Βασίλης Αρτίκος: Lalibela, η γη των Αγγέλων σε 65 φωτογραφίες
O φωτογράφος Βασίλης Αρτίκος μας ξεναγεί με το φακό του, σ' έναν μεταφυσικό τόπο, την ιερή πόλη Lalibela της Αιθιοπίας, μνημείο παγκόσμια κληρονομιάς της Unesco, πιο γνωστή και ως η Ιερουσαλήμ της Αφρικής.
Ο Βασίλης Αρτίκος είναι ένας καταπληκτικός φωτογράφος. Δεν το λέω εγώ, που μόνο συναισθηματικά και υποκειμενικά μπορώ να προσεγγίσω τη δουλειά του, το λένε άνθρωποι επαγγελματίες της φωτογραφικής τέχνης και επιμελητές. Τα τοπία, οι ουρανοί, οι άνθρωποι, κυρίως οι άνθρωποι, που παγώνει στον φακό του, παίρνουν μια μεταφυσική διάσταση, μιλούν μια δική τους γλώσσα τόσο λιτή αλλά και τόσο εύγλωττη μέσα στη σιωπή της. «Κάθε παιδί με τον φακό του κυρίου Αρτίκου γίνεται το παιδί που θα θέλαμε να είμαστε όλοι μας και να κρύβει ο κάθε άνθρωπος μέσα του» σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου (ναι, έγινε και βιβλίο και έκθεση αυτή η φωτογραφική δουλειά) ο ιστορικός τέχνης Ντένης Ζαχαρόπουλος.
«Η Lalibela», διευκρινίζει ο Βασίλης Αρτίκος, «δεν ήταν το αποτέλεσμα μιας προσχεδιασμένης φωτογραφικής εργασίας σ’ ένα εξωτικό μέρος με αυτοσκοπό να εκτεθεί ή να εκδοθεί σε βιβλίο. Είναι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας επαφής με τον τόπο αυτό και τους ανθρώπους του στα πλαίσια μιας διαρκούς εσωτερικής μου αναζήτησης της αυθεντικότητας, ταλαιπωρημένος ων, από το ανέκφραστο και υποκριτικό βίο μας στο σύγχρονο δυτικό κόσμο».
Η Lalibela είναι μια μικρή πόλη στα ορεινά Αιθιοπίας, παγκοσμίως γνωστή για τους υπέροχους λαξευμένους στους βράχους ναούς (1.100 μ.Χ. περίπου) η οποία από το 1978 αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό κέντρο για τους Χριστιανούς ορθοδόξους Κόπτες της Αφρικής και θεωρείται ως η Ιερουσαλήμ της Αφρικής. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 2.700 μέτρα στα άγονα βουνά της βόρειας Αιθιοπίας και οι κάτοικοί της, πάρα τη μεγάλη φτώχεια τους, ζουν αγκιστρωμένοι πάνω στη θρησκεία τους διατηρώντας τις παραδόσεις των πρώτων χριστιανικών χρονών ανέπαφες στο πέρασμα των αιώνων.
Στον τόπο αυτό, άνδρες και γυναίκες ντυμένοι με ολόλευκους χιτώνες ως Άγγελοι, κυκλοφορούν ανάμεσα και πέριξ των λαξευμένων εκκλησιών εκτελώντας τις λατρευτικές τους τελετές κινούμενοι στους ρυθμούς των τυμπάνων και αλαλάζοντες εκστασιασμένοι τείνοντας τα χέρια τους προς τον ουρανό.
«Το κάλος του τόπου», διευκρινίζει ο Β. Αρτίκος, «και η εκπληκτική αρχιτεκτονική των λαξευμένων εκκλησιών σε συνδυασμό με τη δωρικότητα και την έντονη πνευματικότητα της ζωής των ανθρώπων της Λαλιμπέλα ήταν για μένα μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης. Στη Λαλιμπέλα πήγα για πρώτη φορά ως ένα κλασικός επισκέπτης με σκοπό να δω και να θαυμάσω τους λαξευμένους Ναούς. Η επαφή μου με τον χώρο και τους ανθρώπους της Λαλιμπέλα, και ιδιαίτερα ο τρόπος με τον οποίο ασκούσαν τα λατρευτικά τους καθήκοντα, με συνεπήρε με αποτέλεσμα να την επισκεφτώ αρκετές φορές και να βιώσω και να γιορτάσω μαζί τους μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης. Εκεί είδα εικόνες που είχα φανταστεί μικρός διαβάζοντας το ψαλτήρι, βοηθώντας το πατέρα μου που ήταν ιερέας σ ένα μικρό χωριό της Αιτωλοακαρνανίας. Εκεί πλέον κατάλαβα, ένιωσα κάτι που από μικρός καθημερινά διάβαζα στον εσπερινό. “Αινείτε αυτόν εν τυμπάνω και χορώ, αινείτε αυτόν εν χορδαίς και οργάνω”. Τα πρόσωπα των πιστών χαράζονταν στα ματιά μου σαν μορφές Αγγέλων. Αυτό, σε συνδυασμό με τη παράδοση που λέει ότι Άγγελοι βοήθησαν να λαξευτούν αυτοί οι υπέροχοι ναοί, με οδήγησαν στο να επιλέξω για τίτλο αυτού του φωτογραφικού θέματος το “Lalibela - Γη των αγγέλων”».
Η Λαλιμπέλα έγινε άλμπουμ αλλά και μεγάλη έκθεση στην Τεχνόπολη το 2019 όπου παραβρέθηκε ένα μεγάλο μέρος της αιθιοπικής κοινότητας της Αθήνας. Γιατί έγινε αυτό, ρωτάω τον Βασίλη Αρτίκο; «Γιατί ήθελα, μεταξύ άλλων, να δώσω την ευκαιρία σε εκατοντάδες μεταναστών από τη Αιθιοπία αλλά και άλλων εθνικοτήτων της Αφρικής που κατοικούν στην Αθήνα να δουν τη Λαλιμπέλα. Η αιθιοπική κοινότητα της Αθήνα είναι από τις πιο παλιές και αριθμεί πάνω από 5.000 ανθρώπους οι περισσότεροι των οποίων δεν μπόρεσαν ποτέ να επισκεφτούν το δικό τους “Παρθενώνα” όπως εύστοχα χαρακτηρίζεται ο Άγιος Γεώργιος της Lalibela».
ΒΙΟ
Ο Βασίλης Αρτίκος γεννήθηκε το 1958 στη Γαβαλού Μεσολογγίου. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες και εργάσθηκε ως οικονομολόγος και εκτ. Καθηγητής στα ΤΕΙ Μεσολογγίου επί σειρά ετών. Παράλληλα ασχολήθηκε με τη φωτογραφία ως ερασιτέχνης φωτογράφος. Τελικά τον κέρδισε η φωτογραφία με την οποία πλέον ασχολείται επαγγελματικά. Έχει κάνει πολλές εκθέσεις στο εξωτερικό και στην Ελλάδα και έχει εκδώσει 6 φωτογραφικά λευκώματα. Ζει μεταξύ Μεσολογγίου και Αθήνας όπου διοργανώνει εργαστήρια φωτογραφίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (Αιθιοπία, Ινδία). Ίδρυσε το Φεστιβάλ Φωτογραφίας Μεσολογγίου.
18°
