Βρισκόμαστε στο 1974. Τέσσερις λεχρίτες με μακριά μαλλιά, μαύρα δερμάτινα τζάκετ, σκισμένα τζιν και βρόμικα σταράκια, από το Κουίνς της Νέας Υόρκης, συστήνουν εν αγνοία τους την πρώτη πανκ ροκ μπάντα στον κόσμο. Αυτό που επιχειρούν αρχικά είναι να συνδυάσουν την απλότητα των τραγουδιών των Beatles και των Kinks με τo οργισμένο attitude των Stooges και των New York Dolls. Το μότο τους: «Δεν χρειάζεται να ξέρεις μουσική για να παίξεις μουσική». Απεχθάνονται τους βιρτουόζους, τους βερμπαλιστές, τους εστέτ και αναζητούν έναν ήχο εναλλακτικό, έξω από τα στερεότυπα της εποχής. Το αποτέλεσμα τους δικαιώνει. Ολιγόλεπτα τραγούδια, μελωδικές φόρμες, γρήγορα τέμπο, φασαριόζικες κιθάρες και αστείοι πιασάρικοι στίχοι που αντικατοπτρίζουν την ψύχωσή τους με την αμερικανική ποπ κουλτούρα. Κόμικς, games, sci-fi και horror films, carousel, πίτσα, Burger King, Chicken Vindaloo και σέρφινγκ. Παράλληλα, σαρκάζουν την κοινωνική καθημερινότητα, τις δυσλειτουργικές οικογένειες, τους ψυχαναλυτές, τους πολιτικούς και, κατά τον Ντέιβιντ Μπερν, ακόμα και την ίδια τη μουσική. «Leave Home», «Rocket To Russia». Μέσα σε δεκαοχτώ μήνες και δύο άλμπουμ έχουν ήδη εξασφαλίσει καλλιτεχνική αθανασία. Περιοδεύουν για 22 χρόνια, κυκλοφορούν 22 άλμπουμ, παίζουν σε 2.500 stages και γράφουν, σπάζοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ, 25 τραγούδια που ξεκινάνε με την αντωνυμία «Εγώ».
Συνάντησα τον Joey και Dee Dee Ramone, τραγουδιστή και μπασίστα αντίστοιχα των Ramones, Παρασκευή βράδυ στην πλατεία Ναυαρίνου. Την είχαν πέσει στα πεζούλια και έπιναν μπίρες ασκότιστοι και σοβαροί. Το ίδιο ύφος είχαν και επί σκηνής. Είκοσι μέτρα πιο πέρα, ένας περιπτεράς έτρεχε αλαφιασμένος και φώναζε: «Βοήθεια, δύο μπίρες βγήκαν από το ψυγείο μου πετώντας». Βούτηξα μια «ξανθιά» από το αφύλαχτο ψυγείο του παθόντα περιπτερά και κάθισα μαζί τους.
Πείτε μου πώς γνωριστήκατε, για να πάψουν επιτέλους οι ανίδεοι να σας ταυτίζουν με τους Jackson Five, τους Hanson Brothers και τις λοιπές αδερφίστικες family bands.
Dee Dee: Με τον Τζόνι Ραμόν ήμαστε φιλαράκια από μικροί. Ξαπλώναμε ανάσκελα στις στέγες σκοτώνοντας το χαμένο χρόνο μας και αναζητώντας φτηνές συγκινήσεις. Σνιφάραμε κόλλα, ρουφάγαμε κανένα τσιγαριλίκι και ακούγαμε πολλή, μα πάρα πολλή, μουσική. Βλέποντας τον κατήφορο που είχε πάρει το ροκ με τους βρομοχίπηδες, αποφασίσαμε να φτιάξουμε τη δικιά μας μπάντα.
Joey: Ο αδερφός μου Μάικι έπαιζε κιθάρα με τον Τζόνι και με σύστησε στα παιδιά. Έπαιζα τύμπανα, όμως, βρέθηκα να κρατάω το μικρόφωνο, επειδή ο Dee Dee δυσκολευόταν να παίζει μπάσο και να τραγουδάει ταυτοχρόνως. Πίσω από τα τύμπανα κάθισε τελικά ο Τόμι.
Dee Dee: Για την ιστορία, ο αδερφός του Τζόι προσχώρησε αργότερα στην μπάντα του γκόνζο δημοσιογράφου Λέστερ Μπανγκς («Rolling Stone»), που χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο «πανκ» στη μουσική.
Joey: Το «Ramone» ήταν το ψευδώνυμο που χρησιμοποιούσε ο Πολ ΜακΚάρντεϊ για να διαμένει ινκόγκνιτο στα ξενοδοχεία.
Το θρυλικό club «CBGB» του Χίλι Κρίσταλ σας φιλοξένησε πλειστάκις. Η γωνία «East 2nd St. & Bowery», δίπλα από το κλαμπ, βαφτίστηκε «Joey Ramones Place».
Dee Dee: Το «CBGB» άνοιξε με σκοπό να φιλοξενεί μουσικές country, bluegrass και blues· το μαρτυρούν και τα αρχικά του. Παρέλασαν σημαντικές μπάντες, όπως οι Talking Heads, οι Blondie, οι Suicide, οι Television, η Πάτι Σμιθ.
Joey: Τα πρώτα μας live είχαν ενθουσιάσει και οι κριτικοί έκαναν λόγο για ένα σπάνιο μουσικό φαινόμενο. Βγαίναμε, παίζαμε είκοσι τραγούδια σε μισή ώρα και φεύγαμε. Έτσι απλά. Κανένα τραγούδι μας δεν κράταγε πάνω από ενάμισι λεπτό. Σπιντάτα και ακατέργαστα.
Dee Dee: Έτσι νομίζω πως πρέπει να είναι το ροκ. Τρεις λέξεις κι ένα ρεφρέν. Και μέσα σε αυτές τις τρεις λέξεις να τα λες όλα.
Έχει αναπτυχθεί μια εκτεταμένη παραφιλολογία γύρω από τη διεκδίκηση της πατρότητας του πανκ. Ποια είναι η άποψή σας επί του θέματος;
Joey: Οι Stooges, ο Ίγκι Ποπ, οι New York Dolls, οι Velvet Underground έβαλαν τα θεμέλια, εμείς το χτίσαμε! Οι υπόλοιποι μας μιμήθηκαν. Οι Sex Pistols, οι Clash…
Dee Dee: Διαφωνώ. Το πανκ ροκ υπήρξε από τότε που εμφανίστηκε το ροκ. Οι Beatles, ο Τζιν Βίνσεντ, ο Έλβις Πρίσλεϊ, οι Beach Boys ήταν πανκ ροκ. Όχι μόνο μουσικά, αλλά και αισθητικά. Οι Beatles, πριν φορέσουν τα γελοία σακάκια τους, φόραγαν δερμάτινα τζάκετ. Το 1974 εμφανίστηκε το αναθεματισμένο progressive rock και το πέταξε στο λήθαργο. Τουλάχιστον μέχρι το 1976, που το αφύπνισαν και το εξέλιξαν οι Ramones.
Η πλειοψηφία των οπαδών πιστεύει ότι πατεράδες του πανκ ήταν οι Sex Pistols και μαμά του η Αγγλία.
Joey: Μαλακίες. Εμείς επηρεάσαμε το κύμα του βρετανικού πανκ. Sex Pistols, Buzzcocks, Damned, Clash, Κρίσι Χάιντ. Εμείς τους μάθαμε να γρατζουνάνε τις κιθάρες τους. Το 1976 είχαμε παίξει στο κλαμπ «Roadhouse» του Λονδίνου. Μετά το «Live» ήρθαν στα παρασκήνια ο Τζο Στράμερ και o Τζόνι Ρότεν για να μας γνωρίσουν. Σαν να τους βλέπω τώρα μπροστά μου να μας συγχαίρουν και να μας ζητάνε συμβουλές. Έπιασα φιλικά τον Ρότεν και του είπα: «Στα αρχίδια σας αν δεν ξέρετε να παίζετε. Πάρτε ένα όργανο και κάντε ό,τι μπορείτε».
Όπως και να ’χει, σας επισκίασαν. Ο πολιτικοποιημένος λόγος τους, οι επαναστατικές τους ιδέες και η σαφώς πιο στιλιζαρισμένη εικόνα τους σας έκαναν να δείχνετε καρικατούρες.
Joey: Δεν πήραμε το δρόμο που πήραν οι Clash, ποτέ δεν πήγαμε σε ντισκοτέκ και αηδίες. Οι περισσότερες μπάντες εκείνης της εποχής ξεπουλήθηκαν, το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να κάνουν λεφτά. Θέλεις να μάθεις αν εμείς βγάλαμε λεφτά; Ελάχιστα.
Dee Dee, έφυγες από τους Ramones το 1989 για να παραστήσεις το ράπερ ή κάνω λάθος;
Dee Dee: Είχα βαρεθεί τους Ramones, τις περιοδείες, τις γκόμενες, τον ψυχίατρό μου. Αποφάσισα να δοκιμαστώ στη ραπ, που ατυχώς τη θεωρούσα το σύγχρονο πανκ ροκ. Ο LL Cool J ήταν το μεγαλύτερό μου είδωλο.
Joey: Ας σοβαρευτούμε, Dee Dee. Πώς ήταν δυνατόν να κάνεις καριέρα με στίχους όπως «I'm the cut creator, the master of rap, when I strut down the street, homeboys tip their hat»;
Μιλάμε για πολύ yo!
Dee Dee: Στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα. Όταν άκουσα να μας διασκευάζουν μπάντες όπως οι Bad Religion, οι Mudhoney και οι White Zombie, επανεκτίμησα το πανκ. Έκανα μια νέα αρχή με τους Chinese Dragons.
Πέταξες το P-Bass στο πατάρι και συνέχισες ως κιθαρίστας. Γιατί;
Dee Dee: Έχεις δοκιμάσει να χωρέσεις ενισχυτή μπάσου σε ένα μικρό αυτοκίνητο σαν το δικό μου;
Joey, για δεκαοχτώ ολόκληρα χρόνια μέχρι το θάνατό σου δεν αντάλλαξες κουβέντα με τον Τζόνι. Ποια ήταν η αφορμή;
Joey: Όχι απλά μου ’φαγε την γκόμενα, την παντρεύτηκε κιόλας. Το «The KKK Took My Baby Away», από το δίσκο «Pleasant Dreams», το έγραψα ειδικά για τον ακατονόμαστο.
To «ΚΚΚ» που κολλάει;
Dee Dee: Ο Τζόνι ήταν φόρτσα ρεπουμπλικάνος. Να φανταστείς, το 2002 που τιμηθήκαμε από το «Rock 'n' Roll Hall of Fame», το γελοίο υποκείμενο ανέβηκε στο βήμα και ευλογούσε την προεδρία του Τζορτζ Μπους. Είχα την υποχρέωση με κάποιο τρόπο να ακυρώσω το λόγο του. Πήρα το μικρόφωνο και είπα: «Θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τον εαυτό μου και να του δώσω μια σφαλιαρίτσα στον ποπό. Σε ευχαριστώ, Dee Dee, είσαι υπέροχος».
Θέλω να μου πείτε τι αγαπήσατε και τι μισήσατε περισσότερο στη ζωή σας;
Joey: Αγάπησα τον Άλις Κούπερ, μέχρι που έμαθα ότι δεν είναι αληθινά νεκρόφιλος. Αυτό ήταν. Τον μίσησα θανάσιμα. Αγάπησα τους Beatles, τους Stooges, τους Kinks, τον Γκάρι Λιούις και τους Playboys, τους Herman’s Hermits και τον Γκάρι Γκλίτερ. Αγαπούσα να βλέπω ξανά και ξανά τους Monty Python ή ταινίες όπως το «Texas Chainsaw Massacre» και το «Hard Days Night». Αγαπούσα τα τσιπς και τον καφέ. Να παρακολουθώ με την κοπέλα μου συναυλίες τα Σάββατα και καπάκι να πηγαίνουμε για περίπατο στο νεκροταφείο της περιοχής. Μισούσα τα ζωύφια, το πολύ κρύο, τον υπόγειο σιδηρόδρομο, το πέταγμα των σκουπιδιών και το λέμφωμα που με βρήκε πρόωρα, στα πενήντα μου χρόνια.
Dee Dee: Αγάπησα τον Πολ ΜακΚάρντεϊ, τους Wings, τα ριφ του Τζόνι Ραμόν και τα T-shirts του art director μας Αρτούρο Βέγκα. Αγάπησα τη Λίντα Μπλερ στον «Εξορκιστή». Μου άρεσε να κάθομαι και να βλέπω όλη μέρα πολεμικές ταινίες. Αγάπησα τα cheerios, τα cheeseburgers, τα σπιτικά κέικ, το μπράντι με γεύση βατόμουρο και τις κονσέρβες Chef Boyardee Beefaroni. Αγάπησα τις παρτούζες, το κρύο ντους το καλοκαίρι, τα κόμικς, τα μουσικά περιοδικά και τη συλλογή μου με κειμήλια πολέμου. Μίσησα τα κακά ηχοσυστήματα, τους χίπις, τις αυταρχικές γκόμενες, την περίοδο που πούλαγα το κορμί μου και τη σύριγγα που μου έδωσε τη χαριστική βολή στα πενήντα μου χρόνια.
Φιλοσοφία ζωής;
Joey: Gabba Gabba Hey!
Dee Dee: 1, 2, 3, 4…
Σας ευχαριστώ και τους δύο. Long live the Ramones!
11°
