.V. λίγο πριν τη συναυλία της στο Ηρώδειο

Γιώργος Δημητρακόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 489
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Άλλαξε πολλά πράγματα στα μουσικά μας πράγματα η Μόνικα. Σηματοδότησε με τη δυναμική που ανέπτυξε μια μεγάλη στροφή από την ποπ λαμέ φτήνια σε ένα εκλεπτυσμένο νεο-φολκ ήχο που συνομιλούσε με το εδώ και τώρα της παγκόσμιας μουσικής. Δείχνοντας το δρόμο σε εκατοντάδες νέα ονόματα που ακολούθησαν και ακολουθούν. Χωρίς επιτήδευση, χωρίς adobe, χωρίς λούστρο. Ο ήχος της δεν σταματά να εξελίσσεται και το νέο μουσικό της κεφάλαιο «Secret In The Dark» ηχογραφήθηκε αναλογικά στη Νέα Υόρκη στα Dunham Studios με παραγωγό τον Homer Steinweiss, και τη συμβολή μουσικών από τους Dap Κings (που έχουν παίξει με Amy Winehouse και Sharon Jones) και τους Menahan Street Band (Charles Bradley). Το νέο υλικό μαζί με νέες εκδοχές των παλιότερων τραγουδιών της θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο Ηρώδειο στις 16 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου με τίτλο «Give Us Wings». Μαζί της στην επιβλητική σκηνή του Ηρωδείου οι Αμερικανοί μουσικοί που συμμετείχαν στην ηχογράφηση. Λίγο πριν ξανασυναντηθεί μαζί τους στη σκηνή μιλά για το νέο αυτό ταξίδι και την επιστροφή της στα μουσικά πράγματα της πόλης.

Σε τι έχει επηρεάσει η αμερικανική εμπειρία τη μουσική σου; Νομίζω πως σκέφτομαι, γράφω και χορεύω τραγουδώντας. Λες και οι ρυθμοί της funk, των blues και του R&B στροβιλίζουν μέσα μου σαν δροσερό αεράκι. Δεν γνωρίζω πόσο θα διαρκέσει η τρέλα αυτή, αλλά νιώθω πανευτυχής που είχα την τύχη, από τον Σεπτέμβρη μέχρι σήμερα, να βιώσω ένα τόσο μεγάλο «ταξίδι», γεμάτο από εικόνες, χρώματα, μυρωδιές, χαμόγελα, κούραση, μουσικές, χορούς, αμέτρητους νέους φίλους, δρόμους και συναυλίες.

Tι έμαθες δίπλα σε μουσικούς τέτοιου μεγέθους; Ή ακόμη και σε επίπεδο παραγωγής στα Dunham Studios; Άλλαξε η διαδικασία της δημιουργίας και κυρίως της ηχογράφησης. Έγινε ταχύτερη και ταυτόχρονα απολαυστικά χαλαρή. Έμαθα να είμαι έτοιμη να ηχογραφώ τη διάθεση, τα συναισθήματα, την ενέργεια της στιγμής και να μη προσκολλώ σε τελειομανείς προετοιμασίες. Τεχνικά και δημιουργικά. Ο Χόμερ κάθε μέρα διάβαζε τη ψυχολογία μου και όταν με έβλεπε ενθουσιασμένη με κάτι, το ηχογραφούσε επιτόπου, έστω κι αν ήταν με το πιο παλιό μικρόφωνο που τύχαινε να είναι τοποθετημένο στη μέση του διαδρόμου. Κάπως έτσι ηχογραφήθηκε όλος ο δίσκος. Έμαθα να μη βιάζομαι, να φεύγω από το στούντιο για να πάρω καθαρό αέρα όταν πιεζόμουν ή να τρέχω πίσω στο πιάνο 4 η ώρα το πρωί για να ηχογραφήσουμε μια μελωδία που σιγοτραγουδούσαμε αράζοντας στον καναπέ. Κι αν το take μετέδιδε τα συναισθήματα του τραγουδιού, της νύχτας, της παρέας, προχωρούσαμε. Κι ας είχε λάθη. Στα Dunham επίσης είχα την ευκαιρία να ηχογραφήσω σε αναλογική κονσόλα. Ήταν αξιοθαύμαστο να βλέπω αυτούς τους μουσικούς να ακούνε τα demos προσεχτικά μια φορά στο σαλόνι, να μπαίνουμε στο recording room και να ηχογραφούμε το κομμάτια όλοι μαζί λαιβ σε δύο ή τρία takes γιατί διαφορετικά δεν έφτανε η ταινία! Κάποια τραγούδια ηχογραφήθηκαν σε μόνο ένα take. Είναι πραγματικά εκπληκτικό το πόσο επαγγελματίες και έξυπνοι είναι αυτοί οι τύποι. Ίσως ήταν λίγο τρομαχτική εμπειρία για μένα τις πρώτες μέρες, αλλά σύντομα άρπαξα την πρόκληση και ακολούθησα δειλά-δειλά στον τρελό ταχύ ρυθμό τους.

Τι αλλάζει ένας χώρος σαν τον Hρώδειο στην παραγωγή της συναυλίας σου; Το Ηρώδειο είναι ένας χώρος με σπουδαία ιστορία, μεγάλη πνευματική αξία, ομορφιά και αδιαμφισβήτητα ανεκτίμητη συναισθηματική σημασία για τον καθένα ξεχωριστά. Όλα αυτά, αν μη τι άλλο, απαιτούν τον απόλυτο σεβασμό τόσο σε άποψη παραγωγής όσο και μουσικής. Για αυτό, όταν η συναυλία του Ηρωδείου άρχισε να γίνεται πραγματικότητα, πήρα την απόφαση να επιχειρήσω να παρουσιάσω τη μουσική μου με τέτοιο τρόπο ώστε τουλάχιστον να σέβεται τη μοναδικότητα, το μέγεθος και την πρόκληση που εμπνέει το μαγευτικό αυτό θέατρο. Δεν ξέρω εάν θα πετύχει το επίχειρημά μου, αλλά τουλάχιστον θα προσπαθήσω κατά έναν τρόπο να ανταποδώσω τις τόσες και τόσες στιγμές χαράς και συγκίνησης που μου έχει χαρίσει. Γι’ αυτό δηλώνω πως για μένα εκείνη η βραδιά θέλω να είναι μια γιορτή. Στην οποία κάλεσα και τους αγαπημένους μου Αμερικάνους φίλους από τόσο μακριά. Γιατί είμαι σίγουρη πως και αυτοί θα εκτιμήσουν τη μοναδικότητα και την ομορφιά του Ηρωδείου. Το περιμένουμε όλοι πώς και πώς.

Τι σημαίνει να κάνεις μουσική για το θέατρο; Bρήκες προσωπικά στοιχεία που σε συγκίνησαν στη δουλειά σου για την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή στο Moυσείο Μπενάκη; Το θέατρο είναι μια ζωντανή μηχανή που κινείται ακατάπαυστα. Για μένα αυτή η μηχανή, αυτό το όχημα συναισθηματικών δυναμικών και έκφρασης, είναι μια πολύ συναρπαστική πρόκληση χάρη στην οποία θέλω να συνεχίσω να ντύνω με μουσικές ό,τι προκύψει μπροστά μου. Η θεατρική μουσική αποστολή φαντάζει στο μυαλό μου σαν μια αποστολή στην οποία μπορώ να κάνω ό,τι τρελό θέλω. Και, κυρίως, η απόλαυση της ορχηστρικής γραφής. Όπου με τις μελωδίες και όχι με λόγια, καλούμαι να αποτυπώσω αισθήματα, αγωνία και φόβο, έκσταση, χαρά ή απογοήτευση. Ω, ναι. Μ’ αρέσει πολύ να γράφω για το θέατρο. Γι’ αυτό και η παράσταση της «Αντιγόνης» ήταν μία από τις ωραιότερες εμπειρίες της ζωής μου. Όχι μόνο λόγω της καλλιτεχνικής ευχαρίστησης που ένιωθα πέρυσι κάθε βράδυ στο Μουσείο Μπενάκη, χάρη στο γεμάτο νοήματα, βαθιά συγκινητικό κείμενο του Σοφοκλή, αλλά και γιατί είχα την ευκαιρία να γίνω μέλος μια πολύ ξεχωριστής παρέας. Γεμάτη από ταλαντούχους καλλιτέχνες και λαμπερούς ανθρώπους που καταθέτουν τον καλύτερό τους εαυτό, γιατί απλώς αγαπούν θέατρο με την καρδιά τους.

Η Νατάσα, η σκηνοθέτρια της παράστασης, μας ενέπνευσε εξαρχής για ένα έργο στο οποίο ο καθένας είχε τη δύναμη της ελευθερίας, του να είναι απόλυτα ο εαυτός του, μιας και στο τέλος όλοι γνωρίζαμε πως αυτό θα οδηγούσε σε μία «αυθεντική» Αντιγόνη. Έτσι κι έγινε. Εγώ φαντάστηκα την «Αντιγόνη» σαν κινηματογραφική ταινία παίρνοντας ως αναφορά τις μουσικές του Danny Elfman, ο Σούμκα ως παραγωγός απογείωσε τον ενθουσιασμό μου, και κάπως έτσι σαν παραμύθι επιχείρησα να εκτονώσω τη δική μου ισορροπία ανάμεσα στο κείμενο του Σοφοκλή και στην αξία της ανθρώπινης ύπαρξης, της ζωής και του έρωτα μιας σημερινής πραγματικότητας. Πρόσφατα, ήταν διπλά συγκινητική η παράσταση της «Αντιγόνης» στο Παρίσι. Ταξιδέψαμε όλοι μαζί και αποδείχτηκε πως ακόμη και ένα χρόνο μετά, αυτή η παρέα παραμένει μια πολύ αγαπημένη οικογένεια που εμπνέεται από τη δύναμη και τις αλήθειες μιας παράστασης που δεν θα ξεχάσω ποτέ.

Θα ήθελες να έχεις γράψει ένα sountrack για τον κινηματογράφο; Σε ενδιαφέρει η μουσική για άλλες μορφές τέχνης; Ναι, θα ήθελα πολύ να γράψω μουσική για ταινίες. Όπως και στο θέατρο, η πρόκληση του να καλούμαι να ντύσω με μουσική μια εικόνα σε κίνηση, φαντάζει πολύ ξεχωριστή. Απολαμβάνω όσο τίποτε άλλο να γράφω τραγούδια για τους δίσκους μου, αλλά στο θέατρο και τον κινηματογράφο νιώθω επίσης πως ικανοποιώ μια παράπλευρη δημιουργική έκφραση, σε διαφορετικό τόπο και χρόνο, μέσα από διάφορα είδη της μουσικής, χωρίς συγκεκριμένες ραδιοφωνικές ή συναυλιακές φόρμες. Είναι κάτι που με γεμίζει πολύ ευχάριστα. Γι’ αυτό ήδη έχω γράψει πολλά «κινηματογραφικά» μουσικά demos που περιμένουν να βρουν καταφύγιο. Θα έρθει η κατάλληλη στιγμή, ελπίζω.

Mε τι μουσική χορεύεις; Τα δύο τελευταία χρόνια χορεύω με soul R&B του Curtis Mayfield, Bobby Wommck ή Chic, Parliament και Stevie Wonder. Στα πάρτι επίσης σίγουρα θα βάλω το χεράκι μου για να παιχτεί ένα κομμάτι Macklemore ή Beastie Boys.

Έχουν αλλάξει τα στέκια σου στην πόλη; Αλλάζουν ίσως τα πολύ βασικά στέκια, αλλά σε γενικές γραμμές κινούμαι στο κέντρο, επομένως γύρω-γύρω στα ίδια μέρη καταλήγω. Κάποτε πήγαινα κάθε μέρα στο Pop. Όταν έκλεισε το Pop πήγαινα σχεδόν κάθε μέρα 6dogs. Μετά μεσολάβησε μια περίοδος που δεν έβγαινα και τώρα ακολουθώ τον κολλητό μου DJ από Cantina Social μέχρι Γλυφάδα. Αν υπάρχει ένα αγαπημένο μου μέρος πάντως αυτή τη στιγμή στην πόλη είναι το Τσιν-τσιν. Σταθερή αξία, κάτι σαν δεύτερό μου σπίτι είναι το Γιασεμί στη Πλάκα.

To look σου σχετίζεται με μια casual διάθεση που δεν σε διαφοροποιεί από τη Μόνικα που ξέρουμε. Είναι κάτι που σoυ βγαίνει φυσικά; Μουσική, συναυλίες και ό,τι άλλο προκύπτει, το κάνω επειδή είναι κομμάτι της καθημερινής ζωής μου, του χαρακτήρα μου. Επομένως, εάν θέλω να συνεχίσω να απολαμβάνω τους καρπούς μιας τέτοιας εμπειρίας, προτιμώ να τη βιώνω όπως ξεκίνησε, από κέφι και όχι από στημένα ωραιοποιημένα προσωπεία.

Yπάρχει κάτι που σε συγκίνησε στην Αμερική. Ανακάλυψες κάτι που άγγιξε την ευαισθησία σου εκεί; Η Αμερική είναι ένας απέραντος, μαγικός τόπος. Φυσικά έχω ταξιδέψει σε πολύ μικρό της κομμάτι, αλλά έστω και αυτά τα λίγα μέρη που είχα την τύχη να επισκεφτώ, μου έδειχναν πόσο άλλη ενέργεια, άλλα μεγέθη, πόσο διαφορετική ζωή είχε ο κάθε τόπος ξεχωριστά. Μπορεί να ανήκουν στην ίδια χώρα, αλλά το Τέξας ή η Καλιφόρνια με τη Νέα Υόρκη είναι διαφορετικοί κόσμοι. Που όμως είναι γεμάτοι από τους ανοιχτόκαρδους, αφελείς καμιά φορά, τρελο-Αμερικάνους. Δεν ξέρω πώς να το προσδιορίσω, αλλά η Αμερική εμπνέει πράγματι μια ελευθερία. Η οποία μπορεί να σε καταπνίξει συναισθηματικά και επαγγελματικά, αλλά την αμέσως επόμενη στιγμή μπορεί και να σε απογειώσει. Σαν να υπάρχει μια φωνούλα μέσα της που να φωνάζει σε όλους να συνεχίζουν να ελπίζουν, ώστε να μη χαθούν στην τρομαχτική απεραντοσύνη της. Μια βαθιά στιγμή συγκίνησης ήταν όταν αντίκρισα, όταν μύρισα και όταν άκουσα από κοντά τον Ειρηνικό Ωκεανό. Όταν βρίσκομαι στην παρέα του Χόμερ και των φίλων του, κάνω ποδήλατο στους δρόμους της τρελής Νέας Υόρκης ή οδηγώ στο εξωπραγματικό Ντάλας, νιώθω τον ήχο της funk και του r&b να με δροσίζουν σαν αεράκι, σκέφτομαι και χορεύω τραγουδώντας.

Tι/ποιος μπορεί να μας δώσει σήμερα wings; Μπορεί να παίξει ένα τέτοιο ρόλο η μουσική και η τέχνη γενικότερα; Πόσα και πόσα νοητά ταξίδια κάνουμε καθημερινά; Πιστεύω πως ακόμη και η εκτόνωση της φαντασίας μας αποτελεί κομμάτι ευτυχίας. Η τέχνη, με τον ίδιο τρόπο που εμπνέει την φαντασία, την επικοινωνία της ανθρώπινης λογικής με τα βαθύτερο συναισθηματισμό, έτσι καλλιεργεί και τα φτερά μέσα μας ώστε να πετάξουμε, ο καθένας προς το δικό του παράδεισο. Η μουσική συγκεκριμένα, που δίνει τη δυνατότητα να κλείσεις τα μάτια και να αφεθείς στους ρυθμούς και τις μελωδίες της, πλάθοντας στο μυαλό σου ιδανικούς τόπους και χρόνους, σε ταξιδεύει ακόμη πιο ψηλά. Σημασία έχει να κινούμαστε, να τριγυρνάμε, να μην επαναπαυόμαστε, ώστε να είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε τα φτερά για τα οποία έχουμε αγωνιστεί και πονέσει. Γιατί η ευγνωμοσύνη κατά τη γνώμη μου είναι το πιο ισχυρό όπλο για μια διαρκή εξέλιξη, την ανακάλυψη ευτυχίας σε καθετί γύρω μας.

Info: Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, Πεζόδρομος Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Μακρυγιάννη. Έναρξη 21.00. Είσοδος €40, 35, 30, 25, 15 (φοιτ.). Άνω διάζωμα: € 15, 10 φοιτ., 5 ανέργων, 10 ΑμεΑ. Προπώληση: Πανεπιστημίου 39, Παπασωτηρίου, Ιανός, Public, ταμεία Ηρωδείου, greekfestival.gr, 210.3272000. Στις 16/7.

Φωτό: Τάσος Βρεττός