Ο 50χρονος Ζάζα Ουρουσάτζε είναι Γεωργιανός σκηνοθέτης, παραγωγός και σεναριογράφος ο οποίος έχει διατελέσει και διευθυντής του Γεωργιανού Κέντρου Κινηματογράφου. Τώρα πια είναι παγκοσμίως γνωστός από την ταινία του «Μανταρίνια», η οποία έφερε για πρώτη φόρα φέτος την Εσθονία υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας (η ταινία ήταν συμπαραγωγή Γεωργίας-Εσθονίας, αλλά η Εσθονία αποφάσισε να την υποβάλει για το Όσκαρ). Το φιλμ, το οποίο βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες αυτή την εβδομάδα, αφηγείται την ιστορία ενός Εσθονού καλλιεργητή μανταρινιών ο οποίος, στον πόλεμο της Αμπχαζίας του 1992, περιθάλπει με περίσσια ανθρωπιά δύο βαριά τραυματισμένους από αντίπαλα στρατόπεδα. Ο ένας μισθοφόρος Τσετσένος και ο άλλος Γεωργιανός. Η συμβίωση κάτω από τη στέγη του γενναιόδωρου Εσθονού θα τους κάνει να καταλάβουν ότι περισσότερα πράγματα τους ενώνουν, παρά τους χωρίζουν. Μια αντιπολεμική ταινία επικαίρη όσο ποτέ.
Γράψατε, σκηνοθετήσατε και κάνατε την παραγωγή στην ταινία «Μανταρίνια». Είναι μία πολύ προσωπική δουλειά. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να κάνετε αυτό το φιλμ;
Ναι, έγραψα το σενάριο, σκηνοθέτησα και είμαι ο συμπαραγωγός της ταινίας, αλλά θα ήθελα να σημειώσω ότι ο βασικός παραγωγός της ταινίας είναι ο Ivo Felt. Αυτός ο πόλεμος μας πονάει πολύ, πολλοί Γεωργιανοί σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων φίλοι μου, ενώ η Γεωργία έχασε μία πολύ όμορφη περιοχή, την Αμπχαζία, η οποία ακόμα βρίσκεται υπό ρώσικη κατοχή. Παρ’ όλ’ αυτά, όμως, ποτέ δεν είχα την πρόθεση να κάνω ένα φιλμ γι’ αυτό τον πόλεμο. Σε μία ρετροσπεκτίβα των προηγούμενων ταινιών μου γνώρισα έναν Εσθονό που μου μίλησε για τους Εσθονούς που εγκαταστάθηκαν στην Αμπχαζία της Γεωργίας πριν από 150 χρόνια. Οι άνθρωποι αυτοί έφυγαν μόλις ξέσπασε ο πόλεμος και γύρισαν στην ιστορική τους πατρίδα, την Εσθονία. Αυτό ήταν το κομμάτι της ιστορίας που μου προκάλεσε το ενδιαφέρον κι έτσι το ερεύνησα περισσότερο και αποφάσισα να είναι το θέμα της επόμενης ταινίας μου. Έγραψα αμέσως το σενάριο και μετά ο Ivo Felt ήρθε στην ομάδα ως ο βασικός παραγωγός. Και ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε το φιλμ.
Ποιο ήταν το πιο δύσκολο σημείο στη δημιουργία αυτής της ταινίας;
Η περίοδος προπαρασκευής. Δυστυχώς μάθαμε ότι δεν μπορούσαμε να κάνουμε τα γυρίσματα στην Αμπχαζία, γιατί δεν μας έδιναν την άδεια οι ρώσικες δυνάμεις κατοχής. Κι έτσι ξεκινήσαμε εκτενή αναζήτηση location και ανακαλύψαμε μία περιοχή καλλιέργειας μανταρινιών στην επαρχία Guria, όπου το τοπίο θυμίζει την Αμπχαζία. Ωστόσο, δεν υπήρχε τίποτα εκεί. Όλα όσα βλέπετε στην ταινία είναι φτιαγμένα από εμάς: τα σπίτια, οι δρόμοι, οι φράχτες, τα πάντα. Και το χειρότερο, υπήρχε ένας βάλτος γύρω από την περιοχή των μανταρινιών. Τον αποξηράναμε, κάναμε προσχώσεις και φυτέψαμε το γρασίδι και τα δέντρα. Ήταν κάτι πολύ δύσκολο και απρόσμενο για την περίοδο της προπαρασκευής, που μας πήρε 5 μήνες να το τελειώσουμε.
Στην ταινία σας αποφεύγετε την πολιτική;
Δεν ήθελα να κάνω μία πολιτική ταινία. Έκανα ένα φιλμ με ανθρώπινο μήνυμα. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν το πώς οι χαρακτήρες μου θα διατηρούσαν τις ανθρωπιστικές τους αξίες μέσα σε μία πολύ μεγάλη ένταση.
Προσπαθήσατε να κρατήσετε ίση απόσταση ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, τον Τσετσένο και τον Γεωργιανό χαρακτήρα; Και αν ναι, πώς το καταφέρατε;
Για να είμαι ειλικρινής, ο Τσετσένος χαρακτήρας ήταν πιο σημαντικός για μένα στην ταινία, μια και με ενδιέφερε να δείξω τη μεταμόρφωσή του από μισθοφόρο στο πρόσωπο που θα είχε την ικανότητα να δείξει συμπόνια για τον εχθρό του.
Πιστεύετε ότι ο πόλεμος φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά και δημιουργεί σχέσεις; Ή είναι απλώς ευσεβείς πόθοι κάτι τέτοιο;
Εντελώς το αντίθετο, ο πόλεμος δεν φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά. Αυτός είναι και ο λόγος που το στόρι της ταινίας μού προκαλούσε τόσο πολύ το ενδιαφέρον. Πώς θα μπορούσαν δύο εχθροί να βάλουν τις διαφορές τους στην άκρη κατά τη διάρκεια του πολέμου; Για μένα δεν είναι ευσεβής πόθος, είναι μια έκκληση για αλλαγή.
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις του κοινού στη χώρα σας για την ταινία και ποιες οι αντιδράσεις στις άλλες χώρες; Διακρίνατε διαφορές;
Το κοινό υποδέχθηκε πολύ θερμά την ταινία στην πατρίδα μου, τη Γεωργία. Από τα ταξίδια μου σε όλο τον κόσμο στα διάφορα φεστιβάλ μπορώ να πω ότι παρόμοια ήταν και η υποδοχή και στις άλλες χώρες. Αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά, γιατί δείχνει ότι η ταινία δεν επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο πόλεμο και σε ένα τοπικό πρόβλημα της περιοχής μου, αλλά ότι το μήνυμα της ταινίας για αποδοχή και συνδιαλλαγή είναι παγκόσμιο ζήτημα και βρίσκει ανταπόκριση στο κοινό σε όλο τον κόσμο.
Πιστεύετε ότι οι ταινίες μπορούν να σταματήσουν τους πολέμους;
Όχι δεν το νομίζω, αλλά πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να σκεφτούν για τη μεγάλη σημασία των ανθρώπινων αξιών.
Ποια είναι η κατάσταση στο γεωργιανό κινηματογράφο αυτή τη στιγμή;
Νομίζω ότι μετά από μία περίοδο στασιμότητας, μία νέα εποχή ανάπτυξης έχει αρχίσει. Παρά το γεγονός ότι η οικονομική στήριξη από την πολιτεία δεν είναι αρκετή (υπάρχει ένα Κρατικό Κέντρο Κινηματογράφου, όπου γίνονται διαγωνισμοί για τη χρηματοδότηση ταινιών), γυρίζονται αρκετά ενδιαφέροντα φιλμ. Η συμπαραγωγή βοηθάει σε αυτή την περίπτωση. Νομίζω ότι έχει δημιουργηθεί ένα νέο κύμα στο γεωργιανό κινηματογράφο καθώς και μια νέα γενιά έχει εμφανισθεί, με διαφορετικό όραμα.
11°
