Διεθνής Ημέρα Μουσείων: Πώς τη γιορτάζουν στα ιδρύματα της Αθήνας

Η Διεθνής Ημέρα των Μουσείων είναι ένας θεσμός που έχει οριστεί εδώ και πολλά χρόνια, επανεξετάζοντας κάθε χρονιά τον ρόλο των μουσείων μέσα στην κοινωνία και τη σύγχρονη πραγματικότητα. Έτσι ο Διεθνής Οργανισμός Μουσείων (ICOM) ορίζει μια συγκεκριμένη θεματική προβληματισμού, πάνω στην οποία «χτίζεται» ο προγραμματισμός των μουσειακών ιδρυμάτων για τη συγκεκριμένη μέρα. Για το 2025 το θέμα του εορτασμού είναι «Μουσεία και κοινωνίες σε διαρκή αλλαγή». Πώς εντάσσονται τα μουσεία σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται; Με ποιες δράσεις μπορούν να προσελκύσουν τον κόσμο να τα επισκεφθεί και να τα προτιμήσει έναντι άλλων μέσων ψυχαγωγίας; Αυτά είναι τα ερωτήματα στα οποία κλήθηκαν να προσαρμόσουν τα προγράμματα εορτασμού της ημέρας φέτος. Συγκεκριμένα κινήθηκαν σε τρεις πυλώνες: νέες τεχνολογίες, άυλη πολιτιστική κληρονομία και προσέγγιση των νέων. Το τιμώμενο μουσείο φέτος είναι το Μουσείο Ηρακλειδών, το οποίο έχει ετοιμάσει ένα ειδικό πρόγραμμα για να γιορτάσει το γεγονός αυτό. 

Διεθνής Ημέρα Μουσείων: Οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις σε 12 μουσειακά ιδρύματα της Αθήνας

Μουσείο Ηρακλειδών 
Η κεντρική εκδήλωση για τον φετινό εορτασμό της Ημέρας των Μουσείων θα πραγματοποιηθεί στο τιμώμενο μουσείο στις 18 Μαΐου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μουσική εισαγωγή, καλωσόρισμα από την Γενική Διευθύντρια Ελένη Νομικού, προσφωνήσεις από την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και την Πρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος του ICOM Πένυ Θεολόγη-Γκούτη, καθώς και ομιλίες από την Τζένη Αλμπάνη και τον Παύλο Φυρό. Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί περίπου στις 20:00 με μια μουσική εκδήλωση σε συνεργασία με το Εθνικό Ωδείο. Πέρα από την κεντρική εκδήλωση το Μουσείο έχει προγραμματίσει πολλές δράσεις, με θεματικές ξεναγήσεις, παιδικά και οικογενειακά εργαστήρια. Το βασικό μότο του Μουσείου για φέτος είναι Προορισμός: Οδός Ηρακλειδών. Η οδός Ηρακλειδών είναι ένας από τους παλαιότερους και ιστορικότερους δρόμους της Αθήνας, με αναφορές ήδη από το 1778, όταν χτίστηκε νέο οθωμανικό τείχος πάνω στα ερείπια του Θεμιστόκλειου. Μετά την απελευθέρωση, τοποθετήθηκαν ράγες τραμ, ενώ στα τέλη του 19ου αιώνα ανεγέρθηκαν κομψά νεοκλασικά σπίτια, πολλά από τα οποία σώζονται και έχουν ανακαινιστεί. Σήμερα, η Ηρακλειδών αποτελεί πολιτιστικό πόλο με γκαλερί, βιβλιοπωλεία, εκδοτικούς οίκους και μουσεία. Οι εκδηλώσεις του Σαββάτου 17 Μαΐου κινούνται σε αυτή τη λογική. Οι εκδόσεις Συρτάρι διοργανώνουν bazaar βιβλίου με έσοδα υπέρ της ΑΜΚΕ Iasis. Η Chili Art Gallery φιλοξενεί έκθεση υδατογραφίας (11:00–15:00), ενώ το Μουσείο Ηρακλειδών προσφέρει βόλτα με «μυστικά» της περιοχής (17:30–19:00) και μουσική εκδήλωση στην αυλή του για το κλείσιμο της ημέρας.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Εδώ οι εορτασμοί ξεκινούν από τις 16 και ολοκληρώνονται στις 18 Μαΐου. Από ξεναγήσεις και θεματικές περιηγήσεις, μέχρι εκπαιδευτικά προγράμματα και συναυλίες: αυτά είναι όλα όσα θα βρείτε στον προγραμματισμό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Οι εορτασμοί ξεκινούν με 4 διαφορετικές περιηγήσεις από αρχαιολόγους του Μουσείου, που ξεκινούν από τις 10:00 και ολοκληρώνονται στις 14:45. Την ίδια ημέρα προσφέρεται και ένα εικαστικό εργαστήριο για μαθητές δημοτικού (16 Μαΐου). Παράλληλα, από τις 18 Μαΐου, η εικονική περιήγηση του Μουσείου για ΑμεΑ αποκτά ηχητική αφήγηση. Οι εορτασμοί κορυφώνονται την Κυριακή με 3 συναυλίες μουσικών σχολείων, στην Αίθουσα Βωμού και στο Αίθριο. 

Μουσείο της Ακρόπολης
Το Σαββατοκύριακο 17 και 18 Μαΐου 2025, το Μουσείο Ακρόπολης διοργανώνει ειδικές δράσεις για το κοινό. Το Σάββατο, το μουσείο λειτουργεί 9:00–20:00 με κανονικό εισιτήριο, ενώ στις 11:00 προσφέρεται η θεματική παρουσίαση «Υδάτινες Διαδρομές». Στις 18:30, στο πλαίσιο της νέας έκθεσης «Allspice- Michael Rakowitz & Ancient Cultures», θα πραγματοποιηθεί συζήτηση του καλλιτέχνη με την επιμελήτρια Ελίνα Κουντούρη. Την Κυριακή, με ελεύθερη είσοδο, εγκαινιάζονται οι αρχαιολογικές παρουσιάσεις της έκθεσης στις 10:00 (αγγλικά) και 13:00 (ελληνικά), με έμφαση σε ζητήματα μνήμης, πολιτιστικής απώλειας και προσφυγιάς.

Εθνική Πινακοθήκη
Εστιάζοντας στον πυλώνα που αφορά την προσέγγιση των νέων, η Εθνική Πινακοθήκη προσκαλεί εφήβους και νέους να σχηματίσουν τα δικά τους «Συμβούλια Νέων» την Κυριακή 18 Μαΐου (12:00 για ηλικίες 13-17 και 14:00 για ηλικίες 18-25), συμμετέχοντας σε μια ξενάγηση και σχεδιάζοντας δράσεις με επίκεντρο τη σύγχρονη λειτουργία των μουσείων. Την προηγούμενη ημέρα, Σάββατο 17 Μαΐου στις 12:00, διοργανώνεται θεματική ξενάγηση στον τρίτο όροφο των μόνιμων συλλογών του Κεντρικού Κτηρίου, με οδηγό την ιστορικό τέχνης Μαρίνα Τομαζάνη.

ΕΜΣΤ
Στο πλαίσιο των δράσεων γύρω από τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, την Πέμπτη 22 Μαΐου το ΕΜΣΤ ανοίγει για το κοινό τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Μεσοπάτωμα του Μουσείου για δωρεάν πρόσβαση στο SAVE THE DATES: ένα οπτικοακουστικό αρχείο για τη σύγχρονη τέχνη. Το SAVE THE DATES αποτελεί τη μοναδική πλατφόρμα στην Ελλάδα για την διεθνή και Ελληνική σύγχρονη τέχνη με περιεχόμενο 776 τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών αρχείων πλήρως τεκμηριωμένων και κατηγοριοποιημένων, που σχεδίασε, επιμελήθηκε και παρουσίασε η εικαστικός Κατερίνα Ζαχαροπούλου από το 1995 - 2025.Η πλατφόρμα είναι αποκλειστικά διαθέσιμη στο ΕΜΣΤ και στην Βιβλιοθήκη της ΑΣΚΤ.

Μουσείο Μπενάκη- Κτίριο Οδού Πειραιώς
Με αφορμή την έκθεση «Η Αφρική ανάμεσά μας» πραγματοποιείται ανοιχτή συζήτηση με θέμα «Οι προφορικές ιστορίες ως γέφυρα πολιτισμών – ιστορίες της αφροδιασποράς». Ιστορικοί, πανεπιστημιακοί και ερευνητές φωτίζουν τον ρόλο της προφορικής ιστορίας στις αφρικανικές κοινότητες και τη σημασία της διαγενεακής μετάδοσης πολιτισμικής μνήμης. Η εκδήλωση φιλοδοξεί να ξεκινήσει έναν δημόσιο διάλογο για τη δημιουργία ενός αρχείου αφροδιασπορικών προφορικών αφηγήσεων στην Ελλάδα και την ανταλλαγή μεθοδολογιών για την τεκμηρίωσή τους (18 Μαΐου στις 17:00). 

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Την Κυριακή 18 Μαΐου το Μουσείο διοργανώνει διάφορες δράσεις για μικρούς και μεγάλους. Ένα εργαστήρι αφήγησης με θέμα την τυπογραφία για μικρούς και μεγάλους θα πραγματοποιηθεί 3 φορές μέσα στην ημέρα, ώστε να δώσει την ευκαιρία να το παρακολουθήσει περισσότερος κόσμος (11:30, 12:10 και 12:50). Παράλληλα, έχουν προγραμματιστεί άλλα δυο εργαστήρια αλλά και ένα πρόγραμμα προβολών με τίτλο «Cycladic Identities» (13:30-17:00). Τέλος, στον χώρο θα κυκλοφορούν ξεναγοί φορώντας ειδικές μπλούζες «Ask me», έτοιμοι να απαντήσουν σε κάθε απορία του κόσμου σε σχέση με τα εκθέματα του μουσείου.

Mουσείο Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή
Την Ημέρα των Μουσείων, θα είναι ανοιχτό στο κοινό και μάλιστα με ελεύθερη είσοδο, ενώ έχουν προγραμματιστεί τρεις δωρεάν ξεναγήσεις, μια στη μόνιμη Συλλογή και δυο στην περιοδική έκθεση «Νικόλαος Κονταξής: Catch me», η οποία μάλιστα ολοκληρώνεται εκείνη την ημέρα. Συντονιστείτε με την ιστοσελίδα του μουσείου τις επόμενες μέρες, που θα ανακοινώσει όλες τις λεπτομέρειες μέχρι και την Πέμπτη 15 Μαΐου. Απαιτείται προκράτηση και για τις τρεις ξεναγήσεις. 

Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου
Την Κυριακή 18 Μαΐου, στο Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων, θα πραγματοποιηθούν δύο δράσεις στο πλαίσιο του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων με θέμα «Μουσεία και κοινωνίες σε διαρκή αλλαγή». Στις 11:00, η θεατρική διαδρομή «Επόμενη Στάση: Γκαζοχώρι» θα προσφέρει μια περιπατητική ξενάγηση στην ιστορία της περιοχής, με ελεύθερη είσοδο και προκράτηση θέσης. Από τις 12:00 έως τις 13:30, θα πραγματοποιηθεί to εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά 6-11 ετών «Από το Γκάζι στο άπειρο», με θέμα τη δημιουργία μιας φουτουριστικής πόλης. 

Εθνικό Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
Την Κυριακή 18 Μαΐου 2025, με δωρεάν είσοδο, μπορείτε να επισκεφτείτε το Μουσείο και να απολαύσετε το πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων. Στις μόνιμες εκθέσεις περιλαμβάνονται η Φυσική Ιστορία, η Κλιματική Αλλαγή και Εμείς, καθώς και η περιοδική έκθεση «Ανθογραφία» με Βοτανική Ζωγραφική. Επίσης, στο DOME του Μουσείου θα προβληθεί η ταινία «Kitz the cat’s SuperMoon Adventure», ενώ θα υπάρχει και εκθεσιακή προβολή 360˚ με τίτλο «Η αλήθεια κατάματα». Μια μοναδική ευκαιρία να εξερευνήσετε την επιστήμη και την τέχνη μέσα από σύγχρονες προβολές και εκθέσεις. 

Μουσείο Μαρία Κάλλας
Το μουσείο θα είναι ανοιχτό για το κοινό την Κυριακή με ελεύθερη είσοδο και προσκαλεί όλους να ανακαλύψουν τον κόσμο της Μαρίας Κάλλας. Στο πλαίσιο της θεματικής δράσης, οι επισκέπτες ηλικίας 16-106 ετών, που συμμετείχαν στην πρωτοβουλία «POV: My take on Maria Callas Museum», δημιούργησαν σύντομα βίντεο-reels για την προσωπική τους ξενάγηση. Τα βίντεο θα προβληθούν στο μουσείο, δίνοντας τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να μιλήσουν για την εμπειρία τους.

Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
Το Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» γιορτάζει τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων 2025 με μία μοναδική εμπειρία Εικονικής Πραγματικότητας στο «Εργαστήρι του Φειδία». Οι επισκέπτες θα περιηγηθούν εικονικά στην Αρχαία Ολυμπία, θα θαυμάσουν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία και θα ζήσουν την αρχαία ιστορία μέσω VR τεχνολογίας. Η φετινή θεματική της ημέρας επικεντρώνεται στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά, τη δύναμη των νέων και τις νέες τεχνολογίες, προωθώντας τον ελληνικό πολιτισμό και την ιστορία (18 Μαΐου, 15:00& 16:00).

Μουσείο Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ
Για τον φετινό εορτασμό, το εν λόγω μουσείο έχει διοργανώσει ένα τετραήμερο εκδηλώσεων κυρίως για παιδιά με τίτλο «4ήμερη στο Μουσείο». Στο μουσείο θα τρέχουν 6 διαφορετικά προγράμματα, που μπορείτε να δείτε αναλυτικά στο σάιτ τους και να κλείσετε θέσεις online. Έχουν προβλεφθεί ομαδικές ξεναγήσεις για παιδιά και ενήλικες, καθώς και άλλα παιχνίδια επικοινωνίας για παιδιά αλλά και ένα θεατρικό, το «Κλήση από τον ισημερινό» για παιδιά 9-14 ετών (17 Μαΐου, 11-12:30).