11ο Φεστιβάλ Bollywood και Πολυπολιτισμικών Χορών: Οι συντελεστές και χορευτές αποκαλύπτουν τα μυστικά του Μπόλιγουντ

Σε μια συναρπαστική συνύπαρξη της ανατολίτικης με τη δυτική κουλτούρα, το 11ο Φεστιβάλ Bollywood και Πολυπολιτισμικών Χορών ετοιμάζεται να αναδείξει εκ νέου την αρμονική συνύπαρξη των λαών μέσα από την τέχνη και το χορό. Στη γιορτή που θα λάβει χώρα στο Θέατρο «Δόρα Στράτου», από τις 27 – 29 Ιουνίου 2025, το αθηναϊκό κοινό θα «βουτήξει» στη μαγεία της ινδικής κουλτούρας, μέσα από επιδείξεις του πασίγνωστου χορού από τους πλέον επιφανείς εκπροσώπους του. Κινήσεις αρμονικές, με έντονη θεατρικότητα και εκφραστικότητα του σώματος και του προσώπου, χορογραφίες που αναδεικνύουν το ιδιαίτερο ινδικό ταμπεραμέντο, την παράδοση μιας χώρας που έχει καταφέρει να επηρεάσει ποικιλοτρόπως τον δυτικό πολιτισμό και όχι μόνο σε πολιτισμικό επίπεδο.

Διοργανωτές και τοπικοί χορευτές είναι ο χορογράφος, δάσκαλος και performer Sumon Rudra και η ιδρύτρια της 1ης Ακαδημίας Μπόλιγουντ στην Ελλάδα, Άννα Δημητράτου. Με αφορμή την ίδρυση της Ακαδημίας η χορσυνεργάστηκε με σπουδαία ονόματα του χόρου όπως οι Ravi Shankar Mishra, Anasua Majumdar, Rakesh Sai Babu, Ritchie Burton, Sunny Singh και George Jacob. Η Άννα Δημητράτου μίλησε στην Athens Voice για όλα αυτά που οδήγησαν μια Ελληνίδα να αναπτύξει ενδιαφέρον για την ινδική χορογραφία, ενώ μοιράζεται παράλληλα και το θαυμασμό και τη βαθιά γνώση της για τις άλλες πτυχές της ινδικής κουλτούρας.

Ως Ελληνίδα είναι ένα πράγμα να σας αρέσει ο χορός του Μπόλιγουντ και κάτι άλλο να τον μελετήσετε και να ιδρύσεις σχολή. Ποια ήταν τα στάδια που ακολουθήθηκαν και πώς λάβατε την απόφαση για την Ακαδημία;
Είναι πραγματικά μεγάλη ιστορία. Η πρώτη μου μεγάλη αγάπη ήταν το θέατρο. Παράλληλα όμως, ασχολήθηκα με το χορό. Για πολλά χρόνια διδάχθηκα σύγχρονο, κλασικό και μοντέρνο χορό καθώς και ανατολίτικους χορούς (Οriental, Ινδικό, κλπ). Όλες οι παραστάσεις στις οποίες έχω παίξει εμπεριείχαν το στοιχείο του Χορού. Έχω ασχοληθεί πολλά χρόνια με το physical theater και έχω παρακολουθήσει σεμινάρια με μεγάλους δασκάλους του είδους. Πιστεύω ότι ο Χορός είναι αναπόσπαστο κομμάτι του θεάτρου. Μοιάζει καρμικό, αλλά όλα ξεκίνησαν από το Θέατρο. Θα έλεγα ότι «αναγκάστηκα» να μάθω Βοllywood αφού υποδύθηκα το ρόλο μιας Ινδής χορεύτριας ("Bells" της Yasmin Whittaker – Khan – «Θέατρο Αγγέλων Βήμα») και έτσι έπρεπε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα να μάθω να χορεύω. Αντιλαμβάνεστε πόσο δύσκολο ήταν αφού τότε δεν υπήρχαν δάσκαλοι Bollywood Dance στην Ελλάδα. Θα έλεγα ότι η πρώτη μου επαφή με το χορό Βollywood ήταν σαν «κεραυνοβόλος έρωτας».

Αγάπησα βαθιά αυτό το χορό και αποφάσισα πως πρέπει να γίνει γνωστός και στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία της Ακαδημίας Bollywood Dance που εκτός από τα τακτικά μαθήματα χορού, εκπαιδεύει δασκάλους, ώστε να διαδοθεί ο αγαπημένος μου χορός. Η ενασχόλησή μου με το Bollywood Dance ξεκίνησε το 2009. Η Ακαδημία ιδρύθηκε το 2013. Την ίδια χρονιά κάναμε το 1ο Bollywood flash mob στην πλατεία Κεραμεικού (Απρίλης 2013) και φυσικά το 1ο Φεστιβάλ Bollywood και Πολυπολιτισμικών Χορών το ίδιο Καλοκαίρι. Αυτό που με ενθουσίασε είναι η θεατρικότητα του χορού αυτού. Θα έχετε σίγουρα δει ταινίες Bollywood και πώς μέσα από το χορό εκφράζονται συναισθήματα και μεταφέρονται μηνύματα με την έκφραση, τα μάτια, την κίνηση. Είναι ο χορός της Χαράς. Αυτός είναι ο μαγικός κόσμος του Bollywood Dance.

Περιγράψτε μας το ενδιαφέρον αυτών που φοιτούν στη σχολή; Είναι άνθρωποι που αγαπούν το χορό γενικότερα ή θέλουν να εντρυφήσουν συγκεκριμένα στο Bollywood; Βλέπετε αυξητικές τάσεις στο ενδιαφέρον του κόσμου;
Ειλικρινά, είναι ο πιο υπέροχος συνδυασμός που μπορείτε να φανταστείτε. Ο χορός Bollywood βασίζεται στην ένταξη: έχουμε καλωσορίσει από ανήσυχα δεκάχρονα μέχρι γεμάτες ζωντάνια ώριμες γυναίκες. Εδώ δεν υπάρχει κανένας διαχωρισμός—αν μπορείς να κινηθείς, μπορείς να μάθεις. Επιπλέον, επειδή η χορογραφία Bollywood αντλεί στοιχεία από hip-hop, jazz, belly dance, κλασικούς ινδικούς χορούς και πολλά άλλα, άνθρωποι από κάθε υπόβαθρο - είτε μεγάλωσαν σε στούντιο μπαλέτου είτε δεν έχουν πατήσει ποτέ σε σκηνή βρίσκουν κάτι να λατρέψουν. Στην Ακαδημία έχουμε διαμορφώσει επίπεδα μαθημάτων για απολύτως αρχάριους - συμπεριλαμβανομένων όσων δεν έχουν χορέψει ποτέ μπροστά σε κοινό - έως τους πιο έμπειρους χορευτές. Αν θελήσει κάποιος να γίνει καλύτερος ή επαγγελματίας χορευτής, μπορεί να εγγραφεί στο επαγγελματικό μας πρόγραμμα, (μήνες στοχευμένης εκπαίδευσης, σαφή ορόσημα και επίσημο πιστοποιητικό στο τέλος).

Μετά, μπορεί να περάσει ακρόαση για να μπεί στην επαγγελματική μας ομάδα—χορευτές που έχουν εκπαιδευτεί για χρόνια—και να συμμετάσχει σε αμειβόμενες εμφανίσεις σε γάμους, εταιρικές εκδηλώσεις και διεθνή φεστιβάλ. Η ομάδα μας έχει χορέψει ακόμα στο Greece’s Got Talent και στην επίσημη υποδοχή του Πρωθυπουργού της Ινδίας στην Ελλάδα! Είναι κάτι παραπάνω από σχολή χορού—είναι οικογένεια. Οι μαθητές μας δημιουργούν φιλίες που διαρκούν μια ζωή (μερικοί είναι μαζί μας πάνω από δεκαπέντε χρόνια!), και αυτό το αίσθημα κοινότητας είναι εξίσου σημαντικό με το να πετύχεις την τέλεια χορογραφία. Εδώ, όλοι νιώθουν ασφαλείς, ευπρόσδεκτοι και ελεύθεροι να εκφραστούν. Αυτή είναι η αληθινή καρδιά του Bollywood—και η μαγεία που μοιραζόμαστε κάθε μέρα. Έχουμε δει μια σταθερή ροή μαθητών από όλη την Ελλάδα. Πολλοί απόφοιτοί μας συνεχίζουν να διδάσκουν όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και σε πόλεις και χωριά σε όλη τη χώρα. Κάθε χρόνο καλωσορίζουμε νέα μέλη στην «οικογένεια» μας—άλλα ετοιμάζονται για το ντεμπούτο τους στη σκηνή, άλλα εντάσσονται στην επαγγελματική μας ομάδα. Είναι ένας διαρκώς ζωντανός, ποικιλόμορφος συνδυασμός που κρατά την Ακαδημία μας σε συνεχή ανάπτυξη.

Πέρα από τον χορό, ποιες άλλες πτυχές της Ινδικής κουλτούρας αξίζει κανείς να ανακαλύψει και να μελετήσει; Υπάρχουν πτυχές που θεωρείτε πως δεν έχουν μέχρι σήμερα την προβολή που θα άξιζαν;
Πέρα από το χορό, η ινδική κουλτούρα είναι εξαιρετικά πλούσια και πολυδιάστατη. Αξίζει κανείς να ανακαλύψει π.χ. τη μουσική και τα παραδοσιακά όργανα (σιτάρ, ταμπλά, μρυνταγκάμ.), τη φιλοσοφία και την πνευματικότητα (είναι η γενέτειρα του Βουδισμού, του Τζαϊνισμού, του Σιχισμού - Και μην ξεχνάμε τη γιόγκα και το διαλογισμό), τη Λογοτεχνία και την Ποίηση (ποιητές όπως ο Ταγκόρ έχουν εμπνεύσει γενιές και γενιές), Την Αρχιτεκτονική και την Τέχνη (Ταζ Μαχάλ, γλυπτά στις σπηλιές Ελόρα, αλλά και ζωγραφική μινιατούρας κ.λπ.), Υφαντουργία και Ενδυμασία (σάρι από Μπανάρας, πασμίνα από Κασμίρ κ.λπ.). Αν ανακαλύψει κανείς αυτές τις πτυχές δεν γνωρίζει απλά έναν πολιτισμό αλλά μια ολόκληρη κοσμοαντίληψη που εστιάζει στην αρμονία και τον σεβασμό προς το Θείο, τη Φύση και τον Άνθρωπο. Είναι αλήθεια ότι η ινδική κουλτούρα έχει ασκήσει ιδιαίτερη γοητεία στον ελληνικό λαό, από τη γιόγκα και την ομορφιά του ινδικού χορού μέχρι τη σοφία και τη φιλοσοφία της Αγιουρβέδα. Ωστόσο θα έλεγα ότι η προβολή της δεν ανταποκρίνεται πλήρως στον πλούτο και την ομορφιά αυτής της παράδοσης.

Οι χορευτές και χορεύτριες του Φεστιβάλ

Ο λόγος στη συνέχεια στους ίδιους τους χορευτές και χορεύτριες, τους καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες που φέρνουν το χρώμα και την κινησιολογία του Μπόλιγουντ στις σκηνές όλου του κόσμου. Χωρίς την παραμικρή περιττή κίνηση, με ρυθμό αιχμηρό, φινετσάτο και καθηλωτικό. Ο Jigar Soni και η Iswarya Jayakumar είναι δύο μόνο εκ των πολλών σημαντικών ονομάτων που θα βρεθούν στο 11ο Φεστιβάλ Bollywood και Πολυπολιτισμικών Χορών. Ο Soni είχε εξαρχής ως όραμά του τη διατήρηση και προώθηση του παραδοσιακού χορού "Garba". Μαζί με τον αδερφό του Suhrad ίδρυσαν την Sonis School of Garba Dance (SSGD), μια σχολή που σήμερα έχει παρουσία σε 15 χώρες σε όλο τον κόσμο και αριθμεί περισσότερους από 2000 μαθητές. Η δε Jayakumar χορεύει παραδοσιακούς ινδικούς χορούς από την ηλικία μόλις των τριών ετών, ενώ έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 400 θεατρικές παραστάσεις σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Έχει επίσης διεξάγει εργαστήρια χορού σε χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Μαλαισία, Η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι δύο χορευτές μίλησαν για τη σημασία της παράδοσης στις χορογραφίες του και έδωσαν το σύνθημα για τη συμμετοχή τους στο φετινό φεστιβάλ.

Τι σημαίνει για εσάς η συμμετοχή σε ένα φεστιβάλ όπως το "Athens Dances", το οποίο ενώνει διαφορετικούς πολιτισμούς μέσω του χορού;
Jigar Soni: Για μένα το να συμμετέχω σε αυτό το φεστιβάλ χορού είναι σίγουρα μια πολύ ξεχωριστή στιγμή, επειδή εκπροσωπώ ένα πολύ δημοφιλές λαϊκό στυλ της Ινδίας που ονομάζεται "Garba". Χρησιμοποιείται τελευταία σε πολλές ταινίες Bollywood και σε πολλά δημοφιλή τραγούδια, αλλά η εκπροσώπηση αυτής της μορφής χορού, η οποία πιστεύω ότι είναι μια από τις πιο συχνές μορφές στον κόσμο, σίγουρα με κάνει πολύ περήφανο, είναι μια ξεχωριστή στιγμή για μένα και ανυπομονώ γι' αυτό.
Iswarya Jayakumar: Η συμμετοχή σε ένα φεστιβάλ όπως το Athens Dances σημαίνει πολύ περισσότερα από το να εμφανίζεται απλώς στη σκηνή. Πρόκειται για το να είσαι μέρος ενός χώρου όπου διαφορετικοί πολιτισμοί και ιστορίες συναντώνται και βλέπεις πόσο δυνατή και συγκινητική μπορεί να είναι αυτή η ανταλλαγή. Υπάρχει κάτι πραγματικά ξεχωριστό στο να ενώνονται καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο μέσω του χορού για να μοιραστούν τις ρίζες τους, τα μοναδικά τους στυλ και τις ιστορίες που διαμορφώνουν την τέχνη τους. Μέσα από αυτό το φεστιβάλ, μεταφέρουμε μαζί μας ένα κομμάτι της πλούσιας και ποικίλης καλλιτεχνικής κουλτούρας της Σιγκαπούρης. Το να το μοιραζόμαστε αυτό σε μια διεθνή σκηνή, μαθαίνοντας παράλληλα από άλλους που κάνουν το ίδιο με τις δικές τους πολιτισμικές αφηγήσεις, είναι ταυτόχρονα ταπεινό και εμπνευστικό. Είναι μια υπενθύμιση ότι ο χορός δεν έχει σύνορα, είναι μια παγκόσμια γλώσσα που μας φέρνει όλους λίγο πιο κοντά.

Πόσο σημαντική είναι η παράδοση στο στυλ χορού σας και πώς την εξισορροπείτε με τα σύγχρονα στοιχεία;
Jigar Soni: Όσον αφορά στο Garba, προσωπικά πιστεύω ότι η σχολή μου SSGD αποκομίζει τεράστια αξία από την παράδοση. Όταν εκπροσωπείς μια συγκεκριμένη μορφή χορού που έχει δημιουργηθεί και εκτελεστεί με συγκεκριμένο τρόπο, τότε είναι πολύ σημαντικό διασφαλίζεις ότι το πρωτότυπο διατηρείται ακόμα, καθώς σήμερα υπάρχουν συγχωνεύσεις και σύγχρονες τάσεις. Ειδάλλως οι επόμενες γενιές δε θα μάθουν ποτέ το πρωτότυπο. Οι στόχοι της σχολής μου είναι να διασφαλίσει ότι η παραδοσιακή, πολιτιστική και πνευματική πτυχή του Garba, δεν θα κινδυνεύσουν καθόλου. Ναι, προφανώς έχουμε κατά νου το σύγχρονο σενάριο, προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι το παρουσιάζουμε με διαφορετικούς τρόπους, αλλά χωρίς να κάνουμε συμβιβασμούς στις παραδοσιακές πτυχές, οι οποίες σίγουρα είναι ύψιστης σημασίας.

Iswarya Jayakumar: Η παράδοση βρίσκεται στον πυρήνα όλων όσων κάνω. Γνώρισα το "Bharatanatyam" στην ηλικία των τριών ετών και είναι μια μορφή που έχει μείνει μαζί μου σε όλη μου τη ζωή. Μου δίδαξε πειθαρχία, χάρη, αφήγηση και πάνω απ' όλα σεβασμό για την τέχνη, τη σκηνή και το κοινό. Μεγαλώνοντας στη Σιγκαπούρη, όπου ζούμε και δημιουργούμε μέσα σε ένα τόσο πλούσιο, πολυπολιτισμικό τοπίο, πάντα ένιωθα ότι είναι σημαντικό να τιμούμε τις ρίζες από τις οποίες προερχόμαστε. Ταυτόχρονα, ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς και ως καλλιτέχνες, εξελισσόμαστε μαζί του σε κάποιο βαθμό. Άρχισα να κάνω ερωτήσεις, τι θα γινόταν αν υπήρχε χώρος για νέες αφηγήσεις, νέες γλώσσες κινήσεων, διατηρώντας παράλληλα την ουσία αυτών που μας δίδαξαν; Και αυτή είναι η ισορροπία που προσπαθώ να βρω στη δουλειά μου σήμερα. Καθώς μεγάλωνα, ένιωσα τον εαυτό μου να με ελκύει η εξερεύνηση του κινήματος πέρα ​​από τα κλασικά όρια. Για μένα, δεν πρόκειται ποτέ για την αραίωση της παράδοσης, πρόκειται για την κατανόηση κάθε μορφής με τους δικούς της όρους, τον σεβασμό στην ακεραιότητά της και στη συνέχεια το ότι πρέπει να αφεθεί ώστε να αναπτυχθεί με τρόπο που να δίνει την αίσθηση της ειλικρίνειας με μια νέα προοπτική. Τελικά, έχει να κάνει με το να παραμένουμε πιστοί στις ρίζες και ταυτόχρονα ανοιχτοί, επιτρέποντας στο παρελθόν να μας καθοδηγεί, χωρίς να φοβόμαστε να κάνουμε κάτι νέο. Όσο η πρόθεση είναι ειλικρινής, υπάρχει χώρος για να συνυπάρχουν η παράδοση και η καινοτομία.

Ποιο μήνυμα ή συναίσθημα θα θέλατε να μεταφέρετε στο ελληνικό κοινό μέσω της συμμετοχής σας;
Jigar Soni: Το μήνυμα ή το συναίσθημα που θα ήθελα να μεταφέρω στον ελληνικό λάο είναι ότι αυτή η μορφή χορού αντιπροσωπεύει τον πολιτισμό της Ινδίας, την παραδοσιακή κουλτούρα της, δηλαδή μια από τις «Θεές» της χώρας. Η πνευματική πτυχή είναι εκεί και υπάρχει πολλή χαρά και πολλή αγάπη. Όταν γιορτάζεται αυτό το φεστιβάλ στην Ινδία ονομάζεται "Navratri". Οπότε ναι, ερχόμαστε με την ομάδα μου από Λονδίνο και Ινδία για να δώσουμε πολλή αγάπη και χαρά και να σας κάνουμε όλους να χορέψετε σε αυτό.
Iswarya Jayakumar: Αυτό που ελπίζω να μεταφέρω στο ελληνικό κοινό μέσω της συμμετοχής μας είναι η ιδέα ότι ο χορός έχει τη δύναμη να ενώνει, όχι μόνο μεταξύ πολιτισμών, αλλά και μεταξύ ανθρώπων από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για μένα είναι η δημιουργία ενός τέτοιου χώρου για χορευτές που μπορεί να μην είχαν μια παραδοσιακή/επίσημη πορεία στις τέχνες, αλλά που χορεύουν με καρδιά, πειθαρχία και πάθος. Με την ομάδα μου, είμαι ιδιαίτερα περήφανη για το γεγονός ότι προερχόμαστε από τόσο διαφορετικά υπόβαθρα. Κάποιοι από εμάς έχουμε εκπαιδευτεί σε κλασικά στυλ, κάποιοι στο δρόμο, κάποιοι είναι εντελώς αυτοδίδακτοι. Αλλά αυτό που μας ενώνει είναι το κοινό πάθος για τον χορό και την έκφραση. Και πάντα πίστευα ότι πρέπει να υπάρχουν τέτοιες πλατφόρμες και χώρος στις τέχνες για όποιον θέλει να είναι εκεί. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλω να αφήσω πίσω μου: ότι υπάρχει πάντα χώρος για σένα στον κόσμο του χορού, αρκεί η πρόθεση να είναι ειλικρινής. Δεν χρειάζεται να ταιριάζεις σε ένα καλούπι για να είσαι καλλιτέχνης, απλώς πρέπει να είσαι πρόθυμος να εμφανιστείς, να κινηθείς με σκοπό και να μοιραστείς τη χαρά σου. Και αυτό είναι κάτι που σας φέρνουμε!