Στέλιος Σαλβαδόρ: Ο χρόνος είναι «τώρα» και ο τόπος είναι «εδώ»

Τα Μωρά στη Φωτιά εμφανίστηκαν στα μέσα του ’80 κι έγιναν γρήγορα ένα από τα δημοφιλέστερα συγκροτήματα εκείνης της εποχής. Επηρεασμένοι από τη διεθνή πανκ σκηνή, με rock attitude, στίχο εντελώς διαφορετικό και γεμάτοι γκάζι. Το κοινό πολλαπλασιαζόταν ενώ το συγκρότημα περνούσε από διάφορες αλλαγές, αντικαταστάσεις, δύσκολες καταστάσεις. Ό,τι όμως είναι ροκ μην το φοβάσαι κι έτσι τριάντα χρόνια μετά τα Μωρά στη Φωτιά δημιουργούν το ίδιο ακριβώς έντονο κλίμα όπου εμφανίζονται, με το κοινό εκστασιασμένο να τραγουδάει κάθε στίχο, να περιμένει κάθε επόμενο τραγούδι με τον ενθουσιασμό εφήβου. Το παλιό τους κοινό που μεγάλωσε ηλικιακά και το νεανικό που τους προσεγγίζει με την προσήλωση που κάθε ροκάς έχει για ό,τι έχει γραφτεί για πάντα στην ιστορία της ροκ παρακολουθούν ενθουσιασμένοι το συγκρότημα «να τα σπάει». Παρακολουθούν τον Στέλιο Σαλβαδόρ, νεότερο κι από τότε ακόμα, να βουτάει στο κοινό γιατί το stage diving, κι όποιος το αντέχει, έχει κερδίσει πολλά περισσότερα από όσα δίνει το χειροκρότημα.

Τριάντα χρόνια «Μωρά στη Φωτιά». Είναι χρόνια που κύλησαν σαν νερό ή χρόνια που έγραψαν πάνω σου, σου πήραν και σου έφεραν;

Είναι χρόνια που γενικά κύλησαν σαν νερό, εκτός από μια δύσκολη περίοδο, που χρειάστηκε να δώσω πολλούς αγώνες και υπήρξε μεγάλη προσπάθεια.

Αν θεωρήσουμε ότι πάντα κάτι φέρνει την εκκίνηση, ποιος και πότε στη δική σου ζωή «πέταξε τη λέξη φωτιά»;

Από τα εφηβικά μου χρόνια άκουγα πολλή ροκ μουσική. Τα κλασικά ροκ συγκροτήματα 60s και 70s, Pink Floyd, Doors, Dire Straits, Santana κι όλα αυτά, αλλά όταν στα 17 μου χρόνια άκουσα Ramones εντυπωσιάστηκα από την αμεσότητα, την καινοτομία και το προσωπικό τους στιλ κι άρχισα να καταλαβαίνω ότι αυτός ο ήχος με ενδιαφέρει σε προσωπικό σημείο. Λίγο αργότερα κι αυτό το λέω για πρώτη φορά, βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη όπου συναναστρέφομαι με μια παρέα που αποτελεί και πανκ συγκρότημα και καταλαβαίνω πως αυτό που οραματιζόμουν θα μπορούσα πλέον να το κάνω πραγματικότητα. Εδώ θα ήθελα να πω πως, παρόλο που χαθήκαμε με τα παιδιά αυτά για πολλά χρόνια, με κάποιον από αυτούς συναντήθηκα τυχαία πριν καιρό, θυμηθήκαμε τα παλιά και έμαθα πως πλέον ο φίλος αυτός είναι καθηγητής Φιλοσοφίας σε πανεπιστήμιο. 

Έχεις δηλώσει παλιότερα πως κάποια στιγμή πήρες τη συνειδητή απόφαση να απομακρυνθείς για πάντα από μια συμβατική ζωή, «να κόψεις γέφυρες με την κανονικότητα» είχες πει χαρακτηριστικά. Πες μου τι σήμαινε αυτό τότε, αν έγινε, και τι σημαίνει τώρα για σένα «κόβω γέφυρες με την κανονικότητα»;

Με την απόφασή μου να ασχοληθώ με τη μουσική. Κατάλαβα ότι θα έπρεπε να προετοιμαστώ, αφού δεν είχα προηγουμένως σχέση με αυτήν (μουσικές σπουδές) και ενώ ήταν ανοιχτός ο δρόμος προς το πανεπιστήμιο αποφάσισα να αφοσιωθώ σε ένα δρόμο προς απογοήτευση όλων. Επέλεξα να ακολουθήσω μια καθαρά δική μου επιλογή, να ασχοληθώ με τη μουσική.

Στο ξεκίνημα του συγκροτήματος μιλάμε για μια παρέα πολύ νέων μουσικών που βρέθηκε να δίνει έντονα το στίγμα της στην ελληνική ροκ σκηνή. Πώς το βίωσες αυτό;

Μέχρι να δώσουμε το δικό μας στίγμα καλλιτεχνικά, υπήρχε η δημιουργικότητα και ο καινούργιος τρόπος ζωής, που μας συνέπαιρνε, και μια αίσθηση ότι ανοίγεται μπροστά μας ένας καινούργιος δρόμος. Όταν πήρε μορφή η καλλιτεχνική μου ταυτότητα και ολοκληρώθηκε η ηχογράφηση των τραγουδιών μου σε ένα δίσκο, τότε άρχισε να κερδίζει έδαφος η πραγματικότητα έναντι του ονείρου. Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα, είδαμε πως ο καθένας είναι διαφορετικός και θα αντιμετώπιζε τη συνέχεια με το δικό του τρόπο, σεβόμενος ή όχι την ιερή προσπάθεια. Κινηθήκαμε σε αχαρτογράφητη περιοχή, όπου όμως υπήρχε μεγάλη δίψα από πλευράς του κοινού. Είχαμε φανατικό κοινό, χωρίς να έχουμε καμιά προώθηση από κανέναν. Ο στόχος μου να αγγίξω με έναν καινούργιο τρόπο στιχουργικά και μουσικά το τραγούδι είχε επιτευχθεί και βρήκε τους αποδέκτες του. Παρά τις δυσκολίες που συνάντησα εγώ σαν πρόσωπο, τα τραγούδια μου βρήκανε τους αποδέκτες τους νωρίς κι αυτό είναι που με βοήθησε να συνεχίσω.

Σε κάποια συναυλία σας παλιότερα συνειδητοποίησα πως οι παρευρισκόμενοι τραγουδούσαν λέξη προς λέξη το ποίημα του Κ. Καρυωτάκη «Εμβατήριο πένθιμο και κατακόρυφο» το οποίο έχετε μελοποιήσει. Κάνατε, δηλαδή, κάτι που κανένα σχολείο δεν κατάφερε. Το έχεις σκεφτεί ποτέ έτσι;

Αυτή είναι η δύναμη του τραγουδιού, που αγγίζει άμεσα τις καρδιές των ανθρώπων, και είναι ευτύχημα όταν αυτό γίνεται με ποίηση του Καρυωτάκη, του Ελύτη ή του Σεφέρη. Ο στόχος του τραγουδιού δε μπορεί να είναι μόνο η καρδιά, αλλά και η σκέψη.

Εμβατήριο πένθιμο και κατακόρυφο

Στο ταβάνι βλέπω τους γύψους.

Μαίανδροι στο χορό τους με τραβάνε.

Η ευτυχία μου, σκέπτομαι, θα ’ναι

ζήτημα ύψους.

Σύμβολα ζωής υπερτέρας,

ρόδα αναλλοίωτα, μετουσιωμένα,

λευκές άκανθες ολόγυρα σ’ ένα

Αμάλθειο κέρας.

Ταπεινή τέχνη χωρίς ύφος,

πόσο αργά δέχομαι το δίδαγμά σου!

Όνειρο ανάγλυφο, θα ’ρθω κοντά σου

κατακορύφως.

Οι ορίζοντες θα μ’ έχουν πνίξει.

Σ’ όλα τα κλίματα, σ’ όλα τα πλάτη,

αγώνες για το ψωμί και το αλάτι,

έρωτες, πλήξη.

Α! πρέπει τώρα να φορέσω

τ’ ωραίο εκείνο γύψινο στεφάνι.

Έτσι, με πλαίσιο γύρω το ταβάνι,

πολύ θ’ αρέσω.

Μένεις μόνιμα στην Κέρκυρα, αν δεν κάνω λάθος. Δεν θα ήθελες να είσαι σε ένα από τα αστικά κέντρα, να κάνετε συχνότερες εμφανίσεις, να συναναστρέφεσαι καθημερινά με πολύ κόσμο, να πηγαίνεις στα live άλλων συγκροτημάτων;

Η Κέρκυρα είναι ένα πολύ όμορφο μέρος που με βοηθάει και δημιουργικά να είμαι εκεί, αλλά αν η δουλειά μου απαιτούσε εντονότερους ρυθμούς, φυσικά εννοείται θα ανταποκρινόμουν με τη συχνότερη παρουσία μου, όπως και γίνεται κάθε φορά.

Από τα συγκροτήματα που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια ξεχωρίζεις κάποιους;

Μου αρέσουν οι Nightstalker γιατί έχουν την αλήθεια τους, είναι ανεξάρτητοι κι έχουν το δικό τους κοινό, στηριζόμενοι αποκλειστικά στη δημιουργικότητά τους.

Αναλαμβάνοντας την παραγωγή, πρόσθεσες ή αφαίρεσες ένα άγχος από το κεφάλι σου;

Έγιναν και τα δύο. Πρόσθεσα την ευθύνη του παραγωγού, μια ευθύνη που πολλές φορές είναι γραφειοκρατικού χαρακτήρα, και αφαίρεσα την ικανότητα να είμαι αναπόσπαστος στο έργο μου, αφοσιωμένος, κάνοντας αυτό που μου αρέσει, να γράφω στίχους και μουσική από το πρωί μέχρι το βράδυ. Το μόνο καλό είναι ότι σ’ αυτή την περίπτωση απολαμβάνεις την ανεξαρτησία σου.

Θα ήθελα να μοιραστείς μαζί μου την πιο πικρή και την πιο ευχάριστη στιγμή της πορείας σας.

Η πιο πικρή διαπίστωση που έκανα ασχολούμενος με τη μουσική είναι πως όσο πιο πολύ πετύχαιναν τα τραγούδια μου κι εκεί που περίμενα αποδοχή και αναγνώριση για αυτό το λόγο από συναδέλφους ή από ανθρώπους του χώρου που λογικά νόμιζα ότι θα ήθελαν να με βοηθήσουν, συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Απομακρύνθηκαν από μένα άνθρωποι, μου γύρισαν την πλάτη άλλοι, κι από αυτούς που ασχολούνταν με τη μουσική ελάχιστοι ήταν αυτοί που μου χτύπησαν την πλάτη φιλικά. Κάποιοι μάλιστα προσπαθούσαν να αποδομήσουν κιόλας το ίδιο το συγκρότημα, αποδίδοντας τα τραγούδια μου σε άλλα συγκροτήματα, αποδίδοντας ακόμη και τις ερμηνείες μου στον πρώτο δίσκο σε άλλον τραγουδιστή. Πέρασα μια δεκαετία προσπαθώντας να αποδείξω πως δεν είμαι ελέφαντας και θα βρείτε ίσως και σήμερα κάποιον που να αμφισβητεί ότι τραγουδάω εγώ στον πρώτο δίσκο, αλλά αντίθετα ένα άλλο συγκεκριμένο πρόσωπο. Αυτή η διαστρέβλωση της αλήθειας και τέτοια προπαγάνδα δεν έχει γίνει ούτε από παρακράτος σε καιρούς σκοτεινούς.

Κάπως έτσι βίωσα την επιτυχία του πρώτου δίσκου, έμαθα ότι ζω στη χώρα της αναξιοκρατίας, του τυχοδιωκτισμού, του ό,τι δηλώσεις είσαι, σε μια περίοδο που για την Ελλάδα μετά την πτώση του τείχους ξεκινούσε μια σκοτεινή περίοδος εύκολου πλουτισμού, τυχοδιωκτισμού, «πατάω στο πτώμα του συναδέλφου μου για να ανέβω εγώ», όσο πιο πολλά ψέματα πω τόσο πιο πολύ θα αρέσω σαν Ελληνάρας και θα ’μαι άξιος χειροκροτήματος. Οι αξίες οι δικές μου, ομαδικότητα, συνεργασία, συναδελφικότητα, αποδείχτηκαν ανίσχυρες εκείνη την περίοδο να με υπερασπιστούν. Η πιο καλή στιγμή τώρα που έχω ζήσει είναι ότι μέσα σε αυτό το αφιλόξενο κλίμα της τότε Θεσσαλονίκης, ο κόσμος σε πεισματική αντίδραση γέμισε ένα ανοιχτό θέατρο 3.500 θέσεων, που δεν το γέμιζαν εύκολα ούτε καλλιτέχνες πολύ περισσότερο προβεβλημένοι και αυτό ήταν το πιο δυνατό φιλικό χτύπημα στην πλάτη, για να συνεχίσω, στην πιο δύσκολη ίσως στιγμή για το συγκρότημα.

Η συναυλία σας στις 28 Ιανουαρίου στο Κύτταρο είναι επετειακή, κλείνετε τα τριάντα χρόνια στη μουσική σκηνή. Θα έχει κάποια έκπληξη; Κάποιο κομμάτι καινούργιο;

Κατ’ αρχάς θα μοιραστώ τη σκηνή με πολλά, παλιά μέλη και συνεργάτες, έχουμε ετοιμάσει επίσης μερικές ωραίες εκπλήξεις, αλλά θα παίξουμε και τρία ολοκαίνουργια κομμάτια από τον καινούργιο μας δίσκο, που είναι έτοιμος και θα κυκλοφορήσει πολύ σύντομα.

                                                

Info

Τα Μωρά στη Φωτιά εμφανίζονται στο ΚΥΤΤΑΡΟ το Σάββατο 28/ 1 σε μια επετειακή συναυλία για τα τριάντα χρόνια του συγκροτήματος.

Το 1984 τρεις φίλοι από τη Βέροια, ο Στέλιος «Σαλβαδόρ» Παπαϊωάννου στο τραγούδι και το μπάσο, ο Γιώργος Παπαϊωάννου στα ντραμς και ο «Μπάννυ» Δημήτρης Βασιλειάδης στην κιθάρα, σχηματίζουν τους «Τεμπέληδες Της Εύφορης Κοιλάδας». Λίγο αργότερα ο Μπάννυ αντικαθίσταται για λίγο από τον Παύλο Παυλίδη (την περίοδο 1986-1988). Τα Μωρά στη Φωτιά έγιναν ένα από τα δημοφιλέστερα ελληνικά ροκ συγκροτήματα με όλη την ενέργεια των πανκ συγκροτημάτων του τέλους της δεκαετίας του ’70 και ελληνικούς στίχους με κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο. Σαν Μωρά στη Φωτιά κυκλοφόρησαν την πρώτη τους δισκογραφική δουλειά το 1987. Το 2004, ο Στέλιος «Σαλβαδόρ» ίδρυσε την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία Baby Records με την οποία κυκλοφορούν 3 ακόμη άλμπουμ κι ένα 4πλό Live dvd+cd box για τα 20 χρόνια του συγκροτήματος (2008).