Κινηματογραφος

Το φιλί της Μελίνας Μερκούρη

Ο Γιώργος Παυριανός θυμάται

Γιώργος Παυριανός
ΤΕΥΧΟΣ 471
7’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Γιώργος Παυριανός θυμάται μια προσωπική ιστορία για τη Μελίνα Μερκούρη

Στον «Μαγεμένο Αυλό» γύρω από τη μεγάλη ροτόντα η συζήτηση έχει ανάψει. Είναι εδώ ο Μάνος Χατζιδάκις με τους συνεργάτες του και ετοιμάζουν το πρόγραμμα του Τρίτου στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ. Φτάνει η σειρά μου. «Θα μιλήσετε όλοι δημοκρατικά και μετά θα αποφασίσω εγώ!» λέει χαμογελώντας ο Χατζιδάκις. Φτάνει η σειρά μου. «Λοιπόν, Γιώργη, τι θες να κάνεις στο Τρίτο;» Η καρδιά μου χτυπάει σαν τρελή, οι παλάμες έχουν ιδρώσει, αλλά δεν μασάω τα λόγια μου: «Θέλω να κάνω το “Τρίτο Στεφάνι” του Κώστα Ταχτσή, όπως τα παλιά ραδιοφωνικά σίριαλ, σε συνέχειες». «Το “Τρίτο Στεφάνι” στο Τρίτο Πρόγραμμα! Ωραίο ακούγεται! Και ποιος θα κάνει τη Νίνα και την Εκάβη;» «Η Μελίνα Μερκούρη θα κάνει τη Νίνα και η Δέσπω Διαμαντίδου την Εκάβη». Ο Χατζιδάκις κατσουφιάζει. «Με τη Μελίνα δεν μιλιόμαστε. Αν θες να πας να τη βρεις εσύ, έχει καλώς. Εγώ δεν πρόκειται να την πάρω τηλέφωνο. Είμαστε σύμφωνοι;» «Σύμφωνοι» λέω, αλλά ξέρω πως δεν θα τηρήσω το λόγο μου.

Την επόμενη μέρα βρίσκω τον αριθμό και την παίρνω τηλέφωνο. Το σηκώνει η ίδια. «Γεια σας, κυρία Μερκούρη, σας τηλεφωνώ εκ μέρους του Μάνου Χατζιδάκι». «Αχ! Ο Μάααανος! Ο γλυκός μου ο Μάαανος! Τι κάνει ο Μάααανος;» ακούω τη χαρακτηριστική βραχνή φωνή από την άλλη άκρη και νιώθω ένα μούδιασμα στη ραχοκοκαλιά. Για μένα και την παρέα μου είναι μια θεά, ένας μύθος, μου φαίνεται σαν όνειρο που της μιλάω στο τηλέφωνο. «Ο Μάνος είναι καλά, σας στέλνει χαιρετίσματα και θέλει πολύ να παίξετε τη Νίνα στο “Τρίτο Στεφάνι” του Κώστα Ταχτσή». «Ο Κώστας! Τι κάνει ο Κώωωστας;» «Θέλει κι αυτός να παίξετε τη Νίνα» λέω ψέματα. «Η Νίιινα! Τι ωραίο βιβλίο που έγραψε ο Κώστας! Και την Εκάβη ποιος θα την κάνει;» «Η Δέσπω Διαμαντίδου» «Η Δέσπω! Πάντα η Δέσπω! Της το είπατε;» «Ναι, και δέχτηκε με ενθουσιασμό αρκεί να παίξετε εσείς τη Νίνα» «Και ποιος θα το σκηνοθετήσει;» «Εγώ!» «Πόσο χρονών είσαι;» «Είκοσι δύο, αλλά έχω πείρα, δουλεύω ένα χρόνο στο ραδιόφωνο (!)» «Είκοσι δύο; Υπάρχουν ακόμα αυτές οι ηλικίες;» αναστενάζει μελοδραματικά. «Και τι ψηφίζεις; Μήπως τους φασίστες της δεξιάς;» «Όχι, ανήκω σε αριστερή οικογένεια και εγώ προσωπικά ψηφίζω ΠΑΣΟΚ. «Α, είσαι δικός μας, δηλαδή…» την αισθάνομαι να γλυκαίνει, «καλά, έλα αύριο στις πέντε από το σπίτι, να τα πούμε από κοντά».

Έβρεχε ασταμάτητα από το πρωί. Οι υπόνομοι είχαν ξεχειλίσει, οι δρόμοι είχαν πλημμυρίσει, οι συγκοινωνίες είχαν παραλύσει. Φόρεσα το παλιό τριμμένο τζιν, έβαλα τα άρβυλα, κούμπωσα το στρατιωτικό αμπέχονο και από το Κουκάκι πήγα με τα πόδια στο Κολωνάκι. Από τον «Ιωαννίδη» στην Κανάρη αγόρασα ένα κόκκινο τριαντάφυλλο και να ’μαι τώρα εδώ, Αναγνωστοπούλου 25, στο Κολωνάκι, έξω από την πολυκατοικία να χτυπάω το κουδούνι. «Ποιος είναι;» «Ο Γιώργος Παυριανός, έχω ραντεβού με τη Μελίνα». «Η Μελίνα δεν είναι εδώ, τι ώρα έχετε το ραντεβού;» «Στις πέντε…» «Τι να σας πω, ανεβείτε επάνω να την περιμένετε. Στον πέμπτο όροφο».

Φτάνω στον όροφο, ανοίγω την πόρτα και βρίσκομαι μέσα στο διαμέρισμα. Μπροστά μου στέκεται η Αγγελική, φύλακας-άγγελος της Μελίνας.

Κοιτάζει εξεταστικά το βρεγμένο αμπέχονο, το τριμμένο τζιν, τα λασπωμένα άρβυλα. Μετά με κοιτάει στα μάτια, χαμογελάει ευγενικά, «θέλετε να μου δώσετε το…παλτό σας;» λέει σίγουρη πια ότι είμαι εντάξει άτομο. Της δίνω το αμπέχονο, της δίνω και το κόκκινο τριαντάφυλλο, με οδηγεί στο σαλόνι «περιμένετε εδώ», μου δείχνει τον καναπέ, «θέλετε έναν καφέ;» «Αν είναι εύκολο…» λέω και κάθομαι.

Στο σαλόνι κυριαρχεί το λευκό. Στους τοίχους τίποτα το ιδιαίτερο, κάτι παλιές χαλκογραφίες με την Ακρόπολη. Πίσω, σε ένα υπερυψωμένο επίπεδο βλέπω ένα μεγάλο μοναστηριακό τραπέζι με καρέκλες. Σε μια γωνιά υπάρχει μια υπέροχη κασέλα ζωγραφισμένη από τον Θεόφιλο.

Γενικά είναι ένα καλόγουστο αστικό σαλόνι, χωρίς την αίγλη και την πολυτέλεια που περίμενα να δω. Δεν προλαβαίνω να καθίσω και μπαίνει στο δωμάτιο ο Ζυλ Ντασσέν. «Γεια σου, είμαι ο Ντασσενάκης» συστήνεται παιχνιδιάρικα και κάθεται στην πολυθρόνα. «Το Μελίνα τα έρτει σε λίγκο. Έχει πάει στον Πειραιά. Μεγκάλη πλημμύρα! Εσύ τι τέλει εντώ;» Του εξηγώ με τα λιγοστά αγγλικά μου. «Α, director, ίντιο ντουλειά με μένα! Και τέλει σκηνοθετήσει το Μελίνα; Good luck!» ξεσπάει στα γέλια, μετά παίρνει τους «New York Times» και αρχίζει να διαβάζει σα να μην υπάρχω εκεί. Μπαίνει η Αγγελική, με καφέ και νερό. «Μόλις ήρθε» ανακοινώνει. «Είναι μούσκεμα» «Μους κιμά;» ρωτάει ο Ντασσέν. «Όχι μους κιμά, μούσκεμα, wet, πώς το λένε» εξηγεί η Αγγελική και γελάνε. Γελάω κι εγώ, αλλά με μισή καρδιά. Αυτό το «τέλει σκηνοθετήσει το Μελίνα» μου έχει κόψει τα πόδια. Άσε το «good luck!» Για πρώτη φορά καταλαβαίνω ότι κολυμπάω σε βαθιά νερά.

Πρώτα ακούστηκε η φωνή της από τον κάτω όροφο. «Είναι απα-ρά-δε-κτο! Είναι φι-ρί-κη! Φασίστες! Αφήνουν τον κόσμο να πνίιιιγεται χωρίς καμία βοήηθεια!» Η καρδιά μου είναι έτοιμη να σπάσει. «Τζούλυ; Πού είναι ο Τζούλυ;» φωνάζει και ξαφνικά εμφανίζεται, σαν σκηνή από ταινία, φορώντας ένα βρεγμένο κόκκινο φόρεμα και ψηλά τακούνια. Κρατάει μια πετσέτα και σκουπίζει τα μαλλιά της. Τα μάτια της πετάνε φωτιές. Πλησιάζει τον Ντασσέν και του λέει γεμάτη θυμό: «Έπρεπε να ήσουν εκεί, Τζούλυ! Να δεις όλη αυτή τη φι-ρί-κη! Όλος ο Πειραιάς μέσα στα νερά και τις λάαασπες!». Ο Ντασσέν την παρακολουθεί αμίλητος και κάποια στιγμή, που ηρεμεί: «Μελίνα, με αυτό το dress πήγες στον Πειραιά; Αυτό είναι Ιβ Σεν Λοράν!». Η Μελίνα τα χάνει για λίγο, κοιτάει μια το φόρεμα μια τον Ντασσέν, «μα για να τους τιμήσω το φόρεσα!» λέει στο τέλος θυμωμένη και πετάει την πετσέτα σε μια καρέκλα.

Εκείνη τη στιγμή αντιλαμβάνεται την παρουσία μου. Έχω μαζευτεί στην άκρη του καναπέ, σχεδόν θέλω να εξαφανιστώ και την παρακολουθώ με δέος. Αμέσως αλλάζει ύφος, γίνεται σαγηνευτική, γλυκιά, ερωτική σχεδόν. «Ποιο είναι το αγόρι αυτό;» ρωτάει με ένα γοητευτικό χαμόγελο. «Είναι director, θέλει να κάνει το “Τρίτο Στεφάνι” σίριαλ στο radio και εσύ να παίξεις τη Νίνα» την ενημερώνει ο Ντασσέν και βυθίζεται ξανά στην ανάγνωση της εφημερίδας του. Απλώνει τα χέρια της, με πιάνει από τους ώμους και πριν προλάβω να πω κουβέντα, «πάω μια στιγμή να αλλάξω και θα έρθω να συζητήσουμε» λέει, εξαφανίζεται και μετά από λίγο εμφανίζεται ξανά φορώντας μια κατάλευκη κελεμπία με χρυσά σιρίτια. Κάθεται νωχελικά δίπλα μου στον καναπέ, σταυρώνει τα πόδια της με μοναδικό τρόπο, ανάβει ένα Φίλτρο Παπαστράτος, ρουφάει ηδονικά, ρίχνει πίσω το κεφάλι και φυσάει τον καπνό προς το ταβάνι. «Και τώρα σε ακούω» λέει βραχνά και η καρδιά μου έχει πλέον σπάσει, όχι πια από αγωνία, αλλά από έρωτα…

©Action Images/ Thomas A. Chrisohoidis

Δεν μπορεί να παίξει τη Νίνα, για πολιτικούς λόγους. Της αρέσει πολύ ο ρόλος αλλά εκείνη την εποχή, στο πλαίσιο της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, δεν πληρώνει την εισφορά της ΕΡΤ μαζί με το λογαριασμό της ΔΕΗ. Θα ήταν λοιπόν παράλογο από τη μια να μην πληρώνει την εισφορά και από την άλλη να παίζει στο κρατικό ραδιόφωνο. Προσπαθώ να τη μεταπείσω, αλλά μάταια. «Δεν γίνεται, αγόοορι μου! Πρέπει όλοι να αντισταθούμε αυτή τη στιγμή. Κάνε λίγο υπομονή και αργότερα θα το κάνουμε ένα ωραίο σενάριο και θα το γυρίσει ο Τζούλυ ταινία. Ε, Τζούλυ;» Ο Ντασσέν κάτι μουρμουρίζει πίσω από την εφημερίδα του. Την κοιτάζω ικετευτικά, «μήπως να κάνουμε ένα δοκιμαστικό;» «Δεν έχει νόημα. Πες στον Μάνο ότι τον ευχαριστώ και ότι θα τον πάρω τηλέφωνο να μιλήσουμε». Τουλάχιστον θα αποκατασταθούν οι σχέσεις τους, σκέφτομαι και σηκώνομαι για να φύγω. «Μη στενοχωριέσαι» με παρηγορεί. «Είσαι νέος και θέλεις να γίνεται πάντα το δικό σου, αλλά θα δεις, κάθε εμπόδιο σε καλό». Της φιλάω το χέρι, λέω καληνύχτα στον Ντασσέν, η Αγγελική φέρνει το αμπέχονο, βγαίνω ζαλισμένος στην Αναγνωστοπούλου, η βροχή έχει σταματήσει, περπατάω προς το Σύνταγμα, κατεβαίνω την Πανεπιστημίου και έξω από το Rex βλέπω μια τεράστια αφίσα με τη Ρένα Βλαχοπούλου. Σαν αστραπή μού έρχεται η ιδέα: η Ρένα θα κάνει τη Νίνα! Ενθουσιασμένος βγαίνω στην Πατησίων και παίρνω το τρόλεϊ για να πάω στο σπίτι μου στο Κουκάκι…

Η Μελίνα Μερκούρη στο διαμέρισμά της στο Παρίσι, 1972, © Wojtek Laski/Getty Images/Ideal Image

Λίγα χρόνια αργότερα, ανήμερα Καθαρή Δευτέρα, βρίσκομαι στο φιλόξενο σπίτι του Γιώργου Νταλάρα. Η αγαπημένη φίλη μου Άννα Νταλάρα φροντίζει πάντα τις μεγάλες γιορτές να με καλεί για να μη νιώθω μόνος. «Θα έρθει και η Μελίνα» μου λέει χαρούμενη. Νιώθω ένα αγκάθι στην καρδιά σαν τον ερωτευμένο που του θυμίζουν τον παλιό ανεκπλήρωτο έρωτά του. Το Τρίτο Πρόγραμμα δεν υπάρχει πια, το «Τρίτο Στεφάνι» έχει μεταδοθεί με τη Ρένα και τη Σμάρω Στεφανίδου, η Μελίνα έχει γίνει υπουργός Πολιτισμού, με τον Χατζιδάκι είναι και πάλι φίλοι, αλλά εγώ δεν την έχω ξανασυναντήσει.

Bλέπω τον μέγιστο, τον τεράστιο, τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, και όπως κάνω πάντα όταν τον συναντάω, σκύβω να του φιλήσω το χέρι που έγραψε αριστουργήματα. Εκείνη τη στιγμή γίνεται μια μικρή αναστάτωση και μπαίνει αεράτη και πανέμορφη, με ένα τσιγάρο στο χέρι, η Μελίνα μαζί με τη Μανουέλλα Παυλίδου. Όλα τα βλέμματα στρέφονται πάνω της, υψώνει τα χέρια, χαμογελάει πλατιά: «Καλή Σαρακοστήηη!» εύχεται και πλησιάζει τον Λευτέρη. «Μελίνα, τον ξέρεις τον Παυριανό;» τη ρωτάει. Δεν με θυμάται. «Έχει γράψει στο “ΚΛΙΚ” ένα καταπληκτικό άρθρο για τη μαλακία!» Από τη μια στιγμή στην άλλη η δυναμική ντίβα γίνεται ένα ντροπαλό κορίτσι: «Λευτέρη, ξέρεις ότι δεν μου αρέσουν τα χυδαία!» του λέει αυστηρά. «Είναι και Σαρακοστή!» «Καλά, αφού σε πειράζει θα το πω περιφραστικά. Έχει γράψει ένα καταπληκτικό άρθρο για τον αυνανισμό!» συνεχίζει γελώντας ο Παπαδόπουλος. Η Μελίνα δυσανασχετεί, επεμβαίνει η Άννα, «ο Γιώργος ήταν στο Τρίτο Πρόγραμμα με τον Χατζιδάκι. Έχει σκηνοθετήσει το “Τρίτο Στεφάνι” για το ραδιόφωνο». Ξαφνικά, η Μελίνα αλλάζει έκφραση, γουρλώνει τα μάτια, με κοιτάζει με αηδία: «Καλά, με αυτή τη χουντιάρα πήγες και το έκανες; Δεν είπαμε ότι θα το κάνουμε μαζί;» ρωτάει, με παραμερίζει συγχυσμένη και πάει να μιλήσει με τους υπόλοιπους καλεσμένους. «Μανουέλλα, τι συμβαίνει;» ρωτάω τη φίλη μου. «Δεν ξέρω, Παύρη μου, μη με μπλέκεις» μου απαντάει και απομακρύνεται με ένα πιάτο στο χέρι.

©Eurokinissi/ Γ. Κονταρίνης

Ο Σταμάτης Φασουλής μού έλυσε το αίνιγμα: Στην περίοδο της χούντας η Ρένα Βλαχοπούλου έπαιζε σε μια επιθεώρηση και σατίριζε τη Μελίνα. Όταν λοιπόν έμαθε ότι είχα βάλει τη Βλαχοπούλου να παίξει τη Νίνα, θεώρησε ότι το έκανα σκόπιμα για να την πικάρω. Φυσικά δεν ήξερα τίποτε απ’ όλα αυτά. Έτρεξα πίσω της, «Μελίνα, συγγνώμη, να σου εξηγήσω». Γύρισε χαμογελαστή σα να μην είχε συμβεί τίποτα: «Τάβλι ξέρεις;» «Δεν ξέρω» «Α, μα εσύ δεν τρώγεσαι!» μου λέει απογοητευμένη. «Άσ’ τον το μαλάκα» επεμβαίνει ο Παπαδόπουλος, «πάμε να σε παίξω ένα τάβλι εγώ!». Είμαι έτοιμος να βάλω τα κλάματα. «Θέλω να δεχτείς τη συγγνώμη μου!» Με κοίταξε βαθιά στα μάτια, σα να ήθελε να με υπνωτίσει, και μετά με αγκάλιασε με το μοναδικό τρόπο που αυτή ήξερε να αγκαλιάζει.

«Αγάααπη μου» είπε, και μου έδωσε ένα φιλί στο μάγουλο. Και από τότε μέχρι τώρα που γράφω αυτό το κείμενο, η ευωδιά απ’ το Chanel Νο5 δεν λέει να φύγει από τη μνήμη μου.

©Eurokinissi