Προμηθέας Λυόμενος: Ο χαμένος πίνακας του Carl Bloch βρίσκει ξανά τη φήμη του στην Αθήνα

Το έργο του Carl Bloch, «Προμηθέας Λυόμενος» αποκτά ξανά φήμη. Πρόκειται για ένα έργο τέχνης που παραγγέλθηκε από Έλληνα βασιλιά, έκανε τον δημιουργό του διάσημο και στην πατρίδα του τη Δανία, προσελκύοντας πλήθη και στη συνέχεια εξαφανίστηκε μυστηριωδώς.

Τώρα, σχεδόν εννέα δεκαετίες αφότου εθεάθη για τελευταία φορά να κοσμεί τη σκάλα του βασιλικού παλατιού που θα γινόταν το κοινοβούλιο της Αθήνας, το αριστούργημα του Carl Bloch, «Προμηθέας Λυόμενος» απέκτησε φήμη στην Ελλάδα, όπως γράφει ο Guardian. «Η απήχησή του ήταν εκπληκτική», είπε ο Νικόλας Παπαδημητρίου, διευθυντής του Μουσείου Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου κάτω από την Ακρόπολη. «Οι άνθρωποι είναι εντελώς μαγεμένοι».

Μαγεμένοι οι επισκέπτες του Μουσείου Παύλου και Αλεξάνδρα Κανελλόπουλου

Ο πίνακας εκτίθεται εδώ και μήνες, προσελκύοντας επισκέπτες που παρακινούνται τόσο από την προοπτική να δουν έναν από καιρό χαμένο πολιτιστικό θησαυρό, όσο και από αυτό που απεικονίζει: για μια γεύση από τη νίκη της ελευθερίας επί της καταπίεσης. Η δημοτικότητα του πίνακα ήταν τέτοια που σχεδιάζεται τώρα να εκτεθεί αλλού στην Ελλάδα προτού το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο κήρυξε το έργο διατηρητέο ​​μνημείο, το εκθέσει σε μόνιμη έκθεση στο πρόσφατα ανακαινισμένο παλάτι του Τατοΐου, βόρεια της πρωτεύουσας εντός του 2025.

«Σε ηλικία 87 ετών δεν νομίζω ότι έχω δει κάτι παρόμοιο», λέει ο Δημήτρης Μαυρίκας, ένας συνταξιούχος έμπορος που είχε ταξιδέψει από το Αγρίνιο στην Αθήνα για να δει το έργο. «Για μένα όλα έχουν να κάνουν με τη μάχη της ανθρώπινης ύπαρξης, τη μάχη που δίνουμε για να επιβιώσουμε από τη στιγμή που γεννιόμαστε». Σε έναν όλο και πιο ανασφαλή κόσμο, ήταν, είπε, μια μάχη με μεγάλη σημασία. «Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι οι άνθρωποι πάντα αγωνίζονταν για την ελευθερία τους; Είχα ακούσει τόσα πολλά για αυτόν τον πίνακα και δεν με έχει απογοητεύσει. Προκαλεί δέος».

Με τέσσερα μέτρα ύψος και τρία μέτρα πλάτος, ο πίνακας απεικονίζει τη στιγμή που ο Προμηθέας απελευθερώνεται από τις αλυσίδες που τον έδεσαν σε έναν βράχο, την τιμωρία που επέβαλε ο Δίας στον τιτάνα επειδή τόλμησε να δώσει στην ανθρωπότητα τη δύναμη της φωτιάς.

Ο Παπαδημητρίου είπε ότι η γοητεία του πίνακα μπορεί επίσης να αποδοθεί στο «τεράστιο μέγεθός του, σε μια χώρα όπου δεν είχαμε ποτέ μεγάλα κτίρια για να κρεμάσουμε τέτοια κομμάτια».

Η εξαφάνιση και η εύρεσή του στο Τατόι

Γνωστός για τις απεικονίσεις του μυθολογικών ηρώων, ο Bloch έλαβε το 1864 παραγγελία από τον νεαρό βασιλιά Γεώργιο Α', γεννημένο στη Δανία, ο οποίος είχε αναλάβει τον θρόνο της Ελλάδας το προηγούμενο έτος. Ο καλλιτέχνης εργάστηκε μανιωδώς για να τελειώσει τον πίνακα. Όταν εκτέθηκε για πρώτη φορά στην Κοπεγχάγη το 1865, χαρακτηρίστηκε ως ένας πίνακας πρωτοποριακός που γνώρισε άνευ προηγουμένου επιτυχία.

Για πολλούς, η δύναμη του πίνακα βρίσκεται επίσης στην εξαιρετική ιστορία του. Η τυχαία ανακάλυψή του το 2012 όχι μόνο έβαλε τέλος σε εικασίες δεκαετιών, αλλά έλυσε ένα θρίλερ που είχε από καιρό στοίχειωνε τον κόσμο της τέχνης. Τα στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού στην Ελλάδα έμειναν έκπληκτα όταν συνάντησαν τον καμβά τυλιγμένο ενώ κατέγραφαν χιλιάδες αντικείμενα που συγκεντρώθηκαν στο Τατόι, που κάποτε ανήκαν στην έκπτωτη βασιλική οικογένεια. Τελευταία φορά που ο πίνακας εκτέθηκε δημόσια ήταν στην Κοπεγχάγη το 1932. Έκτοτε, οι ιστορικοί υπέθεσαν ότι είτε είχε χαθεί καθώς μεταφέρθηκε με πλοίο πίσω στην Ελλάδα, είτε είχε καεί. «Χρειαζόταν δουλειά», είπε η Μελίνα Φωτοπούλου, η συντηρήτρια του υπουργείου Πολιτισμού που επέβλεψε την αποκατάστασή του. «Σε μέρη του υπήρχε μούχλα, ρωγμές και αποκόλληση χρώματος που απαιτούσαν αποκατάσταση και καθώς είχε τυλιχτεί τόσο καιρό στον κύλινδρο, ο καμβάς ήταν αρκετά χαλαρός».

Η εργασία συντήρησης έγινε πιο δύσκολη λόγω του μεγέθους του πίνακα. «Ήταν αδύνατο να αποκατασταθεί τοποθετημένο σε πλαίσιο και έτσι απλώθηκε στο έδαφος όπου το δουλέψαμε εντατικά», είπε η Φωτοπούλου, προσθέτοντας ότι υπήρχε «αρκετή νευρικότητα. Δεν ήμασταν καθόλου σίγουροι πώς θα έμοιαζε, αλλά φυσικά είναι τόσο εντυπωσιακό, είναι υπέροχο». 

Πηγή: Guardian