Ίαν Μπέρι: Τέχνη από Denim στην Κωνσταντινούπολη

Της Πολυτίμης Ζέης*

Αυτές τις μέρες παρουσιάστηκε στην Κωνσταντινούπολη στο Kalyon Kültür, μια έκθεση του Ίαν Μπέρι με τίτλο «Beyond Denim», σε επιμέλεια της Aslı Bora. Όλα τα έργα του Βρετανού καλλιτέχνη είναι φτιαγμένα από κομμάτια τζιν, διαφόρων υφών και χρωμάτων.

Τα έργα του εντυπωσίασαν τον θεατή με την απλότητα και ταυτόχρονα με την πολυπλοκότητά τους. Ακόμα και κοιτώντας τα από κοντά, νιώθει κανείς την ανάγκη να τα αγγίξει για να βεβαιωθεί ότι αυτές οι εικόνες είναι φτιαγμένες από κομμάτια αχρησιμοποίητων, φθαρμένων και παλιών τζιν.

Η πρώτη ύλη, το τζιν από βαμβάκι, που χρησιμοποιεί ο Ίαν Μπέρι, εντάχθηκε στην πολιτιστική και κοινωνική ζωή μας με την έλευση της βιομηχανικής επανάστασης. Το τζιν, ένα υλικό που πρωτοχρησιμοποίηθηκε και προτιμήθηκε από την εργατική τάξη για τη λειτουργικότητα και την αντοχή του, έγινε αναπόσπαστο μέρος της μόδας. «Το τζιν, κοινωνικό σύμβολο των εργατών στις αρχές του 20 αιώνα, έγινε συνώνυμο της ελευθερίας και των νιάτων τη δεκαετία του 1950». (Από την περιγραφή της έκθεσης).

Ο Ίαν Μπέρι ανακυκλώνοντας «χρησιμοποιημένα και άχρηστα» τζιν, καθιερώνει με την τέχνη του μια πλατφόρμα αμφισβήτησης της συνεχούς σπατάλης των πρώτων υλών, που χρησιμοποιούνται στη μόδα, η οποία απαιτεί συνεχείς αλλαγές στην υπηρεσία της κατανάλωσης.

Αξίζει να προσέξουμε αυτόν τον νέο καλλιτέχνη. Ποιος ξέρει; Ίσως κάποια στιγμή πέσουμε πάνω σε κάποια έκθεσή του στην Ελλάδα ή στα διάφορα ταξίδια μας.

Η έκθεση πραγματοποιήθηκε σε ένα υπέροχο και ιστορικό κτίριο, ένα πέτρινο κονάκι που κτίστηκε από τον Αμπντουλχαμίντ τον 2ο, το 1889, στην περιοχή Νισάντασι της Κωνσταντινούπολης. Προοριζόταν για τον Μεχμέτ Ραϊφ Πασά αξιωματούχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο οποίος και έζησε εκεί μέχρι τον θάνατό του το 1911. Στο κονάκι αυτό έζησε κατά διαστήματα και η κόρη του Ραϊφ Πασά, η Ιχσάν Ραϊφ Χανίμ, ποιήτρια και συνθέτρια. Στην πίσω μεριά του κτιρίου βρίσκεται ένας όμορφος κήπος, που λειτουργεί σήμερα ως καφέ.

*H Πολυτίμη Ζέη μας στέλνει ανταποκρίσεις από την πολιτιστική ζωή στην Κωνσταντινούπολη.