Ο πιανίστας Σταύρος Λάντσιας αφηγείται τη ζωή του

Μέσα σε ένα επιμελημένο χάος από καλώδια, κονσόλες και όργανα, τα χαρακτηριστικά μακριά μαύρα μαλλιά έψαχναν χώρο μέσα στην οθόνη. Ότι δεν πρέπει να συμπαθεί πολύ την τεχνολογία είναι μέσα στα πρώτα πράγματα που σκέφτηκα συναντώντας διαδικτυακά τον Σταύρο Λάντσια. Το αμέσως επόμενο ήταν πόσο θέλω να παρακολουθήσω τη συναυλία του στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ χάρη στην οποία μιλούσαμε εκείνο το απόγευμα, λίγο πριν τις 17.00. 

Μια ζωντανή συναυλία, χωρίς κοινό, στο ΚΠΙΣΝ
Ο Σταύρος Λάντσιας έκοψε το νήμα της σειράς ζωντανών διαδικτυακών συναυλιών στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ. «Στην αρχή σκεφτόμουν ότι θα είναι σαν να παίζω σπίτι μου, αλλά όχι τελικά. Κατά κάποιον τρόπο το κοινό ήταν εκεί, ακόμη και αν δεν το έβλεπα». Μέσα στα πρωτόγνωρα για τον ίδιο αλλά και όσους τον παρακολούθησαν από το σπίτι τους ήταν και το γεγονός ότι ο ίδιος σόλο πιάνο έχει παίξει σε πολύ λίγες συναυλίες. «Είναι για μένα κάτι που φοβάμαι λίγο παρότι ξέρω ότι θα το ευχαριστηθώ όταν συμβεί». Του αρέσει η διάδραση με άλλους μουσικούς. Τόσο πάνω στη σκηνή όσο και εκτός αυτής. «Αυτή η επαφή είναι που μου έλειψε περισσότερο στον εγκλεισμό. Μου λείπει η κοινότητά μου, η μουσική, οι φίλοι μου. Το να είσαι μόνος σου, χωρίς σκοπό, ήταν εκείνο που δεν άντεχα. Όταν μου πρότειναν να βρεθώ στις διαδικτυακές ζωντανές συναυλίες στο ΚΠΙΣΝ βρήκα έναν στόχο και αυτό μου έδωσε χαρά».

Ο εγκλεισμός
«Δεν το λέω συνωμοσιολογικά, αλλά έχω την εντύπωση ότι πολύ γρήγορα παρασυρθήκαμε σε μια υπερβολική αντίδραση. Σίγουρα ήταν πιο εύκολο να πούμε “σταματάω τα πάντα”, όμως θα μπορούσε όλο αυτό να ήταν πιο στοχευμένο και πιο βιώσιμο. Θα ήθελα να υπάρξει και μια διαλεκτική πάνω στο πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο, πώς ζούμε, πώς συμπεριφερόμαστε στα ζώα. Είμαστε σε αρμονία με τη φύση ή η φύση μας εκδικείται με όποιο μέσο έχει;» Θα αφήσει λίγο το μυαλό του να ακολουθήσει μια άηχη μελωδία και θα συνεχίσει: «Δεν είδα ποτέ μια εξίσου δυναμική καμπάνια όπως αυτή του “Μένουμε Σπίτι” για τους υπέρβαρους, τους καπνιστές, την κακή διατροφή». 

Συνθέσεις καραντίνας και μη
«Όταν έχω κάτι να γράψω ως παραγγελία, για μια θεατρική παράσταση για παράδειγμα, η πρώτη μου αντίδραση είναι ότι αποκλείεται να προλάβω να τη φέρω σε πέρας». Ύστερα με το που κάθεται στο πιάνο του έρχονται αμέσως οι ιδέες. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού δεν έγραψε κάτι. Δεν λειτουργεί έτσι όπως θα μου εξηγήσει. 

«Αν είσαι μόνος σου πολλές ώρες, είσαι και ο μόνος κριτής του εαυτούς σου. Εμείς οι συνθέτες επειδή είμαστε και λίγο τελειομανείς δεν ολοκληρώνουμε εύκολα κάποιο έργο». 

Support Art Workers
«Δεν θέλω να είμαι εγωιστής, τόσοι κλάδοι έχουν πληγεί. Έχω μια αισιοδοξία ότι όταν ξαναεπιστρέψουμε στη σκηνή το κοινό θα μας υποδεχτεί με μια διαφορετική δίψα, πιο δυνατή. Ο καλλιτέχνης που παίζει σε άδεια καθίσματα και με κόσμο που θα τον παρακολουθεί και θα φοβάται, δεν ξέρω αν μπορεί να λειτουργήσει ούτως ή άλλως». 

Αυτό που του έλειψε περισσότερο: Το τένις. «Σαν εμένα είναι χιλιάδες κόσμου που έχουν ένα χόμπι. Το να βγαίνω απλά να τρέχω μόνος μου και να φοβάμαι μην ακουμπήσω τον περαστικό στο δρόμο δεν μπορεί να δώσει την εκτόνωση και τη χαρά ενός αθλήματος».

Ο Σταύρος και η μουσική
«Έφτιαχνα μπάντες, έμπαινα σε όλες τις χορωδίες, στα διαλείμματα πήγαινα και έπαιζα πιάνο στην αίθουσα μουσικής του σχολείου». Έξι χρονών απέκτησε το πρώτο του όργανο. Ήταν ένα τουμπερλέκι από τον Λίβανο το οποίο έπαιζε με μανία. «Γύρω από αυτό είχα φτιάξει ένα σετ τύμπανα με κουτιά από μπισκότα». Από τότε που θυμάται τον εαυτό του ήταν όλη μέρα στο σπίτι και έπαιζε μουσική μαζί με τα βινύλια του πατέρα του. Θυμούμενος εκείνες τις ημέρες γελά: «δεν γνώριζα πολλούς άλλους σαν και εμένα και πίστευα ότι ήμουν περίεργος». 

Δεν ξέρει πότε έκανε την πρώτη του σύνθεση. Καθόταν στο πιάνο και έπαιζε με τις ώρες ένα κομμάτι, δικό του. «Ένιωθα ότι ήταν εύκολο, εφικτό. Καταλάβαινα την τάση μου όποτε καθόμουν μπροστά από ένα όργανο να θέλω να αυτοσχεδιάσω αλλά όχι δεξιοτεχνικά. Απλά μου άρεσε να ακούω τις νότες στη σειρά δίχως να ξέρω ότι αυτό λέγεται σύνθεση». Για να μου το εξηγήσει μεταφέρει την καρέκλα του προς το πιάνο που βρίσκεται ακριβώς πίσω του και αυτοσχεδιάζει μια μελωδία. Άγνωστη αλλά όμορφη.

«Όταν ήμουν μικρός περισσότερο έπαιζα αυτά τα δικά μου παρά μελετούσα. Η δασκάλα μου που έμενε απέναντι από το σπίτι με άκουγε που έπαιζα συνέχεια και έτσι ακόμα και αν πήγαινα αδιάβαστος δεν με μάλωνε». Στις σχολικές γιορτές του άρεσε την ώρα που οι συμμαθητές του έλεγαν ποιήματα, να τους συνοδεύει με το πιάνο. «Δεν είχα κάτι προετοιμασμένο, απλά μου έβγαινε από αυτό που άκουγα να λένε. Αυτές τις συνθέσεις δεν τις θυμόμουν μετά».   

Οι γονείς του δεν ήταν καλλιτέχνες, παρόλα αυτά δεν στάθηκαν εμπόδιο ούτε στον ίδιο ούτε στην αδερφή του που έγινε ζωγράφος. «Το μόνο που ήθελαν ήταν να το έχουμε σπουδάσει. “Να πάρουμε το χαρτί”. Αυτό δημιούργησε μια καλή πίεση σε μένα για να το πάρω καλά και σοβαρά αυτό που μου συνέβαινε. Όταν έχεις ένα ταλέντο είναι πολύ εύκολο να αφεθείς μόνο σε αυτό. Εγώ όμως χάρη στους γονείς μου θέλησα να μπω στους επαγγελματίες μουσικούς και όχι στους ερασιτέχνες». Όταν πήγε να σπουδάσει ήταν για εκείνον ένα σοκ. «Βρέθηκα μεταξύ πολύ σημαντικών και ταλαντούχων μουσικών που έμοιαζαν με εμένα. Δεν ήμουν πια περίεργος». 

Ο πιανίστας που παίζει ντραμς
«Είμαι ερωτευμένος με το πιάνο. Έχω μια σωματική επαφή μαζί του» θα πει αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας. «Νομίζω όμως ότι το πιάνο, όπως και όλα τα όργανα, δεν είναι παρά τα μέσα ώστε οι άνθρωποι να εκφράσουμε κάτι που έχουμε μέσα μας». Θα μιλήσει για τα ντραμς που παίζει από μικρός αλλά «ερασιτεχνικά». «Βλέπω ποια πλευρά του εαυτού μου έχει εκφραστεί εκεί. Η πιο πρωτόγονη ίσως». 

Οι νότες των άλλων: Η μουσική που ακούει
«Σίγουρα όσο μεγαλώνω ακούω λιγότερη μουσική. Νομίζω ότι ο σκληρός δίσκος έχει αρκετή μουσική αποθηκευμένη τώρα πια» γελάει και μου εξηγεί πόσο του αρέσει να ακολουθεί εκείνη την προ διαδικτύου συνήθεια που κάποιος σου έδινε έναν δίσκο ή μια κασέτα για να μάθεις έναν μουσικό. «Και αυτό το ρούφαγες. Μου αρέσει να το κάνω ακόμα αυτό».

Ο νέος μουσικός που τον κέρδισε: Ο Καναδός Chilly Gonzales του οποίου το όνομα για να θυμηθεί χρησιμοποίησε τη βοήθεια του υπολογιστή που βρισκόταν ακριβώς μπροστά του. «Αυτός είναι μια τελείως διαφορετική προσωπικότητα από εμένα προκαλεί άλλους πιανίστες, βγαίνει με παντόφλες. Τι τύπος είναι αυτός;» λέει γελώντας και μετά σκέφτεται δυνατά: «Κάτι έχει πάντως η μουσική του πέρα από την περσόνα που έχει χτίσει». 

Τα απωθημένα που δεν έχει
«Καμιά φορά λες “θέλω να παίξω στο Ηρώδειο” και παίζεις και μετά λες “εντάξει, αυτό ήταν;”. Αν υπάρχει μια δίψα, δεν ξεδιψάς ποτέ. Ήθελα από μικρός να κάνω μουσική για κινηματογράφο, κάτι το οποίο δεν έχω κάνει ακόμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν προετοιμάζομαι γι’ αυτό ούτως ώστε όταν έρθει, να με βρει έτοιμο».

Οι σειρές που δεν βλέπει
Στην ερώτηση με τον ελεύθερο χρόνο και τις σειρές που ίσως τον γεμίζει, σαν να βαριανασαίνει: «Είμαι εναντίον της λογικής Netflix. Θεωρώ ότι μπορείς πολύ εύκολα με τις σειρές να χάσεις χρόνο». Προτιμά τις ταινίες, «θεωρώ ότι οι σειρές είναι μια καλή ιδέα που τις περισσότερες φορές τις τραβάνε από τα μαλλιά». Σε εκείνο το σημείο θα θυμηθεί το «Lost» και θα ταυτιστεί με όλους εμάς τους φαν που σε εκείνο το τελευταίο επεισόδιο όλοι με ένα στόμα μια φωνή είπαμε: «“Δεν το πιστεύω”. Είχα κολλήσει με το Lost και όταν έφτασε το τέλος απλά κατάλαβα πόσο χρόνο έχασα». 

Φωτεινή εξαίρεση του κανόνα του είναι οι σειρές με αυτοτελή επεισόδια όπως το «Black Mirror» αλλά και κάποια ντοκιμαντέρ. Κατά τα άλλα στον ελεύθερό του χρόνο προσπαθεί να κοιμάται περισσότερο και να διαβάζει.

Μια υπερδύναμη που θα ήθελε (όλοι μας να έχουμε): «Οι άνθρωποι δεν έχουμε καταλάβει πόσες υπερδυνάμεις έχουμε και δεν τις αξιοποιούμε. Θα ήθελα να μπορούσα αυτά τα οποία ήδη έχω, να τα μεγιστοποιήσω. Να βρω την πηγή που κρύβεται μέσα μου».

ΥΓ: Αυτό το κείμενο γράφτηκε συνοδεία της συναυλίας του Σταύρου Λάντσια στο ΚΠΙΣΝ.