Κινηματογραφος

Στο κρεβάτι με τον Iggy

Γιάννης Νένες
ΤΕΥΧΟΣ 591
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Στις μεταμεσονύχτιες προβολές στις φετινές Κάννες προβλήθηκε το τελευταίο φιλμ του Jim Jarmusch «Gimme Danger», ένα εγκάρδιο βλέμμα στην ιστορία των Stooges, στους επιζήσαντες και κυρίως στον Ιγκουάνα-Iggy Pop, το πιο σκληραγωγημένο παιδί της ροκ. Το φιλμ άγγιξε τις καρδιές όσων φλογίστηκαν από την pre-punk κάψα της ροκ που ξεκίνησε σαν πλάκα αλλά εξελίχθηκε σε ένα σοβαρό αστείο, και μάλιστα όπου κι αν προβλήθηκε (Τορόντο, Νέα Υόρκη) άφηνε το ίδιο ηλεκτρικό μπαζ νοσταλγίας στους θεατές της. 

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 κι ενώ όλοι οι μικροαστοί της folk βάδιζαν στα ψυχεδελικά λιβάδια με λυτά μαλλιά, στο Ann Arbor του Michigan οι Stooges αποφάσιζαν να φτιάξουν μία μπάντα, με όνομα εμπνευσμένο από τους Τρίο Στούτζες, τριάδα κωμικών της μπαλαφάρας που έπαιζαν σε φτηνές παραγωγές (τους ζήτησαν μέχρι και την άδεια για το όνομα – και η απάντηση των κωμικών ήταν «δεν δίνω ούτε ένα fuck για το Στούτζες, αρκεί να μη βάλετε το Τρίο μπροστά»). Μπάντα, χωρίς ακριβώς να ξέρουν να παίζουν, έχοντας όμως το beat μέσα τους. Εκεί, έτσι, με το beat χτίστηκε όλη η μουσική τους εξέλιξη. Και επάνω σε αυτό το beat χτίζει και ο γλυκός μας Τζάρμους την ταινία. Θέλω να πω, μιλάει ο Iggy περιγράφοντας μία σκηνή για παράδειγμα και πάνω στο λόγο του, κυριολεκτικά με animations, ο Τζάρμους ρίχνει ένα ρυθμό που βαράει επάνω στις λέξεις. Όπως και στα μέλη της μπάντας ερχόταν και σφήνωνε στο μυαλό τους το beat που τους οδήγησε από τις γραμμές των rock, blues, R&B σε ελεύθερες φόρμες free jazz, να βαράνε τύμπανα και να μικροφωνίζουν όλα και κάπου εκεί να γεννιέται το πρωτο-πανκ. Το οποίο ήταν attitude. Η στάση επάνω στη σκηνή. Το θράσος και το χιούμορ σε ακαριαία μορφή.

«Gimme Danger» του Jim Jarmusch

Έχει πλάκα γιατί ο Iggy, όταν αποφάσισε να φτιάξει μία μπάντα (γιατί ζήλεψε κάτι πιτσιρίκες γκόμενες που είχαν δικιά τους μπάντα και, πραγματικά, έπαιζαν, γουάου!), είχε στο μυαλό του έναν τηλεοπτικό κωμικό στην παιδική ζώνη της τηλεόρασης που έβλεπε όταν ήταν μικρός, στο τροχόσπιτο των γονιών του. Ο κωμικός ζητούσε από τα πιτσιρίκια να του στείλουν γράμματα «αλλά, παιδιά» έλεγε, «το γράμμα να μην είναι παραπάνω από 20 λέξεις». Πόσο γαμάτο beat είχε αυτό; Είκοσι λέξεις, αυτό ήθελε κι ο Iggy Pop στα δικά του κομμάτια, είκοσι μαζί με τον τίτλο, να μετράει ωραία μπανγκ-μπανγκ-μπανγκ και να δένει σχηματίζοντας κύκλο η αρχή, το ρεφρέν και το τέλος. I wanna be your dog. 

«…και όχι τα μπλα-μπλα-μπλα του Ντίλαν» λέει σε κάποια φάση ο Iggy.

Το «Gimme Danger» είναι η καταγραφή της ιστορίας, της περιπέτειας και της επιβίωσης του Iggy και των υπόλοιπων. Ο χρόνος τού φέρθηκε καλά. Τα τεράστια μπλε μάτια του με την απορία και την άγνοια του κινδύνου είναι ακόμα εκεί, όπως και η επιβλητική φωνή, τα καθαρά, στριφτά σύμφωνα και οι ατάκες που περιγράφουν –σε είκοσι λέξεις νομίζεις– το πώς γεννήθηκε το crowd surfing, ή το πώς η Nico έγινε η πιο φανατική γκρούπι των Stooges την εποχή που ήθελε απλώς να κάνει τον Lou Reed να θυμώσει. Κι έτσι, ακούμε στην ταινία τον Iggy να λέει ότι η Nico αγάπησε περισσότερο την ωμή ενέργεια των Stooges παρά το λευκό θόρυβο των Velvet Underground. 

«Gimme Danger» του Jim Jarmusch

Η ωμή ενέργεια κρατάει ακόμα. Κάθεται στην πολυθρόνα σαν 12χρονο και διηγείται στον Τζάρμους τις φάσεις και τα μακριά ξανθά μαλλιά του έχουν ένα φως που είναι το ίδιο με εκείνο όταν τα ανέμιζε πηδώντας από τη σκηνή επάνω στον κόσμο. Γελάει με μία απλότητα, όλα έγιναν έτσι όπως τα κύλησε το ροκ εν ρολ. Απέφυγαν με ελιγμούς τη γραφικότητα των hillbillies, δεν ήταν ποτέ η μπάντα με τις γκόμενες φανς. Είχαν άγχος και νεανική απόγνωση, ήταν ελαφρώς τρελοί και α-φασικοί, αυτά κατάλαβε η Νέα Υόρκη και τους αγάπησε, έγινε η κεντρική σκηνή τους. Είχαν ακατέργαστο ερωτισμό που έβγαινε άτσαλα – με ένα κολάρο σκύλου στο λαιμό, ένα χορό σαν τεθλασμένη ευθεία, σαν να ελίσσεται και να ανασηκώνεται μπροστά στο σταντ του μικροφώνου η σαύρα με τον αποδομημένο σκελετό. Ο Iggy στο «Gimme Danger» δεν λέει τίποτα για τις χαρακιές στο κορμί του από τα σπασμένα γυαλιά όταν κυλιόταν στη σκηνή στις συναυλίες. Αλλά αφήνει να εννοηθεί ότι είναι πολλά τα σημάδια και τις περισσότερες λαβωματιές δεν τις κατάλαβε καν. Από αυτή την άποψη, το φιλμ δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει τα πάντα αλλά ένα φιλικό δώρο προς τον Iggy που δηλώνει, φέτος, ότι εγκαταλείπει τις εμφανίσεις και τη δισκογραφία, κυκλοφορώντας το άλμπουμ «Post Pop Depression», όπου ακούγεται σαν να θέλει και πάλι να συρθεί σαν σκύλος στα πόδια μας. 

«Gimme Danger» του Jim Jarmusch

«Gimme Danger» του Jim Jarmusch

Ο Jim Jarmusch κάνει μία μοντέρνα καταγραφή μιας κουλτούρας που αγάπησε την ώρα που αυτή πεθαίνει. Βλέποντας στο φιλμ εκείνο το μοντάζ των ροκ ινδαλμάτων (The Damned, David Bowie, Sex Pistols) από διάφορα live τους να παίζουν το «I wanna be your dog», αναρωτιέσαι τώρα, μέσα σε αυτό το καταραμένο 2016, ποιος θα ήταν ο επόμενος Iggy Pop και δεν μπορείς να τον ανακαλύψεις, γιατί δεν υπάρχει πια κανένα stage που θα μπορούσε να σηκώσει τέτοια έκφραση, τέτοια ωμή δύναμη. 

Προς το τέλος, στο φιλμ, υπάρχει ένα graphic με όλα τα εξώφυλλα των άλμπουμ των Stooges, του Iggy, και όλων εκείνων που τον άγγιξαν, τους άγγιξε, έγιναν φίλοι, συνεργάτες ή απλώς θαυμαστές, Bowie, Velvet Underground, Lou Reed, Ramones, πολλά και αγαπημένα, εξώφυλλα που πέφτουν σαν βροχή από τον ουρανό – και σταματάει στο πρώτο άλμπουμ των White Stripes. Μετρήσαμε την εποχή να τελειώνει εκεί, ήταν σαν να έπεφτε όλη μας η δισκοθήκη στο κεφάλι μας.

Ο Jim Jarmusch


Δώρο 80 διπλές προσκλήσεις για να δείτε το «Gimme Danger»

 

Η ATHENS VOICE προσφέρει σε 80 τυχερούς αναγνώστες από μία διπλή πρόσκληση για την avant premiere της ταινίας «Gimme Danger», το βράδυ του Σαββάτου 19/11, στις 00:00, στον κινηματογράφο Άστυ (Κοραή 4). Στείλε sms: AVAV (κενό), ονοματεπώνυμο στο 54340, έως την Παρασκευή 18/11, στις 10 το πρωί. Οι νικητές θα ειδοποιηθούν με sms και τα ονόματά τους θα βρίσκονται σε λίστα στο ταμείο του κινηματογράφου. Κάθε sms χρεώνεται:  €0,62 με ΦΠΑ (M-Stat) - Hotline 2103617320.