Μουσικη

Τα καλύτερα του 2013: Vol.6

(1ο εξάμηνο - ελληνικοί δίσκοι)

Μάκης Μηλάτος
9’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Μπορεί στα 5 προηγούμενα άρθρα αυτής της σειράς να κυριάρχησε η άποψη των πολλών, δηλαδή των κριτικών από γνωστά έντυπα, εφημερίδες και διαδίκτυο, συνεπικουρούμενη από την άποψη της Athens Voice, εδώ όμως ισχύει το αντίθετο. Ο απολογισμός των ελληνικών δίσκων για το 1ο εξάμηνο του 2013 βασίζεται κυρίως στην άποψη της Athens Voice (γι’ αυτό και τα κείμενα που συνοδεύουν το κάθε άλμπουμ προέρχονται από τις δισκοκριτικές της εφημερίδας μέσα στη χρονιά), όμως λάβαμε σοβαρά υπ’ όψη μας και όσα έχουν γραφτεί για τον κάθε δίσκο σε ελληνικά έντυπα και στο ίντερνετ. Και να το αποτέλεσμα...

Γιάννης Αγγελάκας - Η γελαστή ανηφόρα

Όλες οι μουσικές και οι ήχοι που δονούν τον Γιάννη Αγγελάκα είναι εδώ: ρεμπέτικο, κριτική και δημοτική μουσική, Βαλκάνια, folk και ηλεκτρονικοί ήχοι, όλα με ένα rock attitude. Κι όμως είναι ο Γιάννης Αγγελάκας που τελικά ακούμε, έχοντας κάνει ζυμάρι μ’ όλους αυτούς τους ήχους για να φτιάξει το δικό του ψωμί, μαζί με μια μπάντα τόσο παρούσα, τόσο καίρια και τόσο διακριτική, που λειτουργεί άψογα. Η εμφατική διονυσιακή ερμηνεία του είναι σαν να στήνει ένα γλέντι πριν από την «τελευταία» μέρα, το χιούμορ, η οργή και ο (αυτό)σαρκασμός δεν λείπουν, ενώ ο λόγος βρίσκεται (πάλι) σε υψηλό επίπεδο. Δεν εννοώ μόνο τους στίχους των τραγουδιών, αλλά και το βιβλιαράκι με τα ποιήματα που συνοδεύει το cd με υπότιτλο «Τα παρακείμενα» – είναι απαραίτητο να τα διαβάσει κανείς για να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της «spoken word» δουλειάς του μουσικού/ποιητή Γιάννη Αγγελάκα.


Melentini - Explosions Around, Desert Inside

Ονειρική μελαγχολία χρωματισμένη από τον ήχο του πιάνου και του τσέλου, αισθητική καμπαρέ (που θα μπορούσε να συχνάζει η οικογένεια Άνταμς), ο αέρας που φυσάει, η νεορομαντική συσκευασία του cd που θυμίζει «τετράδιο της γιαγιάς», χροιά φωνής που έρχεται από animation του Τιμ Μπάρτον, μελωδίες με υπόσταση. Στον πρώτο δίσκο της Μελεντίνης όλα ακούγονται τόσο πειστικά, τόσο αυθεντικά, τόσο δημιουργικά, που είναι σαν να ζωντανεύει ένας γλυκόπικρος παιδικός εφιάλτης.


Παύλος Παυλίδης - Ιστορίες που ίσως έχουν συμβεί

Ο Παυλίδης φτάνει εδώ στο καλύτερο σημείο της –μετά τα Ξύλινα Σπαθιά– προσωπικής του πορείας, οι B-Movies λειτουργούν ως μπάντα και όχι ως μουσικοί συνοδείας (κι αυτό φαίνεται απολύτως στο instrumental κομμάτι), οι εικόνες του αποκτούν αυτές τις ανακουφιστικές παστέλ αποχρώσεις που θέλεις να κοιτάς, σαν να λαμβάνεις ωραίες χειροποίητες καρτ-ποστάλ από ένα φίλο που επιμένει να ταξιδεύει, η στιλιζαρισμένη και η ιδιότυπη ερμηνεία του είναι η απαραίτητη «ανορθοδοξία» ώστε τα τραγούδια να μην κινδυνεύουν από τη νόσο του «συμπαθούς τίποτα», ενώ αποκτούν και κάτι από την αύρα του «νέου κύματος». Ήχοι, στίχοι, μελωδίες, ατμόσφαιρες, όλα λειτουργούν για την ολοκλήρωση ενός δίσκου που είναι σαν: απαλό χιόνι που πέφτει, σαν παχύ γρασίδι που κυλιέσαι, σαν δροσερό νερό που βουτάς, σαν σάουντρακ εικόνων που κοιτάς από το παράθυρο του αυτοκινήτου.


No Clear Mind - Mets

Το αθηναϊκό ντουέτο κάνει ένα πλήρες μουσικό ταξίδι, χωρίς εμπόδια, αναταράξεις, άσκοπες στάσεις, φλύαρες ξεναγήσεις, ειδικές διαδρομές, εξυπνάδες. Με αφετηρία το Μετς (που είναι και το μουσικό τους εργαστήρι) σε ανεβάζουν σε ένα μουσικό (ή μαγικό) χαλί και κυλάς πάνω απ’ την Ακρόπολη, από τις πόλεις, από την καθημερινότητα, χάνεσαι σε μια πανδαισία αισθήσεων, εικόνων, συναισθημάτων και επιστρέφεις χαλαρός, πλήρης και με μια αίσθηση: «Αχ! Τι ωραία. Μπορώ να το ξανακάνω;»


Playground Noise - 8 Songs

Είναι τόσο απλό που είναι υγιές, είναι τόσο πειστικό που είναι πρωτογενές, είναι τόσο εύστοχο που είναι διεθνές, είναι αυτό που λέει με τόση ευφράδεια ο τίτλος: «8 τραγούδια». Η πατρινή παράδοση στην καλόγουστη, στιλάτη, μελαγχολική και ελαφρώς επιτηδευμένη ποπ συνεχίζεται εδώ με τον καλύτερο τρόπο και οι ακομπλεξάριστοι Playground Noise επιβεβαιώνουν πως: «σοφόν το σαφές».


The Next Step Quintet - The Next Step Quintet

Χωρίς νεανικές κοκορομαχίες, χωρίς πειραματισμούς και «ταρζανιές», δεν τραβάνε κανένα ζόρι να αποδείξουν τίποτα άλλο πέραν του ότι αγαπούν την τζαζ, την έχουν μελετήσει, κατέχουν τους κώδικες και ότι η φλόγα της δημιουργίας σιγοκαίει μέσα τους. Όσο την κρατάνε αναμμένη, τόσο και πιο όμορφη μπορεί να γίνεται.


Small Blues Trap - The Longest Road I Know

Για πρώτη φορά στη συνήθη αντροπαρέα εμφανίζεται και μια γυναίκα και μάλιστα η εξαιρετική Γεωργία Συλλαίου (με jazz καταβολές και πειραματισμούς με τον Σάκη Παπαδημητρίου), που ερμηνεύει 4 από τα 10 τραγούδια του δίσκου. Ο τρόπος που προσεγγίζει τα τραγούδια δεν έχει καμία blues (με την παραδοσιακή έννοια) χροιά κι αυτός ο «κόντρα ρόλος» δίνει στο άλμπουμ μια άλλη διάσταση. Είναι φανερό πως το πνεύμα του Tom Waits τριγυρνούσε ελεύθερο μέσα στο στούντιο κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης.

Παρούσα όμως ήταν και η αύρα όλων των «slowhand» κιθαριστών, από το Peter Green ως τον J.J. Cale κι από τον Eric Clapton ως τον Mark Knopfler, χαρίζοντας στο δίσκο ένα νωχελικό, αργόσυρτο, γοητευτικό τέμπο κι ένα ηχητικό αποτέλεσμα που παραπέμπει στο rock των 70s και στο rhythm & blues της εποχής, ενώ οδηγεί συχνά σε μια «spoken word» τραγουδιστική φόρμα.


The Drobs - New Monsters Strange Kings

Η έκπληξη έρχεται από ένα νεανικό ντουέτο (ο ένας από το Περιστέρι, ο άλλος από τη Θεσσαλονίκη) κι έχει τη βοήθεια και τη συμμετοχή του Γιώργου Καρανικόλα (Last Drive, Blackmail). To νεοσύστατο γκρουπ κατορθώνει με την πρώτη να δημιουργήσει το δικό του σύμπαν, ένα γοητευτικό παζλ από electro/funk/rock’n’roll/cinematic/psychedelic... Με πολλές «μουσικοφίλ» αναφορές, αλλά χωρίς συγκεκριμένα «δάνεια», αρθρώνουν εξ αρχής το δικό τους λόγο κι αυτό στις μέρες μας είναι δυσεύρετο και υποδειλώνει δημιουργικότητα και ικανότητες.


Eziak - Nomads

Για να βοηθηθούμε στην κατανόηση του περιεχομένου οι όροι: post rock, nu jazz, space rock, shoegaze ίσως φανούν κάπως χρήσιμοι αλλά δεν μπορούν να περιγράψουν αυτό το γοητευτικό, προσωπικό, πρωτότυπο μουσικό ταξίδι που θα μπορούσε να είναι σάουντρακ, να είναι υπόκρουση για μια εικαστική εγκατάσταση, να είναι αλληλουχία εικόνων μιας περιπλάνησης ή (όπως και είναι) ένα άλμπουμ καλής μουσικής παρέας με προσωπική σφραγίδα.


Joalz - Hallo Darkness My Friend

Οι εποχές άλλαξαν κι έγιναν πιο σκληρές, πιο σκοτεινές, πιο πολύπλοκες και τρομακτικές και οι Joalz εμπεριέχουν στο νέο τους EP τον απόηχο της πραγματικότητας. Έτσι μου ακούγεται ευχάριστη και δημιουργική η ηχητική τους μετακίνηση σε έναν ασπρόμαυρο, εφιαλτικό και απόκοσμο σύμπαν που πατάει στο rock attitude, στις krautrock αναμνήσεις, στην ψυχεδελική αισθητική και στην σκοτεινή ερμηνεία της Μαίρης Τσώνη που εκτείνεται από την Diamanda Galas ως τα blues.


Ανδρέας Πολυζογόπουλος - Ηeart of the sun

Ο καταξιωμένος τρομπετίστας αντιμετωπίζει τους εφηβικούς του ήρωες και παρότι δεν είναι εύκολο να διαχειριστείς αυτό το «τέρας» που λέγεται Pink Floyd, το οποίο μπορεί να σε καταπιεί ολόκληρο πριν προλάβεις να παίξεις μια νότα, τα καταφέρνει καλά. Ούτε μας φλομώνει στις τζαζ «μαγκιές» παρότι το υλικό προσφέρεται, ούτε χάνει το συνδετικό ιστό με το πρωτότυπο, ούτε αφήνεται σε μια ευκολία που ελλοχεύει σε τέτοια εγχειρήματα. Με σεβαστικό τρόπο (γι’ αυτό και μερικές φορές άνευρο) βρίσκει λύσεις, έχει ιδέες και τον ενθουσιασμό που χρειάζεται (κι αυτός και οι μουσικοί που τον συνοδεύουν) για το δύσκολο, είναι η αλήθεια, εγχείρημα.


Κόρε Υδρο - Απλές ασκήσεις στον υπαρξισμό

Αν όλα τελείωναν εδώ (ή έστω 7 μήνες μετά), η φτηνή ποπ για την ελίτ θα περιείχε όλη την αλήθεια για τα παιδιά του ’78 ή θα χρειάζονταν απλές ασκήσεις στον υπαρξισμό για να καταλάβουμε; Αλλά το ζητούμενο με τους Κόρε Υδρο δεν είναι να καταλάβεις, αλλά να συντονιστείς...


KU - Feathers

Πάνω από 10 χρόνια ο Δημήτρης Παπαδάτος ως μουσικός και εικαστικός εμπλέκεται με την μουσική σε διάφορα project και να που ήρθε η ώρα του πρώτου του άλμπουμ με την βοήθεια των Baby Guru (με τους οποίους έχει συνεργαστεί πολλές φορές) αφού απ’ ό,τι φαίνεται έχει κι αυτός τα ίδια σημεία αναφοράς: krautrock, electro των 70΄s, Brian Eno, ψυχεδέλεια, King Krimson και Kavin Ayers κι όλο αυτό το art-rock μουσικό σύμπαν που συνεχίζει να εμπνέει και να δονεί πολλούς.


Κ. Βήτα - Αντήχηση

Όμως τα βασικά του συστατικά όλα αυτά τα χρόνια (η «Αντήχηση» είναι το 8ο(!) προσωπικό του άλμπουμ) νομίζω πως δεν είναι τόσο ηχητικά, όσο αισθητικά: είναι η απλότητα, ο λυρισμός, η μελαγχολία, ο ποιητικός λόγος και η συναισθηματική λειτουργία. Ολα δίνουν κι εδώ το παρόν.


Tango With Lions - A Long Walk

Η Κατερίνα Παπαχρήστου επιλέγει ένα χαμηλότονο και ατμοσφαιρικό δρόμο, χωρίς όμως να απουσιάζει το rock attitude. Ολα είναι εδώ βελτιωμένα και λειτουργικά, η μπάντα δουλεύει ρολόι και παίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργιά ενός πιο πλήρους ήχου και μιας εικόνας που παραπέμπει σε σύνολο και όχι σε one woman show. Ο περίφημος «δεύτερος δύσκολος δίσκος» ακούγεται καλύτερος σε όλα τα σημεία από το ντεμπούτο και όλα πείθουν πως έχουμε λόγο να περιμένουμε τη συνέχεια...


Daemonia Nymphe - Psychostasia

Ορφικοί ύμνοι, αρχαία κείμενα αλλά και μουσικά όργανα που παραπέμπουν στην αρχαιότητα, μαζί με ονειρικές μελωδίες, μυστηριακές τελετουργίες, μάσκες αρχαίας τραγωδίας και νύμφες που χάνονται στο δάσος, φροντισμένα φωνητικά και λυρικές εικόνες συγκροτούν ένα σύνολο ενδιαφέρον, προσωπικό και ιδιαίτερο που –αν έπρεπε να βρούμε κάποια συγγένεια– παραπέμπει στη φόρμα, την αισθητική και την ατμόσφαιρα των Dead Can Dance. Ενα πειστικό άλμπουμ, που βρίσκει το ντουέτο σαφώς βελτιωμένο σε όλα τα σημεία σε σχέση με τον προηγούμενο δίσκο τους.


J. Kristie, Master of Disguise - The Age of Now

Μετά από ένα ψυχεδελικό ποπ αριστούργημα με το οποίο μας συστήθηκε πριν από 2 χρόνια, ο Κύπριος Λευτέρης Μουμτζής επιστρέφει ενισχύοντας την αρχική εντύπωση και βελτιώνοντάς τη στα σημεία. Με το χάρισμα της ποπ μελωδίας ως βασικό όπλο, με αναφορές στην ποπ ψυχεδέλεια και στο μουσικό σύμπαν του παρελθόντος, διευρύνει το πεδίο φτάνοντας ως το progressive και την orchestral pop και δημιουργεί έναν ακόμη πιο ολοκληρωμένο και μεστό δίσκο που εκτείνεται σε βάθος.


Voyage Limpid Sound - Nightly Sang Songs

Το εξαιρετικό σύνολο δικαιώνει απολύτως –για μια ακόμη φορά– την άποψη ότι «πολλά από τα αγγλόφωνα ελληνικά γκρουπ έχουν γεννηθεί σε λάθος χώρα». Με αισθητική μιούζικαλ και orchestral pop που αναπτύσσεται σε κόνσεπτ άλμπουμ, δεν πας και μακριά σ’ αυτό τον τόπο κι ας είναι όλα φροντισμένα στη λεπτομέρεια, με δουλεμένα φωνητικά κι έναν τενόρο να κυριαρχεί. Ένας δίσκος που θα έλαμπε στην Αγγλία, για παράδειγμα.


Jane Doe - The Enormous Head of King Splendid

Διαχειρίζονται επαρκώς και δημιουργικά την αισθητική τους –που απορρέει από τον έντονο ροκ ήχο– διανθίζοντάς την με ποπ υλικό, post punk αναφορές, folk μπαλάντες, ρέκβιεμ εγχόρδων και «παραπονιάρικα» φωνητικά, φτιάχνοντας τελικά έναν «ανένταχτο» δίσκο. Φανερή η καλή δουλειά.


Νίκος Μαστοράκης - Κύρβα

Κύρβα είναι αρχαία ονομασία της Ιεράπετρας κι από κει είναι η καταγωγή των τραγουδιών που ως πρωτόλεια ηχογραφήθηκαν στο σπίτι του Νίκου Μαστοράκη και στη συνέχεια έγινε η ενορχήστρωση, η επεξεργασία και η συμπλήρωσή τους σε διάφορα στούντιο με λύρες, λαούτα, νέι, κοντραμπάσα, κρουστά, μαντολίνα, φλογέρες, ακουστικές κιθάρες, με βιόλες ή ακορντεόν που τους έδωσαν έντονη κρητική γεύση με μια γλυκιά, νεανική αψάδα, αλλά κι έναν πιο κοσμοπολίτικο και σύγχρονο ήχο. Η αυστηρή ερμηνεία του Μάλαμα και η «τρέλα» του Ψαραντώνη φορτίζουν έντονα το δίσκο, όμως κι εδώ (όπως συχνά συμβαίνει πια στη δισκογραφία) είναι οι στίχοι που τον κάνουν να κουτσαίνει με τα «ελληνικού χρώματος» κλισέ, με την «ποιητικότητα», με τη διάθεση να φλερτάρουν με την αισθητική της μαντινάδας, με τη «διανοουμενίστικη απλότητα», ευτυχώς τουλάχιστον δεν μιλάνε για σχέσεις...


Tania Giannouli / Paulo Chagas - Forest Stories

Αυτοσχεδιασμοί, σιωπές, avant-garde, σύγχρονη μουσική του 20ού αιώνα, jazz, κλασική, συνάντηση πολιτισμών (μια ελληνίδα κι ένας πορτογάλος), συγκρούσεις συναισθημάτων, εσωστρέφεια και αγωνία, το ημίφως ενός δάσους, η υγρασία του και το δέος που προκαλεί. Ένας μουσικός πίνακας που δεν μπορείς να του ρίξεις απλώς μια ματιά.


 Χείλια Λουλούδια - Η μουσική που παίζουν στο βυθό

Ποιητικός λόγος (Σαχτούρης, Γκουτιέρεζ, Οκάρα), νεο-ρομαντική διάθεση, δημιουργική ευαισθησία, τίμιες προθέσεις, προσωπικό ύφος και μελοδραματικός χαρακτήρας, που κορυφώνεται στα τραγούδια που συμμετέχει ο Γιάννης Παλαμίδας (ο οποίος αυτό μπορεί και το κάνει τέλεια). Το συγκρότημα από τη Θεσσαλονίκη έχει κάτι να πει και κυρίως έχει το δικό του τρόπο για να το κάνει, που μπορεί να είναι ιδιοσυγκρασιακός και γι’ αυτό να σ’ αρέσει ή να μη σ’ αρέσει, αλλά δεν είναι εύκολο να τον αγνοήσεις. (Το άλμπουμ διατίθεται δωρεάν στο www.xeilialouloudia.gr)


Kid Flicks - By Typing «I Talk», You Don’t Talk

Και ο δεύτερος δίσκος του μας συνδέει με την πειραγμένη ποπ του 21ου αιώνα, οι Animal Collective παραμένουν οι αγαπημένοι του, κοιτάζει με δημιουργικό ενδιαφέρον προς τη μεριά του Brooklyn χωρίς να «κλέβει», είναι πλέον πιο αποτελεσματικός στη συγκρότηση του υλικού του που δεν το υπονομεύει άσκοπα, η πείρα παίζει το ρόλο της, αλλά και το ότι γίνεται πιο τολμηρός στη συναισθηματική του έκθεση.


Fantastikoi Hxoi - Fantastikoi Hxoi

Χωρίς «δάνεια» από το ένδοξο ελληνικό ποπ παρελθόν (που χρωμάτιζαν το προ 4ετίας άλμπουμ και του έδιναν αφορμές), βασίζεται στις δικές του δυνάμεις και σε προσωπική έμπνευση και αποδεικνύει ότι έχει συνθετικό χάρισμα και ιδέες που αναβλύζουν. Το krautrock και τα space ηλεκτρονικά είναι πηγές έμπνευσης, αλλά αυτό που τελικά ακούς είναι ολότελα δικό του και το έχει δομήσει τόσο σοφά, που όλο το άλμπουμ ρέει και καλπάζει σαν καθαρόαιμο. Το μέλλον είναι όλο δικό του.


Mickey Pantelous & Friends - North of Africa

Ο άνθρωπος-ορχήστρα με τη διαρκή βοήθεια από τον «ντενεκεδένιο» Dr Flipout και με εξοπλισμό μουσικού του δρόμου (μια κιθάρα, μια μπότα, ένα πιατίνι, μια φυσαρμόνικα κι έναν αδέσποτο σκύλο) δεν είναι απλώς ένας «μεσάζων» της μυθολογίας του μπλουζ ήχου και του lo-fi. Φανερώνει εδώ συνθετικές αρετές, ευρύ μουσικό πνεύμα, ικανότητες τραγουδοποιίας και προσωπικό ύφος. Στα καλύτερά του...


Parallel Worlds & Dave Bessell - Morphogenic

Ο Μπάκης Σύρρος, πιο εύστοχος από ποτέ, και ο Dave Bessell (Node) εναρμονίζουν την κοινή τους αγάπη για τα αναλογικά synths, βάζουν στο παιχνίδι και τις noisy κιθάρες και δημιουργούν ένα ενδιαφέρον ambient σάουντρακ για ένα sci-fi και space μουσικό ταξίδι με απόκοσμες, ζοφερές αλλά και λυρικές εικόνες, όπως αυτή του εξωφύλλου που –και δεν είναι τυχαίο– παραπέμπει στα 70s εξώφυλλα της Hipgnosis.