Μπορεί η συμφωνική μουσική να ξεφύγει από το βάρος των αιώνων; Έχετε δει μουσικό όργανο με χορδές συνολικού μήκους 25 μέτρων; Έχετε φανταστεί τον Γιάννη Αγγελάκα να ερμηνεύει Τζον Κέιτζ; Την ΚΟΑ να παίζει σε διεύθυνση του σπουδαίου μαέστρου Ilan Volkov; Πώς μπορεί τελικά μια ορχήστρα να γίνει πιο ριζοσπαστική και πειραματική;
Το Φεστιβάλ Tectonics έχει ταξιδέψει στη Γλασκώβη, τη Νέα Υόρκη, το Όσλο, το Ρέικιαβικ, την Αδελαΐδα και το Τελ Αβίβ, καταρρίπτοντας ηχητικούς φραγμούς και φέρνοντας κοντά φαινομενικά αντίθετες μουσικές πρακτικές. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του καταξιωμένου μαέστρου Ilan Volkov, που ξεκίνησε το 2012 στην Ισλανδία – το μοναδικό χερσαίο σημείο συνάντησης των τεκτονικών πλακών Ευρασίας και Βορείου Αμερικής – και έκτοτε επαναπροσδιορίζει το χάρτη των μουσικών ιδιωμάτων του 21ου αιώνα.
Στην αθηναϊκή έκδοση του Tectonics, από τις 16 έως τις 18 Ιουνίου σε διάφορους χώρους της Στέγης και στη Διπλάρειο Σχολή, η συμφωνική μουσική, ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός, το ηλεκτρονικό noise, η μουσική δωματίου, οι ηχητικές εγκαταστάσεις και η παραδοσιακή μουσική θα συνυπάρξουν, θα συγκρουστούν και θα αλληλοσυμπληρωθούν σε ένα περιπετειώδες τριήμερο όπου όλα είναι πιθανά. Κεντρική θέση στο φεστιβάλ θα έχει η σύμπραξη του Ιλάν Βολκόφ με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ). Ο διάσημος Ισραηλινός μαέστρος και επιμελητής του φεστιβάλ θα διευθύνει έργα των Γιάννη Χρήστου, Morton Feldman, Γιάννη Κυριακίδη, καθώς και μια μοναδική συνεργασία της ΚΟΑ με τον σπουδαίο κιθαρίστα και αυτοσχεδιαστή Fred Frith. Παράλληλα, εντός και εκτός Στέγης, σημαντικοί καλλιτέχνες της παγκόσμιας μουσικής σκηνής, σε συνεργασία με Έλληνες μουσικούς, θα παρουσιάσουν μια σειρά από έργα και ηχητικές περφόρμανς που θα εξερευνήσουν τις κυρίαρχες τάσεις της σύγχρονης μουσικής.
Τectonics
Τι διαφορετικό μπορεί να προσφέρει το Tectonics μέσα στο πλούσιο συναυλιακό και φεστιβαλικό πρόγραμμα που μας προσφέρει αυτή η περίοδος στην Αθήνα;
Σίγουρα πολλές μοναδικές παραστάσεις. Για παράδειγμα το Long String Instrument της Ellen Fullman - μια περφόρμανς/εγκατάσταση στην Διπλάρειο με χορδές 25 μέτρα μήκος. Την Εναντιοδρομία του Γιάννη Χρήστου που έχει να παιχτεί 32 χρόνια στην Ελλάδα. Τον Alvin Curran να παίζει το αρχαίο όργανο Shofar - δηλαδή κέρατο κριαριού, ενώ έχει προηγηθεί σύμπραξη σε έργο John Cage με τον Γιάννη Αγγελάκα και την κρουστό Robyn Schulkowsky. Τον Ghedalia Tazartes - μια από τις πιο cult φυσιογνωμίες της σύγχρονης μουσικής. Την σύμπραξη του διάσημου κιθαρίστα Fred Frith με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό την διεύθυνση του καταξιωμένου μαέστρου Ilan Volkov. Παραδοσιακή μουσική της Καρπάθου, το ηλεκτρονικό noise του Nate Young, ένα video-score του Christian Marclay, αρκετές παγκόσμιες πρεμιέρες, έργα των Morton Feldman, Christian Wolff, Eliane Radigue, Tashi Wada, Αναστάση Φιλιππακόπουλου, Ορέστη Τουφεκτσή και πολλά ακόμα. Κάθε φορά που τα λέω ή τα γράφω, μου φαίνεται και εμένα δύσκολο να το πιστέψω ότι όλα αυτά θα γίνουν σε ένα τριήμερο φεστιβάλ. Η αλήθεια είναι ότι το τελευταίο διάστημα και λόγω documenta, μέσα σε ένα διάστημα τριών μηνών έχει γίνει στην Αθήνα ότι δεν έγινε στα τελευταία 10 χρόνια, αλλά παρ’όλα αυτά πιστεύω ότι το Tectonics θα είναι πραγματικά μια μοναδική εμπειρία για το αθηναϊκό κοινό.
Πως ήταν και είναι η συνεργασία σας με τον Ilan Volkov; Πως θα τον περιγράφατε ως δημιουργό και ως οργανωτή;
Ο Ilan Volkov πέρα από σπουδαίος μαέστρος, έχει ένα φοβερό χάρισμα στο να βλέπει την μουσική ως ένα ανοιχτό πεδίο προς εξερεύνηση χωρίς στεγανά, ταμπέλες ή όρια. Έτσι μπορεί και οραματίζεται τις πιο απίθανες αλλά επιτυχημένες συμπράξεις. Πολλές από τις ιδέες και τις συνεργασίες που αρχικά προέκυψαν σε κάποια έκδοση του Tectonics έχουν συνεχίσει την δική τους ανεξάρτητη πορεία. Επίσης ως διευθυντής ορχήστρας, επιλέγει αρκετά άγνωστα έργα των περασμένων αιώνων, ενώ ως βιολιστής προτιμά να κινείται στον χώρο της πειραματικής μουσικής και του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού. Με λίγα λόγια, δουλεύοντας με τον Ilan Volkov αναθεωρείς πολλά σε σχέση με την μουσική πράδοση, τα μουσικά είδη και τις σύγχρονες τάσεις. Νιώθω πολύ τυχερός που είχα αυτήν την μοναδική εμπειρία να συνεργαστώ με τον Ilan Volkov για την αθηναϊκή έκδοση του Tectonics.
Πως βλέπετε την έντονη δημιουργικότητα από έλληνες καλλιτέχνες εδώ αλλά και στο εξωτερικό που κινούνται στο χώρο της πειραματικής μουσικής;
Ο πειραματισμός στην μουσική υπήρχε και θα υπάρχει πάντα όπως και σε όλες τις τέχνες. Άλλωστε πολύ συχνά οι πειραματικές σκηνές τροφοδοτούν με ιδέες και πρακτικές τις πιο mainstream τάσεις. Ο πειραματισμός στις τέχνες στην πραγματικότητα βρίσκεται στο επίκεντρο, αλλά συνήθως επιλέγουμε να τον τοποθετούμε στο περιθόριο - αποκομένο από οτιδήποτε άλλο συμβαίνει.
Παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον οι ετερόκλητες εκ πρώτης συμπράξεις από μουσικούς διαφορετικών ειδών που όμως μπορούν να διευρύνουν το κοινό αποφεύγοντας μια ελιτίστική προσέγγιση. Ήταν κάτι που επιδιώξατε συνειδητά;
Ναι απόλυτα συνειδητά. Τέτοιου είδους συμπράξεις χαρακτηρίζουν όλες τις εκδόσεις του Tectonics. Αρχικά ο Ilan Volkov είχε και πολλές ιδεές που θα μπορούσαν να εμπλέξουν και ερασιτέχνες μουσικούς, χορωδίες, μαθητικές ορχήστρες, εικαστικούς, διάσημους ξένους τραγουδιστές και άλλους πολούς. Βέβαια, στην συνέχεια έπρεπε να μπουν όλα σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο και καταλήξαμε στο πρόγραμμα που θα παρακολουθήσετε το επόμενο Σαββατοκύριακο.
Eξίσου σημαντική είναι η υπέρβαση των ορίων για τους δημιουργούς που συμμετέχουν στο φεστιβάλ καθώς θα έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν διαφορετικές συχνότητες.
Βεβαίως, είναι πολύ σημαντικό και για τους καλλιτέχνες, αλλά και για το κοινό να βλέπει ότι οι καλλιτέχνες αλλάζουν, μετατοπίζονται και εξελίσσονται όπως και όλοι οι άνθρωποι. Ότι δεν αναπαράγουν απ’αόριστο την ίδια εικόνα και τον ίδιο ήχο.
Ποιες εκδηλώσεις θεωρείτε ότι θα είναι πιο συναρπαστικές συμπράξεις του Φεστιβάλ;
Σίγουρα οι συμπράξεις του Fred Frith με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, του Γιάννη Αγγελάκα με τον Alvin Curran και την Robyn Schukowsky, καθώς και αυτή της Ellen Fullman με τον Konrad Sprenger θα είναι μέσα στα highlights του φεστιβάλ.
Πως προέκυψε η ιδέα να συντονιστεί το πολυταξιδεμένο Tectonics στην Αθήνα;
Αρχικά δική μου ιδέα που βρήκε σύμφωνο τον Ilan Volkov και την Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Από τον σπουδαίο Fred Frith μέχρι το παραδοσιακό σχήμα από την Κάρπαθο το πρόγραμμα υπόσχεται μια ασυνήθιστη εμπειρία στο κοινό. Πόσο ικανοποιημένος είστε από το αποτέλεσμα και πόσο σημαντικό είναι για σας να προσελκύσουν ένα πιο νεανικό κοινό;
Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος από το τελικό αποτέλεσμα, αλλά παράλληλα έχω πολλές ιδέες και για πιθανώς μελλοντικό Tectonics. Δηλαδή σε καμία περίπτωση δεν νιώθω ότι εξαντλήσαμε το πεδίο μας.. και να, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε και νεανικό κοινό στις συναυλίες του φεστιβάλ.
Ποιο live ή performance σας έχει ξαφνιάσει περισσότερο από την συνολική σας συναυλιακή εμπειρία σε Ελλάδα ή εξωτερικό;
Το τελευταίο διάστημα, μια από τις πιο ξεχωριστές συναυλιακές εμπειρίες, ήταν αυτή του Crank Sturgeon στο Baumstrasse το περασμένο καλοκαίρι που διοργάνωσε το label Coherent States. Μοναδική εμπειρία!
Επόμενα projects;
Σε αυτήν την φάση ετοιμάζω τις επόμενες 2 κυκλοφορίες του label που τρέχω. Λέγεται Holotype Editions και τον Σεπτέμβριο θα βγάλουμε ένα δίσκο με ακυκλοφόρητες ηχογραφήσεις του Στέφανου Βασιλειάδη και το πρώτο LP του ντουέτο του Ghedalia Tazartes με την Maya Dunietz.
16-18 Ιουνίου 2017 | Σε διάφορους χώρους της Στέγης και τη Διπλάρειο Σχολή
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Παρασκευή 16 Ιουνίου | Διπλάρειος Σχολή
21:30 Ellen Fullman-Long String Instrument (60’)
22:45 mines (30’)
23:15 Tashi Wada (20’)
Σάββατο 17 Ιουνίου
Στέγη | Μικρή Σκηνή
17:00 Giuliano D'Angiolini, Manuel Zurria και μουσικοί από την Κάρπαθο (70’)
18:45 Η Dafne Vicente Sandoval ερμηνεύει Éliane Radigue και Tashi Wada (40’)
Στέγη | Φουαγιέ
19:45 Christian Wolff, Burdocks [1970-71] – ερμηνεία από μεγάλο σχήμα μουσικών
Στέγη | Κεντρική Σκηνή
20:30 Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ) σε διεύθυνση του Ilan Volkov, ερμηνεύει έργα των Γιάννη Κυριακίδη, Morton Feldman, Γιάννη Χρήστου, Christopher Fox.
Σολίστας ο Fred Frith.
Στέγη | Μικρή Σκηνή
22:30 Δανάη Στεφάνου & Μιχάλης Μοσχούτης (20’)
23:15 Ghedalia Tazartes (40’)
Διπλάρειος Σχολή
00:30 Ellen Fullman και Konrad Sprenger (60’)
Κυριακή 18 Ιουνίου
Στέγη | Μικρή Σκηνή
19:00 Έργα των Αναστάση Φιλιππακόπουλου και Ορέστη Τουφεκτσή (55’)
11°
