«Songbird»: Ο Michael Bay μας δείχνει μια άλλη εκδοχή πανδημίας

Είμαστε στο Λος Άντζελες το 2024 και το SARS-CoV-2 έχει μεταλλαχτεί αρκετές φορές. Οι άνθρωποι βρίσκονται στην 213η εβδομάδα του lockdown, το ποσοστό θνησιμότητας του COVID-23 έχει αυξηθεί στο 56%, οι ετήσιοι θάνατοι έχουν φτάσει τα 8 εκατομμύρια και ο ιός επιτίθεται τώρα στον εγκεφαλικό ιστό. Μόνο αυτοί που έχουν ανοσία και φορούν κίτρινα βραχιόλια που παρέχονται από το κράτος μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους. Σε όλους τους υπόλοιπους παραδίδονται τρόφιμα και άλλα αγαθά από ταχυμεταφορείς με ανοσία, μέσω θυρών παράδοσης τύπου airlock που αποστειρώνουν τα πάντα με υπεριώδες ακτίνες.

Αυτός είναι ο κόσμος της ταινίας «Songbird», η οποία βγήκε στις 10 Δεκεμβρίου. Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Adam Mason, είχε την ιδέα για το σενάριο (γραμμένο με τον Simon Boyes) αμέσως μετά την έναρξη των lockdown τον Μάρτιο. Το σενάριο γράφτηκε πολύ γρήγορα, γυρίστηκε μέσα σε 17 ημέρες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και δημιουργήθηκε από μια ομάδα που περιλαμβάνει τον Michael Bay. Το καστ περιλαμβάνει τους KJ Apa (γνωστός και ως «hot Archie» του Riverdale), Bradley Whitford, Demi Moore και Craig T. Robinson, και όλοι παίζουν ρόλους που δημιουργήθηκαν με το σκεπτικό να παραμείνουν οι ηθοποιοί όσο το δυνατόν πιο μακριά ο ένας από τον άλλον κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.

Το «Songbird» υποτίθεται ότι είναι ένα πείραμα σκέψης: «Τι θα συνέβαινε με έναν αντίστοιχο COVID-19, αλλά χειρότερο;» Αντ’ αυτού, όμως, η ταινία αυτή δείχνει ακριβώς πώς οι ταινίες πανδημίας απέτυχαν να μας προετοιμάσουν για την πραγματική εμπειρία του COVID-19. Πώς, άλλωστε, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια ταινία για μια πανδημία όπως η δική μας, που προκαλείται από έναν ιό στον οποίο κανείς δεν έχει ανοσία, που μπορεί να εξαπλωθεί ασυμπτωματικά και να οδηγήσει σε μια ασθένεια που έχει σχετικά χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας; Μια ασθένεια που, αντί να την «κολλάμε» με το που βγαίνουμε από το σπίτι μας, όπως τον COVID-23 του «Songbird», και μας σκοτώνει μέσα σε 48 ώρες, πολλοί μπορούν εύκολα να ξεπεράσουν και μπορούμε αποτελεσματικά να την αποτρέψουμε με απλούς τρόπους, όπως το να φοράμε μάσκα; Και ακριβώς επειδή μπορούμε να τον ξεπεράσουμε, μερικοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων πολλών στην κυβέρνηση, δεν το παίρνουν στα σοβαρά και έτσι η ανεξέλεγκτη εξάπλωσή του προκαλεί πολλούς θανάτους. Μια ταινία σχετικά με αυτό το είδος καταστροφής θα ήταν σχεδόν αδύνατο να γίνει, εν μέρει γιατί ορισμένοι Αμερικανοί δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι ο δικός μας COVID είναι «τόσο σοβαρός». Αν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν «σαν ταινία», η πανδημία αυτή δεν είναι.

Ακόμη και η ταινία «Contagion», που όλοι παρακολουθούσαν και για την οποία μιλούσαν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, που ήταν επιστημονικά ενημερωμένη και έκανε ήρωες τους εργαζόμενους στη δημόσια υγεία και τους επιστήμονες που προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα, μιλούσε για έναν «χειρότερο» ιό. Στο «Contagion» το ποσοστό θνησιμότητας για τα άτομα που έχουν προσβληθεί με τον παγκόσμιο αυτό ιό ήταν 20 έως 25 τοις εκατό. Όπως έγραψε ο ερευνητής μολυσματικών ασθενειών, Trevor Bedford το 2012, η ταινία επέλεξε ένα χαμηλό R-naught (2) και ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας για τον ιό της, επιλογές που τον «εξέπληξαν ευχάριστα». Όμως, κοιτάζοντας το χρονοδιάγραμμα των θανάτων και των λοιμώξεων που μας έδωσε η ταινία, πίστευε ότι οι σεναριογράφοι είχαν επιταχύνει την πανδημία, επειδή «δεν μπορούσαν να αντισταθούν στο να κάνουν το πανδημικό σενάριο πιο τρομακτικό από ό,τι ήταν απαραίτητο».

Τα πράγματα που συμβαίνουν στο «Songbird» μας δείχνουν όλους τους τρόπους με τους οποίους η δική μας πανδημία ήταν, μεταξύ άλλων, καταστροφικά μη-κινηματογραφική. Αυτός ο κόσμος θυμίζει την ταινία «28 ημέρες μετά» (28 Days Later: κενά δρομάκια γεμάτα σκουπίδια όπου οι μόνοι άνθρωποι που βλέπεις να κυκλοφορούν φοράνε στολή βιολογικού κινδύνου. Η κυβέρνηση έχει καταρρεύσει και μόνο λίγοι άνθρωποι έχουν στοιχειώδη εξουσία. Πολλά στοιχεία του «Songbird» θυμίζουν επίσης «Walking Dead»: πολέμαρχοι που πολεμούν ο ένας τον άλλον για ψίχουλα και αυτοσχέδιες αιρέσεις που αναδύονται από τα συντρίμμια. Ουσιαστικά το 2020 είναι ανύπαρκτο στην ταινία.

Αυτές οι δυστοπικές, υπερβολικά δραματικές αφηγήσεις πανδημίας μάς βάζουν σε σκέψεις σχετικά με τις μολυσματικές ασθένειες και τη δημόσια υγεία, που δεν είναι καθόλου χρήσιμες στην τρέχουσα μας κατάσταση. Οι κακοί του «Songbird» είναι το «Department of Sanitation» (Τμήμα Υγιεινής), οι τέως «σκουπιδιάρηδες» που τώρα οπλοφορούν και εφαρμόζουν την καραντίνα. Όλοι αυτοί που είναι απομονωμένοι στα σπίτια τους πρέπει να κάνουν check-in κάθε πρωί σε μια εφαρμογή που μπορεί να αξιολογήσει εάν κάποιος έχει προσβληθεί με τον ιό. Εάν βρεθείς «μολυσμένος», εμφανίζονται στην πόρτα σου και σε σέρνουν έξω άρον-άρον βάζοντάς σε σε μια από τις πέντε ζώνες καραντίνας που έχουν δημιουργηθεί για τους «μολυσμένους».

Οι ιστορικοί των μολυσματικών ασθενειών υποστηρίζουν ότι οι προηγούμενες κοινωνίες είχαν διαφορετικές κοινωνικές αντιδράσεις τόσο στις επιδημικές ασθένειες -κίτρινος πυρετός, βουβωνική πανώλη, ευλογιά- που δρούσαν γρήγορα και είχαν τρομακτικές επιδράσεις στα ανθρώπινα σώματα, όσο και στους επίμονους ενδημικούς «δολοφόνους», όπως η φυματίωση, οι οποίοι ήταν λιγότερο δραματικοί στην εξέλιξή τους. Για προφανείς λόγους, οι φανταστικές πανδημίες στον κινηματογράφο, συμπεριλαμβανομένων του «Songbird», μοιάζουν πάντα με τον κίτρινο πυρετό.

Το «Songbird» δεν είναι πολύ καλό, κάτι το οποίο είναι λογικό δεδομένου του πόσο γρήγορα δημιουργήθηκε και ολοκληρώθηκε. Στην αρχή της πανδημίας τρέξαμε όλοι να παρακολουθήσουμε ταινίες που θα μπορούσαν να μας πουν κάτι για αυτό που βιώνουμε. Ωστόσο, το «Songbird» μας δείχνει ότι η χρονιά που περάσαμε δεν μοιάζει με καμία ταινία. Ίσως το Netflix κάποια μέρα κάνει μια καλή σειρά για αυτό.

*Με στοιχεία από το Slate