Κινηματογραφος

Οι χήρες

Αριστοτεχνική κομπίνα με γυναικείο touch

Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 680
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ήταν πριν από δέκα χρόνια όταν το σινεμά γνώριζε ένα νέο σκηνοθέτη και οι Κάννες υπερηφανεύονταν για άλλη μια πρωτιά-ανακάλυψή τους. Το «Hunger» με τον Μάικλ Φασμπέντερ αφορούσε στην αληθινή ιστορία του Ιρλανδού Μπόμπι Σαντς και ο εικαστικός Στιβ Μακ Κουίν αποκτούσε κινηματογραφική λάμψη φεύγοντας από την Κρουαζέτ με το βραβείο του καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη. Δύο χρόνια μετά και πάλι με πρωταγωνιστή τον Φασμπέντερ υπέγραφε ένα από κορυφαία φιλμ της δεκαετίας («Shame»), ενώ το 2013 κατέκτησε και τα Όσκαρ με το «12 χρόνια σκλάβος». Οι «Χήρες» είναι το τέταρτο μεγάλου μήκους φιλμ του –με σενάριο γραμμένο από τον ίδιο και τη συγγραφέα Τζίλιαν Φλιν («Το κορίτσι που εξαφανίστηκε») που βασίζεται στην ομότιτλη βρετανική τηλεοπτική σειρά του 1983– και εντάσσεται στο πλαίσιο της αποκατάστασης μιας ιστορικής κινηματογραφικής αδικίας. Καθώς όλο και περισσότερες ταινίες διαθέτουν πλέον γυναίκες πρωταγωνίστριες στο καστ τους, οι «Χήρες» έρχονται να ρίξουν άλλο ένα ανδροκρατούμενο κάστρο, το heist movie. Όχι όμως με το ναζιάρικο, ανάλαφρο στιλ του «Ocean’s 8» αλλά με μια ορμή που λαχταρά την επιβίωση, με την ανάσα που ψάχνει την ελευθερία. Η ιστορία των 3 γυναικών που κληρονομούν τα χρέη των ληστών συντρόφων τους που τα έκαναν θάλασσα στην τελευταία ληστεία τους και το πλήρωσαν με τη ζωή τους, δεν χωράει περαιτέρω μοιρολόι. Ο χρόνος πιέζει και σε ένα μήνα οι 3 «χήρες» –συν την τέταρτη συνεργάτιδα που θα οδηγήσει το αυτοκίνητο διαφυγής– πρέπει να βρουν τα 2 εκατομμύρια που ζητάει ο σκληρός μαφιόζος. «My back is strong, strong enough to take the pain» λέει η Νίνα Σιμόν στην τζαζιά «Fourwomen» από το άλμπουμ «Wild is the wind» (κάπου στην αρχή του φιλμ ακούμε το θεσπέσιο ομώνυμο τραγούδι που έδωσε τον τίτλο στο Lp του 1966) και δίνει την πάσα στον Μακ Κουίν να φτιάξει άλλο ένα έργο χάρμα οφθαλμών. Ο τολμηρός χειρισμός της κάμερας στη χρήση του χρόνου με τα εμβόλιμα φλας μπακ που εξηγούν το παρελθόν, η διακριτική όσο και αναπάντεχη ύπαρξη χιούμορ σε ένα σκληρό και πένθιμο σενάριο, το εξαιρετικό δέσιμο των 4 χαρακτήρων, η υπόγεια δράση που συσχετίζει σκηνές έντασης και αγωνίας με την υποδεέστερη θέση της γυναίκας σε ένα σύμπαν ανδροκρατούμενο και βίαιο, είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του ριζοσπαστικού και συναρπαστικού φιλμ περιπέτειας. Κι αν στη σφαίρα της λογικής δεν χωρούν κάποιες ανορθογραφίες στη δράση, ο ικανότατος Μακ Κουίν καταφέρνει να συμπυκνώσει έντεχνα στην αιχμηρή γραφή του όλα σχεδόν τα σύμβολα της γυναικείας μελαγχολίας των 4 ηρωίδων που ξαναγράφουν τις ταυτότητές τους (εξαιρετικά πλασμένος ο χαρακτήρας της Ελίζαμπεθ Ντεμπίκι που από ξανθιά μπάρμπι, η οποία έχει μάθει από τη μάνα της να βασίζεται μονίμως στην ομορφιά της και στους άντρες, καταφέρνει να αλλάξει τη μοίρα της) και εγκαθιδρύουν νέες αξίες στη συμπεριφορά τους. Έτσι απέναντι στην προδοσία αντιδρούν με την εκδίκηση, απέναντι στην κακοποίηση απαντούν με το ίδιο νόμισμα, απέναντι στην απώλεια και την επικείμενη μοναξιά προτάσσουν την ειλικρινή φιλία και τη συντροφικότητα. Ένα σπουδαίο φιλμ για όλους: άντρες και γυναίκες.