Φωτογραφια

Οι παράξενες φωτογραφίες της παράξενης Ντιάν Άρμπους

Νάνοι, γίγαντες, τραβεστί και απόμαχοι της ζωής

Κωνσταντίνος Τζήκας
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αποκάλυψε το μεγαλείο που ενυπάρχει στο φαινομενικά παράξενο, έως και γκροτέσκο. Στη Ντιάν Άρμπους (1923-1971) χρεώνεται ότι εισήγαγε τα, ούτως ειπείν, «φρικιά», τους απόκληρους, τους απόβλητους, τους αθέατους, στη λαϊκή κουλτούρα μέσω μίας από τις εκφάνσεις της με τη μαζικότερη απήχηση: τη φωτογραφία. Η Σούζαν Σόνταγκ της καταλόγιζε ότι παρατηρεί τα αντικείμενά της από θέση ισχύος, σαν να επιβεβαιώνει τη δική της ανωτερότητα. Όπως αναρωτήθηκε και ο Guardian σε άρθρο του κάποτε: «Ήταν ανθρωπίστρια ή ηδονοβλεψίας;».

Ό,τι κι αν ισχύει, η δύναμη των παράξενων, ενίοτε ανατριχιαστικών φωτογραφιών της δεν αμφισβητείται. Ξεκίνησε ως συμβατική φωτογράφος για περιοδικά μόδας, προτού στραφεί στο πραγματικό αντικείμενο των εμμονών της: τους ανθρώπους που έχουν τεθεί εκτός της κεντρικής λεωφόρου της ζωής. Έπλασε φωτογραφικά πορτρέτα ανθρώπων των οποίων η καθημερινότητα είναι άσχημη ή/και σουρεαλιστική. Νάνοι, γίγαντες, τραβεστί, επαγγελματίες του τσίρκου, άνθρωποι με διανοητικές και σωματικές δυσκολίες, ξεχασμένοι ηλικιωμένοι, παιδιά σε παρανοϊκές στιγμές έγιναν οι άνθρωποι που λάτρεψε – κατ’ άλλους ξεσκέπασε με ηδονοβλεπτική διάθεση – μέσα από τον φακό της και με αρκετούς εξ αυτών σύναψε μάλιστα μακροχρόνιες φιλίες. Και άνοιξε την πόρτα της Αμερικής και κατ' επέκταση και του υπόλοιπου κόσμου στα άτομα που είχαν αποδιώξει από τις σκέψεις τους.

Όπως είχε δηλώσει κάποτε «οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν τη ζωή τους φοβούμενοι μήπως περάσουν κάποια τραυματική εμπειρία. Τα φρικιά γεννιούνται με το τραύμα τους. Έχουν ήδη περάσει τη δοκιμασία της ζωής. Είναι αριστοκράτες». Η φήμη της Άρμπους απογειώθηκε μετά τον θάνατό της στα 48 της χρόνια, όταν μετά από κατάθλιψη πολλών ετών κατάπιε βαρβιτουρικά και έκοψε τις φλέβες της.


image

"Παιδί με χειροβομβίδα-παιχνίδι στο Σέντραλ Παρκ, Νέα Υόρκη, 1962". Η πιο διάσημη ίσως φωτογραφία της


image

"Πανομοιότυπες Δίδυμες, Ροσέλ, Νιου Τζέρσεϊ, 1967". Η εν λόγω φωτογραφία δεν αποκλείεται να ενέπνευσε τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ για μία ανατριχιαστική διάσημη σκηνή με τα δίδυμα κοριτσάκια στην ταινία του "Η Λάμψη"


image

"Ρώσοι νάνοι φίλοι σε ένα σαλόνι στην 100η Οδό, Νέα Υόρκη, 1963"


image

Άτιτλο


image

"Άτιτλο, 1970"


image

"Αυτοπροσωπογραφία, έγκυος, Νέα Υόρκη, 1945"


image

"Παιδί που κλαίει, Νιου Τζέρσεϊ, 1967"


image

"Άντρας με τατουάζ σε τσίρκο, Μέριλαντ, 1970"


image

"Άτιτλο, 1970-1"


image

"Άτιτλο, 1970-1"


image

"Πατριώτης νεαρός με σημαία, Νέα Υόρκη, 1967"


image

"Αλμπίνα που καταπίνει σπαθιά σε τσίρκο, Μέριλαντ, 1970"


image

"Νεαρός άντρας με μπικουτί στο σπίτι του στη Δυτική 20η Οδό, Νέα Υόρκη, 1966"


image

"Μασκοφορεμένη γυναίκα σε αναπηρικό καροτσάκι, Πενσιλβάνια, 1970"


image

"Τόπλες χορεύτρια στο καμαρίνι της, Σαν Φρανσίσκο, Καλιφόρνια, 1968"


image

"Μπουρλέσκ κωμικός στο καμαρίνι της, Ατλάντικ Σίτι, Νιου Τζέρσεϊ, 1963"


image

"Τρεις μπαλαρίνες του τσίρκου, Νιου Τζέρσεϊ, 1964"


image

"Εβραίος γίγαντας, με τους γονείς του στο σπίτι τους στο Μπρονξ, Νέα Υόρκη, 1970"


image

"Μεξικανός νάνος σε δωμάτιο ξενοδοχείου, Νέα Υόρκη, 1970"


image

"Ο βασιλιάς και η βασίλισσα σε χορό υπερηλίκων στη Νέα Υόρκη, 1965"


image

"Πορτορικανή με σημάδι εκ γενετής, Νέα Υόρκη, 1965"