Ένα καινούργιο μουσικό κομμάτι επάνω στο ποίημα «Φαντασία» του Γιάννη Σκαρίμπα
Ο «αδερφός» Lumiere, Θανάσης Χριστοδούλου, χωρίς το Brother πλέον (αν και –άχρηστη πληροφορία- παραμένει ο αδερφός της Μόνικα), ήρθε εδώ και λίγες μέρες, με ένα πανέμορφο κομμάτι, προάγγελο άλμπουμ, με τίτλο «Cosmopolitics» που ενθουσιάζει με την πλούσια μουσική του, την ενορχήστρωση (του Lumiere μαζί με τον Αλέξανδρο Λιβιτσάνο με το μαγικό του χέρι) που περιλαμβάνει από πιάνο μέχρι πνευστά και μαρίμπες. Και ένα απογειωτικό ατού: η μουσική πατάει επάνω σε μία θαυμάσια απαγγελία του ηθοποιού Πέτρου Φυσσούν, από το 1962, του ποιήματος «Φαντασία» του Γιάννη Σκαρίμπα.
Ακούστε το, ακολουθώντας τους στίχους:
«Φαντασία» (1936)
Nα 'ναι σα να μας σπρώχνει ένας αέρας μαζί
προς έναν δρόμο φειδωτό που σβει στα χάη,
και σένα του καπέλου σου πλατειά και φανταιζί
κάποια κορδέλα του, τρελά να χαιρετάει.
Kαι να 'ν' σαν κάτι να μου λες, κάτι ωραίο κοντά
γι' άστρα, τη ζώνη που πηδάν των νύχτιων φόντων,
κι αυτός ο άνεμος τρελά-τρελά να μας σκουντά
όλο προς τη γραμμή των οριζόντων.
Kι όλο να λες, να λες, στα θάμβη της νυκτός
για ένα —με γυάλινα πανιά— πλοίο που πάει
όλο βαθιά, όλο βαθιά, όσο που πέφτει εκτός:
όξ' απ' τον κύκλο των νερών — στα χάη.
Kι όλο να πνέει, να μας ωθεί αυτός ο αέρας μαζί
πέρ' από τόπους και καιρούς έως ότου —φως μου—
(καθώς τρελά θα χαιρετάει κείν' η κορδέλα η φανταιζί)
βγούμε απ' την τρικυμία αυτού του κόσμου…
[από τη συλλογή του Γιάννη Σκαρίμπα, Ουλαλούμ, εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα 1975, σ. 11]
Ο μεγάλος μας ποιητής με το πολύπτυχο έργο, ζώντας όλα του τα χρόνια στη Χαλκίδα, έδωσε στα ποιητικά του ταξίδια την υπέρβαση που μας γοητεύει.
Ο Γιάννης Σκαρίμπας γεννήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1893 και έφυγε από τη ζωή στις 21 Ιανουαρίου του 1984. Σε ένα ιδιόγραφο βιογραφικό του σημείωμα που έδωσε στο δημοσιογράφο Κώστα Ρεσβάνη, το 1975, για το περιοδικό «Ταχυδρόμος» συστήνεται ως εξής:
«Γεννήθηκα το 1893 στο χωριό Αγια-Θυμιά της Παρνασσίδος – πρώην Δήμου Μυωνίας. Το δημοτικό μου σκολειό το πέρασα στην Ιτέα των Σαλώνων. Το Σχολαρχείο στο Αίγιο και το Γυμνάσιο στην Πάτρα. Εδώ (στη Χαλκίδα) ελθόντας για στρατιώτης (κληρωτός) το 1914 παντρεύτηκα (... εξ’ έρωτος). Έκτοτε, σχεδόν δεν ‘‘το κούνησα’’ από την πόλη ετούτη = τη Χαλκίδα. Έκανα οικογένεια (παιδιά, νύφες κι εγγόνια) και μνέσκω ακόμα, γράφοντας Λογοτεχνία και Ιστορία. Αλλά και Ποίηση και Θέατρο.
Τώρα υπέρ τα 84 μου χρόνια γεγονώς, εφησυχάζω (σχεδόν μόνος) στο σπιτάκι μου, ζων ‘‘αεί -μη- διδασκόμενος’’, εν αναμονή του ‘‘εσχάτου-μου-μαθήματος’’, ευχαριστώντας εκείνο που ονομάζουμε Θεό, ‘‘για τα βουνά και για τα δάση που είδα...’’ (του Ζαχ. Παπαντωνίου).
Και για το ακριβές των παραπάνω αυτών μου ασημάντων, υπογράφομαι,
ο ταπεινότατος
Γιάννης Σκαρίμπας»
Ζητήσαμε από τον Θανάση Χριστοδούλου να μας μιλήσει για αυτό το κομμάτι που, μέσα στην καλοκαιρινή Αθήνα, μας ταξιδεύει σε ένα πολύ ιδιαίτερο ταξίδι.
Μία ωραία λέξη: Cosmopolitics. Μίλησέ μου γι’ αυτήν και πώς συνδέεται με τους στίχους του Γιάννη Σκαρίμπα;
Μου αρέσει πολύ η λέξη «κοσμοπολίτης» και με αυτή την μικρή παραλλαγή της, που περιλαμβάνει και την (πολλές φορές) παρεξηγημένη λέξη «πολιτική», γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Έτσι όπως το βλέπω εγώ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί απόλυτα σαν την λέξη που εκφράζει τον τρόπο που ζεις μέσα στην τεράστια κοινότητα του πλανήτη, και μου αρέσει το πως οι στίχοι του Γιάννη Σκαρίμπα δίνουν μια διάσταση εντελώς προσωπική και μοναδική μέσα σε αυτόν τον τρελό, πολύχρωμο κόσμο και την τρικυμία του.
Είσαι ένα δημιουργός «κινηματογραφικής» μουσικής που λειτουργεί χωρίς στίχους. Πώς έφτασες στον Σκαρίμπα και στο συγκεκριμένο ποίημα;
Ένιωσα ότι για το συγκεκριμένο κομμάτι ήθελα να υπάρχει ένα στοιχείο λόγου που ταυτόχρονα θα έκανε πιο έντονη την αίσθηση του ταξιδιού. Ήταν τόσο ιδανικό το ηχογράφημα αυτό που πραγματικά όταν το άκουσα μαζί με το κομμάτι, ένιωσα ότι το συμπλήρωνε με τον καλύτερο τρόπο.
Πέτρος Φυσσούν
Η ηχογράφηση με τον Πέτρο Φυσσούν πώς έφτασε στα χέρια σου;
Μέσω του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού (http://www.snhell.gr/) που περιλαμβάνει ένα πλούσιο αρχείο ηχογραφημένων αναγνώσεων ποιημάτων από γνωστούς ηθοποιούς.
Πρόκειται για ένα πραγματικά πλούσιο, ηχητικά και συναισθηματικά κομμάτι. Μίλησε μου λίγο για την ενορχήστρωση και τον ήχο που δίνεις.
Η ενορχήστρωση περιλαμβάνει όλα τα αγαπημένα μου όργανα τον τελευταίο καιρό, δηλαδή έγχορδα, πνευστά και κρουστά, που όλα δίνουν το στίγμα ενός πολυφωνικού μα και ταυτόχρονα αρμονικού κόσμου. Φυσικά πίσω από όλα αυτά υπάρχει το πιάνο που αποτελεί την βάση πάνω στην οποία γράφω την μουσική και το οποίο στο συγκεκριμένο κομμάτι έχει τον ρόλο της κινητήριας δύναμης που συμπαρασύρει τα πάντα.
Έπεται άλμπουμ απ’όσο ξέρω. Πότε βγαίνει; Θα είναι σε δική σου ανεξάρτητη κυκλοφορία;
Ναι, σωστά, το πλάνο είναι να κυκλοφορήσει ένα μίνι άλμπουμ (με 6 κομμάτια ) μέσα στο φθινόπωρο, θα είναι δική μου, ανεξάρτητη κυκλοφορία.
Τι άλλο θα περιέχει το άλμπουμ;
Κάποια αμιγώς ορχηστρικά κομμάτια, κάποια που ρέπουν προς την οργανική ποπ καθώς επίσης και ένα κλείσιμο με το πως θα μπορούσε να ακουστεί μια κλασσική άρια το 2019.
Μία ωραία ταινία που είδες πρόσφατα;
Μου άρεσε πολύ το Favourite του Λάνθιμου, απήλαυσα κάθε στοιχείο της, από την εκπληκτική ηθοποιία, την φωτογραφία μέχρι φυσικά την μουσική της.
11°
