Μουσικη

Ο Jay-Jay Johanson παρουσιάζει track by track τον νέο του δίσκο

Ο Σουηδός ρομαντικός trip hop καλλιτέχνης και το «Rorschach Test»

Γιάννης Νένες
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Jay-Jay Johanson κυκλοφόρησε το νέο του άλμπουμ «Rorschach Test» και παρουσιάζει στην ATHENS VOICE την ιστορία πίσω από κάθε τραγούδι.

Ο Jay-Jay Johanson είναι ο αγαπημένος μας Σουηδός που πάντα οι δίσκοι του μας ταξιδεύουν σε ένα μελαγχολικό trip hop περιβάλλον αλλά με στροφές θετικής διάθεσης και έναν ρομαντισμό που θυμίζει τους crooner τραγουδιστές της δεκαετίας του 1930. Όλα του τα τραγούδια, πάντα, είναι σαν μικρά σάουντρακ και σε παρασύρουν στην ιστορία του το καθένα ενώ, μακροπρόθεσμα, αν παρατηρήσει κανείς, βλέπει πόσο επιδραστικός έχει υπάρξει ο Jay-Jay στους νεώτερους καλλιτέχνες, από τα 90s μέχρι σήμερα.

Το ίδιο συμβαίνει και με το «Rorschach Test» που κυκλοφόρησε στις 19 Μαρτίου, το 13ο του άλμπουμ. Τα δύο πρώτα singles είναι το «Romeo» και το «Why wait until tomorrow».

Rorschach test © Jay-Jay Johanson

Τι είναι το Rorschach test;
Η ονομασία του άλμπουμ αναφέρεται σε ένα ένα ψυχολογικό τεστ στο οποίο καταγράφονται οι αντιλήψεις ενός ατόμου για τους λεκέδες από μελάνι και στη συνέχεια αναλύονται χρησιμοποιώντας ψυχολογική ερμηνεία, σύνθετους αλγόριθμους ή και τα δύο. Μερικοί ψυχολόγοι χρησιμοποιούν αυτό το τεστ για να εξετάσουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τη συναισθηματική λειτουργία ενός ατόμου.

Το τεστ έχει χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση της υποκείμενης διαταραχής της σκέψης, ειδικά σε περιπτώσεις όπου οι ασθενείς διστάζουν να περιγράψουν ανοιχτά τις διαδικασίες σκέψης τους. Το τεστ πήρε το όνομά του από τον δημιουργό του, τον Ελβετό ψυχολόγο Hermann Rorschach.

© Jay-Jay Johanson, Rorschach

Επικοινωνήσαμε με τον Jay-Jay Johanson και τού ζητήσαμε να μας περιγράψει, track by track, τα τραγούδια του νέου του άλμπουμ:

1. ROMEO – Το πρώτο τραγούδι που έγραψα για το νέο άλμπουμ. Είναι ένα τραγούδι που δημιουργήθηκε την ώρα που ήμουν έξω και περπατούσα, τραγουδώντας δυνατά, μόνος μου. Πρόκειται για μία σχέση που αρχίζει να διαλύεται και ζητάω από τον Ρομέο να με συμβουλεύσει τι να κάνω για να λειτουργήσει ξανά η σχέση. Έκανα ένα μικρό ρυθμικό programming, περισσότερο σαν ένδειξη για το τέμπο – και μετά το δούλεψα στο στούντιο. Οπότε, ναι, ξεκίνησε μόνο με φωνητικά και ντραμς. Ο Magnus (Frykberg) πρόσθεσε το μπάσο και τα κίμπορντς, και κρατήσαμε το drum beat ακριβώς όπως το είχα κάνει.

2. WHY WAIT UNTIL TOMORROW – Και αυτό το τραγούδι ξεκίνησε σαν a capella, μόνο με μία μελωδία για βάση και μία ιδέα για έναν στίχο. Ήθελα να το κάνω ένα τραγούδι που να θέλω να το τραγουδήσω, τόσο απλά. Στήσαμε το drum beat και τα κρουστά – και το τραγούδι θα μπορούσε να είχε τελειώσει εκεί – αλλά ο Magnus κι εγώ δεν μπορούσαμε να σταματήσουμε να προσθέτουμε μία μπασογραμμή, και πιάνο, και keyboards κι εκείνα τα βαθιά, πλούσια έγχορδα.

3. VERTIGO - Από παλιά φλέρταρα την ιδέα με Latin ρυθμούς και Bossa Nova, αλλά ήθελα πολύ να το ξανακάνω και σε αυτό το τραγούδι, καθώς ήμουν πολύ επηρεασμένος από τα soundtracks των 70s. Και όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν, το φάντασμα του Hitchcock έχει επίδραση επάνω μου.

4. AMEN – Αυτό ξεκίνησε σαν μία πρακτική εξάσκηση στο πιάνο την οποία παίζω εδώ και ένα-δυο χρόνια. Στην πραγματικότητα είναι ένας αυτοσχεδιασμός επάνω στα ακόρντα του God Save the Queen, του εθνικού ύμνου της Μεγάλης Βρετανίας. Το πείραξα λίγο και του άλλαξα εντελώς τη δομή. Και μία μέρα απλώς σκέφτηκα, και γιατί να μην του προσθέσω λίγη μελωδία με φωνητικά; Κι έτσι άρχισα να το σιγοτραγουδάω και πολύ γρήγορα είχα βρει τη μελωδία ενώ η ιδέα των στίχων ήρθε πολύ γρήγορα. Το τραγούδι αυτό πρέπει να γράφτηκε και να ηχογραφήθηκε μέσα σε 20 λεπτά.

5. I DON’T LIKE YOU – Είχα κάνει ένα ντουέτο με την Sadie (Percell) πριν από 20 χρόνια, στο Alone Again για το άλμπουμ μου Poison, και τελικά έγραψα ένα κομμάτι για το οποίο τόλμησα να της ζητήσω να έρθει ξανά στο στούντιο.

6. STALKER – Απόμακρες φωνές σαν φαντάσματα και ήχοι των keyboards που στροβιλίζονται, με ηλεκτρικές κιθάρες που θυμίζουν film noir. Ήταν απόλαυση για μένα να συνθέσω και να ενορχηστρώσω αυτό το τραγούδι.

7. WHEN LIFE HAS LOST IT’S MEANING – Α μάλιστα, θα σου πω μία ιστορία. Όταν ήμουν έντεκα χρονών, ίσως και δώδεκα, έκλεψα ένα βιβλίο από μία βιβλιοθήκη μίας μικρής πόλης από την οποία κατάγομαι. Επειδή δεν άντεχα να το δανειστώ. Ήταν το βιβλίο «Ο Άγριος Θεός, Μία Μελέτη επάνω στην Αυτοκτονία» του Alfred Alvarez. Το Βιβλίο έχει να κάνει με τον θάνατο της ποιήτριας Sylvia Plath και το ταμπού που περιβάλλει το θέμα της αυτοκτονίας. Το βιβλίο αυτό το διάβασα και το ξαναδιάβασα, είχε τεράστια επιρροή επάνω μου όταν ήμουν μικρός. Ο Σουηδικός τίτλος του βιβλίου είναι «När Livet Mist Sin Meaning» και αυτός είναι ο τίτλος, μεταφρασμένος στα Αγγλικά, αυτού του τραγουδιού. Το τραγούδι μιλάει για τα όμορφα πράγματα που με κάνουν να συνεχίζω όταν η ζωή γίνεται σκληρή. Κάτι σαν τραγούδι της Julie Andrews στην Μελωδία της Ευτυχίας – σαν το «My Favourite Things» – ξέρεις, αυτό που όταν νοιώθει λυπημένη, σκέφτεται Σταγόνες της Βροχής επάνω σε Ροδοπέταλα και Μουστάκια από Γατάκια, και μετά δεν νοιώθει τόσο άσχημα.

8. ANDY WARHOL’S BLOOD FOR DRACULA – Ένα κομμάτι πιάνου που αγαπώ και παίζω συχνά, το θέμα από ένα από τα θαυμάσια φιλμ του Andy Warhol με τον Udo Kier ως Δράκουλα. Αποφάσισα να ηχογραφήσω μία μικρή εισαγωγή με vocoder σαν μία σύντομη παρουσίαση αυτού του όμορφου κομματιού του Claudio Gizzi. Και αυτό το βαμπιρικό θέμα υπάρχει σε αρκετά τραγούδια αυτού του άλμπουμ, το να μένεις ξάγρυπνος τη νύχτα, να κοιμάσαι όλη τη μέρα, το να σε αγκαλιάζει το σκοτάδι. Ακόμα και η φωτογραφία στο εξώφυλλο του άλμπουμ με δείχνει να κοιμάμαι μέσα στο φως της μέρας. Για την ακρίβεια, η φωτογραφία είναι ένα καρέ από μία ταινία που έκανα. Κόλλησα την κάμερα στο ταβάνι του υπνοδωματίου μου, ακριβώς πάνω από το κρεβάτι.

9. HOW CAN I GO ON – Ακριβώς όπως και το Romeo, κι αυτό το τραγούδι ξεκίνησε με ένα φωνητικό και ένα drum beat, και μετά ο Erik (Jansson) πρόσθεσε το Fender Rhodes, ο βετεράνος της jazz Joakim Milder πρόσθεσε το σαξόφωνο και ο Magnus έπαιξε μπάσο.

10. CHEETAH – Αυτό είναι το τελευταίο τραγούδι που έγραψα για το άλμπουμ – και, ναι, τώρα το διαπιστώνω ότι η σειρά των τραγουδιών στον δίσκο και σχεδόν η σειρά με την οποία τα έγραψα! Και αυτό είναι ένα θέμα στο πιάνο που το παίζω συχνά, ένα ανεβαστικό jazz vibe. Ίσως είναι εκείνος ο άτακτος άλλος αδερφός από το «Heard Somebody Whistle» (σ.σ. Αναφέρεται το single με το jazz ύφος και το χαρακτηριστικό σφύριγμα, από το άλμπουμ Kings Cross, του 2019).

Jay-Jay Johanson, "Rorschacht test"