Κινηματογραφος

Δεν ήσουν ποτέ εδώ

Βραβευμένο στις Κάννες αιματοβαμμένο θρίλερ

2017 | Έγχρ. | Διάρκεια: 95'
Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 651
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Βετεράνος πεζοναύτης με ψυχολογικά προβλήματα βγάζει τα προς το ζην εντοπίζοντας εξαφανισμένα κορίτσια που έχουν πέσει θύματα trafficking. Όταν αποφασίζει να ερευνήσει την απαγωγή της ανήλικης κόρης ενός γερουσιαστή, δεν αντιλαμβάνεται πόσο βρώμικη είναι η υπόθεση.

Το πρόσωπο της σύγχρονης βίας αλλά κι ένα πορτρέτο του ανθρώπου δίχως μέλλον. Αυτό είναι το βασικό συστατικό του κατάμαυρου και αιματοβαμμένου αστικού θρίλερ «Δεν ήσουν ποτέ εδώ» της Λιν Ράμσεϊ, από τις κορυφαίες γυναίκες σκηνοθέτιδες με φιλμ όπως τα «Ratcatcher», «Morvern Callar», «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν». Ο βετεράνος πολέμου του Τζο είναι ένας παρίας (η εμφάνισή του θυμίζει άστεγο) που δεν μπορεί να βρει κανονική δουλειά σε μια κοινωνία βαθιάς κρίσης και πολιτικής σήψης. Για αυτό και αναλαμβάνει τον εντοπισμό χαμένων κοριτσιών που οδηγούνται βίαια στην πορνεία, προκειμένου να ζήσει. Με το χαμένο βλέμμα, την πυκνή γενειάδα και το τουμπανιασμένο σώμα, ο Τζο είναι μια τόσο οικεία εικόνα που σχεδόν δεν προκαλεί καμιά εντύπωση. Ακόμη κι όταν φορά τα λευκά πουκάμισα –τελευταία απόπειρά του να ενσωματωθεί στην «κανονική» οργανωμένη κοινωνία–, ο Τζο δείχνει αταίριαστος. Ένας ξένος που δεν ανήκει πουθενά και η όποια υποψία λύτρωσης δείχνει να τον έχει εγκαταλείψει. Ακόμη και το όπλο της εκδίκησης αυτού του άγγελου θανάτου δείχνει αφύσικο, αταίριαστο –αν όχι αναχρονιστικό– με το περιβάλλον. Ένα σφυρί αντί κάποιου ρεβόλβερ ή περίστροφο (που ίσως να οδηγούσε την κουβέντα περί βίας σε πιο θεσμοθετημένα και παραπλανητικά κοινωνικοπολιτικά μονοπάτια γύρω από το ζήτημα της οπλοκατοχής στις ΗΠΑ) αποκτά σχεδόν μεταφυσικό συμβολισμό. Με αυτή τη ρελάνς η Ράμσεϊ ενσωματώνει στην πλοκή υπαρξιακή δραματουργία και ωθεί τη βία στα άκρα. Ο Τζο όμως δεν γνώρισε τη βία στον πόλεμο, όπως ο Τράβις. Την έζησε στο πετσί του ως παιδί από τον σκληρό πατέρα του, γεγονός που τον ανάγκασε να βρει παρηγοριά στην αγκαλιά της μητέρας του. Η βία που εξακολουθεί να χαράζει το κορμί και την ψυχή του, τον οδηγεί στην οριστική παραίτηση της ζωής. Σε μια υπέροχα σκηνοθετημένη σκηνή όπου ο Τζο –είναι η πρώτη φορά που η Ράμσεϊ δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο ταινίας της σε άντρα– επιλέγει την αυτοκτονία σε ένα ποτάμι, η αμυδρή εικόνα του ξένου κοριτσιού τού δίνει μια τελευταία ελπίδα και θέληση για ζωή. Σε μία από τις κορυφαίες ερμηνείες της καριέρας του, ο Φίνιξ, που τιμήθηκε στις Κάννες, όπως και το σενάριο της Ράμσεϊ (διασκευή ενός μυθιστορήματος του Τζόναθαν Έιμς), δίνει άψογα την άγρια εικόνα μιας ήρεμης δύναμης. Ό,τι ήταν ο «Ταξιτζής» των Μάρτιν Σκορσέζε - Ρόμπερτ ντε Νίρο για την Αμερική της δεκαετίας του 1970 είναι το φιλμ της σκοτσέζας Λιν Ράμσεϊ για τη σημερινή εποχή. Με τη διαφορά πως ακόμη και το «αισιόδοξο» φινάλε δείχνει απέραντα μελαγχολικό και ειρωνικό. 

INFO
Δεν ήσουν ποτέ εδώ You Were Never Really Here
2017 | Έγχρ. | Διάρκεια: 95'

  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Λιν Ράμσεϊ
  • ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Τζων Ντόμαν, Χοακίν Φίνιξ, Άλεχ Μανέτ, Κέιτ Ίστον, Αλεσάντρο Νιβόλα, Τζούντιθ Ρόμπερτς, Εκατερίνα Σαμσόνοβ, Τζέισον Μπαμπίνσκι, Φρανκ Πάντο
  • χρονολογια: 2017
Δες αναλυτικά