Κινηματογραφος

Όνειρα: Η φετινή Χρυσή Άρκτος είναι στα χρώματα της Νορβηγίας

Ένα άψογα δομημένο θρίλερ από τον Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ

Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 978
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κριτική για το Όνειρα. Σκηνοθεσία: Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ. Πρωταγωνιστούν: Έλα Οβερμπάι, Άνε Νταλ Τορπ, Άνε Μάριτ Γιάκομπσεν

Η 17χρονη μαθήτρια Γιοχάνε ερωτεύεται για πρώτη φορά. Όχι κάποιον συμμαθητή ή συμμαθήτριά της, αλλά τη νεαρή –και συνονόματη– καθηγήτριά  της. Προκειμένου να μη χάσει ποτέ την αίσθηση και να μπορέσει να διατηρήσει ζωντανά τα συναισθήματα από τούτη την εμπειρία, η νεαρή Γιοχάνε αποφασίζει να καταγράψει όσα νιώθει. Μόλις ολοκληρώνει το κείμενό της, που έχει τη μορφή μυθιστορήματος, η Γιοχάνε το δίνει στην πολυαγαπημένη γιαγιά της ώστε να το διαβάσει, που, εκτός από ποιήτρια, είναι και «πιο ανοιχτόμυαλη» από τη μητέρα της.  

Ακόμη ένας Νορβηγός μετά τον Γιοακίμ Τρίερ («Συναισθηματική αξία») που έχει μπει για τα καλά στον διεθνή κινηματογραφικό χάρτη είναι ο Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ, ο οποίος ολοκληρώνει εμφατικά την τριλογία του για τις ερωτικές σχέσεις στον αρκετά δραστήριο ευρωπαϊκό Βορρά. Μετά τα φιλμ «Sex, όσα λένε οι άντρες μεταξύ τους» και «Αγάπη μόνο», η νέα περίτεχνη σεναριακά ταινία του αφορά την ιστορία τεσσάρων γυναικών. Ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων και σκέψεων, ένα αμάλγαμα απ’ όσα μας εμπνέουν και μας διαλύουν ταυτόχρονα όταν ερωτευόμαστε, αποτελεί το σκηνικό των «Ονείρων» που θριάμβευσαν στο Φεστιβάλ Βερολίνου κερδίζοντας τη Χρυσή Άρκτο. Ο έρωτας φυσικά κινεί τα νήματα του δράματος και ο σκηνοθέτης φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά τη φύση του πρώτου εκείνου νεανικού σκιρτήματος που φέρνει τα πάνω κάτω στη ζωή ενός εφήβου. Η αφήγηση του Χάουγκερουντ επιχειρεί να συλλάβει την περίεργη αίσθηση κενού –ή καλύτερα το χάσιμο– που υπάρχει στην ψυχή της ηρωίδας στην προσπάθειά της να κατανοήσει τη φύση του πρωτόγνωρου συναισθήματος που την κυριεύει.

Ταυτόχρονα το φιλμ μετατρέπεται σε ένα άψογα δομημένο θρίλερ χαρακτήρων, καθώς η Γιοχάνε προσπαθεί να μαντέψει (ή να αναγνωρίσει) τα σημάδια στη συμπεριφορά της αγαπημένης της που δηλώνουν ότι κι εκείνη αισθάνεται το ίδιο. Λίγες ταινίες έχουν πιάσει τόσο πετυχημένα την αμφίσημη πραγματικότητα μιας τέτοιας συνθήκης. Ο Χάουγκερουντ, βέβαια, δεν το κάνει για πρώτη φορά: και στα δύο πρώτα φιλμ της τριλογίας κινητοποιεί την αμφιβολία και το μαύρο χιούμορ ως μέτρο δραματουργίας αλλά και αφύπνισης. Στο «Sex» οι άρρενες πρωταγωνιστές αναρωτιούνται με αφορμή ένα όνειρο με τον Ντέιβιντ Μπόουι για τους διαχωρισμούς μεταξύ γκέι και στρέιτ ερωτισμού, ενώ στο «Αγάπη μόνο» η ανάγκη για σεξ κινεί τα νήματα ενός ιδιότυπου δράματος, που έχει ως βασικές αρχές την ουσιαστική επαφή και το ερωτικό ταίριασμα.