Η συναυλία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών στις 12/12 στον Άγιο Παντελεήμονα ήταν μια πολιτική πράξη, δείχνοντας από τη μια στην πολιτεία έναν τρόπο διαχείρισης, και τρομάζοντας από την άλλη τους αγκυλωμένους στις σκοταδιστικές θέσεις τους με το μήνυμά της «Η Τέχνη ενώνει». Ο Ιωάννης Μάνος (εμπνευστής της συναυλίας) και ο Αλέξανδρος Μυράτ (διεύθυνε την Καμεράτα) κάνουν την αποτίμησή τους.
«Της αγάπης αίματα» μέσα στην εκκλησία. «Του μίσους αίματα» έξω. Λίγο πριν ξεκινήσει η συναυλία, ένας τριαντάχρονος (;) επιτέθηκε φραστικά («Είσαι προδότης, θ’ αλλάξει χρώμα η ορθοδοξία…») εναντίον του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. κ. Ιερωνύμου.
Μάλλον αναμενόμενο, αν κάποιος είχε διαβάσει τα «χριστιανικά» μηνύματα που κυκλοφόρησαν τις προηγούμενες ημέρες σε blogs – o αρχιεπίσκοπος επέτρεψε ν’ ακουστεί σε ιερό ορθόδοξο χώρο η μουσική του ανίερου δόγματος! Εξοβελίστηκε, αλλά είχε προλάβει να μεταφέρει μέσα στην εκκλησία την ατμόσφαιρα από τον περίβολο. Δεν κατάφερε όμως να την εγκαταστήσει. Γιατί η μουσική φάνηκε ανώτερη από τα συνθήματα. Θα χρησιμοποιήσω μια φράση κλισέ (μαγική ατμόσφαιρα) για να περιγράψω κάποιες στιγμές – πρέπει να δοθούν τα συγχαρητήρια στον κύριο Ιωάννη Μάνο για την ιδέα του, στον Αρχιεπίσκοπο που στάθηκε αρωγός, στον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Aναστάσιο για τη συμβολική του παρουσία, αλλά και στους τεχνικούς του Μεγάρου για τον εξαιρετικό ήχο. Η μουσική που επιλέχτηκε έστειλε κι ένα πολυπολιτιστικό μήνυμα: βυζαντινοί ύμνοι, κλασική μουσική με έργα του Αδάμη και του Corelli, δοξαστικό Κρεολής λειτουργίας και το τραγούδι «Της αγάπης αίματα» από το Άξιον Εστί. Όχι, δεν υπήρχε κατάνυξη – ήταν και η ύπαρξη αλυσίδας αστυνομικών, εξαιτίας της παρουσίας του Προέδρου της Δημοκρατίας. Όμως υπήρξε συγκίνηση. «Έρχομαι από μικρό παιδί σ’ αυτή την εκκλησία. Στην αρχή ένιωσα περίεργα, αλλά στην πορεία δεν μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυά μου» έλεγε ένας κάτοικος της περιοχής. Στον αντίποδα, μια ομάδα κυριών, έδειχναν με κάθε τρόπο την αδημονία τους να τελειώσει η συναυλία προκειμένου να μοιράσουν ένα κείμενο με την υπογραφή «Κάτοικοι του Αγίου Παντελεήμονα». Δικαιολογημένη κίνηση, σκέφτεσαι, εσύ που ήρθες εδώ μόνο εξαιτίας της συναυλίας, κι ύστερα διαβάζεις «Για τα καταδικασμένα ελληνόπουλα που θα καταλήξουν ευνουχισμένοι Έλληνες, χωρίς τη γνώση των αγώνων των προγόνων μας για την απελευθέρωση της Χώρας μας…» και ενστικτωδώς… μειώνεις το δίκιο τους. Όλα αυτά μέσα. Γιατί έξω είχε στηθεί άλλη… συναυλία με συνθήματα εθνικιστών που ανακάτευαν σιωνισμούς, μασονισμούς και πολλά μέτρα σχοινί στις αποθήκες (για να κρεμάσουν τους πολιτικούς). Η παρουσία των ελάχιστων πολιτικών στη συναυλία (σε σχέση με την απουσία πολιτικής για τα προβλήματα της περιοχής) ήταν το κόκκινο πανί και στα πηγαδάκια, ιδίως των κατοίκων της περιοχής, που συνομιλούσαν με τους… επισκέπτες. Κανένας δεν αμφισβητούσε την αξία της, αλλά η δυσπιστία τους στις προθέσεις των αρχών (όχι του Μεγάρου) δεν τους επέτρεπε να μείνουν στο νόημά της, κι ας επέμενε ένας κύριος «Η συναυλία έχει ρίξει πολιτικό σπόρο». Είχε δίκιο. Το αν θα φυτρώσει είναι άλλο θέμα…
Ιωάννης Μάνος, Πρόεδρος Μεγάρου Μουσικής Αθηνών
Η συναυλία υπερέβη τις προσδοκίες. Υπήρχε ένας κίνδυνος, όχι σε σχέση με την ασφάλεια, όσο το αν θα κατορθώναμε να κερδίσουμε τελικά την κατανόηση από τους πολίτες του Αγίου Παντελεήμονα. Και νομίζω το πετύχαμε. Φάνηκε στις αντιδράσεις μέσα στην εκκλησία. Στα συγκινημένα μάτια. Μπορεί ν’ ακούγεται υπερβολικό, αλλά αυτή η συναυλία τουλάχιστον εμάς τους ανθρώπους του Μεγάρου μάς έχει αλλάξει. Το λέω γιατί δύο ημέρες πιο πριν όταν πήγαμε από το Μέγαρο, μαζί κι εγώ, στην εκκλησία για να δούμε τα διαδικαστικά, νιώσαμε την ένταση. Προσωπικά αισθάνθηκα ως πολίτης την ανάγκη να πω πως δεν μπορεί άλλο η πολιτεία και η δημοτική αρχή να μη διαχειρίζονται με σοβαρότητα, συστηματικότητα και ανθρωπιά αυτό το πρόβλημα. Η συναυλία τελικά ήταν μια πολιτική παρέμβαση, και μπορεί να δημιουργήσει μια δυναμική. Μένει να δούμε τα αποτελέσματά της…
Αλέξανδρος Μυράτ, Μόνιμος αρχιμουσικός της Καμεράτα
Πολύ θετική η αποτίμησή μου για τη συναυλία, αν και προσπάθησαν κάποιοι να δημιουργήσουν προβλήματα, όμως δεν τους πέρασε – ήταν εκεί και η μισή αστυνομία του έθνους. Δεν είμαι καθόλου αδιάφορος για την πολιτική πλευρά της – εξάλλου είμαι ένας πολίτης που μένει κοντά στην πλατεία Κολιάτσου, και σας βεβαιώ πως δεν ζούμε και το τέλος του κόσμου. Τα παιδιά μου κυκλοφορούν τα βράδια χωρίς πρόβλημα, εγώ ξεχνάω πολλές φορές από αφηρημάδα το κλειδί στην πόρτα... και δεν έχει συμβεί τίποτα. Να έτυχα στην περίπτωση; Όχι, πως δεν υπάρχουν προβλήματα, αλλά είναι προβλήματα που μπορούν να λυθούν αν υπάρξει πολιτική διάθεση. Αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα κι εγώ θα ήθελα να μείνω στην καλλιτεχνική αξία της συναυλίας. Είναι πάρα πολύ σημαντικό που για πρώτη φορά επιτράπηκε σε ορθόδοξη εκκλησία της Αθήνας να γίνει μια συναυλία – και το τονίζω της Αθήνας, γιατί με την Καμεράτα έχουμε δώσει πολλές συναυλίες σε εκκλησία των Χανίων που, όπως ίσως ξέρετε, ανήκει στο Πατριαρχείο Κων/λης. Πιστεύω πως πέρασε η θέση του Μεγάρου πως η μουσική πρέπει να έρθει κοντά στον κόσμο που… φοβάται να περάσει το κατώφλι του. Δεν υπήρχε αυτό που λέμε κατάνυξη – ούτε στις κανονικές λειτουργίες υπάρχει με τα κινητά και τις συνομιλίες. Υπήρχε όμως ησυχία, έκπληξη και εντέλει ενθουσιασμός, κυρίως από τους περίοικους που γέμισαν την εκκλησία. Υπήρχε μια δυναμική καλής θέλησης να τα βρούμε κάπου. Κι αυτό ας κρατήσουμε, κάνοντας μια ευχή να υπάρχει συνέχεια.
